Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny - Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Ewa Krakowiak

Sędziowie: SO Anna Nowak (sprawozdawca)

SR (del.) Krzysztof Wąsik

Protokolant sądowy: Piotr Łączny

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2014 roku w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy Miejskiej K.

przeciwko J. Ł., A. T., M. T., N. T. i L. T.

o eksmisję

na skutek apelacji pozwanego J. Ł.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Nowej Huty w Krakowie

z dnia 5 grudnia 2013 r., sygnatura akt I C 275/13/N

oddala apelację.

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 czerwca 2014 roku

Strona powodowa Gmina Miejska K. wniosła o nakazanie pozwanym J. Ł., A. T., M. T., N. T. i L. T. opuszczenia lokalu mieszkalnego położonego w K. na osiedlu (...)oraz opróżnienia tego lokalu ze wszystkich rzeczy i jego wydania a także zasądzenia od pozwanych kosztów procesu oraz nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

Pozwani J. Ł. oraz M. T. wnieśli o oddalenie powództwa.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy nakazał pozwanym J. Ł., A. T., M. T., N. T. i L. T., aby opuścili i opróżnili ze swoich rzeczy lokal mieszkalny nr (...) położony w K. na os. (...), wobec zajęcia lokalu bez tytułu prawnego i wydali go stronie powodowej (punkt I), oddalił wniosek strony powodowej o nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności (punkt II) oraz zasądził solidarnie od pozwanych J. Ł., M. T. i A. T. na rzecz strony powodowej kwotę 320 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt III).

Wyrok ten zapadł w następującym stanie faktycznym.

Gmina Miejska K. jest właścicielką lokalu mieszkalnego mieszczącego się w budynku na osiedli (...) w K. (okoliczność bezsporna). J. Ł. mieszkał w tym lokalu wraz ze swoimi rodzicami od 1956 roku. W 1995 roku opuścił lokal i nie zamieszkiwał w nim aż do 2006 roku. W 2006 roku pozwany wszedł w posiadanie mieszkania bez zgody i wiedzy strony powodowej, po wydaniu wyroku eksmisyjnego w stosunku do poprzednich posiadaczy tego lokalu. Pozwany J. Ł. utrzymuje się z emerytury wynoszącej 1780 zł miesięcznie. Orzeczono wobec niego niepełnosprawność w stopniu lekkim. Wraz z pozwanym J. Ł. w mieszkaniu tym zamieszkują jego córka M. T. z mężem A. T. oraz ich małoletnie dzieci N. T. i L. T.. Pozwana M. T. nie pracuje. Wraz z mężem i dziećmi utrzymuje się z pracy zarobkowej A. T. osiągającego wynagrodzenie w wysokości od 2000 zł do 2100 zł miesięcznie. Prawomocnym wyrokiem z dnia 13 stycznia 2011 roku powództwo J. Ł. przeciwko Gminie Miejskiej K. o ustalenie istnienia stosunku najmu zostało oddalone.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy zważył, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie. Powołał art. 222 k.c., art. 5 k.c., art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego i wskazał, że żadnemu z pozwanych nie przysługiwało skuteczne względem właściciela prawo do władania przedmiotowym lokalem. Argumentował, że pozwany J. Ł. przyznał, że bez zgody strony powodowej wszedł w posiadanie spornego lokalu oraz, że żaden z pozostałych pozwanych takiego prawa nie wykazał. Sąd Rejonowy nie podzielił stanowiska pozwanego, że żądanie pozwu jest sprzeczne z art. 5 k.c. Pozwani weszli w posiadanie lokalu w sposób sprzeczny z prawem zatem uwzględnienie tego zarzutu skutkowałoby przyznaniem ochrony dla działań bezprawnych podejmowanych przez pozwanych a taka sytuacja byłaby zaprzeczeniem istoty ochrony, która została ustanowiona w tym przepisie. Podniósł, że pozwani dysponują środkami na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Powołując treść art. 17 ust. 1 i 2 ustawy wskazał, że nie orzekał o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia. Oddalając wniosek o nadanie wyrokowi rygoru Sąd Rejonowy podał, że strona powodowa nie wykazała, że zachodzą przesłanki z art. 333 § 1 k.c. O kosztach procesu orzekł Sąd Rejonowy na podstawie art. 98 § 1 k.p.c.

