Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie XVI Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący – SSO Marta Sadowska

po rozpoznaniu w dniu 07 marca 2012 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

przeciwko Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W.

o udzielenie zabezpieczenia roszczenia

p o s t a n a w i a:

oddalić wniosek.

SSO Marta Sadowska

UZASADNIENIE

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. złożył wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia przeciwko obowiązanemu Przedsiębiorstwo Państwowe (...) w W. o stwierdzenie istnienia stosunków prawnych w postaci następujących umów najmu zawartych przez uprawnionego z obowiązanym:

⚫

umowy nr (...) z dnia 13 marca 2008 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 13 marca 2008 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 9 września 2008 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 24 października 2008 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 3 września 2008 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 6 października 2008 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 31 grudnia 2007 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 11 maja 2007 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 5 marca 2009 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 3 września 2008 r.,

⚫

umowy nr (...) z dnia 29 września 2010 r.

poprzez:

1.  unormowanie praw i obowiązków uprawnionego i obowiązanego na czas trwania postępowania rozpoznawczego w przedmiocie powyższych roszczeń poprzez:

a.  nakazanie obowiązanemu wykonywania obowiązków wynikających z umów najmu,

b.  zakazanie obowiązanemu naruszania posiadania przez uprawnionego lokali, których dotyczą umowy najmu.,

c.  ustalenie, że uprawnionemu przysługuje prawo prowadzenia działalności gospodarczej w lokalach będących przedmiotem umów najmu;

2.  zakazanie obowiązanemu żądania wypłaty kwot z gwarancji wystawionych przez (...) Bank (...) S.A. o następujących numerach: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), których beneficjentem jest obowiązany;

3.  zakazanie obowiązanemu żądania wypłaty kwot z gwarancji wystawionych przez (...) Bank (...) S.A. o następujących numerach: (...), (...), (...), których beneficjentem jest obowiązany;

4.  zakazanie obowiązanemu rozpowszechniania informacji, jakoby umowy najmu pomiędzy uprawnionym a obowiązanym zostały skutecznie rozwiązane w wyniku oświadczeń obowiązanego o ich wypowiedzeniu ze skutkiem natychmiastowym;

5.  zakazanie obowiązanemu rozpowszechniania informacji, że lokale, będące przedmiotami umów najmu pomiędzy obowiązanym a uprawnionym zostaną przez uprawnionego zwolnione i wynajęte spółkom konkurencyjnym;

6.  zakazanie obowiązanemu rozpowszechniania informacji, że sklepy prowadzone przez uprawnionego na terenie (...) zostaną zamknięte;

7.  ewentualnie, w przypadku uznania przez Sąd żądanych sposób zabezpieczenia za niezasadne, o udzielenie uprawnionemu zabezpieczenia w sposób, który Sąd, stosownie do okoliczności, uzna za właściwy.

W uzasadnieniu wniosku uprawniony podał, iż obowiązany jako wynajmujący zawarł z uprawnionym jako najemcą 11 umów najmu lokali użytkowych na terenie (...) w W.. W umowach najmu zawarto postanowienie o tzw. okresie gwarantowanym trwania stosunku najmu, w czasie którego wypowiedzenie każdej z umów najmu będzie niemożliwe. Okresy te upływały w latach 2013 – 2016 r. Pomimo tego, w 2010 r. obowiązany rozpoczął przygotowania do przebudowy terminali lotniska. Początek prac zaplanowano na lipiec 2012 r. Wstępnie, obowiązany zaproponował pozwanemu lokale zastępcze na czas budowy, jednak nigdy nie sprecyzował swojej propozycji. Później obowiązany postulował rozwiązanie umów za porozumieniem stron, na co uprawniony nie mógł się zgodzić, gdyż pozbawiłby się w ten sposób wpływów z działalności prowadzonej w przedmiotowych lokalach, a zarząd uprawnionej spółki naraził na zarzut działania na jej szkodę. W końcu, w dniu 16 lutego 2012 r. obowiązany złożył uprawnionemu oświadczenia o wypowiedzeniu ze skutkiem natychmiastowym wszystkich umów najmu żądając zwrotu wynajmowanych lokali do dnia 16 marca 2012 r. Następnie, w dniu 17 lutego 2012 r. obowiązany dokonał zamknięcia wszystkich sklepów uprawnionego, uniemożliwiając dalsze prowadzenie działalności gospodarczej. Z powodu zamknięcia sklepów uprawniony traci dziennie 193.548 zł.

