Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Borucki

Sędziowie: SO Barbara Frankowska

SO Anna Harmata (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Mikulska

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2014 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Spółki z o.o. w Ś.

przeciwko: (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie
V Wydziału Gospodarczego z dnia 26 marca 2014 r., sygn. akt V GC 96/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I w ten sposób, że

zasądza od pozwanego (...) S.A.
w W. na rzecz powoda (...) Spółki z o.o. w Ś. kwotę 2.090 zł (dwa tysiące dziewięćdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 11 października 2013 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie apelację oddala,

3.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VI Ga 228 / 14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 września 2014r.

Pozwem wniesionym w sprawie powód (...) Sp. z o.o. w Ś. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 2.090,00zł z ustawowymi odsetkami o dnia 27 września 2013r. z tytułu odszkodowania z OC za okres najmu pojazdu zastępczego.

Pozwany w sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości zarzucając: - brak czynnej legitymacji po stronie powoda, - nieważność umowy najmu i umowy przelewu wierzytelności, - niewykazanie konieczności najmu pojazdu zastępczego, - wygórowaną stawkę za dobę, - nieuzasadniony czas trwania naprawy, - bezpodstawną datę odsetek.

W dalszym toku sprawy strony podtrzymały swoje stanowiska.

Wyrokiem z dnia 26. marca 2014r. Sąd Rejonowy w Rzeszowie zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda (...) Sp. z o.o. w Ś. kwotę 2.090,00zł z ustawowymi odsetkami od dnia 27 września 2013r. do dnia zapłaty (I), oraz zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 105,00 zł tytułem zwrotu opłaty sądowej, kwotę 600,00zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz kwotę 17,00zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Sąd Rejonowy ustalił, iż w wyniku wypadku, w dniu 5 czerwca 2013r. powód wynajął poszkodowanej M. P. (1) samochód zastępczy marki (...). Właściciel pojazdu, który spowodował szkodę w pojeździe (...)będącego własnością poszkodowanej M. P. posiadał ubezpieczenie OC u pozwanego. Poszkodowana w dniu 10 czerwca 2013r. zgłosiła powstałą szkodę w TU. 14 czerwca 2013r. odbyły się oględziny przednaprawcze. Uszkodzony pojazd został przyjęty do naprawy 27 czerwca 2013r., w tym samym dniu poszkodowana na podstawie umowy cesji wierzytelności przeniosła na powoda wierzytelność w zakresie zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego wraz z wszystkimi prawami z nią związanymi od (...). W dniu 27 czerwca 2013r. odbyły się dodatkowe oględziny, w dniu 28 czerwca 2013r. zatwierdzono kalkulację naprawy. W dniu 1 lipca 2013r. zgłoszono zamówienie na części, które otrzymano 15 lipca 2013r., naprawę zakończono 19 lipca 2013r. i wydano pojazd klientowi. Naprawa pojazdu wykonywana była przez serwis (...) tj. firmę niezależną od poszkodowanego i powoda. Poszkodowana wykorzystywała pojazd zastępczy do prowadzenia firmy tj. do rozwożenia towaru do różnych miejsc dziennie około 100km na terenie P., posiadała inne auta, przy czym auta były przypisane do konkretnych pracowników, którzy obsługiwali dziennie około 20 klientów.

Na najem auta zastępczego powód w dniu 12 września 2013r. wystawił fakturę na kwotę 3.517,80zł z terminem płatności 26 września 2013r. Powód w dniu 15 października 2013r. wezwał pozwanego do zapłaty zakreślając kolejny termin. Pozwany zapłacił kwotę 770zł.

Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy przyjął , iż

zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym dowody z dokumentów oraz zeznania świadka uzasadniają stanowisko powoda w całości. Przedmiotowy pojazd przebywał bowiem w serwisie od 27 czerwca 2013r. do 19 lipca 2013r., a jego naprawa wykonywana była przez podmiot trzeci (...), podmiot niezależny od powoda jak i poszkodowanego. Na czas przebywania pojazdu w warsztacie naprawczym miały wpływ zarówno działanie ubezpieczyciela, który zatwierdził przedłożoną kalkulację w dniu 28 czerwca 2013r., jak również czas oczekiwania na części od 1 do 15 lipca 2013r. Sama naprawa trwała od daty otrzymania zamówionych części od 15 do 19 lipca 2013r., kiedy wydano pojazd klientowi. W przedmiotowym okresie było trzy weekendy, w niedzielę warsztat jest nieczynny, zaś w sobotę działa w ograniczonym zakresie. W sytuacji kiedy poszkodowany jest pozbawiony możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu należą mu się koszty najmu pojazdu zastępczego nie tylko przez czas technologiczny naprawy, lecz przez rzeczywisty czas naprawy pojazdu. Powód wykazał poprzez m. in zeznania świadka M. P. (1) że w ramach działalności gospodarczej nie dysponowała innym pojazdem, którym mogła by zastąpić pojazd uszkodzony, a pojazd zastępczy był wykorzystywany w szerokim zakresie wykonując około 100km dziennie.

W ocenie Sądu Rejonowego niezasadne były zarzuty pozwanego, iż powód nie posiadał legitymacji procesowej czynnej. Sąd Rejonowy podzielił również stanowisko powoda co do cennika stawek czynszu najmu auta zastępczego, poszkodowany nie miał obowiązku poszukiwania warsztatu oferującego usługi najtańsze, przy czym pozwany nie wykazał, mimo swoich zarzutów, że stawki były szczególnie zawyżone np. przez dowód z opinii biegłego. Sąd Rejonowy zasądził odsetki na podstawie art. 481 kc, przyjmując termin płatności wynikający z faktury.

Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją w całości przez pozwanego, który wyrokowi temu zarzucił:

1.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. i 232 k.p.c. - poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i błędne uznanie, że strona powodowa posiada legitymację czynną procesową do występowania w niniejszym postępowaniu oraz naruszenie tych przepisów poprzez zasądzenie przez Sąd 1 instancji na rzecz powoda żądanych kwot, w sytuacji kiedy powód nie posiada legitymacji czynnej procesowej do występowania w tym postępowaniu (lub co najmniej nie udowodnił że taka legitymacją dysponuje).

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c 232 k.p.c. w zw. z art. 659 § 1 k.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że powód i poszkodowany w umowie najmu pojazdu zastępczego nr 325 z dnia 27 czerwca 2013 r. ustalili element przedmiotowo istotny jakim jest stawka czynszu za wynajem pojazdu zastępczego i w konsekwencji przyjęcie, iż pomiędzy stronami (powodem i poszkodowanym) doszło do zawarcia ważnej umowy najmu pojazdu zastępczego.

3.  naruszenie art. 207 k.p.c. i art. 217 k.p.c. poprzez przyjęcie spóźnionych twierdzeń i dowodów strony powodowej, a w konsekwencji oparcie rozstrzygnięcia w sprawie m. in. na tych dowodach, pomimo, iż strona powodowa miała możliwość i była obowiązana powołać te dowody i twierdzenia już w pozwie, czego nie zrobiła.

4.  naruszenie art. 328 § 2 k.p.c, 232 k.p.c. oraz 233 k.p.c. poprzez ustalenie niepełnego stanu faktycznego sprawy, brak odniesienia do wszystkich zarzutów przedstawionych przez pozwanego w toku postępowania, przeprowadzenie oceny dowodów w sposób wybiórczy.

5.  naruszenie art. 361 § 1 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez przyjęcie, iż powód wykazał, że skorzystanie z pojazdu zastępczego przez poszkodowanego ze względu na konkretne okoliczności było niezbędne i winno zostać zakwalifikowane jako pozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą.

6.  naruszenie art. 361 § 2 k.c. poprzez przyjęcie, iż konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego w celu kontynuowania działalności gospodarczej stanowi normalne następstwo zniszczenia pojazdu i z samego tego faktu (zniszczenia pojazdu) wynika obowiązek ubezpieczyciela zwrotu kosztów tego wynajmu, niezależnie od tego czy koszty te zostały rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego.

