Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 602/13

POSTANOWIENIE

Dnia 18 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Irena Dobosiewicz

po rozpoznaniu w dniu 18 października 2013 r. w Bydgoszczy na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa W. O.

przeciwko M. M.

o zapłatę

w przedmiocie wniosku pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych na skutek zażalenia pozwanej

od postanowienia Sądu Rejonowego w Inowrocławiu
z dnia 1 lipca 2013 r. sygn. akt IC 304/10

p o stanawi a :

zmienić zaskarżone postanowienie i zwolnić pozwaną od opłaty od apelacji.

Na oryginale właściwy podpis

sygn. akt. II Cz 602/13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Inowrocławiu postanowieniem z dnia 1 lipca 2013r. oddalił wniosek pozwanej o zwolnienie jej od kosztów sądowych na mocy art. 102 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, że pozwana jest bezrobotna, nie otrzymuje zasiłku dla osób bezrobotnych, pozostaje w konkubinacie, jej partner otrzymuje miesięczny dochód w wysokości około l.lOOzł. netto i dodatkową prowizję, oboje mają na utrzymaniu jedno małoletnie dziecko. Pozwana jest właścicielką nieruchomości, co miesiąc płaci około 200zł. za prąd, lOOzł. za wodę, lOOzł. za telefon i 120zł za Internet.

Zgodnie z art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w i sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010, nr 90, poz. 594 ze zm., dalej - u.k.s.c.) sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w całości. Natomiast zgodnie z art. 101 ust. 1 i 2 u.k.s.c. Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w stanie ponieść tylko część tych kosztów. Instytucja zwolnienia z kosztów sądowych jest formą pomocy udzielanej przez Państwo osobom najbiedniejszym i powinna być stosowana jedynie w sytuacjach szczególnych i wyjątkowych. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i

rodziny, a dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc Państwa. Jednocześnie dla wydatków związanych z prowadzeniem postępowania strona czy uczestnik winien znaleźć pokrycie w swych dochodach przez odpowiednie ograniczenie innych wydatków nie będących niezbędnymi dla utrzymania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24.09.1984 r., II Cz 104/84, LEX 8623 oraz z dnia 24.07.1980 r., I Cz 99/80, LEX 8257).

Według twierdzeń pozwanej sam fakt, że jest ona osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku, uzasadniać powinien zwolnienie jej z kosztów sądowych w całości. Sąd takiego stanowiska nie podziela. Pozwana i jej partner prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, pomagają im - jak zeznała pozwana podczas przesłuchania w dniu 15 maja 2013r. - rodzice pozwanej. Partner pozwanej osiąga co miesiąc regularny dochód w wysokości l.lOOzł. i dodatkowo bliżej nie określoną co do wysokości prowizję, postępowanie niniejsze toczyło się trzy lata, pozwana z koniecznością zaspokojenia roszczeń powoda z tytułu zachowku powinna liczyć się już od momentu otwarcia spadku po swoim dziadku i starać się gromadzić na ten cel stosowne środki, jak również środki na potrzeby ewentualnego procesu o zachowek, tym bardziej że stosunki panujące w rodzinie powoda i pozwanej wskazywały na wysokie prawdopodobieństwo takiego finału przedmiotowej sprawy.

Pozwana zatem jest w stanie bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny uiścić 916,00 zł. tytułem opłaty od apelacji.

W zażaleniu pozwana domagała się zmiany postanowienia i zwolnienia jej od opłaty od apelacji. Zarzuciła ona Sądowi, że nie uwzględnił tak istotnych okoliczności, jak fakt przebywania skarżącej na zwolnieniu chorobowym w dacie wszczęcia procesu o zachowek, następnie przebywania na zasiłku rehabilitacyjnym i bycia osobą bezrobotną – w okresie jednego roku – z prawem do zasiłku w wysokości 450 zł. Jest też osobą schorowaną, a aktualnie utrzymuje się tylko z dochodów konkubenta i pomocy rodziców.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy podziela stanowisko żalącej, że istnieją przesłanki do zwolnienia jej od opłaty od apelacji. Zwolnienie od kosztów sądowych przewidziane jest w art. 102 ust.1 ustawy o kosztach sądowych z dnia 28 lipca 2005r. wyłącznie dla osób, które nie są w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. A pozwana do kręgu takich osób należy, gdy zważyć na ustalenia poczynione przez Sad Rejonowy.

Pozwana jest osobą bez dochodów, bezrobotną bez prawa do zasiłku, ze związku konkubenckiego ma jedno dziecko na utrzymaniu. Konkubent ma stały dochód w wysokości 1100 zł i prowizję, w różnych kwotach – od 200 zł do 50 zł miesięcznie.

Taki dochód na utrzymanie trzech osób, wbrew temu co twierdzi Sąd Rejonowy, nie pozwala na poczynienie oszczędności bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla pozwanej i jej córki.

Stąd pomoc jej rodziców. Trudna sytuacja materialna trwa od początku procesu.

Fakt posiadania przez pozwaną nieruchomości, otrzymaną w ramach spadkobrania, na obecnym etapie postepowania, nie daje podstaw do przyjęcia, że pozwana może ponieść koszty sądowe na etapie opłaty od apelacji. Opłaty zaś stałe, jakie ponosi pozwana za prąd, wodę, telefon i internet mieszczą się w normalnych granicach i nie są nadmierne.

W konsekwencji Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone postanowienie na mocy art. 386§1 kpc w zw. z art. 397§2 kpc i zwolnił pozwaną od obowiązku uiszczenia opłaty od apelacji.

II Cz 602/13

Podstawa prawna:

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE