Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 września 2012 r. w Lublinie

sprawy I. G. - S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji wnioskodawczyni I. G. - S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 12 kwietnia 2012 r. sygn. akt VII U 1368/12

oddala apelację.

Sygn. Akt III AUa 677/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 października 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpatrzeniu wniosku z dnia 19 października 2011 r. ponownie ustalił I. G. - S. wysokość emerytury od dnia 1 października 2011 roku , tj. od następnego dnia po rozwiązaniu stosunku pracy. Od dnia 1 stycznia 2012 r. wysokość świadczenia wynosić miała 606,10 zł brutto, tj. 535,55 zł netto. Wysokość świadczenia obliczono w ten sposób, że dodano:

- 505,60 zł (70% z 722 zł, tj. z kwoty obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych / (Dz.U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz

- 43,65 zł (30% z 145,49 zł, tj. z kwoty obliczonej zgodnie z art. 26 ustawy).

Otrzymaną w ten sposób kwotę zwaloryzowano, a następnie dodano do niej:

- 30,13 zł (tj. kwotę otrzymaną przez podzielenie sumy zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie za okres od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia 31 maja 2011 r. — 7 313,72 zł przez średnie dalsze trwanie życia na dzień złożenia pierwszego wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia — 242,70) oraz

- 9,69 zł (tj. kwotę otrzymaną przez podzielenie sumy zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie za okres 1 czerwca 2011 r. do dnia 30 września 2011 r. — 2 331,08 zł przez średnie dalsze trwanie życia na dzień złożenia drugiego wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia - 240,50.

W odwołaniu od powyższej decyzji I. G. - S. domagała się ustalenia wysokości emerytury z uwzględnieniem pełnego czasu jej pracy od dnia 1 października 2005 r. do dnia 30 września 2011 r., na podstawie wszystkich składek, które w tym czasie zostały odprowadzone przez zakład pracy. Wniosła również o wyrównanie wysokości świadczenia od dnia 1 października 2011 r. z nowo przeliczonych składek za wymienione lata pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, wskazując , że zaskarżona decyzja spełnia postulaty skarżącej. Organ podnosił, że nie ma możliwości obliczenia wysokości świadczenia na podstawie innych okresów podlegania ubezpieczeniom, ponieważ okres zatrudnienia od dnia
1 października 2005 r. do dnia 30 września 2011 roku jest jedynym udokumentowanym okresem aktywności zawodowej wnioskodawczyni.

Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2012 roku Sąd Okręgowy w Lublinie oddalił odwołanie.

Podstawą wyroku były następujące ustalenia :

Wnioskodawczyni I. G. - S. urodzona (...) z zawodu jest nauczycielem akademickim. W dniu 12 maja 2010 r. złożyła wniosek o emeryturę nie rozwiązując wcześniej stosunku pracy z Państwową Wyższy Szkołą Zawodową w C.. Organ rentowy ustalił łączny staż podlegania przez wnioskodawczynię ubezpieczeniom społecznym w wymiarze 4 lat, 7 miesięcy i 11 dni — składający się w całości z okresów składkowych, który obejmował okres zatrudnienia od dnia 1 października 2005 r. w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w C..

Decyzją z dnia 21 czerwca 2010 r. przyznano skarżącej prawo do zaliczki na poczet przysługującej emerytury od dnia 7 czerwca 2010 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. ZUS ustalił, że wysokość emerytury obliczona zgodnie z art. 26 ustawy jest niższa od obliczonej w sposób mieszany zgodnie z art. 183 ustawy. Wysokość świadczenia obliczono więc w ten sposób, że dodano 505,60 zł, tj. 70% kwoty obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy do 42,98 zł, tj. 30% kwoty obliczonej zgodnie z art. 26 ustawy. Wysokość tak obliczonego świadczenia od dnia 1 lipca 2010 r. wyniosła 548,58 zł brutto, czyli 489,21 zł netto. Skarżąca kontynuowała wykonywanie pracy zawodowej. W dniu 14 czerwca 2011 r. złożyła wniosek o przeliczenie wysokości emerytury na podstawie stażu pracy, wysokości składek zewidencjonowanych na koncie ZUS oraz rozliczenia z tytułu osiągania przychodu. Wnosiła o przeliczenie według wariantu najkorzystniejszego.