7.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że powód udowodnił swoje roszczenie z zakresie czasu trwania naprawy uszkodzonego pojazdu i niemożliwości korzystania z tego samochodu bez dokonania naprawy.

8.  naruszenie art. 481 § 1 k.c. poprzez zasądzenie odsetek od dnia 27 września 2013 r. a nie od dnia wydania wyroku.

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jest uzasadniona jedynie w zakresie zarzutu co do daty początkowego biegu odsetek oznaczonej przez Sąd Rejonowy na dzień 27.09.2013r. tj. następny po terminie płatności wynikającym z faktury nr (...).

W pozostałej części apelacja pozwanego nie jest uzasadniona. Analiza dowodów przeprowadzonych w toku postępowania i na tej podstawie poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych i prawnych pozwalała na stwierdzenie, iż orzeczenie Sądu I instancji należało uznać za prawidłowe i niedotknięte naruszeniem przepisów prawa objętych zarzutami apelacji.

Brak podstaw dla przyjęcia argumentacji apelującego, iż materiał dowodowy zebrany w sprawie nie pozwolił na przyjęcie legitymacji czynnej w procesie po stronie powoda. Istotnie umowa najmu pojazdu zastępczego z dnia 27.06.2013r, jak i umowa przelewu wierzytelności z dnia 27.06. 2013r. zawarta pomiędzy poszkodowaną M. P. (1), a powodem została podpisana imieniem (...) Sp. z o.o. przez J. B., do pozwu jednak powód na okoliczność upoważnienia do działania J. B. w powyższym zakresie przedłożył pełnomocnictwo (uwierzytelnione przez działającego w sprawie adwokata) z którego treści wynikało, iż w/w uprawniony jest do zawierania umów najmu pojazdów zastępczych, zawierania umów cesji wierzytelności, podpisywania innych niezbędnych dokumentów w tym stanowiących załączniki do umowy najmu. Pełnomocnictwo niniejsze zostało podpisane przez Prezesa Zarządu spółki (...) M. M. w dniu 3.01.2013r., w tej to dacie M. M. pełnił funkcję Prezesa Zarządu i był uprawiony do jednoosobowej reprezentacji powoda. Niniejsze zostało ostatecznie potwierdzone dokumentem przedłożonym w toku postępowania drugo instancyjnego, a to protokołem z Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników (...) Sp. z o.o. z dnia 3.01.2013r., wraz z uchwałą zapadłą na tym zgromadzeniu, zgodnie z którą (...) Sp. z o.o. powołano na Prezesa Zarządu M. M.. W konsekwencji powyższego postanowieniem z dnia 11.01.2013r, Sąd Rejonowy w Rzeszowie wpisał wyżej wymienionego jako Prezesa Zarządu do KRS. Zważywszy na powyższe brak więc podstaw dla zakwestionowania prawdziwości w/w uchwały, a w konsekwencji uprawnienia M. M. do jednoosobowej reprezentacji powoda w dniu 3.01.2013r. Istotnie w pełnomocnictwie tym oznaczono siedzibę spółki (...) jako Ś. nie R. pomimo, iż zmianę siedziby w powyższym zakresie wpisano do KRS dopiero w dniu 11.01.2013r. Trzeba jednak wskazać, iż zmiany tej dokonano na podstawie uchwały z dnia 3.01.2013r. i niniejsze wynika wprost z treści postanowienia KRS z dnia 11.01.2013r. (RZ.XII Ns-Rej.KRS/(...)). Stąd też w realiach niniejszego nawet omyłkowe oznaczenie w pełnomocnictwie siedziby spółki jako Ś. już w dacie 3.01.2013r., nie pozostaje w całkowitym oderwaniu od podejmowanych w tym zakresie decyzji o zmianie siedziby spółki, a w każdym razie nie stanowi podstawy dla przyjęcia nieważności przedmiotowego pełnomocnictwa bądź też podstawy dla kwestionowania udzielenia go właśnie w dacie 3.01.2013r.tym bardziej, iż pozew w niniejszej sprawie został wniesiony dopiero 5.11.2013r. czyli blisko rok później.

