Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Przemysław Wasilewski

Sędziowie SSO Ilona Simonowicz (spr.)

SSO Marek Wasiluk

Protokolant Aneta Chardziejko

Przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Elżbiety Korwell

po rozpoznaniu w dniu 15.IX.2014r.

sprawy A. G.

oskarżonej o czyny z art. 13 §1 kk w zw. z art. 272 kk i o czyn z art. 272 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 25 lutego 2014r. sygn. akt XV K 76/14

I.  Uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Białymstoku

UZASADNIENIE

A. G. została oskarżona o to, że:

1.  w dniu 30.06.2013r. w B.usiłowała wyłudzić poświadczenie nieprawdy w protokole egzaminacyjnym, w ten sposób, iż będąc studentką (...)im. S. S.w B., skierowała nieustaloną w chwili obecnej osobę w celu zdania egzaminu pisemnego z przedmiotu „(...)", podczas gdy w dniu egzaminu przebywała na terytorium (...), przy czym zdanie przedmiotowego egzaminu było jednym z warunków zaliczenia I roku studiów, lecz zamierzonego celu nie osiągnęła ze względu na podjęte przez pracowników (...)im. S. S.w B.działania

tj. o czyn z art. 13 § l kk w zw. z art. 272 kk

2.  w okresie przed 18.10.2013r. w G. wyłudziła poświadczenia nieprawdy w dzienniku praktyk studenckich w ten sposób, że wprowadziła w błąd funkcjonariusza publicznego w osobie funkcjonariusza policji z Komendy Powiatowej Policji w G. uprawnionego do potwierdzenia odbycia praktyk studenckich w dzienniku praktyk potwierdził odbycie przez nią jako studentkę (...) w B. w okresie od 28.05.2013r. do 09.07.2013r., co w istocie nie mogło mieć miejsca ze względu na fakt, iż począwszy od 17.06.2013r. przebywała na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki, przy czym odbycie praktyk było jednym z warunków zaliczenia I roku studiów przez w/w studentkę

tj. o czyn z art. 272 kk

3.  w okresie przed 18.10.2013r. w B.usiłowała wyłudzić poświadczenia nieprawdy w postaci stwierdzenia zaliczenia I roku studiów w ten sposób, iż będąc studentką (...)im. S. S.w B.przedłożyła dziennik praktyk studenckich mających mieć miejsce w okresie od 28.05.2013r. do 09.07.2013r w Komendzie Powiatowej Policji w G., co w istocie nie mogło mieć miejsca gdyż począwszy od 17.06.2013r. przebywała na terenie (...), przy czym odbycie praktyk było jednym z warunków zaliczenia I roku studiów lecz zamierzonego celu nie osiągnęła ze względu na podjęte przez pracowników (...)im. S. S.w B.działania

tj. o czyn z art. 13 § l kk w zw. z art. 272 kk

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 25 lutego 2014r. sygn. akt XV K 76/14 na mocy art. 66 § 1 i 2 kk i art. 67 §1 kk postępowanie karne wobec oskarżonej A. G. warunkowo umorzył na okres próby 2 lat.

Na mocy art. 67 §3 kk zasądził od oskarżonej świadczenie pieniężne w kwocie 800 zł na rzecz (...).

Zasądził od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 zł tytułem opłaty i obciążył ją pozostałymi kosztami sądowymi w kwocie 90 zł.

Powyższy wyrok w całości na niekorzyść oskarżonej zaskarżył prokurator. Orzeczeniu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na błędnym przyjęciu, iż wina i społeczna szkodliwość czynu, jakiego dopuściła się oskarżona nie są znaczne, co stanowiło podstawę warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec A. G. podczas, gdy ocena zebranych dowodów, zwłaszcza zaś fakt, iż oskarżona swoim zachowaniem godziła w istotne dobro prawne jakim jest wiarygodność dokumentów, prowadzi do wniosku, że zarówno społeczna szkodliwość czynu, jak i stopień zawinienia są znaczne, a tym samym brak jest przesłanek zastosowania instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonej.

Podnosząc powyższy zarzut prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Białymstoku do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona apelacja jest w pełni zasadna i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodzić się należy ze stanowiskiem prokuratora, iż Sąd Rejonowy w niewłaściwy sposób ocenił te okoliczności podmiotowo-przedmiotowe sprawy, które bezpośrednio rzutują na ocenę stopnia społecznej szkodliwości zarzuconych A. G. czynów oraz na ocenę stopnia zawinienia oskarżonej, a w konsekwencji błędnie przyjął, iż stopnie te nie są znaczne i uzasadniają zastosowanie wobec oskarżonej instytucji warunkowego umorzenia postępowania.

