Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący-Sędzia: SO Teresa Kołeczko - Wacławik (spr.)

Sędziowie: SO Leszek Dąbek

SR (del.) Jolanta Zarzycka

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2014 r. w Gliwicach na posiedzeniu niejawnym sprawy

z powództwa W. B. i A. B. (1)

przeciwko R. G.

o zachowek

na skutek zażalenia pozwanego

na postanowienie Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 20 stycznia 2014 r., sygn. akt I C 53/14

postanawia:

oddalić zażalenie.

SSR (del.) Jolanta Zarzycka SSO Teresa Kołeczko – Wacławik SSO Leszek Dąbek

Sygn. akt III Cz 734/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Zabrzu, w sprawie o zapłatę zachowku, udzielił powodom zabezpieczenia, poprzez obciążenie należącego do pozwanej prawa własności nieruchomości lokalowej wraz ze związanym z własnością lokalu udziałem w użytkowaniu wieczystym gruntu, hipoteką przymusową do kwot po 23.400 zł, na rzecz każdego z nich.

Sąd I instancji ustalił, że pozwana na podstawie testamentu odziedziczyła opisany wyżej majątek spadkowy po swej prababci, zaś powodowie jako synowie spadkodawczyni, którzy nie zostali wydziedziczeni, nabyliby na podstawie ustawy udziały wynoszące po 1/3 spadku. Spadkodawczyni pozostawiła bowiem troje dzieci. Przyjął Sąd Rejonowy za powodami, iż wartość spadku wynosi 120.000 złotych. Udział każdego z powodów wynosiłby więc 40.000 złotych, a wartość zachowku wynosiłaby po 20.000 zł. na rzecz każdego z powodów. Uwzględnił sąd I instancji również koszty niniejszego procesu w wysokości 3.400 złotych na rzecz każdego z powodów, w tym 1000 zł. z tytułu opłaty od pozwu i 2.400złotych z tytułu kosztów zastępstwa adwokackiego.

Ustalając powyższe uznał Sąd Rejonowy mając na uwadze ogólne zasady zabezpieczenia uregulowane przepisami art. 730 i 730 (1) i n. k.p.c. że powodowie uprawdopodobnili roszczenie, albowiem wykazali stosownymi dokumentami, iż należą do kręgu spadkobierców ustawowych po zmarłej matce A. B. (2), która wyłączną spadkobierczynią majątku spadkowego, na podstawie testamentu uczyniła swą prawnuczkę, pozwaną R. G.. Wykazali również istnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Podnosili bowiem w pozwie, że istnieje ryzyko wyzbycia się przez pozwaną majątku spadkowego. W piśmie z 5 grudnia 2013r. pozwana wspominała bowiem o organizacji sprzedaży nieruchomości, a ponieważ jest osobą młodą, uczącą się, pozostającą na utrzymaniu rodziców, sprzedaż majątku spadkowego utrudni powodom osiągnięcie celu w niniejszej sprawie, jakim jest uzyskanie sumy pieniężnej potrzebnej na pokrycie zachowku. Ocenił też Sąd Rejonowy, że ten sposób zabezpieczenia zapewni uprawnionym należytą ochronę prawną, a obowiązanej nie obciąży ponad miarę

W zażaleniu pozwana zarzuciła, że udzielone zabezpieczenie wbrew regulacji art. 731 k.p.c. zmierza do zaspokojenia roszczenia powodów albowiem hipoteka ustanowiona została do wysokości roszczenia każdego z nich wraz z kosztami procesu. Podniosła, że uznała roszczenie powodów co do zasady proponując ugodowe załatwienie sprawy i ewentualną spłatę z odroczonym terminem płatności. Wskazała, że ponieważ pozostaje na utrzymaniu rodziców, jedyną możliwością zaspokojenia roszczenia powodów jest zbycie spadkowego lokalu mieszkalnego. Podniosła, że podaż mieszkań o takim standardzie jak mieszkanie które odziedziczyła przewyższa popyt, stąd lokal posiadający jakiekolwiek obciążenia nie wzbudza zainteresowania potencjalnych nabywców, tym bardziej, że obecny rynek nieruchomości odnotowuje spadek sprzedaży mieszkań na rynku wtórnym. Zważywszy na świadomość społeczeństwa odnośnie hipoteki, obciążenie lokalu hipoteką odstraszy potencjalnych nabywców i wydłuży okres sprzedaży.

