Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 12 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. A. (1) i J. A. (2)

przeciwko Skarbowi Państwa - Staroście K.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 23 grudnia 2013r. sygn. akt I C 153/13

I.  oddala apelację,

II.  nie obciąża powodów kosztami postępowania apelacyjnego,

III.  przyznaje radcy prawnemu M. M. od Skarbu Państwa (Sąd Rejonowy w Kaliszu) kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) zł podwyższoną o 23% podatku od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodom w postępowaniu apelacyjnym przez tego radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

Sygn. akt II Ca 213/14

UZASADNIENIE

Powodowie J. A. (1) i J. A. (2) wnieśli przeciwko Skarbowi Państwa – Staroście K. o zasądzenie kwoty 52.000 zł oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany Skarb Państwa – Starosta K. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu oddalił powództwo i rozstrzygnął o kosztach procesu.

Sąd Rejonowy dokonał następujących ustaleń.

Powodowie J.i J.małż. A.od 1996 r. są współwłaścicielami nieruchomości położonej w Z., gmina S., stanowiącej działki nr (...)o pow. 700 m ² i nr(...) o pow. 2.100 m ², dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą nr (...), na zasadach wspólności ustawowej małżeńskiej.

Decyzją Urzędu Miasta i Gminy S. z dnia 25 marca 1997 r. ustalono warunki zabudowy i zagospodarowania ww. działek dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego i gospodarczego z uwagi na położenie nieruchomości na terenach dominującej zabudowy zagrodowej.

Decyzją Kierownika Oddziału Nadzoru Budowlanego Starostwa Powiatowego w K. z dnia 12 lutego 1998 r. udzielono powodom pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego i gospodarczego. Prace budowlane rozpoczęto w dniu 26 lipca 1999 r., natomiast w dniu 7 września 2002 r. prace te zostały przerwane. W dzienniku budowy jako przyczynę przerwania prac wskazano na brak środków pieniężnych. Prace zostały wstrzymane po wylaniu ław fundamentowych.

Decyzją Starosty K.z dnia 28 marca 2001 r., nr (...) (...), zatwierdzono projekt budowlany i udzielono Gminie i Miastu S.pozwolenia na budowę na terenie kilku wsi kanalizacji sanitarnej o przekroju 200 mm, przykanalików sanitarnych, przewodów tłoczonych oraz przepompowni, natomiast w miesiącu wrześniu 2002 r. pozwana Gmina przystąpiła do realizacji inwestycji polegającej na budowie w miejscowości Z.kanalizacji sanitarnej wraz z urządzeniem przepompowni zlokalizowanym na należącej do powodów działce nr (...). Prace zostały ukończone wiosną 2003 r. Powodowie powyższą decyzję zaskarżyli, podnosząc, że ich zgoda na zaprojektowanie i budowę przez Urząd Miasta i Gminy w S.kanalizacji sanitarnej zgodnie z planem sytuacyjnym nie obejmowała zgody na zlokalizowanie na ich działce, obok przewodów tłoczonych, również studzienki mieszczącej przepompownię ścieków. Decyzją z dnia 30 czerwca 2004 r., znak (...). (...) Wojewoda (...)odmówił stwierdzenia nieważności ww. decyzji Starosty K..

Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego po odwołaniu powodów decyzją z dnia 17 sierpnia 2005 r., nr (...), uchylił decyzję Wojewody (...) i stwierdził nieważność decyzji Starosty K. z dnia 28 marca 2001 r. w części dotyczącej lokalizacji przepompowni na działce nr (...) w Z. stwierdzając, że oświadczenie powodów wyrażające zgodę na budowę kanalizacji sanitarnej nie dotyczyło usytuowania przepompowni na ich nieruchomości.

Na skutek skargi Gminy i Miasta S. z dnia 9 listopada 2004 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 17 sierpnia 2005 r., sygn. akt VII Sa/Wa 1765/04, uchylił zaskarżoną decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego stwierdzając, że nie podlega ona wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku.

Kolejną decyzją z dnia 26 stycznia 2006 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy decyzję Starosty K. z dnia 28 marca 2001 r., która została zaskarżona przez powodów.

Decyzją z dnia 24 stycznia 2007 r. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego uchylił decyzję Starosty K. z dnia 28 marca 2001 r. w części dotyczącej pozwolenia na budowę przepompowni na działce nr (...) w Z., w tym zakresie orzekając o stwierdzeniu jej nieważności.

Wyrokiem z dnia 7 grudnia 2007 r., sygn. akt (...) S.A./(...)Wojewódzki Sąd Administracyjny w W.oddalił skargę Gminy i Miasta S.na powyższą deczyję.

Powodowie wytoczyli powództwo przed Sądem Okręgowym w Kaliszu przeciwko Gminie i Miastu S. o zasądzenie kwoty 85.000 zł i zobowiązanie do wykupu ich działek. W toku procesu rozszerzyli powództwo o kwotę 30.000 zł tytułem ponoszenia opłat czynszowych (za okres od marca 2004 r. do marca 2009 r.). Roszczenie to zostało rozszerzone do kwoty 43.000 zł.

