Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2012 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa H. C.

przeciwko Agencji Marketingowej Oficynie Wydawniczej(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy

z dnia 26 października 2011 r. sygn. akt I C 202/11

I  zmienia zaskarżony wyrok:

I.a  w punkcie 1 (pierwszym) w ten sposób, że zasądza od pozwanej Agencji Marketingowej Oficyny Wydawniczej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. na rzecz powódki H. C. kwotę 3.767 (trzy tysiące siedemset sześćdziesiąt siedem) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 1 maja 2009 roku do dnia zapłaty,

I.b  w punkcie 2 (drugim) w ten sposób, że zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 806 (osiemset sześć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

II  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 639 (sześćset trzydzieści dziewięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję.

Na oryginale właściwe podpisy.

V ACa 755/12

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy wyrokiem z 26 października 2011 r. oddalił powództwo H. C. przeciwko Agencji Marketingowej Oficynie Wydawniczej(...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. o zapłatę i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 377 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W motywach wyroku Sąd podał, że powódka domagała się zasądzenia kwoty 3.767 zł z ustawowymi odsetkami od oraz zobowiązania pozwanej na podstawie art. 47 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych do przedstawienia wszelkiej dokumentacji obrazującej wielkość przychodów pozwanej ze sprzedaży utworów „C.. (...)” i (...). W podstawie faktycznej powództwa wskazała, że zawarła z pozwaną dwie umowy dotyczące przygotowania utworów literackich, na podstawie których pozwana miała obowiązek udzielić jej informacji o wysokości wpływów ze sprzedaży utworów i zapłacić wynagrodzenie, ponieważ pozwana nie wywiązała się z tych obowiązków, powódka wypowiedziała te umowy. Pozwana wniosła o odrzucenie pozwu, ewentualnie o oddalenie powództwa, zarzuciła że dokumenty dołączone do pozwu, na które powódka się powołała, nie są przez nią podpisane, zaś art. 53 tej ustawy w zw. z art. 78 k.c. wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Powódka powołała się w podstawie faktycznej powództwa na umowy wydawnicze numer (...) z 5 maja 2008 r. i numer (...) z 24 października 2008 r. oraz na wynikające z art. 6 tych umów obowiązki wydawcy. Wobec treści odpowiedzi na pozew powódka powinna była udowodnić fakt zawarcia tych umów i ich ważność. Przedstawiła dwie kopie umów, które nie zawierają własnoręcznych jej podpisów oraz podpisany obustronnie aneks do umowy nr (...), z którego nie wynika jednak treść obowiązków wydawcy wskazanych w pozwie dotyczących wynagrodzenia autorki. Ponadto powódka przedstawiła treść maila odwołującego się do obu utworów i kwoty należnego jej wynagrodzenia, ale ma on charakter wydruku, nie zawiera podpisu mogącego dowodzić, że doszło do uznania roszczenia.

Sąd stwierdził, że brak własnoręcznego podpisu jednej ze stron na umowie powoduje, że nie można jej uznać za zawartą, jak też że treść umowy nie została udowodniona, gdyż art. 53 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych wymaga dla umowy wydawniczej formy pisemnej pod rygorem nieważności, analogiczna sytuacja jest w odniesieniu do umów licencyjnych wyłącznych, co wynika z art. 67 § 5 tej ustawy. Ten rygor nie dotyczy tylko umów licencyjnych niewyłącznych, które mogą być zawierane w dowolnej formie. Podpis na umowie licencyjnej wyłącznej jest elementem przedmiotowo istotnym czynności prawnej. Tymczasem w tej sprawie powódka złożyła z pozwem niepodpisane własnoręcznie dokumenty zawierające w swej treści udzielenie wydawcy licencji wyłącznej. Nie może w tej sprawie nastąpić konwersja nieważnej umowy licencyjnej wyłącznej na ważną umowę licencyjną niewyłączną. Wobec tego Sąd Okręgowy uznał, że powódka nie wykazała, że doszło do ważnego zawarcia umów, na które powódka powołała się w pozwie (art. 6 k.c.). Dlatego Sąd oddalił powództwo i zasądził od powódki koszty procesu.

Powódka złożyła apelację. Zarzuciła:

1/ naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. przez błędną ocenę, że z przedłożonych umów i aneksu do jednej z nich nie wynika, iż strony zawarły umowy o określonej w nich treści, jak też przez błędną ocenę maila pozwanego z 23 lipca 2010 r. określającego nakłady, wielkość wpływów ze sprzedaży i należne powódce honorarium, przez stwierdzenie, że nie doszło „do ewentualnego uznania ruszczenia”;

2/ naruszenie art. 6 k.c. przez uznanie, że powódka nie wykazała, aby doszło do zawarcia wskazanych w pozwie umów wydawniczych;

3/ naruszenie art. 53 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zw. z art. 78 k.c. przez uznanie, że strony nie zawarły ważnych umów licencyjnych, choć pozwana potwierdziła, że posiada egzemplarze tych umów, strony podpisały aneks do umowy nr (...), a w mailu z 23 lipca 2010 r. potwierdziła wysokość honorarium dla powódki wynoszącą 14% wpływów;

4/ naruszenie art. 53 w zw. z art. 67 ust. 5 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przez stwierdzenie, że wobec braku potwierdzenia istnienia ważnych wyłącznych umów licencyjnych w ustalonym stanie faktycznym brak jest podstaw do konwersji umów, umożliwiającej zasądzenie żądanej kwoty.

Wskazując na te zarzuty, powódka domagała się zmiany wyroku przez uwzględnienie powództwa wraz z kosztami procesu, ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Powołała się na fakt wypłacenia jej przez pozwanego z tytułu sprzedaży utworu „C.. (...)kwoty 410 zł i zobowiązała się do uregulowania honorarium w dwóch ratach.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

Trafny jest zarzut powódki, że Sąd Okręgowy błędnie ocenił zebrane dowody i niezaprzeczony przez pozwaną fakt, że powódka wykonała zobowiązania wynikające ze wskazanych w pozwie umów wydawniczych, pozwana wydała książki wskazane w tych umowach, zapłaciła jej z tego tytułu kwotę 410 zł i nie zaprzeczyła, że ma egzemplarze tych umów podpisane przez powódkę. W myśl art. 78 § 1 zd. 2 k.c. do zawarcia umowy wystarczy wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczeń woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron, lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany. Za uznaniem, że strony zawarły ważne umowy przemawia też niesporny fakt podpisania przez obie strony aneksu do umowy wydawniczej nr (...). Wprawdzie aneks nie zawiera pełnej treści tej umowy, co jest naturalne, jednak pozwana nie podpisałaby aneksu, gdyby nie zawarła wcześniej tej umowy. Okoliczności te dostatecznie wskazują, że strony zawarły w formie pisemnej powyższe umowy wydawnicze. Pozwana nie obaliła domniemania, że ma podpisane przez powódkę egzemplarze tych umów wydawniczych (art. 231 k.p.c.).

Treść umów wydawniczych powódka przedstawiła Sądowi Okręgowemu. Wynika z nich ciążący na pozwanej obowiązek zapłaty powódce wynagrodzenia. Błędna jest też ocena dowodu w postaci maila z 23 lipca 2010 r. skierowanego przez pozwaną do powódki, z treści którego wynika, że pozwana zobowiązała się na podstawie tych umów wydawniczych do zapłaty na rzecz powódki kwoty 4.177 zł i zapłaciła 410 zł, więc jej dług wynosi kwotę 3.767 zł (kwotę dochodzoną pozwem). Pozwana nie zaprzeczyła, że wysłała ten mail powódce. Fakt, że nie zawiera on podpisu nie ma istotnego znaczenia w okolicznościach tej sprawy. Powódce służy zatem prawo do wynagrodzenia na podstawie tych umów wydawniczych (art. 17 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).

Powyższe okoliczności przesądzają o zasadności apelacji powódki i jej roszczenia określonego w pozwie. Pozostałe jej zarzuty podniesione w apelacji nie mają znaczenia, w szczególności odnoszące się do oceny warunków konwersji umowy licencyjnej. Dlatego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok i uwzględnił powództwo, konsekwencją czego było zasądzenie kosztów procesu za obie instancje zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i 99 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.