Apelację wniósł pozwany J. Ł. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając mu naruszenie:

I.  przepisów postępowania, art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niedochowanie wymogu wszechstronnego rozważania zebranego materiału przy ocenie dowodów, skutkujące pominięciem faktu wieloletniego zajmowania lokalu przez pozwanego bez sprzeciwu powoda i wywiązywania się przez pozwanego z obowiązków lokatora, z pominięciem osobistych warunków pozwanego, uniemożliwiających mu funkcjonowanie w społeczeństwie i znalezienie innego lokalu do zamieszkiwania oraz przyjęciem, że pozwany był w stanie wraz z pozostałymi pozwanymi zaspokoić potrzeby mieszkaniowe na wolnym rynku; naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, gdyż doprowadziło do uznania, że uwzględnienie żądania pozwu miało nie naruszać zasad współżycia społecznego;

II.  prawa materialnego, art. 5 k.c. w zw. z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na stosowaniu wobec pozwanego restrykcyjnych przepisów dotyczących osób, które dokonały zajęcia lokalu bez tytułu prawnego mimo, że w okolicznościach sprawy zasady współżycia społecznego nakazują odstąpić od stosowania takich restrykcji wobec pozwanego;

III.  naruszenia prawa materialnego, a to art. 5 k.c. w zw. z art. 14 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na niezastosowaniu przepisu nakazującego orzeczenie o istnieniu uprawnienia pozwanego do lokalu socjalnego mimo, iż w świetle zasad współżycia społecznego takie orzeczenie jest uzasadnione.

Podnosząc powyższe zarzuty domagał się zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w stosunku do wszystkich pozwanych oraz zasądzenia na swoją rzecz od strony powodowej kosztów postępowania według norm przepisanych za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja podlegała oddaleniu.

Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. był bezzasadny albowiem Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy akceptuje i przyjmuje za podstawę rozstrzygnięcia apelacyjnego. Okoliczności, które według apelacji miały skutkować nawiązaniem stosunku najmu między pozwanym J. Ł. a Gminą Miejską K. w sposób konkludentny, były już przedmiotem badania Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie, który prawomocnym wyrokiem z dnia 13 stycznia 2011 roku, sygn. akt I C 957/10/N oddalił powództwo J. Ł. skierowane przeciwko Gminie Miejskiej K. o ustalenie istnienia stosunku najmu przedmiotowego lokalu mieszkalnego. Wyrokiem tym Sąd Rejonowy jak i Sąd Okręgowy są związane z uwagi na treść art. 363 k.p.c. W związku z tym nie było możliwości ponownego badania w niniejszym postępowaniu czy wskutek podejmowania czynności, na które wskazuje apelacja, doszło do zawarcia między stronami umowy najmu spornego lokalu. Za bezzasadne uznać należy zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych wypracowano stanowisko, że w sprawach o wydanie nieruchomości na podstawie art. 222 § 1 k.c., zastosowanie art. 5 k.c. jest co do zasady wyłączone, a jeśli je dopuścić, to całkiem wyjątkowo i po dokonaniu oceny całokształtu okoliczności danego wypadku w ścisłym powiązaniu nadużycia prawa z konkretnym stanem faktycznym (por. wyrok z dnia 22 listopada 1994 r., II CRN 127/94, niepubl. SIP Lex nr 82293, wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 listopada 2012 roku, I ACa 1065/12, niepubl. SIP Lex nr 1280317). Jako argument uzasadniający powyższe stanowisko wskazywano, że ochrona własności jest zasadą konstytucyjną i z tej przyczyny należy odrzucić zbyt liberalne stosowanie w tym zakresie klauzuli generalnej określonej w art. 5 k.c., zwłaszcza wobec wprowadzonej przez ustawodawcę regulacji art. 320 k.p.c., która w szczególnie uzasadnionych wypadkach pozwala sądowi odroczyć spełnienie przez pozwanego świadczenia objętego żądaniem właściciela. Ponadto należy mieć również na uwadze przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, które dostatecznie chronią uprawniania osób zamieszkujących lokale mieszkalne. W ocenie Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie ani sytuacja materialna pozwanego, ani też jego stan zdrowia nie uzasadniają zastosowania art. 5 k.c. Nie można tracić także z pola widzenia, że pozwany wszedł w posiadanie tego lokalu w sposób bezprawny, w związku z czym nie ma podstaw do uznania, że żądanie jego eksmisji przez stronę powodową stanowi nadużycie prawa podmiotowego. Strona powodowa realizuje bowiem przyznane jej przez ustawodawcę uprawnienia właścicielskie. Reasumując wskazać należy, że zaskarżony wyrok jest prawidłowy i nie zawiera uchybień, na które wskazuje apelacja.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację. Sąd Okręgowy nie orzekał o kosztach postępowania apelacyjnego albowiem strona powodowa, która to postępowanie wygrała, nie zgłosiła żądania zasądzenia na jej rzecz kosztów związanych z tym postępowaniem.