Zdaniem uprawnionego, działania obowiązanego są pozbawione podstaw faktycznych i prawnych. Uprawniony przestrzegał zapisów łączących strony umów, których naruszenie było zagrożone sankcją wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym. W związku z tą oceną działań obowiązanego, uprawniony wystąpił z powództwem o ochronę posiadania przedmiotowych lokali. Jednak, z uwagi na grożącą uprawnionemu znaczną szkodę materialną i społeczną konieczne stało się także wystąpienie z przedmiotowym wnioskiem.

Celem uprawdopodobnienia istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia powód podał, iż obowiązany pozbawił uprawnionego prawa do korzystania z wynajętych lokali. Udzielenie zabezpieczenia ma na celu zapobiec dalszemu naruszaniu umów przez obowiązanego. Poza tym, uprawniony wskazał, iż obowiązany dysponuje oświadczeniami uprawnionego o poddaniu się egzekucji co do obowiązku zwrotu lokali. W przypadku braku zabezpieczenia, obowiązany doprowadzi do faktycznego usunięcia uprawnionego z wynajętych lokali, a budynek, w którym te lokale się mieszczą, zostanie zburzony, co uniemożliwi osiągnięcie celu powództwa obejmującego zgłoszone roszczenie. Nadto, obowiązany ma prawo żądania zapłaty kary umownej w kwocie 250.000,00 zł za każdy dzień zwłoki w wydaniu lokali. Od jednego z lokali kary te już zaczęły być naliczane. Świadczenia te obowiązany może egzekwować ze złożonych przez uprawnionego gwarancji bankowych, płatnych bezwarunkowo i na pierwsze żądanie. Ich realizacja po dniu 16 marca 2012 r. spowoduje powstanie roszczenia banku – wystawcy danej gwarancji w stosunku do uprawnionego, a w konsekwencji, z uwagi na wysokość świadczenia, realnie zagrozi dalszemu istnieniu uprawnionej spółki.

Uprawniony podniósł ponadto, że obowiązany celowo dezinformuje klientelę uprawnionego, co do stanu faktycznego i prawnego, chcąc wywołać przekonanie, że sklepów uprawnionego na (...) wkrótce nie będzie i zostaną one zastąpione sklepami prowadzonymi przez konkurencję. Udzielenie zabezpieczenie powstrzyma te niekorzystne dla uprawnionego działania.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 730 i 730 ¹ k.p.c. przesłankami ustawowymi zabezpieczenia roszczenia są:

1.  uwiarygodnienie roszczenia, tj. uprawdopodobnienie jego zasadności,

2.  uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia.

Wskazane warunki dopuszczalności zabezpieczenia muszą istnieć łącznie, co oznacza, że brak chociażby jednej z nich powoduje, że zabezpieczenie roszczenia jest niedopuszczalne.

W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie uprawniony nie uprawdopodobnił, iż przysługuje mu roszczenie w stosunku do obowiązanego o stwierdzenie istnienia stosunków prawnych w postaci przedmiotowych umów najmu lokali użytkowych.

Roszczenie jest wiarygodne, jeśli istnieje uzasadniona podstawa do przypuszczenia, że ono istnieje i jest wymagalne. Należy podkreślić, iż w momencie rozpoznania wniosku o zabezpieczenie wierzyciel musi jedynie uprawdopodobnić swoje roszczenie, a nie udowodnić je, gdyż zakres badania wniosku przez sąd ma charakter ograniczony, rozstrzygniecie zaś ma charakter tymczasowy i niczego nie przesądza (por. postanowienie SA w Lublinie z 12.02.1997 r., I ACz 38/97, Apel.-Lub. 1997/3/14).

Roszczenie zgłoszone przez uprawnionego zostało stypizowane w art. 189 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, przesłankami uwzględnienia powództwa o ustalenie jest istnienie interesu prawnego powoda w dokonaniu żądanego ustalenia oraz istnienie stanu prawnego określonego w roszczeniu. Interes prawny definiuje się w sposób negatywny: zachodzi on wówczas, gdy osoba zainteresowana nie może na innej drodze, np. w procesie o świadczenie, osiągnąć w pełni ochronę swoich praw.

W ocenie Sądu, uprawnionemu przysługuje interes prawny w zgłoszeniu roszczenia o ustalenie istnienia ww. stosunków prawnych, gdyż wyłącznie w ten sposób mógłby usunąć stan niepewności w stosunkach prawnych łączących go z obowiązanym. Niemniej należało uznać, iż uprawniony nie wykazał prawdopodobieństwa istnienia samego roszczenia o ustalenie istnienia przedmiotowych umów najmu.

