Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 15-04-2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant: Błażej Łój

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 01-04-2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno- (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. i A. G. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa Naczelnikowi Urzędu Skarbowego W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Skarbu Państwa Naczelnika Urzędu Skarbowego W. na rzecz strony powodowej Przedsiębiorstwa Produkcyjno- (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. kwotę 92.125,27 zł (dziewięćdziesiąt dwa tysiące sto dwadzieścia pięć złotych i dwadzieścia siedem groszy) z ustawowymi odsetkami od 17 lipca 2012r. do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo Przedsiębiorstwa Produkcyjno- (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz strony powodowej Przedsiębiorstwa Produkcyjno- (...) sp. z o.o. z siedzibą we W. kwotę 8.224 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

IV.  zasądza od strony pozwanej Skarbu Państwa Naczelnika Urzędu Skarbowego W. na rzecz powoda A. G. (1) kwotę 86.481,75 zł (osiemdziesiąt sześć tysięcy czterysta osiemdziesiąt jeden złotych i siedemdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami od 13 października 2012r. do dnia zapłaty;

V.  dalej idące powództwo A. G. (1) oddala;

VI.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda A. G. (1) kwotę 7.952 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

I C 1350/12

UZASADNIENIE

Powodowie Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. (powód ad.1) i A. G. (1) (powód ad. 2) wnieśli o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa- Naczelnika Urzędu Skarbowego we W.:

- na rzecz Przedsiębiorstwa Produkcyjno- (...) sp. z o.o. kwoty 92.125,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6.07.2012 r.;

- na rzecz A. G. (1) kwoty 86.481,75 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14.07.2012 r.

W uzasadnieniu powodowie wskazali, że nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym Sąd Okręgowy we Wrocławiu X Wydział Gospodarczy (sprawa o sygn. akt X GNc 108/12), zasądził od (...) sp. z o.o. na rzecz powoda ad. 1 Przedsiębiorstwa Produkcyjno- (...) sp. z o.o. kwotę 154.400 zł z odsetkami ustawowymi.

Na podstawie tego nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności powód Przedsiębiorstwo Produkcyjno- (...) sp. z o.o. w dniu 13.06.2012 r. złożył u komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia- Krzyków B. B. wniosek o zabezpieczenie. Tego samego dnia komornik sądowy B. B. złożył u Naczelnika Urzędu Skarbowego wniosek o zajęcie wierzytelności przysługującej (...) sp. z o.o. od Naczelnika Urzędu Skarbowego. Pismo komornika B. B. przekazane zostało do działu rachunkowości podatkowej dopiero 19.06.2012r., już po przelaniu kwot na rzecz dłużnika (...) sp. z o.o.

W międzyczasie inny komornik sądowy działający przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Krzyków M. S., działając z wniosku wierzyciela – powoda ad.2 A. G. (1) na podstawie tytułu wykonawczego (nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym w sprawie o sygn. akt X GNc 394/12 w dniu 14 czerwca 2012 r. zasadzającego kwotę 165.000 zł wraz z odsetkami.) w dniu 15.06.2012 r. również złożyła wniosek o zajęcie wierzytelności dłużnika oraz w tym samym dniu przekazała ten wniosek wprost do działu rachunkowości podatkowej.

Dnia 19.06.2012 r. kwota należna dłużnikowi, po potrąceniu na rzecz komornika M. S., została wypłacona dłużnikowi (...) sp. z o.o. w wysokości 319.383,50 zł.

Pismem z 21.06.2012 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego poinformował powoda ad.1, że zajęcie dokonane przez komornika B. B. nie mogło być zrealizowane albowiem Urząd Skarbowy nie dysponował już kwotą należną dłużnikowi.

Powód ad.1 w związku z nieuzyskaniem zabezpieczenia swojej należności wniósł o przekazanie swojej sprawy komornikowi sądowemu M S. do dalszego prowadzenia, by w ten sposób uczestniczyć w podziale wyegzekwowanej sumy. Postępowanie zabezpieczające na skutek wniosków złożonych 12.07.2012r. i 13.07.2012r. przekształciło się następnie w postępowanie egzekucyjne. W trakcie postępowania egzekucyjnego dokonano podziału uzyskanej sumy na obu powodów. Ostatecznie z wyegzekwowanej na rzecz powoda ad. 2 A. G. (1) kwoty 171.500,50zł, należność w wysokości 75.000zl została przekazana powodowi ad. 1.