Odnosząc się do dalszych zarzutów apelacji, a to nieważności umowy najmu w związku z brakiem ustalenia w niej stawki czynszu za wynajem pojazdu zastępczego to brak podstaw dla przyjęcia tej argumentacji za zasadną, skoro z umowy najmu z dnia 27.06.2013r. (par 13 pkt 1) wynikało, iż strony uzgodniły stawkę czynszu określoną zgodnie z tabelarycznym zestawieniem znajdującym się w tej umowie. Tak więc zważywszy na fakt, iż w tożsamej dacie, a to 27.06.2013r, samochód zastępczy został wydany i stąd wiadomym było jakiej marki jest to samochód, należy przyjąć, iż wolą i wiedzą stron została objęta konkretna marka i model pojazdu (...), który odpowiadał pierwszej rubryce tabeli wskazanych tam stawek. Strony umowy określiły wysokość stawki w zależności od trwania umowy najmu, w dacie tej zważywszy na realia sprawy brak było bowiem podstaw dla przewidzenia czasokresu trwania umowy najmu jako uzależnionego od czasokresu trwania naprawy, niezależnego od obu stron umowy najmu. Tym samym, w ocenie Sądu Okręgowego, oznaczenie stawki najmu w sposób wskazany w par 13 pkt 1 umowy najmu był wystarczający, a przez to prawidłowy.

Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw dla podzielenia zarzutu apelującego, iż twierdzenia i dowody zgłoszone w toku sprawy przed Sądem I instancji, poza zgłoszonymi w pozwie, były spóźnione. Twierdzenia i dowody zawarte w piśmie i przy piśmie z dnia 19.12.2013r. nie były spóźnione, stanowiąc ustosunkowanie się do twierdzeń sprzeciwu, a ponadto pismo to zostało złożone stosownie do zobowiązania Przewodniczącego z dnia 20.01.2014r. (k. 68), znajdującego odzwierciedlenie w wezwaniu dokonanym w dniu 06.02.2014r. (k. 69), wynikającego z art. 207 par 3 kpc. Dowody zaś złożone na rozprawie w dniu 19.03.2014r. nie powodowały zwłoki w postępowaniu. Wobec dalszego kwestionowania uprawnienia Prezesa Zarządu M. M. dla reprezentacji spółki na rozprawie w dniu 19.03.2014r. (na której zamknięto przewód sądowy) i następnie w apelacji, w odpowiedzi na apelację powód przedłożył dowód w postaci protokołu z NZW z dnia 3.01.2013r. wraz z uchwałą i listą obecności oraz postanowienie z dnia 11.01.2013r. Sądu Rejonowego w Rzeszowie (RZ.XII Ns-Rej.KRS/(...)) i dowody te Sąd Okręgowy przeprowadził uznając spełnienie przesłanek z art. 381 kpc tj. iż potrzeba ich powołania wyniknęła na etapie postępowania apelacyjnego tj. w odpowiedzi na zarzuty apelacji.

