Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 14 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Jastrzębski (spr)

Sędziowie SO: Henryk Rudy, Mariola Watemborska

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2013 roku w Słupsku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z nadzoru nad egzekucją z nieruchomości położonej w U. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczysta Kw (...), stanowiącą własność W. S., prowadzona przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku J. M.

na wniosek wierzycieli (...) spółki z o.o. w B., (...) spółki z o.o. w O., J. Ż., Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku S. B., Gminy M. U., C. D., K. G., FM Banku (...) w W., Spółdzielczej (...) w G., (...) spółki z o.o. w W., (...) S.A. w W.

z udziałem dłużniczki W. S.

na skutek zażalenia wierzycieli C. D., (...) spółki z o.o. w W., Gminy M. U.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 31 grudnia 2012 roku, sygn. akt IX Co 4423/11

postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie w stosunku nadzoru nad egzekucja z nieruchomości położonej w U. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą (...) wszczętej przez wierzycieli: C. D. (sygn. akt KM 3459/12), (...) spółkę z o.o. w W. (sygn. akt KM 5493/12) i Gminę M. U. (sygn. akt KM 2913/12).

Sygn. akt IV Cz 116/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Słupsku umorzył postępowanie związane z nadzorem nad egzekucją prowadzoną przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Słupsku J. M., z nieruchomości dla której Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczysta Kw (...).

W uzasadnieniu wskazał, że egzekucja z opisanej nieruchomości, a konkretnie z przysługującego dłużniczce W. S., spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w U. przy ul. (...), została wszczęta w dniu 14 lipca 2011 roku na wniosek wierzyciela (...) spółki z o.o. w B.. Do egzekucji z ww. ograniczonego prawa rzeczowego przyłączyli wierzyciele wskazani w rubrum postanowienia. Sąd Rejonowy w Słupsku ustalił, że do dnia 14 lipca 2012 roku, ani (...) spółka z o.o. w B., ani żaden inny wierzyciel nie wniósł o dokonanie opisu i oszacowania lokalu mieszkalnego położonego w U. przy ul. (...). W konsekwencji egzekucja z przedmiotowej nieruchomości - na podstawie art. 823 k.p.c. - ulegała umorzeniu z mocy prawa w odniesieniu od wszystkich wierzycieli i tym samym zbędnym pozostaje sprawowanie nadzoru nad egzekucją z nieruchomości, co legło u podstaw umorzenia postępowania na mocy art. 355 § 1 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc.

Przedmiotowe postanowienie zaskarżył wierzyciel Gmina M. U. domagając się jego zmiany i kontynuowania egzekucji na swoją rzecz, ewentualnie uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu w Słupsku do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał, że zgodnie z art. 927 k.p.c., każdy z wierzycieli biorących udział w postępowaniu egzekucyjnym ma samodzielną pozycję i bezczynność pierwotnego wierzyciela w świetle art. 823 k.p.c. nie może powodować umorzenia postepowania egzekucyjnego również w odniesieniu do pozostałych wierzycieli.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł również wierzyciel C. D., domagając się jego uchylenia w dotyczącej go części i dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego. W uzasadnieniu wskazał, że przyłączył się do egzekucji prowadzonej z nieruchomości dłużniczki na podstawie wniosku z dnia 20 lipca 2012 roku, a wiec już po dacie, z nadejściem której miało nastąpić według Sądu Rejonowego umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocy prawa. Podniósł przy tym, że skoro każdy z wierzycieli ma takie same prawa, to umorzenie postepowania egzekucyjnego w stosunku do jego osoby mogło by w oparciu o art. 823 k.p.c. nastąpić dopiero w lipcu 2013 roku.

Wreszcie zażalenie na przedmiotowe postanowienie Sądu Rejonowego w Słupsku wniósł wierzyciel (...) spółka z o.o. w W., domagając się jego uchylenia w zakresie jej dotyczącym. W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że został przyłączony do egzekucji z nieruchomości dłużniczki dopiero w dniu 27 listopada 2012 roku, a skoro zgodnie z art. 927 k.p.c. ma takie same prawa jak pierwszy z wierzycieli, to umorzenie postepowania z uwagi na upływ terminu mogłoby nastąpić dopiero w dniu 27 listopada 2013 roku.