Powodowie dalej wywodzili, że zgodnie z art. 900 kpc zajęcie dokonane zostaje z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi. Doręczenie takiego zajęcia obejmującego należność powoda ad. 1 nastąpiło 13.06.2012 r., natomiast przekazanie do właściwej komórki organizacyjnej nastąpiło dopiero 19.06.2012 r. tj. już po przelaniu kwot należnych dłużnikowi do wypłaty, co świadczy o niedochowaniu należytej staranności przy realizacji zajęcia przez pozwaną. Art 886 par. 3 i 902 kpc stosowany odpowiednio kreuje odpowiedzialność pozwanej za wyrządzoną wierzycielowi szkodę. W dacie zajęcia do zwrotu dłużnikowi przysługiwała kwota 490.881 zł i wystarczyła na pokrycie wierzytelności obu powodów. Prowadzona dalsza egzekucja w stosunku do dłużnika okazała się bezskuteczna.

Szkoda powoda ad. 1 wynosi 92.125,27zł (167.125,27zł – 75.000 zł). A. G. (1) (powód ad.2) nie uzyskał zaspokojenia w wysokości 86.481,75zł, albowiem z uzyskanej w toku zabezpieczenia kwoty 171,500,50zł na rzecz drugiego wierzyciela przekazano kwotę 85.018,75zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa- Naczelnik Urzędu Skarbowego we W. zaprzeczył twierdzeniom o jego bezprawnym działaniu oraz temu, że powodowie ponieśli szkodę. Dodał w szczególności, że zabezpieczenie powoda ad.1 nie było skuteczne i nie mogło doprowadzić do zabezpieczenia roszczeń. Skierowane bowiem zostało do „nadpłaty podatku VAT, i innych należności”, natomiast wierzytelność dłużnika wynikała ze zwrotu podatku VAT. Zwrot podatku to nie to samo co nadpłata podatku. Wynika z tego, że wniosek o zabezpieczenie wierzytelności przysługującej powodowi ad.1 złożony przez komornika sądowego B. B. nie został skierowany do przysługującej dłużnikowi (...) sp. z o.o. wierzytelności. Zajęcie wierzytelności służącej jako przedmiot zabezpieczenia lub egzekucji wymaga zindywidualizowania. Ponieważ wierzyciel tego nie dokonał Naczelnik US nie był związany takim wnioskiem złożonym przez komornika sądowego B. B..

Po drugie, strona pozwana wywodziła, że powód sam przyczynił się do powstania szkody. Już od lutego 2012 r. (data wydania tytułu zabezpieczającego) mógł podjąć czynności zmierzające do ustalenia majątku dłużnika. Mógł i powinien zająć rachunki bankowe w tym ten rachunek, na który przelana została kwota z Urzędu Skarbowego. Gdyby podjął takie działania miałby możliwość uzyskania zaspokojenia.

Po trzecie pozwana podnosiła wątpliwości, czy należność z tytułu zwrotu VAT może być w ogóle przedmiotem egzekucji (jest to wierzytelność mająca charakter osobisty i nieprzenoszalny).

Odnosząc się natomiast do roszczenia sformułowanego przez powoda ad.2 pozwany wskazywał, że zabezpieczenie zostało zrealizowane w całości. Fakt, że przyłączył się do egzekucji jeszcze inny wierzyciel nie może obciążać pozwanego; takie bowiem uprawnienie wynika wprost z art. 1034 kpc.

Wreszcie pozwana wywodziła, że powodowie nie wykazali związku przyczynowego i szkody. Nie przedstawili dowodów na bezskuteczność egzekucji. Dodała nadto, że wobec powoda toczy się postępowanie upadłościowe, do którego powodowie mogą się przyłączyć i uczestniczyć w podziale majątku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nakazem zapłaty z 27.02.2012 r. wydanym w postępowaniu nakazowym Sąd Okręgowy we Wrocławiu X Wydział Gospodarczy (sprawa o sygn. akt) X GNc 108/12, zasądził od (...) sp. z o.o. na rzecz powoda ad. 1 Przedsiębiorstwa Produkcyjno- (...) sp. z o.o. kwotę 154.400 zł z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 50.000zł od dnia 1.02.2012r. do dnia zapłaty i od kwoty 104.400zł od dnia 15 lutego 2012r. do dnia zapłaty. W dniu 10 lipca 2012r. prawomocny nakaz zapłaty zaopatrzony został w klauzulę wykonalności.