Przedstawiając powyższe zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez oddalenie wniosku. o udzielenie zabezpieczenia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Zażalenie nie mogło odnieść skutku.

Przede wszystkim chybiony jest zarzut naruszenia art. 731 k.p.c. Obciążenie bowiem przedmiotowego prawa hipoteką przymusową do wysokości dochodzonego roszczenia wraz z kosztami procesu nie może być w żadnym razie poczytywane jako zmierzające do zaspokojenia roszczenia. Przez ustanowienie hipoteki zgodnie z regulacją art. 110 pkt 1 w zw. z art. 65 ust. 1 Ustawy z 6.7.1982r. o księgach wieczystych i hipotece ( Dz. U. 2013.707 j.t.) powstaje odpowiedzialność rzeczowa dłużnika do wysokości zabezpieczenia, która polega na tym, że wierzyciel może dochodzić zaspokojenia swej wierzytelności z przedmiotu zabezpieczenia z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi dłużnika hipotecznego i skutecznie wobec każdoczesnego właściciela nieruchomości czy prawa, o którym mowa w ust. 2 art. 65 ustawy. Pozwana jako dłużnik hipoteczny jest nadal właścicielem obciążonego prawa i może nim rozporządzać ( art. 72 ustawy). Z tej przyczyny ten zarzut zażalenia nie mógł odnieść żadnego skutku.

Nie jest też uzasadniony zarzut - przy nie kwestionowaniu przez obowiązaną uprawdopodobnienia roszczenia przez uprawnionych - iż nie wykazali oni istnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Art. 730(1) k.p.c. ujmuje dość szeroko pojęcie interesu prawnego, co w praktyce oznacza, możliwość powoływania się uprawnionego na wiele okoliczności, które mogą uzasadniać udzielenie zabezpieczenia. Najczęściej jest to – jak w niniejszej sprawie - wskazywanie na możliwość wyzbycia się majątku przez obowiązanego, prowadzące do uniemożliwienia lub poważnego utrudnienia wykonania zapadłego w sprawie orzeczenia.

Samo jednak twierdzenie o zaistnieniu okoliczności z art. 730(1) k.p.c. nie jest wystarczające. To twierdzenie musi być poparte źródłami, które czynią prawdopodobnym stan, o którym mowa w tym przepisie.

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy wskazać należy, że uprawnieni, uzasadniając wniosek o udzielenie zabezpieczenia podnosili, że obowiązana jest osobą młodą, nie ma żadnego majątku poza odziedziczonym lokalem mieszkalnym i w przypadku, gdyby w jakikolwiek sposób zbyła ten lokal, nie będą mieli żadnej możliwości egzekucji swego roszczenia. Tak więc już z twierdzeń pozwu wynikało, że obowiązana, pozostająca na utrzymaniu rodziców, nie ma możliwości zaspokojenia roszczenia z innego majątku, jak tylko z majątku spadkowego. Tę okoliczność przyznała w zażaleniu. Trafnie wiec ocenił Sąd Rejonowy, że ewentualna sprzedaż przez nią prawa do spadkowego lokalu mieszkalnego może uniemożliwić lub poważnie utrudnić uprawnionym wykonanie orzeczenia w sprawie.

Co do obaw pozwanej, iż mieszkanie obciążone hipoteką trudniej będzie sprzedać podnieść wypada, że na rynku wtórnym większość lokali będących przedmiotem obrotu obciążonych jest hipotekami zabezpieczającymi kredyty udzielone sprzedającym na ich zakup, stąd kupujący lokale na tym rynku oswoili się już z instytucją hipoteki.

W tych okolicznościach zasadnie ocenił sąd I instancji, że udzielone zabezpieczenie zapewnia uprawnionym należytą ochronę a obowiązanej nie obciąży ponad miarę.

Mając powyższe na uwadze, ponieważ postanowienie Sądu Rejonowego jest prawidłowe, zażalenie jako bezzasadne zostało oddalone na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania zażaleniowego zgodnie z regulacją art. 208 § 1 k.p.c. rozstrzygnie sąd I instancji w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

SSR del. Jolanta Zarzycka SSO Teresa Kołeczko- Wacławik SSO Leszek Dąbek