Na uwzględnienie nie zasługują również zarzuty apelacji odnośnie ustalenia niepełnego stanu faktycznego. Wskazać należy, iż Sąd Rejonowy przeprowadził wszystkie dowody zawnioskowane w sprawie, dokonując ich oceny i mocy według własnego przekonania. Ocena dowodów może być zaś skutecznie podważona tylko wtedy gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych (wyrok SN z 27.09.2002r. II CKN 817/00, wyrok SN z dnia 14.12.2001r.V CKN 561/00). Sąd Okręgowy nie dopatrzył się powyższych uchybień Sądu Rejowego. Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i wywiódł z niego wnioski logicznie uzasadnione. Wskazać należy, iż Sąd oparł swe ustalenia na dowodach przedstawionych mu; w tym - w zakresie ustaleń co do ekonomicznie uzasadnionego czasokresu wynajmu samochodu zastępczego. Na powyższą okoliczność powód zawnioskował dokument - historię naprawy pojazdu, w którym to konkretnie i precyzyjnie wskazano czynności podejmowane w toku naprawy i czasokres ich trwania. Niniejsze wynikało również z opisu przebiegu naprawy i te dwa dokumenty były w tym zakresie zbieżne. Brak podstaw dla przyjęcia, iż przeprowadzana naprawa nie odbywała się we wskazanym czasokresie, a tym samym, iż wynajem pojazdu w tym czasie był nieuzasadniony. Brak również podstaw dla przyjęcia, iż wynajem pojazdu w czasie kiedy trwała naprawa był ekonomicznie nieuzasadniony tj. iż naprawa trwała dłużej niż powinna bądź poszkodowana w czasie tej naprawy (we wskazanym czasokresie) mogła korzystać ze swojego pojazdu. Na powyższe okoliczności pozwany nie przedstawił żadnych dowodów, w tym nie zawnioskował dowodu z opinii biegłego, który oceniłby i zweryfikował, posiadając wiadomości specjalne, czasokres trwającej naprawy, w tym kwestionowany przez pozwanego czasokres oczekiwania na części. Brak podstaw dla stwierdzenia i pozwany nie przedstawił na to żadnego dowodu, iż w czasie pomiędzy 1.07.2013r. a 15.07.2013r, powódka mogła korzystać z uszkodzonego pojazdu zwłaszcza, iż brak dowodu na to, aby korzystała z niego w czasokresie od daty uszkodzenia tego pojazdu do daty przyjęcia uszkodzonego pojazdu do naprawy. Na niniejsze nie wskazuje również opis uszkodzeń pojazdu i wynikające zeń uszkodzenia lampy lewej z przodu, zderzaka z przodu i nadkola. Ewentualnej weryfikacji możliwości korzystania z tego pojazdu pomimo w/w uszkodzeń winien więc dokonać biegły, ale wniosku w tym zakresie pozwany nie złożył. Rozkład ciężaru dowodu (art. 6 kc) oraz relewantny art. 232 kpc nie może być rozumiany w ten sposób, że ciężar dowodu zawsze spoczywa na powodzie. W razie sprostania przez powoda ciążącym na nim obowiązkom dowodowym, na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających oddalenie powództwa (II PK 304/12, wyrok SN z dnia 10.06.2013r.).

W kontekście powyższego Sąd Odwoławczy mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy i zgromadzony w sprawie materiał dowodowy podzielił stanowisko Sądu Rejonowego w zakresie ustaleń faktycznych i podstawy prawnej rozstrzygnięcia co do należności głównej.

Sąd Okręgowy uwzględnił jedynie apelację pozwanego co do daty pozostawania przez pozwanego w opóźnieniu w zapłacie należności objętej żądaniem pozwu. Faktura nr (...) została bowiem wystawiona przez (...) Sp. z o.o. obciążając poszkodowaną tj. M. P. (1). Stąd też brak było podstaw do przyjęcia, iż pozwany ubezpieczyciel był związany terminem zapłaty wynikającym z tejże faktury, skoro nie był on stroną umowy najmu. Stąd też Sąd Okręgowy przyjął, iż właściwą w tej mierze była data dnia następnego po decyzji odmawiającej zapłaty należności tytułem kosztów pojazdu zastępczego ponad kwotę 770,00 zł. W dacie wydania tejże decyzji a to 10.10.2013r. pozwany dysponował już odpowiednią dokumentacją, uznał jednak tylko 7-dniowy czasokres wynajmu pojazdu zastępczego – bezpodstawnie. Stąd też w tym zakresie Sąd orzekł jak w pkt I wyroku na zasadzie art. 386 par 1 kpc, co do pozostałej części apelacji orzekł jak w pkt II wyroku na zasadzie art. 385 kpc. O kosztach postępowania orzekł stosownie do wyniku sprawy, na zasadzie art. 98 kpc w zw. z art. 108 par. 1 kpc i par 6 pkt 3 w zw. z par 13 ust 1 pkt 1 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  K.:(...)

3.  (...)