Dowód: nakaz zapłaty z dnia 27.02.2012r. - k.23 .

Na podstawie tytułu wykonawczego (nakazu zapłaty z 27.02.2012r. zaopatrzonego w klauzulę wykonalności) powód ad.1 dnia 13.06.2012r. złożył u komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia- Krzyków B. B. wniosek o zabezpieczenie roszczenia domagając się zajęcia wierzytelności m.in. przez zajęcie wierzytelności należnej dłużnikowi od Naczelnika Urzędu Skarbowego W. z tytułu nadpłaty podatku dochodowego, podatku VAT oraz innych wzajemnych rozliczeń.

Dowód: wniosek o zabezpieczenie - k.11-12.

Tego samego dnia komornik sądowy B. B. dokonał u Naczelnika Urzędu Skarbowego W. zajęcia wierzytelności przysługującej (...) sp. z o.o. z tytułu nadpłaty podatku VAT, podatku dochodowego i innych rozliczeń w wysokości 154.000zł należności głównej, 6.848,30 zł z tytułu odsetek, 1.947zł kosztów procesu i 3.600 zł kosztów zastępstwa procesowego.

Dowód: zajęcie wierzytelności wraz z potwierdzeniem odbioru - k.13-14, akta komornicze KM 23873/12

Wniosek o zajęcie złożony przez komornika sądowego B. B. przekazany został do działu rachunkowości podatkowej dopiero 19.06.2012 r. tj. już po zleceniu wypłaty kwot należnych dłużnikowi - (...) sp. z o.o.

Pismem z 19.06.2012 r., doręczonym komornikowi B. B. 22.06.2012r., Naczelnik Urzędu Skarbowego poinformował komornika, że zajęcie nie może być zrealizowane albowiem na dzień udzielania odpowiedzi nie ma już wierzytelności, które przysługiwałyby spółce (...) sp. z o.o.

Dowód: wykaz zobowiązań wobec (...) sp. z o.o. na dzień 19.06.2012 r. k. 63, pismo Naczelnika US k.15-16.

W kolejnym piśmie dnia 26.06.2012 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wyjaśnił, że tego samego dnia do Urzędu Skarbowego wpłynęło 299 szt. zajęć wierzytelności, w tym zajęcie komornika B. B. i wszystkie zostały przekazane zgodnie z obiegiem dokumentów, co spowodowało opóźnienie w obiegu tych dokumentów. Naczelnik poinformował, że dopełni starań aby taka sytuacja już się nie powtórzyła w przyszłości.

Dowód: pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego - k.15-16

W międzyczasie Sąd Okręgowy we Wrocławiu nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym (sprawa o sygn. akt X GNc 394/12) w dniu 14.06.2012r. zasądził na rzecz powoda ad. 2 A. G. (1), prowadzącego działalność gospodarczą Biuro (...) od dłużnika (...) sp. z o.o. kwotę 165.000zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 6.06.2012r. do dnia zapłaty oraz kwotę 5.680 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 3600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego

Dowód: nakaz zapłaty z dni 14.06.2012r. , akta KM 1845/12.

Tego samego dnia 14.06.2012 r. wierzyciel A. G. (1) złożył wniosek do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia- Krzyków M. S. o zabezpieczenie należności dłużnika. Komornik M. S. (2) w dniu 15.06.2012r. w postępowaniu KM 1845/12 złożyła wniosek o zajęcie wierzytelności z tytułu „zwrotu nadpłaty podatku VAT” należnej obowiązanemu (...) sp. z o.o. i jednocześnie przekazała wniosek o zajęcie wprost do działu rachunkowości podatkowej US. Zabezpieczenie obejmowało kwotę 171.500,50 zł.

