Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2013r

Sąd Okręgowy w Warszawie XXVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2013 w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w M.

przeciwko Fabryce (...) S.A.w W.

o zapłatę

na skutek zarzutów wniesionych przez pozwanego od nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Krakowie w dniu 8 września 2009 roku w sprawie o sygn. akt.IX GNC 582/09

1.  uchyla nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Okręgowy w Krakowie w dniu 8 września 2009 roku w sprawie o sygn. akt. IX GNC 582/09 w całości i powództwo w całości oddala;

2.  zasądza od powoda (...) sp. z o.o.w M.na rzecz pozwanego Fabryki (...) S.A.w W. kwotę 19 239,10 zł (dziewiętnaście tysięcy dwieście trzydzieści dziewięć złotych dziesięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 7200 zł. (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn akt XXVI GC 50/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 25 sierpnia 2009 roku (data prezentaty) powód (...) sp. z o.o.z siedzibą w M.wniósł o zasądzenie nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym od pozwanego Fabryki (...) S.A.z siedzibą w W. kwoty 229.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, o rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Nakazem zapłaty z dnia 8 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Krakowie nakazał pozwanemu, aby zapłacił powodowi kwotę 229.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi w stosunku rocznym od dnia 25 sierpnia 2009 roku oraz kwotę 10.080 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, w terminie dwóch tygodni od doręczenia nakazu albo wniosła w tymże terminie zarzuty (k31).

Pozwany wniósł zarzuty od powyższego nakazu zapłaty, wnosząc o jego uchylenie i oddalenie powództwa (k35-49) podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia ewentualnie zarzut potracenia wierzytelności wzajemnych wobec powoda.

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2009 roku Sąd Okręgowy w Krakowie stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu Warszawa Praga w Warszawie – Wydziałowi X Gospodarczemu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Pozwana spółka Fabryka (...) S.A.z siedzibą w W. zawarła w dniu 21 grudnia 2000 roku umowę sprzedaży spółce (...) sp. z o.o.z siedzibą w M.frezarki narzędziowej uniwersalnej typu F. (...)ze sterowaniem C. (...)za cenę 279.000 zł. Pozwany dostarczył powodowi frezarkę narzędziową, zaś powód zapłacił pozwanemu część ceny kupna, odmawiając przy tym zapłaty kwoty 50.380 zł. Maszyna została wydana powodowej spółce w dniu 8 marca 2001 roku.(okoliczność bezsporna)

W dniu 26 października 2001 roku powód skutecznie odstąpił od powyższej umowy z uwagi na ukryte wady frezarki. Do czasu odstąpienia od umowy powód zapłacił pozwanemu kwotę 229.000 zł tytułem ceny kupna frezarki. (wyrok w sprawie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 grudnia 2003 roku o sygn. akt I ACa 1104/03 k.90-100 dołączonych akt).

Pismem skierowanym do powoda w dniu 27 grudnia 2004 roku pozwany podniósł, że obciąża powodową spółkę należnością w kwocie 409.151 zł tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z frezarki w okresie od 27 października 2001 roku do 27 grudnia 2012 roku. W treści pisma pozwany wskazał, że utracony minimalny czynsz dzierżawy urządzenia został wg cen rynkowych obliczony na kwotę 10.758 zł miesięcznie. Nadto pozwany oświadczył w w/w piśmie, że dokonuje potrącenia powyższej należności z wierzytelnością powoda z tytułu zwrotu zapłaconej części ceny frezarki w wysokości 229.000 zł i wzywa powodową spółkę do zapłaty różnicy na rachunek pozwanego. (oświadczenie o potrąceniu k.96)

W dniu 19 stycznia 2005 roku powód skorzystał z prawa zatrzymania rzeczy (okoliczność bezsporna).