Przeliczenia dokonano od dnia 1 czerwca 2011 r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym zgłoszono wniosek w tym przedmiocie. Wysokość świadczenia obliczono w ten sposób, że dodano: 505,60 zł (70% z 722 zł, tj. z kwoty obliczonej zgodnie z art. 53 ustawy) oraz 43,65 zł (30% z 145,49 zł, tj. z kwoty obliczonej zgodnie z art. 26 ustawy) następnie zwaloryzowanej oraz powiększonej o kwotę otrzymaną przez podzielenie sumy zwaloryzowanych składek zewidencjonowanych na koncie za okres od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia 31 maja 2011 r. przez średnie dalsze trwanie życia na dzień złożenia wniosku. Po zwaloryzowaniu tak obliczonej sumy otrzymano kwotę 596,41 zł brutto, czyli 527,73 zł netto.

Otrzymaną w ten sposób kwotę zwaloryzowano, a następnie dodano do niej 30,13 % (tj. kwotę otrzymaną przez podzielenie sumy zwaloryzowanych składek / zewidencjonowanych na koncie za okres od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia 31 maja 2011 r. — 7 313,72 zł przez średnie dalsze trwanie życia na dzień złożenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia — 242,70). Tak wyliczona wysokość emerytury wyniosła 596,41 zł brutto (527,73 zł netto).

Decyzją z dnia 23 września 2011 r. organ rentowy działając na podstawie art. 103a ustawy z urzędu zawiesił skarżącej od dnia 1 października 2011 r. prawo do emerytury z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego praca była świadczona bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. .

W dniu 30 września 2011 r. I. G. - S. złożyła świadectwo pracy wystawione w tym samym dniu przez Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w C.. Wynika z niego, że z dniem 30 września 2011 r. strony rozwiązały umowę o pracę. Złożyła również kolejne zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, domagając się przeliczenia podstawy wymiaru świadczenia na jego podstawie. Decyzją z dnia 7 października 2011 r. organ rentowy przeliczył emeryturę od dnia 1 października 2011 r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym ustala przyczyna powodująca wstrzymanie wypłaty świadczenia. Przy obliczeniach zastosowano identyczne zasady co przy poprzedniej decyzji ponownie ustalającej wysokość świadczenia z dnia 28 lipca 2011 r. Identyczny był też wynik tych obliczeń - wysokość emerytury wyniosła 596,41 zł brutto, ( 527,73 zł netto .).

W dniu 19 października 2011 r. skarżąca złożyła pismo zatytułowane „odwołanie”. Zarzuciła, że przeliczając wysokość świadczenia organ rentowy nie uwzględnił czasu pracy po przyznaniu jej prawa do emerytury, tj. po dniu 7 czerwca 2010 r.

W odpowiedzi organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie I. G. — S. nie jest zasadne.

Sąd podkreślił, że metoda ustalania wysokości świadczenia emerytalnego po raz pierwszy — w przypadku skarżącej odbyło się to zgodnie z zasadami omówionymi w art. 183 ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.), ulega pewnym modyfikacjom przy ponownym ustalaniu wysokości emerytury z tytułu podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu już po dniu przyznania emerytury. Modyfikacja ta wynika z treści ustawy, nie zależy od decyzji organu rentowego. Z tej właśnie przyczyny organ rentowy stosował inne reguły przy ustalaniu wysokości emerytury po raz pierwszy, a inne ponownie ustalając wysokość świadczenia na wniosek skarżącej.