Dowód zajęcie wierzytelności z dnia 15.06.2012r. wraz z potwierdzeniem odbioru, zawiadomienie dłużnika o zajęciu wierzytelności wraz z potwierdzeniem odbioru- akta KM 1845/12.

Dnia 19.06.2012 r. kwota należna (...) sp. z o.o., po potrąceniu na rzecz komornika M. S. w wysokości 171.500,50zł, została wypłacona dłużnikowi (...) sp. z o.o. w wysokości 319.383,50zł. Kwota zabezpieczona przez komornika sądowego M. S. w postępowaniu KM 1845/12 została przekazana do depozytu sądowego.

Dowód: polecenie wypłaty - k.17, akta KM 1845/12.

Powód ad.1, w związku z nieuzyskaniem zabezpieczenia swojej należności w postępowaniu KM 23873/12 prowadzonym przez komornika B. B. wniósł o przekazanie sprawy do komornika sądowego M. S. do dalszego prowadzenia, by w ten sposób uczestniczyć w podziale wyegzekwowanej sumy. Dalsze postępowanie z wniosku powoda ad. 1 prowadzone było przez M S. pod sygn. KM 2128/12.

Dowód: wniosek wierzyciela , postanowienie o przekazaniu sprawy - k. 18-19 .

Postępowanie zabezpieczające na skutek wniosków złożonych przez powoda ad. 1 dnia 12.07.2012r. i powoda ad. 2 dnia 13.07.2012r. przekształciło się w postępowanie egzekucyjne. W trakcie postępowania egzekucyjnego dokonano podziału uzyskanej w toku zabezpieczenia sumy 171.500,50 zł na obu powodów.

Na poczet wierzytelności (...) przekazano 85.018,75 zł, w tym powód. ad.1 uzyskał kwotę 75.000zł

A. G. (1) w związku z tym nie uzyskał zaspokojenia w wysokości 86.481,75zł, albowiem z zabezpieczonej wcześniej kwoty 171.500,50zł przekazano na rzecz drugiego wierzyciela 85.018,75zł.

Dowód: wniosek egzekucyjny k. 20-22, akta komornicze komornika sądowego M S. o sygn. KM1845/12 i KM 2128/12.

Wobec dłużnika (...) sp. z o.o. było prowadzone postępowanie upadłościowe. Postanowieniem z 19.12.2012r. postępowanie upadłościowe zostało umorzone.

Dowód: postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego k. 173

M. S. - komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia - Krzyków prowadziła łącznie trzy postępowania egzekucyjne p-ko dłużnikowi (...) sp. z o.o.: KM 1845/12 (z wniosku A. G. (1)), KM 2128/12 (z wniosku (...)) i KM 3176/12. Ostatnie z nich zostało przekazane komornikowi R. W. (1).

Przelanie przez Urząd Skarbowy w toku postępowania KM 1845/12 pieniędzy w kwocie 171.500,50zł było jedynym efektem egzekucji. W toku wszystkich czynności nie wyegzekwowano innych środków, nie odnaleziono innego majątku, który nadawałby się do egzekucji. Spółka nie prowadzi działalności i jest podmiotem kilkudziesięciu postępowań egzekucyjnych. Spółka nie posiada żadnego majątku. W toku czynność ujawniły się liczne zbiegi na rachunkach bankowych. Wszystkie prowadzone czynności były i są całkowicie bezskuteczne. Na dzień 12.11.2013r. wierzyciel w postępowaniu KM 1845/12 A. G. (1) nie został zaspokojony na kwotę 118.979zł, natomiast wierzyciel w postępowaniu KM 2128/12 (...) Sp. z o.o. na kwotę 113.912zł.

Dowód: pismo komornika sądowego M S. z dnia 12.11.2013r. k. 218-219, akta komornicze o sygn. KM1845/12 i KM 2128/12).

Prowadzone jest jednocześnie postępowanie egzekucyjnego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia -Fabrycznej R. W. (1) z wniosku kilkunastu wierzycieli. Powód ad. 1 i 2 przyłączyli się do egzekucji prowadzonej przez komornika R. W.. Postępowanie prowadzone jest z nieruchomości należącej do dłużnika (...) sp. z o.o. - obecnie (...) sp.z o.o. Nieruchomość jest obciążona hipotecznie na kwotę znaczenie przekraczającą jej realną wartość.