Bezspornie uprawniony zawarł z obowiązanym umowy najmu lokali użytkowych. Nie we wszystkich - jak twierdził uprawniony - jedenastu umowach zastrzeżono tzw. okres gwarancyjny, tj. okres, w którym strony zrzekły się prawa do ich wypowiedzenia, i że najwcześniejszy z tych okresów kończył się w 2013 r. Okres ten nie został zawarty w umowach z dni: 05 marca 2009 r. i 03 września 2008 r. Wspólne jednak dla wszystkich z umów był § 7 w zakresie, w jakim przewidywał, że zostały one zawarte na czas nieokreślony, z możliwością ich rozwiązania za zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia.

Rozwiązanie bez zachowania tego okresu zostało przewidziane w konkretnych przypadkach, wymienionych w Ogólnych Warunkach Najmu (dalej: OWN), dokumencie stanowiącym załącznik do umów. Obowiązany w pismach rozwiązujących przedmiotowe umowy najmu (k. 650 – 660) jako podstawę prawną swoich decyzji wskazał przypadki ujęte w pkt 13 ppkt 1 lit. c) lub d) OWN. Zgodnie z tymi zapisami umowy, wynajmujący ma prawo rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym w przypadku:

c.  niezłożenia (niewpłacenia), nieuzupełnienia, nieodnowienia gwarancji bankowej (kaucji) na warunkach określonych w umowie,

d.  niezłożenia potwierdzonych za zgodność z oryginałem kopii polis ubezpieczeniowych, a także nieodnowienia powyższych polis ubezpieczeniowych.

Jeśli chodzi o zobowiązanie do posiadania i odnowienia polis ubezpieczeniowych, to zgodnie z punktem 11 ust. 2 OWN, uprawniony był zobligowany ubezpieczyć przez okres obowiązywania umowy wyposażenie przedmiotu umowy od ognia i innych zdarzeń losowych oraz posiadać ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej przez siebie działalności na terenie przedmiotu umowy we własnym zakresie i na własny koszt. Z kolei w myśl punktu 11 ust. 4 OWN, uprawniony był zobowiązany na minimum 14 dni przed upływem kolejnego 12 miesięcznego okresu obowiązywania polisy do złożenia następnej potwierdzonej za zgodność z oryginałem kopię polisy ubezpieczeniowej (m.in. k. 92).

Z przedstawionego przez uprawnionego materiału dowodowego wynika, iż umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (POLISA nr (...)) oraz umowa ubezpieczenia mienia od zdarzeń losowych i ubezpieczenie sprzętu elektronicznego od wszystkich ryzyk (POLISA nr (...)), które uprawniony zawarł z (...) S.A., obowiązywały do dnia 29 lutego 2012 r. (k. 536 i 522). Minimalny okres 14 dni na złożenie dokumentu potwierdzającego odnowienie tychże polis upłynął zatem z dniem 15 lutego 2012 r.

Z twierdzeń uprawnionego, jak i treści samych dokumentów wynika, że zarówno aneksy przedłużające obowiązywanie ww. umów ubezpieczenia do dnia 31 marca 2012 r. (k. 535 i 541), jak i nowe umowy ubezpieczenia (k. 511 – 518, 519 – 521) uprawniony podpisał z ubezpieczycielem w dniu 14 lutego 2012 r., natomiast przedstawił je obowiązanemu w dniu 16 lutego 2012 r. Na dowód tej ostatniej okoliczności załączył pismo z dnia 16 lutego 2012 r. skierowane do obowiązanego, w którym uprawniony informuje o złożeniu odnowionych polis ubezpieczeniowych (k. 510). Na piśmie widnieje prezentata obowiązanego z datą 16 lutego 2012 r. Jednocześnie, uprawniony nie powołał na okoliczność złożenia polis żadnego innego dowodu.

W świetle tych ustaleń należało stwierdzić, w ocenie Sądu, iż na potrzeby powstania zabezpieczającego obowiązany nie wykazał, że złożył odnowione polisy ubezpieczeniowe w ustalonym umownie terminie, a w konsekwencji nie uprawdopodobnił, iż nie zaszły powołane przez obowiązanego okoliczności, które skutkowałyby bezskuteczności oświadczeń woli obowiązanego o rozwiązaniu przedmiotowych umów najmu i dalszym trwaniem powstałych na ich bazie stosunków prawnych.

Z uwagi na nieuprawdopodobnienie przesłanki istnienia roszczenia będącego przedmiotem wniosku o udzielenie zabezpieczenia, bezcelowe stało się badanie istnienia przesłanki interesu prawnego w udzieleniu wnioskowanego zabezpieczenia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd, na podstawie art. 730 ¹ § 1 k.p.c. w związku z art. 735 k.p.c. i art. 738 k.p.c., postanowił jak w sentencji.

SSO Marta Sadowska

(...)

(...)