Zgodnie z art. 183 ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy, emerytura przyznana na wniosek osoby ubezpieczonej urodzonej po dniu 31 grudnia 1948 r., z wyjątkiem ubezpieczonych, którzy pobrali emeryturę na podstawie przepisów art. 46 lub 50, o ile osoba ta nie była członkiem otwartego funduszu emerytalnego albo złożyła wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa, która osiągnęła wiek uprawniający do emerytury w roku kalendarzowym 2010, wynosi:

1)  70% emerytury obliczonej na podstawie art. 53 oraz 30% emerytury obliczonej na podstawie art. 26.

Wysokość emerytury jest więc sumą 70% świadczenia obliczonego według reguł zawartych w art. 53 ustawy oraz 30% świadczenia wyliczonego zgodnie z art. 26 ustawy. W przypadku skarżącej wysokość świadczenia została ustalona zgodnie z powyższymi zasadami w decyzji z dnia 21 czerwca 2010 r. 70% świadczenia obliczonego według reguł zawartych w art. 53 ustawy wyniosło w jej przypadku 505,60 zł (0,7 x 722,28 zł), zaś 30% świadczenia wyliczonego zgodnie z art. 26 ustawy — 42,98 zł (0,3 x 143,27 zł), w sumie - 548,58 zł.

W myśl art. 183 ust. 6 ustawy, do ponownego ustalenia wysokości emerytury, o której mowa w ust. 1 — 5, z tytułu podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym o dniu przyznania emerytury stosuje się art. 108.

Oznacza to, że w przypadku kontynuowania zatrudnienia po ustaleniu prawa do emerytury — jak to miało miejsce w przypadku skarżącej — ponowne ustalenie wysokości świadczenia z uwzględnieniem tego okresu zatrudnienia odbywa się według zasad zmodyfikowanych treścią art. 108 ustawy. Do I. G. — S. zastosowanie mają art. 108 ust. 2 i 4, zgodnie z którymi emerytury obliczone według zasad określonych w art. 26 powiększa się o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury, o której mowa w art. 24 i 24a, i zwaloryzowanych zgodnie z art. 25 przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek zaewidencjonowanych od miesiąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz pierwszy, do miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury.

W praktyce ponowne ustalanie wysokości emerytury wygląda więc w ten sposób, że do kwoty obliczonej w pierwszej decyzji ustalającej wysokość świadczenia zgodnie z art. 183 ustawy, dodawana jest kwota obliczona w sposób wskazany w art. 108 ustawy. Właśnie dlatego we wszystkich decyzjach o ponownym ustaleniu wysokości emerytury — także tej zaskarżonej — części świadczenia wyliczone zgodnie z art. 53 ustawy oraz zgodnie z art. 26 ustawy pozostają niezmienne (odpowiednio: 722,28 zł oraz 145,49 zł), pomimo zwiększenia się stażu pracy I. G. — S. i dalszego uiszczania składek przez jej pracodawcę. Składki te uwzględnione są jedynie w części świadczenia obliczonego zgodnie z art. 108 ustawy — po ich zwaloryzowaniu i podzieleniu przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia na dzień złożenia kolejnych wniosków. W tej części uwzględnione zostały składki zewidencjonowane od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia 31 maja 2011 r. przy obliczeniach dokonanych na potrzeby decyzji z dnia 28 lipca 2011 r., zaś składki zewidencjonowane od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia 30 września 2011 r. w zaskarżonej decyzji z dnia 31 października 2011 r. Kwota uzyskana w wyniku ich zwaloryzowania i podzielenia przez średnie dalsze trwanie życia obowiązujące na dzień złożenia kolejnych wniosków o ponowne ustalenie wysokości świadczenia, była dodawana do wysokości świadczenia ustalonej w pierwszej decyzji ustalającej prawo do emerytury (po jej zwaloryzowaniu). W zaskarżonej decyzji składki za okres od dnia 1 czerwca 2010 r. do dnia 31 maja 2011 r. zostały podzielone przez inne średnie dalsze trwanie życia niż składki za okres od dnia 1 czerwca 2011 r. do dnia 30 września 2011 r., ponieważ w czerwcu 2011 r. skarżąca też złożyła wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia. Do składek zewidencjonowanych do dnia złożenia tego wniosku należało zatem zastosować średnie dalsze trwanie życia obowiązujące w dniu złożenia tego wniosku, zaś do zewidencjonowanych później — średnie dalsze trwanie życia obowiązujące w dacie złożenia kolejnego wniosku.