Powód ad.1 Przedsiębiorstwo Produkcyjno- (...) sp. z o.o. pismem datowanym na dzień 29.06.2013 r. wezwało pozwanego Naczelnika Urzędu Skarbowego we W. do zapłaty kwoty 167.675,17zł wraz dalszymi odsetkami . Pismo zostało doręczone pozwanemu 2.07.2013r.

Dowód: wezwanie do zapłaty powoda ad. 1 k. 25, potwierdzenie doręczenia pisma k. 28.

A. G.- powód ad.2 wezwał pozwanego Naczelnika Urzędu Skarbowego we W. do zapłaty kwoty 86.481,75zł pismem datowanym na dzień 16.08 2012 r.

Dowód: pismo powoda A. G. k. 30-31

Sąd zważył:

Powództwo w zdecydowanej większości zasługiwało na uwzględnienie.

Powodowie domagali się zapłaty wskazanych w pozwie kwot tytułem szkody, jaką doznali na skutek zachowania pozwanego Skarbu Państwa- Naczelnika Urzędu Skarbowego, którego działanie doprowadziło do niemożności zaspokojenia się powodów w trakcie postępowania egzekucyjnego. Wskazali, że pomimo faktu, iż doszło do skutecznego zajęcia wierzytelności na rzecz powoda ad. 1 Naczelnik Urzędu Skarbowego dokonał wypłaty zajętej części wierzytelności dłużnikowi- spółce (...), co doprowadziło do niemożności jego zaspokojenia, a w konsekwencji doprowadziło też do uszczuplenia zabezpieczonych kwot na rzecz drugiego wierzyciela- powoda ad. 2. wobec dokonanego ostatecznie podziału zabezpieczonej kwoty pomiędzy powodów.

Przepisy kodeksu postępowania cywilnego stanowią, iż do egzekucji z wierzytelności komornik przystępuje przez jej zajęcie. Następuje ono z chwilą doręczenia wezwania dłużnikowi zajętej wierzytelności (art. 900 par. 1 kpc). W celu zajęcia komornik zawiadamia dłużnika, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia ani rozporządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem. Wzywa także dłużnika wierzytelności, aby należnego od niego świadczenia nie uiszczał dłużnikowi, lecz złożył je komornikowi lub do depozytu sądowego ( art. 896 kpc).

Z poczynionych przez Sąd ustaleń dokonanych na podstawie zebranej dokumentacji wynika, że zajęcie wierzytelności dokonane przez komornika B. B. na rzecz powoda ad.1 dokonane zostało skutecznie w dniu 13.06.2012r., bowiem z tą datą zajęcie wierzytelności zostało doręczone Naczelnikowi Urzędu Skarbowego. W tej dacie Urząd Skarbowy posiadał w stosunku do (...) dług z tytułu zwrotu podatku VAT. Niemniej jednak dopiero 19.06.2012r. pismo komornika przekazane zostało do jednostki organizacyjnej zajmującej się realizacją zajęć, co spowodowało, że wcześniej kwoty te zostały wypłacone spółce (...). Okoliczność, że obieg dokumentów wewnątrz urzędu trwał przez tyle dni nie ma żadnego wpływu na termin i skuteczność dokonanego zajęcia, które nastąpiło w dniu 13.06.2012r. Takie zachowanie świadczy jedynie o niedochowaniu należytej staranności przy realizacji zajęcia przez pozwanego.

W przedmiotowej sprawie Urząd Skarbowy stał się dłużnikiem zajętej wierzytelności komornika sądowego w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego. W związku z tym powinien zgodnie z treścią otrzymanego zajęcia wierzytelności dokonać przelewu na wskazane przez komornika konto bankowe, aż do zaspokojenia egzekwowanej należności i kosztów egzekucyjnych, czego jednak na skutek swojego zaniedbania nie uczynił .

Wbrew twierdzeniom pozwanego uznać należy, że wierzyciel dopełnił wszelkich aktów staranności w związku z zajęciem zabezpieczonej wierzytelności, wskazał bowiem majątek dłużnika na skuteczne zaspokojenie. Nie miał obowiązku kierować zajęć wpierw do rachunków bankowych.

