Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2014r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 września 2014r. w S.

odwołania H. S. (1) i H. S. (2)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 29 listopada 2013 r. Nr 24, znak (...)

w sprawie H. S. (1) i H. S. (2)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o ustalenie braku odpowiedzialności członków zarządu za zaległe składki

I.  oddala odwołanie;

II.  odstępuje od obciążania H. S. (1) i H. S. (2) kosztami zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 156/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...). nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na podstawie art. 108 § 1, art. 115 § 1 i 2 i art. 118 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, art. 8 ustawy z dnia 7 listopada 2008r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw w zw. z art. 31 i art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych orzekł, że H. S. (2) i H. S. (1) jako (...) spółki jawnej (...) S.J. z siedzibą przy ul. (...) w S. odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od sierpnia 2008r. do kwietnia 2011r. za pracowników (...) S.J. Ponadto H. S. (2) ponosi odpowiedzialność za zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na Fundusz Pracy za wspólnika H. S. (1) za okres od sierpnia 2008r. do grudnia 2008r. Organ rentowy wskazał, że według stanu na dzień wydania decyzji zadłużenie H. S. (2), (...) spółki (...) S.J. wynosi ogółem 11.223,61 zł, w tym na ubezpieczenia społeczne w kwocie łącznie 6.112,13 zł, na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie łącznie 2.950,32 zł, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie łącznie 1.881,88 zł, zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na Fundusz Pracy za wspólnika (...) S.J. H. S. (1) wynosi 279,28 zł. Natomiast według stanu na dzień wydania decyzji zadłużenie H. S. (1), (...) spółki (...) S.J. wynosi ogółem 10.944,33 zł, w tym na ubezpieczenia społeczne w kwocie łącznie 6.112,13 zł, na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie łącznie 2.950,32 zł, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie łącznie 1.881,88 zł.

Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli H. S. (2) i H. S. (1) zaskarżając decyzję w całości i podnosząc zarzut przedawnienia w części za okres od sierpnia 2008r. do listopada 2008r. Dalej podnosili, że spółka uległa likwidacji w dniu 17 lipca 2012r., nie można wydawać decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość upłynęło 5 lat, a co za tym idzie cała decyzja jest wadliwa z uwagi na naliczone od całej kwoty odsetki (odwołanie k. 2).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od odwołujących się solidarnie na rzecz organu rentowego kosztów postępowania według norm przepisanych. Pełnomocnik ZUS wskazał, że początek biegu terminu, o którym mowa w art. 118 § 1 ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, powiązano z datą powstania zaległości podatkowej w rozumieniu art. 51 § 1 ordynacji podatkowej. Biegnie on od końca roku kalendarzowego, w którym to zdarzenie miało miejsce, i trwa nieprzerwanie aż do upływu 5 lat. W tej sprawie końcem terminu do wydania decyzji o odpowiedzialności osób trzecich będzie ostatni dzień grudnia piątego roku po roku, w którym powstała zaległość podatkowa. Zarzut przedawnienia nie ma racji bytu, a wydana decyzja jest prawidłowa (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.4-5).

Sąd ustalił, co następuje:

Na (...) spółki jawnej (...) S.J. na datę (...). figurowało zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od sierpnia 2008r. do kwietnia 2011r. Zadłużenie H. S. (2), (...) spółki (...) S.J. wynosiło ogółem(...), w tym na ubezpieczenia społeczne w kwocie łącznie(...), na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie łącznie 2.950,32 zł, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie łącznie (...), zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na Fundusz Pracy za wspólnika (...) S.J. H. S. (1) wynosi 279,28 zł. Natomiast zadłużenie H. S. (1), (...) spółki (...) S.J. wynosiło ogółem (...) w tym na ubezpieczenia społeczne w kwocie łącznie(...), na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie łącznie 2.950,32 zł, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w kwocie łącznie (...).

Egzekucja prowadzona wobec spółki nie doprowadziła do spłaty zadłużenia. Spółka jawna (...) S.J. została wykreślona z Rejestru Przedsiębiorców na mocy postanowienia Sądu Rejonowego dla miasta stołecznego Warszawy w W. z dnia 17 lipca 2012r. Z dniem 26 maja 2011r. zakończono interesy spółki, ściągnięto wierzytelności, upłynniono zapasy farb oraz składniki trwałe majątku przeznaczając uzyskane środki na wypełnienie zobowiązań spółki (k. 9-10).

Odwołujący się dnia 08 stycznia 2014r. dokonali spłaty całej sumy zadłużenia. W chwili obecnej na koncie ubezpieczonych nie ma żadnego zadłużenia w stosunku do organu rentowego (okoliczności niesporne).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

W zakresie zasad przenoszenia na osoby trzecie odpowiedzialności z tytułu zaległych składek właściwym jest przepis art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013r. poz. 1442 ze zm.) stanowiący, iż do należności z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, stosuje się odpowiednio między innymi przepis art. 107 § 1, art. 108 § 1 i 6, art. 115 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012r. poz. 749).