Odnosząc się do zarzutów skarżącej Sąd stwierdził, że cały jej udokumentowany okres zatrudnienia — także ten od ustalenia prawa do emerytury do ustania stosunku pracy, został uwzględniony przez organ rentowy przy ponownym obliczaniu wysokości emerytury w zaskarżonej decyzji. Zastosowane zostały właściwe przepisy. W zaskarżonej decyzji organ rentowy ustalił więc ponownie wysokość emerytury wnioskodawczyni w sposób prawidłowy. Tym samym odwołanie od tej decyzji należało oddalić jako bezzasadne.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie powołanych przepisów orzekł jak w sentencji.

Od tego wyroku apelację wniosła wnioskodawczyni . Wyrokowi zarzuciła naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art.183 w zw. z art. 108 oraz niezastosowanie 110 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2009 r. nr. 153 z póz zm. ) poprzez przyjęcie , że przy ponownym obliczeniu emerytury organ rentowy uwzględnił cały udokumentowany okres zatrudnienia - od 1.10. 2005 do 30.09.2011 roku.

Wskazując na powyższe wnosiła o zmianę wyroku poprzez uwzględnienie wniosku bądź uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wydał, odpowiadające prawu rozstrzygniecie, przedstawiając logiczną argumentację prawną. Ustalenia Sądu I instancji i wyprowadzone na ich podstawie wnioski Sąd Apelacyjny podziela. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba szczegółowego powtarzania ustaleń faktycznych oraz dokonanej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku interpretacji przepisów prawa mających zastosowanie w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do zarzutów podnoszonych w apelacji stwierdzić należy, że są one niezasadne.

Wbrew zarzutom skarżącej Sąd Okręgowy nie dopuścił się błędnej wykładni przepisu art.183 w związku z art.108- ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wnioskodawczyni prawo do emerytury uzyskała na podstawie przepisu art. 183 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2009 r. nr. 153 z póz zm. ) i do jej przeliczenia zastosowanie mają unormowania zawarte w art. 108 ust. 2 i 4.( art. 183 ust 6 ustawy) . Cytowane przepisy wykluczają możliwość dokonania innego sposobu przeliczenia świadczenia niż wskazany w art. 108 ust 2 , także w sytuacji jeżeli ubezpieczony zaprzestaje kontynuowanie zatrudnienia. Unormowania zawarte w artykule 183 ustawy dotyczą nabycia prawa do emerytury dla świadczeniobiorców z nowego systemu emerytalnego, tj. dla osób, które osiągają wiek uprawniający do emerytury w latach 2009-2013, nie miały prawa do świadczenia na podstawie art. 46 lub 50 oraz nie przystąpiły do OFE albo złożyły wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa. Emerytura obliczana według reguł art. 183 składa się z części ustalanej na mocy art. 53 i art. 26 - w roku 2010 (70% - 30%), . Takie też zasady ustalenia prawa do emerytury zastosowano w przypadku wnioskodawczyni ,która wiek uprawniający do emerytury osiągnęła w roku kalendarzowym 2010 (art. 183 ust 2 ustawy). Jak już wyżej wskazano w razie podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym po dniu przyznania emerytury "mieszanej" przeliczenie takiego świadczenia następuje według zasad przewidzianych dla emerytur wypłacanych z nowego systemu emerytalnego (art. 108), co polega , co polega na powiększeniu emerytury o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury, i zwaloryzowanych zgodnie z art. 25 przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury. Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek zaewidencjonowanych od miesiąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz pierwszy, do miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury. Taki sposób przeliczenia świadczenia organ rentowy zastosował wobec wnioskodawczyni. Prawidłowo więc w zaskarżonej decyzji ustalona została wysokość jej emerytury.

W tym stanie rzeczy wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu, a apelacja jako bezzasadna podlega oddaleniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.