Wyrokiem z dnia 30 marca 2007 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I ACa 251/07 Sąd zobowiązał spółkę (...) sp. z o.o.z siedzibą w M.do wydania spółce Fabryka (...) S.A.frezarki narzędziowej uniwersalnej typu F. (...)ze sterowaniem C. (...)znajdującej się wówczas w siedzibie spółki (...) sp. z o.o., za jednoczesną zapłatą przez spółkę Fabryka (...) S.A.na rzecz spółki (...) sp. z o.o.kwoty 229.000 zł. Sąd przesądził, że oświadczenia z grudnia 2004 roku nie wywołało skutku umorzenia wierzytelności.(wyrok k.16)

Frezarka po wydaniu powyższego wyroku w dniu 6 kwietnia 2007 roku została przewieziona do magazynu, gdzie stała do momentu jej wydania pozwanemu. (okoliczność niesporna)

Przedmiotowa frezarka została przekazana pozwanemu w dniu 15 czerwca 2009 roku, natomiast na rzecz powoda nie została przekazana do tej pory kwota 229.000 zł tytułem zwrotu uiszczonej ceny kupna frezarki (okoliczność bezsporna)

Powyższych ustaleń sąd dokonał w oparciu o okoliczności przyznane przez strony (k.813) dokumenty urzędowe – wyżej wskazane wyroki sądów; oraz niekwestionowane dokumenty prywatne.

Sąd pominął w poczynaniu ustaleń pozostałe przeprowadzone dowody, albowiem nie były one przydatne dla rozstrzygnięcia z przyczyń wskazanych niżej. Z tych samych przyczyn, na podstawie art. 227 k.p.c., sąd oddalił pozostałe wnioski dowodowe stron.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie pozwany w zarzutach od nakazu zapłaty powołał się na przedawnienie roszczenia powoda. W odpowiedzi na powyższe powód wskazał, że jego wierzytelność o zapłatę została stwierdzona wyrokiem z dnia 30 marca 2007 roku wydanym w sprawie o sygn. akt I ACa 251/07 Sąd Apelacyjny w Krakowie, a co za tym idzie wierzytelność ta przedawnia się z upływem lat dziesięciu o uprawomocnienia się wyroku (art. 125 k.c.). Powód wskazał również roszczenie o zwrot ceny stało się wymagalne dopiero po zwrocie rzeczy wobec zgłoszonego zarzutu zatrzymania.

W świetle powyższych argumentów stron decydująca dla rozstrzygnięcia jest ocena skutku jaki wywołało orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Krakowie dla ewentualnego przerwania biegu przedawnienia.