Nie można też przyjąć, tak jak wskazuje pozwany, że wniosek o zabezpieczenie wierzytelności przysługującej powodowi ad.1 złożony przez komornika sądowego B. B. nie został skierowany do przysługującej dłużnikowi (...) sp. z o.o. wierzytelności albowiem w jego treści ujęto należności z tytułu „nadpłaty podatku VAT”, nie zaś jak powinno być „zwrotu podatku VAT”. Z tego pozwany wywodzi, że Naczelnik US wobec niedostatecznego zindywidualizowania wierzytelności nie był związany takim wnioskiem złożonym przez komornika sądowego B. B.. Takie stanowisko nie jest zasadne.

Po pierwsze zajęcie wierzytelności dokonane przez komornika sądowego B. B. nie dotyczyło tylko nadpłaty podatku VAT ale i „innych rozliczeń” w tym również zwrotu podatku VAT, obejmowało wszystkie należności ze strony urzędu skarbowego w stosunku do spółki (...). Ponadto wcześniej strona pozwana nie kwestionowała sposobu sformułowania zabezpieczenia, a brak realizacji zabezpieczenia tłumaczyła obiegiem dokumentów. Naczelnik Urzędu Skarbowego zwracał się też do dłużnika (...) o zwrot wypłaconej wierzytelności przyznając, że poprzez spiętrzenie prac nie doszło do prawidłowego zajęcia wierzytelności (k.131-133). Co więcej, komornik M. S. również domagała się zabezpieczenia roszczeń z tytułu „zwrotu nadpłaty podatku VAT” i takie zajęcie zostało zrealizowane. Zatem sposób określenia wierzytelności z pewnością nie mógł stanowić przeszkody do pełnej realizacji zajęcia.

Nie stanowił takiej przeszkody też charakter należności W doktrynie przyjmuje się, że wierzytelność stanowią należne dłużnikowi od osoby trzeciej sumy pieniężne bądź jego uprawnienia do określonych świadczeń od tej osoby. W tym pojęciu mieści się zwrot różnicy podatku od towarów i usług. Tym samym oznacza to, iż wierzytelność z tego tytułu podlega zajęciu w cywilnym postępowaniu egzekucyjnym.

Fakt zajęcia (art. 900 k.p.c.) na rzecz powoda ad.1 wierzytelności należnej mu od egzekwowanego dłużnika (...) jest zatem niewątpliwy. Komornik - nie mając powinności poszukiwania z urzędu mienia dłużnika (art. 801 w związku z art. 1073, art. 1086 k.p.c.) - mógł skierować egzekucję do takiej tylko wierzytelności, jaką w swym wniosku w skonkretyzowany sposób wskazał wierzycielowi (orzecz. SN z dnia 25.IV.1955 r. 4 CZ 72/55 - OSN z 1956 r. z. 3, poz. 69). Powód ad.1 we wniosku (art. 787 k.p.c.) domagał się prowadzenia egzekucji z wszelkich wierzytelności należnych spółce (...) od Urzędu Skarbowego.

W sytuacji zatem skierowania egzekucji do wskazanych wierzytelności należnych podatnikowi z tytułu rozliczeń podatkowych, organ podatkowy jako dłużnik zajętej wierzytelności miał obowiązek zastosować się do wezwań komornika oraz do obowiązków wynikających z zajęcia. Zgodnie z treścią art. 902 kodeksu postępowania cywilnego do skutków niezastosowania się do wezwań komornika oraz do obowiązków wynikających z zajęcia odpowiednie zastosowanie znajduje art. 886 k.p.c. Zatem dłużnik zajętej wierzytelności, który dokonał wypłaty zajętej części wierzytelności dłużnikowi (taką czynnością byłoby dokonanie zwrotu na rachunek bankowy spółki (...)), odpowiada za wyrządzoną przez to wierzycielowi szkodę. Prawo egzekucyjne wiąże bowiem powinność wynagrodzenia szkody egzekwującemu wierzycielowi z naruszeniem przez dłużnika wierzytelności obowiązków wynikających z zajęcia tej wierzytelności (art. 902 w związku z art. 886 § 3 k.p.c.), zwłaszcza przez uiszczenie świadczenia wbrew zakazowi do rąk dłużnika.