Przeciwko dokonanej przez Sąd I instancji ocenie świadczą przede wszystkim następujące okoliczności sprawy: rodzaj dobra prawnego, w które godziły zarzucone oskarżonej czyny – wszystkie czyny skierowane były przeciwko wiarygodności dokumentów, w tym wypadku dokumentów regulujących tryb studiowania i skutkujących zaliczeniem roku studiów, a więc mających bezpośredni wpływ na zdobywanie wykształcenia, ważkiej dziedziny życia społecznego; ilość, sposób i okoliczności popełnienia czynów – oskarżona dopuściła się trzech odrębnych występków, działała w sposób zaplanowany i przemyślany, do popełnienia czynów wciągnęła osoby postronne – po pierwsze osobę, która stawiła się za nią na egzamin, a po drugie (co do czynu dotyczącego poświadczenia nieprawdy w dzienniku praktyk) funkcjonariusza Policji, którego z pełną premedytacją wprowadziła w błąd, narażając na postępowanie dyscyplinarne, a nawet karne; przy popełnieniu czynów oskarżona kierowała się niską motywacją – jej celem było uzyskanie zaliczenia I roku studiów m.in. bez wysiłku włożonego w naukę i przygotowanie do zdania egzaminu.

Sąd Okręgowy nie znalazł żadnych okoliczności, które usprawiedliwiałyby postępowanie oskarżonej. Na pewno okolicznością taką nie był wyjazd A. G.do (...). Należy zauważyć, iż wyjazd ten nie uniemożliwiał oskarżonej przystąpienie do egzaminu w innym terminie np. na sesji jesiennej, poprawkowej ( nota bene z akt sprawy wynika, iż do kraju wróciła 2 września), a co do praktyk - z zeznań P. B. (...)wynika, iż wymogiem było odbycie praktyk do końca II roku studiów – oskarżona więc miała bardzo dużo czasu, aby praktyki te odbyć prawidłowo, bez sięgania do środków nielegalnych.

Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego, iż usprawiedliwieniem dla oskarżonej był jej młody wiek, a co za tym idzie brak dojrzałości oraz doświadczenia życiowego. W chwili popełnienia czynów A. G.miała wprawdzie dopiero blisko (...) lat, była więc osobą młodą, ale należy uznać, iż w zakresie przestrzegania podstawowych norm prawnych (a do takich należą niewątpliwie zasady i normy regulujące zdobywanie wykształcenia, w tym zdawanie egzaminów) była osobą o właściwie ukształtowanej świadomości i dojrzałości, o czym świadczy chociażby fakt, iż wiele lat się już edukowała, posiadała wykształcenie średnie, a dodatkowo podjęła studia na kierunku Bezpieczeństwo Narodowe. W tym kontekście tłumaczenie oskarżonej, jakie przedstawiła w swoich wyjaśnieniach, iż nie wiedziała, że tak postępować nie można i że dopuszcza się przestępstwa, są nie do przyjęcia.

Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego nie można w konsekwencji uznać, iż zachowanie oskarżonej było lekkomyślne i niedojrzałe. Nie było to zachowanie wynikające z młodzieńczej nierozważności lub nagłego impulsu. Jak stwierdzono to już powyżej, a co zaakcentowała również zasadnie apelacja, oskarżona działała w sposób przemyślany, podjęła szereg działań zmierzających do uzyskania pożądanego skutku. Dopuściła się nie jednego czynu przestępnego, ale trzech i w swoim działaniu wykazała się przemyślaną konsekwencją. Zastosowanie w niniejszej sprawie instytucji warunkowego umorzenia stanowiłoby swoiste przyzwolenie na naruszanie norm prawa karnego przez młodych ludzi, mających aspiracje do pełnienia w życiu ważnych ról oraz rozciąganie nad nimi z uwagi na wiek „parasola ochronnego”, a tym samym przyzwalanie w podobnych do niniejszej sprawy przypadkach na tzw. „cwaniactwo życiowe”.

Wskazane powyżej okoliczności i zasygnalizowane przez Sąd Okręgowy kwestie nakazują ponowne rozpatrzenie sprawy, w tym ponowne przeprowadzenie analizy materiału dowodowego sprawy pod kątem zweryfikowania dokonanej dotychczas przez Sąd I instancji oceny stopnia społecznej szkodliwości zarzuconych oskarżonej czynów oraz stopnia zawinienia A. G..

Z uwagi na dyspozycję art. 454 §1 kpk Sąd Okręgowy zobligowany był do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Białymstoku.