Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 23 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wiesława Buczek- Markowska (spr.)

Sędziowie: SO Mariola Wojtkiewicz

SO Agnieszka Tarasiuk - Tkaczuk

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2014 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) Park Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. przy udziale M. B. i G. S.

o dokonanie wpisów wynikających z ustalenia sposobu korzystania z nieruchomości

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na zarządzenie Sądu Rejonowego w Świnoujściu IX Zamiejscowego Wydziału Ksiąg Wieczystych w K. z dnia 30 kwietnia 2014 r. wydane w sprawie o sygn. akt Kw Nr SZ1K/00030640/2 Dz. Kw 1464/14,

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt II Cz 1270/14

UZASADNIENIE

Zarządzeniem z dnia 30 kwietnia 2014 r. Sąd Rejonowy w Świnoujściu IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w K. zwrócił wniosek.

W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, iż wnioskiem (...)z dnia (...). wnioskodawca domagał się wpisów w księdze wieczystej (...):

-

sposób korzystania z nieruchomości wspólnej „quo ad usum” w ten sposób, że w ramach przysługującego udziału w nieruchomości wspólnej każdoczesnemu właścicielowi lokalu nr (...), dla którego nie ustanowiono księgi wieczystej przysługuje prawo do wyłącznego korzystania z niezadaszonego miejsca parkingowego oznaczonego symbolem (...) oraz ogródka oznaczonego symbolem (...),

-

sposób korzystania z nieruchomości wspólnej „quo ad usum” w ten sposób, że w ramach przysługującego udziału w nieruchomości wspólnej każdoczesnemu właścicielowi lokalu nr (...), dla którego nie ustanowiono księgi wieczystej przysługuje prawo do wyłącznego korzystania z niezadaszonego miejsca parkingowego oznaczonego symbolem (...) oraz ogródka oznaczonego symbolem (...).

Od wniosku została uiszczona oplata w kwocie 60 zł.

Sąd Rejonowy zwrócił uwagę, iż wniosek Spółki (...), mimo że złożony został w jednym piśmie i zawierał żądanie dokonania wpisów o „sposobie korzystania z nieruchomości wspólnej...” faktycznie obejmował dwa żądania, dokonania dwóch niezależnych wpisów, z których każdy miał ujawnić roszczenia, jakie właścicielom lokali nr (...) przysługują w związku z określeniem sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej przez współwłaścicieli. W ocenie Sądu I instancji nie można więc kwalifikować tego wniosku, jako wniosku o „dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43...” jak stanowi to przepis art. 44 ust. 2 pkt. 6 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W związku z powyższym Sąd ten uznał, iż nie jest również zasadnym, zawarte w skardze na zarządzenie o zwrocie wniosku, twierdzenie wnioskodawcy, że od opisanego wniosku należało pobrać opłatę w wysokości 60 zł. Zdaniem Sądu Rejonowego, tak jak uczynił to referendarz sądowy, należało przyjąć, że wniosek podlega opłacie, której wysokość określa przepis art. 43 ust. pkt. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, gdyż użyte tam pojęcie „praw osobistych i roszczeń” jest tożsame z pojęciem praw osobistych i roszczeń, które mogą być ujawniane w księdze wieczystej na podstawie przepisu art. 16 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, do której to kategorii ust. 2 pkt. 3 art. 16 zalicza wprost „roszczenia wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników”. Sąd nadmienił, iż mimo że przepis art. 45 ust. 2 expressis verbis przewiduje pobranie odrębnej opłaty od wniosku o wpis każdego prawa choćby wpis dwu lub więcej praw miał być dokonany na tej samej podstawie prawnej, brak jest racjonalnej podstawy, aby spod działania tej reguły wyłączyć wpis dwóch lub większej liczby roszczeń, których wpis ma nastąpić na podstawie przepisu art. 43 pkt. 3 cytowanej ustawy. Ostatecznie Sąd I instancji przyjął, że wniosek złożony przez Spółkę (...) podlega opłacie stałej w łącznej wysokości 300 zł (2 opłaty po 150 zł każda).

Zażalenie na powyższe zarządzenie złożył wnioskodawca zaskarżając je w całości i wniósł o jego uchylenie oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Świnoujściu IX Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w K. celem dokonania wpisów w księdze wieczystej (...) zgodnie z treścią żądania zawartego we wniosku z dnia 24.03.2014 r., oraz zwrot wnioskodawcy kosztów postępowania zażaleniowego.