Z kolei stosownie do art. 32 powołanej ustawy systemowej do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 115 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.

Odpowiedzialność wspólnika ma charakter osobisty i solidarny.

W przypadku wspólników przepisy ordynacji podatkowej nie ograniczają ich odpowiedzialności do tych należności, jakie powstały w okresie, w którym mieli oni taki status. Oznacza to, że będą oni odpowiadać za wszystkie zaległości spółki istniejące w okresie, w którym byli oni wspólnikami - bez względu na datę ich powstania.

Z odwołania H. S. (2) i H. S. (1) wynika, że ubezpieczeni nie kwestionują zasadności decyzji, a więc nałożenia na nich odpowiedzialności za zaległości z tytułu składek spółki (...) S.J., a jedynie kwotę zaległości, ze względu na podniesiony zarzut przedawnienia należności za okres od sierpnia do listopada 2008r. Zarzut przedawnienia nie jest zasadny.

Zgodnie z art. 118 § 1 ordynacji podatkowej w zw. z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie można wydać decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość z tytułu składek powstała zaległość. Zarzut przedawnienia dotyczy należności za okres od sierpnia 2008 r. do listopada 2008 r. zatem okres 5 lat liczony od 31.12.2008 r. upłynął po 31.12.2013 r., a zaskarżona decyzja została wydana 20 listopada 2013 r., a więc przed terminem wskazanym w art. 118 § 1 ordynacji podatkowej.

Należy również wskazać, że możliwe jest orzeczenie o odpowiedzialności wspólników nawet po utracie bytu prawnego przez podmiot pierwotnie odpowiedzialny. Cechy odpowiedzialności osób trzecich a w szczególności solidarny charakter odpowiedzialności z podatnikiem, nie dają podstawy do uznania, że utrata bytu prawnego powoduje automatycznie ustanie odpowiedzialności osób trzecich odpowiadających solidarnie z podatnikiem albowiem nadal istnieje samo zobowiązanie podatkowe. Nie ma też uregulowań prawnych, które wraz z utratą bytu prawnego przez podmiot zobowiązany wiązałyby skutek w postaci wygaśnięcia odpowiedzialności osób trzecich solidarnie z tym podmiotem (wyrok NSA W-wa z 11.01.2013 r., I (...) 244/12).

Należy również wskazać, że obowiązek samoobliczenia i opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne powstaje z mocy samego prawa za każdy okres ubezpieczenia (miesiąc kalendarzowy), a ewentualna decyzja organu ubezpieczeń społecznych ustalająca wysokość zobowiązania składkowego lub zaległości z tytułu nieopłaconych w terminie zobowiązań składkowych ma charakter wyłącznie deklaratoryjny. Oznacza to w szczególności, że zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne powstają każdorazowo w datach zaktualizowania się obowiązku samoobliczenia i opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne w terminach określonych w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych. Inaczej rzecz ujmując, nieopłacona w ustawowo określonym terminie składka na ubezpieczenie społeczne powoduje powstanie od tej daty zaległości składkowej z mocy samego prawa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2006 r., I UK 126/06, OSNP 2007 nr 21-22, poz. 331; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008 r. I UK 187/07, OSNP 2009/7-8/104, uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 13 maja 2009, I UZP 4/09).

Odnosząc się natomiast do zarzutu dotyczącego zaliczenia ściąganych należności na poczet odsetek, należy wskazać, że zgodnie z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 55 ordynacji podatkowej jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę, w stosunku w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości podatkowej od kwoty odsetek za zwłokę to wpłatę należy podzielić w takim stosunku, w jakim w dniu jej dokonania pozostawała kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę. Ani podatnik, ani organ nie mogą zmienić tej proporcji. Nie jest też możliwe zaliczenie wpłaty jedynie na poczet zaległości głównej albo też tylko na poczet odsetek. Wobec niezasadności zarzutu przedawnienia należności odwołanie podlega oddaleniu.

Należy również wskazać, że dzień przed wniesieniem odwołania tj. dnia 8 stycznia 2014 r. ubezpieczeni spłacili kwotę całego zadłużenia, co należy również interpretować jako uznanie decyzji ZUS za prawidłową w zakresie kwestionowanej wysokości zadłużenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc, kierując się zasadami słuszności. Ubezpieczeni spłacili całą kwotę zadłużenia już w dniu 8 stycznia 2014r., a zatem przed wniesieniem odwołania (9.01.2014 r.) i przekazaniem przez organ rentowy ich odwołania do Sądu. Czynności pełnomocnika organu rentowego ograniczyły się do sporządzenia odpowiedzi na odwołanie i wzięcia udziału w jednym terminie rozprawy. Zdaniem Sądu nie jest to nadmiernie obciążający nakład pracy. Ubezpieczeni są emerytami i obciążenie ich kosztami zastępstwa procesowego w tej sytuacji byłoby niesłuszne.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w wyroku.