W związku z uznaniem przez pozwaną na rozprawie w dniu 4 listopada 2010 r. roszczenia powodów w zakresie usunięcia z ich nieruchomości urządzenia w postaci przepompowni, prawomocnym wyrokiem częściowym z dnia 9 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy zobowiązał Gminę i Miasto S. do usunięcia urządzenia wodno-kanalizacyjnego w postaci przepompowni ścieków znajdującego się na nieruchomości powodów, położonej w S., dla której Sąd Rejonowy w Kaliszu prowadzi księgę wieczystą nr KW (...). Przepompownia została usunięta.

Roszczenie co do zapłaty kwoty z tytułu ponoszenia opłat za lokal, w którym mieszkają powodowie, zostało prawomocnie oddalone; Sąd uznał, że pozwana Gmina nie posiada legitymacji biernej, a adresatem żądania może być Starosta K..

Powództwo o zobowiązanie Gminy do nabycia nieruchomości zostało prawomocnie oddalone.

Strony prowadziły negocjacje co do wykupienia przez Gminę nieruchomości powodów, lecz zakończyły się one fiaskiem z powodu różnicy w oferowanej cenie.

Powodowie wraz z dziećmi zamieszkują u brata powódki. Partycypują w kosztach zużycia wody, energii elektrycznej i opału.

Wyrok ten – apelacją z dnia 8 kwietnia 2014 r. – powodowie zaskarżyli w istocie w całości. Wnieśli oni o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie ich powództwa w całości i zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów procesu. Równocześnie powodowie złożyli ewentualny wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia i wywody Sądu Rejonowego.

W tym miejscu pozostaje podnieść, co następuje.

Sąd Rejonowy prawidłowo stwierdził, iż pozwany skutecznie podniósł zarzut przedawnienia. Swoje stanowisko w tym względzie Sąd I instancji należycie uzasadnil.

Zgłoszenie zarzutu przedawnienia nie stanowi tu naruszenia prawa.

Sąd tylko wyjątkowo może nie uwzględnić zarzutu upływu terminu przedawnienia roszczenia (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1993 r., III CZP 8/93; OSNCP 1993, nr 9, poz. 153; a także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001 r., II CKN 604/00; OSNC 2002, nr 3, poz. 32). W tym wypadku nie ma takich wyjątkowych okoliczności, które uzasadniałyby zastosowanie w tym względzie art. 5 k.c. Za ową wyjątkowością nie przemawiają wywody skarżących zawarte w ich apelacji.

W tym miejscu za Sądem Rejonowym należy podkreślić, że nawet gdyby nie uwzględnić zarzutu upływu terminu przedawnienia roszczenia, to z przyczyn szczegółowo wskazanych w końcowej części pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Przy postępowaniu zmierzającym do ustalenia faktów sprawy należy uwzględniać rozkład ciężaru dowodu. Zwrot ten jest używany w dwóch podstawowych znaczeniach: formalnym (procesowym) i materialnoprawnym. W znaczeniu formalnym (procesowym) wskazuje on podmioty, które powinny przejawiać inicjatywę w zbieraniu dowodów i wykazywaniu twierdzeń. W znaczeniu materialnoprawnym określa on, kto ponosi ujemne konsekwencje tego, że istnienie doniosłego dla rozstrzygnięcia sprawy faktu nie zostało w toku postępowania sądowego udowodnione. Kwestię tę rozstrzyga art. 6 k.c. stanowiąc, że ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Jeżeli więc ktoś powołuje się przed sądem na pewien fakt, z którym prawo wiąże jakieś korzystne dla niego konsekwencje prawne, a fakt ten nie zostanie udowodniony, wówczas przegra sprawę, czyli jego roszczenie nie zostanie przez sąd uwzględnione (por. Z. Radwański, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2005, s. 64-65).

Sąd Rejonowy trafnie zwrócił uwagę m.in. na to, że aby uznać szkodę powodów za uzasadnioną, powinni oni wykazać realne możliwości prowadzenia inwestycji; to jednak nie zostało udowodnione.

W myśl art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Sąd Rejonowy dokonując tej oceny nie naruszył reguł oznaczonych w powołanym tu unormowaniu, dającym wyraz obowiązywaniu zasady swobodnej oceny dowodów.

Cechą istotną swobodnej oceny dowodów jest ich bezstronna ocena (por. np. K. Piasecki, w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 1 - 505 ¹⁴ , pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006, t. I, s. 1026). Takiej właśnie – tj. bezstronnej oceny – dokonał Sąd I instancji.

Wszechstronne rozważenie zebranego materiału oznacza uwzględnienie wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu oraz wszystkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych środków dowodowych, a mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (por. W. Siedlecki, Realizacja zasady swobodnej oceny dowodów w polskim procesie cywilnym, NP 1966, nr 4, s. 20). Sąd Rejonowy wszechstronnie rozważył zebrany w tej sprawie materiał. Swoje twierdzenia Sąd I instancji przekonująco i należycie uzasadnił.

W tej sytuacji apelacja podlega oddaleniu (art. 385 k.p.c.). O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie m.in. art. 102 k.p.c. oraz § 6 pkt 6 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 490).

K., dnia 30 czerwca 2014 r.