W uzasadnieniu zażalenia skarżący wskazał, iż - jego zdaniem - od przedmiotowego wniosku została uiszczona opłata sądowa w należytej wysokości, w mianowicie w kwocie 60 zł, podczas gdy w ocenie Sądu opłata ta powinna wynosić 300 zł (2 x 150 zł). Skarżący nie zgodził się ze stanowiskiem Sądu I instancji podnosząc, iż zgodnie z art. 43 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłatę stałą w kwocie 150 zł pobiera się od wniosku o wpis praw osobistych i roszczeń. Ponadto żalący - powołując się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia (...) - stwierdził, iż ze sformułowania art. 16 ustawy o księgach wieczystych i hipotece i zestawienia w nim dwóch różnych rodzajów praw: praw rzeczowych i praw osobistych wynika, że przez prawa osobiste i roszczenia należy rozumieć wszelkie prawa, w tym majątkowe, ściśle związane z daną osobą. Skarżący podkreślił, iż przepis ten mówi o prawach związanych z daną (konkretną) osobą, podczas gdy przedmiotowy wniosek z dnia 24.03.2014 r. nie ma takiego charakteru, gdyż odnosi się on do wpisu w księdze wieczystej (...)ustalonego sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej „quoad usum" na rzecz każdoczesnego (a nie związanego z daną osobą) właściciela lokalu nr (...)oraz właściciela lokalu nr (...), polegający na:

1.  ustalonym sposobie korzystania z nieruchomości wspólnej „quoad usum”, który został określony w ten sposób, że w ramach przysługującego udziału w nieruchomości wspólnej każdoczesnemu właścicielowi lokalu nr (...), dla którego nie ustanowiono księgi wieczystej przysługuje prawo do wyłącznego korzystania z niezadaszonego miejsca parkingowego oznaczonego symbolem (...) oraz ogródka oznaczonego symbolem (...), oraz

2.  ustalonym sposobie korzystania z nieruchomości wspólnej „quoad usum”, który został określony w ten sposób, że w ramach przysługującego udziału w nieruchomości wspólnej każdoczesnemu właścicielowi lokalu nr (...), dla którego nie ustanowiono księgi wieczystej przysługuje prawo do wyłącznego korzystania z niezadaszonego miejsca parkingowego oznaczonego symbolem (...) oraz ogródka oznaczonego symbolem (...).

Wobec powyższego skarżący uznał, iż w niniejszej sprawie nie zaistniały podstawy do zastosowania art. 43 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Dodał, iż w związku z tym, że rzeczony wniosek w niniejszej sprawie o wpis nie dotyczył praw osobistych i roszczeń uiścił opłatę sądową od wniosku zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt 6 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym opłatę stałą w kwocie 60 zł pobiera się od wniosku o dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43 ustawy.

W dalszej kolejności skarżący wskazał, iż złożył jeden wniosek, którym domaga się dokonania dwóch wpisów (dwa żądania w jednym wniosku z dnia 24.03.2014 r.), co w świetle brzmienia art. 44 ust. 1 pkt 6 ustawy uzasadnia jego twierdzenie, iż nie był on zobowiązany do uiszczenia opłaty w podwójnej wysokości. Nadmienił, iż treść przywołanego powyżej przepisu stanowi wyraźnie, że opłatę stałą w wysokości 60 zł pobiera się od wniosku o dokonanie innych wpisów a nie po 60 zł od każdego żądania zawartego we wniosku o wpis w księdze wieczystej. Skarżący zaznaczył, iż opłata sądowa jest więc w tym przypadku uzależniona od ilości złożonych wniosków, a nie żądań wpisów, które są w nim zawarte. Z tych względów skarżący nie zgodził się z twierdzeniem Sądu I instancji, że nie można kwalifikować przedmiotowego wniosku, jako wniosku o dokonanie innych wpisów poza określonymi w art. 42 i 43 ustawy. Skarżący przyjął zatem, iż złożył jeden wniosek, stąd też w świetle art. 44 ust. 1 pkt 6 ustawy zobowiązany był do uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 60 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie wnioskodawcy okazało się całkowicie niezasadne.