Rozpoznając złożone zażalenia Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażaleniom nie sposób odmówić zasadności.

Godzi się przypomnieć, że przepisy k.p.c. dopuszczają prowadzenie w tym samym czasie w stosunku do określonej nieruchomości tylko jednego postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z tą zasadą, jeżeli toczy się już postępowanie egzekucyjne z wniosku jednego wierzyciela i nie doszło jeszcze do zajęcia nieruchomości, postępowania zainicjowane wnioskami innych wierzycieli łączy się z postępowaniem wszczętym najwcześniej (art. 921 § 2 zdanie drugie w związku z art. 925 k.p.c.). Jeżeli natomiast zajęcie nieruchomości zostało już dokonane, co miało miejsce w realiach rozpoznawanej sprawy, jedność postępowania egzekucyjnego zapewnia art. 927 k.p.c., przewidujący, że wierzyciel, który skierował egzekucję do nieruchomości przez innego wierzyciela, przyłącza się do postępowania wszczętego wcześniej, przy czym nie może żądać powtórzenia czynności już dokonanych, mając w pozostałym zakresie te same prawa co pierwszy wierzyciel. W tej sytuacji, z mocy ustawy, dochodzi do obligatoryjnego połączenia postępowania wszczętego później z postępowaniem toczącym się wcześniej, w wyniku czego kształtuje się jedno wielopodmiotowe postępowanie egzekucyjne.

Wierzyciel, który przyłączył się do egzekucji na podstawie art. 927 k.p.c., zajmuje w postępowaniu stanowisko równorzędne z pierwszym wierzycielem. Może on zgłaszać wnioski zmierzające do rozwoju postępowania, a także wnioski o zawieszenie lub umorzenie postępowania. Może także cofać wnioski już przez siebie zgłoszone, jednakże tylko dopóty, dopóki komornik lub sąd nie dokona czynności uwzględniających wniosek. W składaniu wszelkich wniosków wierzyciel jest zależny od innych wierzycieli, jednakże działa w imieniu własnym.

Podsumowując należy stwierdzić, że po przyłączeniu się kolejnych wierzycieli na podstawie art. 927 k.p.c. do toczącego się postępowania egzekucyjnego, w którego ramach skierowano egzekucję do nieruchomości, a więc po jego poszerzeniu strony podmiotowej, toczy się jedno postępowanie egzekucyjne, obejmujące jedną egzekucję. W konsekwencji toczy się także jedna - w znaczeniu procesowo-technicznym - sprawa egzekucyjna, jednakże przyłączenie się wierzyciela do postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 927 k.p.c. należy traktować jak wszczęcie egzekucji na jego rzecz, z uwzględnieniem możliwości zgłaszania wniosków zmierzające do rozwoju postępowania, w terminach liczonych od momentu wszczęcia postepowania egzekucyjnego przez wierzycieli przyłączonych.

Z kolei w myśl z kolei art. 823 k.p.c., postępowanie egzekucyjne umarza się z mocy samego prawa, jeżeli wierzyciel w ciągu roku nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania. Termin powyższy biegnie od dnia dokonania ostatniej czynności egzekucyjnej, a w razie zawieszenia postępowania - od ustania przyczyny zawieszenia. Wierzyciel jest gestorem postępowania egzekucyjnego i decyduje sam, w jaki sposób egzekucja ma być prowadzona. Przepisy kodeksu postępowania cywilnego nakładają na wierzyciela szereg obowiązków, których wykonanie umożliwia organowi egzekucyjnemu prowadzenie egzekucji. Art. 823 k.p.c. określa wypadki umorzenia egzekucji z mocy samego prawa i tym samym wprowadza domniemanie zaniechania prowadzenia egzekucji przez wierzyciela. Ustawodawca założył racjonalność działania wierzyciela. Jeżeli wierzyciel nie zamierza prowadzić egzekucji, nie musi w zasadzie podejmować żadnych czynności, aby postępowanie to się zakończyło. Umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocy samego prawa następuje przy bezczynności wierzyciela, gdy upłynął rok od ostatniej czynności organu egzekucyjnego, nie zaś po upływie roku od ostatniej czynności wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym (Komentarz do art. 823 kodeksu postępowania cywilnego. S. Kozik. – za pośrednictwem Systemu Informacji Prawnej Lex Omega).

Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy należy stwierdzić, że egzekucja z przysługującego dłużniczce spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w U. przy ul. (...), została wszczęta w dniu 14 lipca 2011 roku na wniosek wierzyciela (...) spółki z o.o. w B.. Z uwagi na fakt, iż do dnia 14 lipca 2012 roku do komornika sądowego prowadzącego egzekucje nie wpłynął opłacony wniosek wierzyciela o przeprowadzenie opisu i oszacowania wskazanej wyżej nieruchomości, postepowanie egzekucyjne w tym zakresie uległo umorzeniu z mocy prawa z dniem 14 lipca 2012 roku. Jednakże jedynie w stosunku do pierwotnego wierzyciela.

Analizując w pierwszej kolejności sytuację żalącej się Gminy przypomnieć należy, że złożyła ona wniosek o wszczęcie egzekucji w dniu 27.06.2012, w dniu 4.07.2012 r. komornik zawiadomił wierzyciela o przyłączeniu do egzekucji dotyczącej ww wskazanej nieruchomości, zaś w dniu 16.08.2012 r. poinformował wierzyciela iż w przedmiocie egzekucji z lokalu mieszkalnego zlecono biegłym sądowym wykonanie operatu szacunkowego nieruchomości (patrz; k-1, k-6, k-25 akt KM 2913/12). Zważywszy zatem, że wierzyciel przyłączający się do egzekucji nie może żądać powtórzenia czynności już dokonanych nie sposób przyjąć, że Gmina pozostawała w zwłoce i nie dokonała czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania, zatem w stosunku do niej postepowanie uległo umorzeniu z mocy prawa.

Nieco inna sytuacja zachodzi w przypadku skarżących wierzycieli C. D.i (...)spółki z o.o. w W., którzy nie mogli skutecznie przyłączyć się to przedmiotowej egzekucji, gdyż ich wnioski o przyłączenie zostały złożone już po dacie umorzenia egzekucji z mocy prawa (odpowiednio w dniu: 20 lipca 2012 roku i w dniu 6 listopada 2012 roku). W ocenie Sądu Okręgowego, w sytuacji gdy owi wierzyciele domagali się we wnioskach egzekucji z nieruchomości dłużniczki, rzeczą komornika pozostawało nadanie biegu tym wnioskom: wszczęcie egzekucji z nieruchomości z wniosku C. D.i przyłączenie do tej egzekucji drugiego ze wskazanych wyżej wierzycieli. Konsekwencją powyższego pozostawać winno inne niż w stosunku do wierzyciela pierwotnego obliczanie terminów do dokonania czynności w rozumieniu art. 823 k.p.c.

Zważyć należy zatem, że wprawdzie komornik, w ocenie sądu II instancji w sposób niewłaściwy zakwalifikował wnioski wskazanych wyżej wierzycieli to w sposób poprawny zawiadomił sąd o konieczności nadzoru nad egzekucja z nieruchomości konsekwencją czego pozostawało zarejestrowanie tych spraw w repertorium Co, a następnie połączenie ich do jednej sprawy IX Co 4423/11.

Z tych też względów brak jest podstaw do podzielenia w przypadku żalących się wierzycieli, argumentacji sądu I instancji co do umorzenia wobec nich nadzoru nad egzekucja z nieruchomości i dlatego na mocy art. 386 § 1 k.p.c. w związku z art. 397 k.p.c. orzeczono jak w sentencji postanowienia.