Wezwanie, o jakim mowa w art. 896 k.p.c., ma charakter władczy. Stąd dłużnik wierzytelności, który na skutek nieprzekazania tej wierzytelności stosownie do wezwania komornika (art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c.) wyrządził szkodę obowiązany jest wynagrodzić wierzycielowi - nie mogącemu już w żaden sposób ściągnąć swej należności od egzekwowanego dłużnika - powstałą stąd szkodę (art. 902 w związku z art. 886 § 3 k.p.c.) według przepisów normujących odpowiedzialność z czynów niedozwolonych (art. 361 § 1, art. 415 k.c.). Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 lutego 1982 r., II CR 8/82, OSNC 1982, nr 8-9, poz. 135.

Powiązanie przyczynowe tak pojmowanej szkody z bezprawnym nawet i zawinionym naruszeniem przez dłużnika wierzytelności powinności wynikających z zajęcia prowadzi do tego, że w konsekwencji odpowiedzialność poddłużnika należałoby zatem z reguły wyłączyć w takim zakresie, w jakim wierzyciel, realizując nabyte uprawnienia, mógł własnym działaniem zapobiec szkodzie.

Z mocy zajęcia wierzyciel wstępuje bowiem we wszelkie prawa i roszczenia egzekwowanego przez siebie dłużnika (art. 902 w związku z art. 887 § 1 k.p.c.). Nabywa więc uprawnienie do wdrożenia egzekucji o świadczenie przeciwko dłużnikowi wierzytelności. To wskazuje, iż stwierdziwszy, że naczelnik Urzędu Skarbowego zajętej wierzytelności nie przekazał stosownie do wezwania komornika, powód ad.1 - realizując to uprawnienie swego dłużnika - miał możność wyegzekwowaniu co najmniej tego, co w dniu 19.06.2012r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wypłacił na rzecz (...).

W dacie zajęcia 13.06.2012r. do zwrotu dłużnikowi (...) pozostawała kwota 490.881 zł i wystarczała ona na pokrycie wierzytelności obu powodów. Gdyby Urząd Skarbowy zrealizował zabezpieczenie powód ad.1 w dniu 19.06.2012 r., dysponowałby kwotą 178.608 zł,. Tymczasem zajęcie wierzytelności zrealizowane zostało tylko wobec powoda ad. 2 w wysokości 171.500,50 zł, a pozostała kwota w wysokości 319.383,50zł została wypłacona spółce (...), pomimo złożonego prawidłowo wniosku o zajęcie tej kwoty na rzecz powoda ad. 1.

Obowiązek zapłaty odszkodowania określa się stosownie do ogólnych zasad naprawienia szkody, określonych w kodeksie cywilnym, z zastrzeżeniem uregulowania przewidzianego w art. 886 § 3 kpc. Oceniając przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej stwierdzić trzeba, że bez wątpienia wskutek bezprawnego i zawinionego zachowania strony pozwanej powód ad. 1 doznał szkody majątkowej, wobec niemożności jego zaspokojenia, co w konsekwencji doprowadziło też do uszczuplenia zabezpieczonych kwot na rzecz drugiego wierzyciela- powoda ad. 2 wobec dokonanego ostatecznie podziału zabezpieczonej kwoty pomiędzy obu powodów. Związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy zachowaniem pozwanej a szkodą obu wierzycieli ( powodów) jest zatem oczywisty.

Sąd Najwyższy w wyroku z 22.08.1974r. (II CR 424/74, LEX nr 7572) w podobnej sprawie stwierdził, że jeżeli zaniechanie organu administracji państwowej polegające na zagubieniu wezwania komornika zakazującego wypłacenie dłużnikowi zajętej wierzytelności (art. 896 k.p.c.) uniemożliwiło egzekucję świadczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci, Skarb Państwa w procesie o odszkodowanie określone w art. 886 § 3 w zw. z art. 902 k.p.c. nie może zwolnić się od odpowiedzialności za powstałą szkodę na tej podstawie, że dłużnik zajętej wierzytelności wskazał inne mienie dłużnika, które zostało wprawdzie zajęte lecz nie wystarcza na zaspokojenie całej należności wierzycieli.