W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji prawidłowo zwrócił wniosek.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż - wbrew twierdzeniom skarżącego – prawidłowo przyjął Sąd I instancji, iż (...) Park Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. złożyła faktycznie pismo zawierające dwa osobne żądania dotyczące dokonania w przedmiotowej księdze wieczystej dwóch wpisów wynikających z ustalenia sposobu korzystania z nieruchomości. W takiej sytuacji, zgodnie z przepisem art. 45 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, przewiduje się pobranie odrębnej opłaty od wniosku o wpis każdego prawa choćby wpis dwu lub więcej praw miał być dokonany na tej samej podstawie prawnej.

W szczególności należy wskazać, iż każdy z żądanych wpisów dotyczy ujawnienia praw o innej treści, różnice odnoszą się do wskazania każdoczesnego właściciela innego lokalu oraz prawa do korzystania z różnie oznaczonych miejsc parkingowych i ogródków. Podkreślenia przy tym wymaga, iż nawet sam wnioskodawca we wniosku złożonym w dniu 24.03.2014r. rozróżnia te prawa, odrębnie formułując treść żądań pod poz. 7 i 8 w złożonym piśmie. W żaden zatem sposób nie można zatem przyjąć, iż żądanie wpisu obu praw dotyczących sposobu korzystania z różnych nieruchomości stanowi jeden wniosek. Bezspornie zatem skarżący powinien uiścić opłatę od wpisu każdego z praw osobno, gdyż stanowią one dwa odrębne wnioski o wpis.

Jeśli zaś chodzi o wysokość opłaty, to stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy w pełni zasadnie przyjął, iż winna ona wynosić 150 zł od każdego wniosku.

Stosownie bowiem do treści przepisu art. 43 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłatę stałą w kwocie 150 zł pobiera się od wniosku o wpis:

1)  własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami;

2)  własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha;

3)  praw osobistych i roszczeń;

4)  zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych.

Z kolei przepis art. 44 ust. 1 powyższej ustawy stanowi, iż opłatę stałą w kwocie 60 zł pobiera się od wniosku o:

1)  założenie księgi wieczystej;

2)  połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;

3)  odłączenie nieruchomości lub jej części;

4)  sprostowanie działu I-O;

5)  wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;

6)  dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43.

Sąd Odwoławczy podzielił stanowisko Sądu Rejonowego, iż wnioskowane wpisy należą do kategorii wpisu praw osobistych i roszczeń (art. 43 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).

W myśl przepisu art. 16 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, w wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych w księdze wieczystej, poza prawami rzeczowymi, mogą być ujawnione prawa osobiste i roszczenia. Z kolei art. 16 ust. 2 pkt. 3 cytowanej ustawy stanowi, iż do takich praw należy między innymi roszczenie wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników.

Nie ulega zaś wątpliwości, iż oba wnioskowane wpisy dotyczą ustalonego sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej a zatem niewątpliwie stanowią prawa osobiste, których wpis podlega opłacie stałej w wysokości 150 zł.

Zgodnie z przepisem art. 511 ¹ § 1 k.p.c., w postępowaniu wieczystoksięgowym oraz w postępowaniach rejestrowych wniosek podlegający opłacie stałej, który nie został należycie opłacony, przewodniczący zwraca bez wezwania o uiszczenie tej opłaty. W zarządzeniu o zwrocie pisma należy wskazać wysokość należnej opłaty stałej. W przedmiotowej sprawie niekwestionowanym był fakt, iż wnioskodawca uiścił jedynie kwotę 60 zł tytułem opłaty od wniosku, mimo, że prawidłowo winien uiścić kwotę 300 zł. Trafnie zatem Sąd Rejonowy zarządził zwrot wniosku z uwagi na jego nieprawidłowe opłacenie.

Podnoszone w zażaleniu twierdzenia nie zasługiwały na uwzględnienie. W szczególności należy zauważyć, iż całkowicie chybione są wywody dotyczące definicji praw osobistych i roszczeń. Wskazać bowiem należy, iż jak już wyżej wspomniano, o tym, że do praw osobistych i roszczeń należą roszczenia wynikające z określenia sposobu korzystania z nieruchomości stanowi przepis ustawy. Poza tym należy dodać, iż każdoczesny właściciel lokalu niewątpliwie jest daną osobą, której przysługują określone prawa, w tym do korzystania z nieruchomości wspólnej w sposób ustalony. Brak jest zatem podnoszonego przez skarżącego rozdźwięku między określeniem „z daną osobą” a „każdorazowym właścicielem”, gdyż korzystanie z nieruchomości wspólnej jest związane z konkretną osobą tj. aktualnym właścicielem lokalu.

Mając powyższe rozważania na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c., w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)

(...)