Zgodnie z treścią art. 125 k.c. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem […] przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Decydujące zatem jest ustalenia czy przedmiotowy wyrok Sądu Apelacyjnego w Karkowe stwierdza istnienie roszczenia (...)o zapłatę 229.000 zł. Wykładni art. 125 k.c nie należy jednak dokonywać w oderwaniu od treści art. 123 k.c., który stanowi, że „bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem […] przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia”. Przepisu o przedawnieniu stanowią bowiem spójną całość. Zatem aby termin przedawnienia mógł rozpocząć bieg na nowo, musi najpierw ulec przerwaniu (123 k.c.) potem zawieszeniu na czas trwania postępowania (art. 124 § 2 k.c.). (...)w sprawie toczącej się przed sądem krakowskim, zgłosił jedynie zarzut zatrzymania. W pierwszym rzędzie zatem należy odpowiedzieć na pytanie czy zgłoszenie tego zarzutu stanowiło czynność zmierzającą bezpośrednio do zaspokojenia/ustalenia/zabezpieczenia roszczenia o zapłatę 229.000 zł. tj. spowodowało przerwanie biegu. W tym miejscu zasadnym jest dokonanie oceny podobieństwa zarzutu zatrzymania do zarzutu potrącenia. Oba zarzuty stanowią sposób obrony pozwanego wobec działań powoda zmierzających do dochodzenia swojego roszczenia. Zarzuty te natomiast nie prowadzą bezpośrednio do dochodzenia roszczeń stanowiących podstawę zatrzymania, czy potrącenia. Podkreślić należy, że zarzut zatrzymania może być oceniony jako skuteczny nawet w sytuacji, gdy wierzytelność pozwanego uległa przedawnieniu. Naturalność zobowiązania nie wyłącza bowiem zastosowania normy z art. 496 k.c. Powodowi przysługuje bowiem wybór- może domagać się zapłaty albo skorzystać z prawa zatrzymania. Co więcej powód mógł skorzystać z prawa zatrzymania i domagać się zapłaty jednocześnie, gdyż pozwany nigdy z prawa zatrzymania nie skorzystał. Analogicznie przedstawia się kwestia w przypadku zgłoszenia zarzutu potrącenia wierzytelności naturalniej (art. 502 k.c.), czy też w sytuacji obrony zarzutem z rękojmi po upływie terminów prekluzyjnych(art. 568 § 3 k.c.). Tym samym wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie nie stwierdza bezpośrednio istnienia wierzytelność o zapłatę lecz stwierdza skuteczność zarzutu zatrzymania. W konsekwencji nie sposób przyjąć, że nakazanie pozwanemu zwrotu obrabiarki z jednoczesnym zwrotem ceny, oznacza przesądzenie, że (...)ma prawo skutecznie dochodzić wierzytelność w odrębnym procesie. Oddając obrabiarkę w sytuacji, gdy wierzytelność powoda stała się naturalna, powód sam pozbawił się możliwości skutecznego dochodzenia wierzytelności. Sąd orzekający w niniejszej sprawie jest związany ustaleniami Sądu Apelacyjnego w Krakowie w zakresie nieskuteczność oświadczenia o potrąceniu wierzytelności z tytułu odszkodowania za posiadanie rzeczy (prawomocność materialna – art. .365 § 1 k.p.c.). Wobec niezgłoszenia zarzuty przedawnienia przez (...)w postępowaniu przed sądem krakowskim, sąd ów nie czynił żadnych ustaleń w tym zakresie, z tych względów sąd w przedmiotowym postępowaniu nie jest żadnymi ustaleniami związany.

Przechodząc do argumentacji powoda, że jego roszczenie stało się wymagalne dopiero z chwilą zwrotu rzeczy, należy wskazać co następuje. Strona pozwana nigdy nie skorzystała z zarzutu zatrzymania, zatem obliczając termin przedawnienia należy uwzględnić treść art. 120. § 1 k.c. który stanowi, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

W świetle ustalonego stanu faktycznego powód mógł wezwać pozwanego do zwrotu spełnionego świadczenia jednocześnie ze złożeniem oświadczenia o odstąpieniu czyli z dniem 26 października 2001 roku i od tej daty należy liczyć termin przedawnienie.

Powód do zamknięcia rozprawy nie powoływał się na inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na bieg przedawnienia. Sąd z urzędu jednak ocenił wpływ oświadczenia o potrąceniu, złożonego przez pozwanego w dniu 27 grudnia 2004 roku (k.94) świetle treści art. 123 § 1 pkt 2 k.c. Oświadczenie o potrąceniu mogłoby stanowić uznanie roszczenia w rozumieniu wyżej wskazanej normy prawnej, jednakże musiałoby być złożone przed upływem terminu przedawnienia. Oświadczenie to zostało natomiast złożone w dwa miesiące po upływie trzyletniego terminu, tym samym nie wywołuje skutku z art. 123 k.p.c.

Z powyższych względów wobec przedawnienia wierzytelności na prawie 5 lat przed wytoczeniem powództwa, na podstawia art. 117 k.c. i art. 496 k.p.c. Sąd uchylił nakaz zapłaty w całości i oddalił powództwo.

Sąd Okręgowy zasądził od powoda jako strony przegrywającej (art. 98 § 1 i 3 k.c. w zw. z art. 99 k.p.c.) na rzecz pozwanego koszty procesu, na które składają się koszty opłaty od zarzutów, wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, opłaty od pełnomocnictwa oraz koszty opinii biegłych.