Niezależnie od tego, jak to zostało wyżej wskazane, że odpowiedzialność pozwanego Skarbu Państwa, odrywa się niejako od odpowiedzialność poddłużnika ((...)), i ewentualne dalsze czynności egzekucyjne prowadzone wobec podłużnika nie powinny wpływać na zakres odpowiedzialności pozwanego stwierdzić trzeba, że i tak dalsza egzekucja prowadzona przeciwko spółce (...) jest bezskuteczna. Wynika to z przedłożonych dokumentów z prowadzonych postępowań egzekucyjnych p-ko dłużnikowi (...) sp. z o.o.: KM 1845/12 (z wniosku A. G. (1)), KM 2128/12 (z wniosku (...)) i KM 3176/12. Komornik M. S. wskazała, że w toku wszystkich czynności nie wyegzekwowano innych środków, nie odnaleziono innego majątku, który nadawałby się do egzekucji. Spółka nie prowadzi działalności i jest podmiotem kilkudziesięciu postępowań egzekucyjnych. Spółka nie posiada żadnego majątku. W toku czynności ujawniły się liczne zbiegi na rachunkach bankowych. Wszystkie prowadzone czynności były i są całkowicie bezskuteczne. Podobnie egzekucja prowadzona przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia Fabrycznej R. W. (1) z wniosku kilkunastu wierzycieli, do której powód ad. 1 i 2 przyłączyli się. Postępowanie prowadzone jest z nieruchomości (jest to jedyny składnik majątkowy spółki) która jest obciążona hipotecznie na kwotę znaczenie przekraczające jej realną wartość.

Co do wysokości szkody. Wysokość dochodzonego odszkodowania określa wierzyciel (art. 6 k.c.). Szkoda powoda ad. 1 określona została w wysokości 92.125,27zł. i stanowi ona równicę pomiędzy kwotą 167.125,27zł wynikająca z tytułu wykonawczego oraz kwotą 75.000 zł przekazaną powodowi ad.1 z zabezpieczonej przez komornika sądowego M. S. wierzytelności. Na kwotę 167.125,27zł określoną w tytule wykonawczym składają się natomiast: 154.400 zł należność główna, 6.848,32 i 329,44zł odsetki, 1.947 opłata sądowa i 3.600zł koszty zastępstwa procesowego.

Wysokość szkody której doznał powód ad. 2 A. G. (1) wynosi natomiast 86.481,75zł. Powód ad. 2 nie uzyskał zaspokojenia w wysokości 86.481,75zł, albowiem z uzyskanej w toku zabezpieczenia kwoty 171,500,50zł na rzecz drugiego wierzyciela przekazano kwotę 85.018,75zł, co wynika z dokumentów postępowania egzekucyjnego KM 1845/12.

Mając te okoliczności na względzie Sąd uwzględnił w całości roszczenie główne powodów, o czym orzekł w pkt. I wyroku.

Rozstrzygnięcie co do odsetek uzasadnione było treścią art. 481 k.c. i art. 455 k.c. , z którego wynika, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Powód ad. 1 wezwał pozwanego do spełnienia świadczenia w piśmie które zostało doręczone pozwanemu w dniu 2.07.2012 r. (k. 28). Przyjmując 14 -dniowy termin realizacji świadczenia przyjąć trzeba, że dłużnik pozostawał w opóźnieniu od 17.07.2012 r. Wobec niemożności ustalenia terminu, w którym wezwanie do zapłaty wystosowane przez powoda ad. 2 zostało doręczone pozwanemu (brak potwierdzenia odbioru pisma powoda), termin biegu opóźnienia należało uzależnić od daty doręczenia odpisu pozwu (28.09.2012 r.) przyjmując również 14-dniowy termin na realizację świadczenia, dlatego w tym przypadku odsetki należne są od dnia 13.10.2012 r.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd.2 albowiem powodowie ulegli tylko w nieznacznym zakresie swojego roszczenia (tylko w zakresie odsetek) i nałożył na pozwanego obowiązek zwrotu całości poniesionych kosztów , na które składały się

- w przypadku powoda ad. 1: koszty opłaty sądowej w wysokości 4.607zł i koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3.617 zł.

- w przypadku powoda ad. 2: koszty opłaty sądowej w wysokości 4.325zł i koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3.617zł.