Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 września 2014 roku

Sąd Rejonowy w Trzebnicy VII Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich z siedzibą w M.

w składzie :

Przewodniczący: SSR Dominik Flunt

Protokolant: Katarzyna Gembarowska

po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2014 roku i 11 września 2014 roku w M.

sprawy

z powództwa

R. O. (1)

przeciwko

R. O. (2)

o zmianę orzeczeń w zakresie alimentów

I.  obniża alimenty od powoda R. O. (1) wynikające z wyroku Sądu Rejonowego w Miliczu z dnia 27 czerwca 2012r. w sprawie RIII C 8/12 na rzecz R. O. (2) ur. (...) z kwoty po 625 (sześćset dwadzieścia pięć) złotych miesięcznie do kwoty po 300 (trzysta) złotych miesięcznie płatnej z góry do rąk R. O. (2) do 10-go dnia każdego miesiąca poczynając od 01.09.2014r. z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  odstępuje od obciążania stron kosztami postępowania, obciążając nimi w całości Skarb Państwa;

IV.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

Sygn. akt VII RC 64/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2.06.2014 roku powód R. O. (1) wniósł o zwrot od pozwanego R. O. (2) alimentów w wysokości 2500 zł wraz z należnymi odsetkami, a w wypadku kontynuowania płatności obniżenie ich wielkości do kwoty 200 zł miesięcznie i przesunięcie terminu płatności oraz zwolnienie z kosztów procesowych w całości. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że regularnie płaci zasądzone alimenty w kwocie 625 zł. Syn jednak nie odpisał na jego list z żądaniem przesłania potwierdzenia kontynuacji studiów i w związku z tym powód uznał, że syn naukę przerwał. W wypadku jednak, gdyby tak nie było, wniósł o obniżenie alimentów ze względu na zmianę sytuacji materialnej – przejście na zasiłek rehabilitacyjny, co zmniejszy jego dochody o 40%.

Pozwany R. O. (2) na rozprawie 7.08.2014 roku wniósł o oddalenie powództwa w zakresie zwrotu alimentów wskazując, że nadal studiuje. Kwestię ewentualnego ustalenia nowej wysokości alimentów pozostawił natomiast do uznania Sądu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2012 roku w sprawie o sygn. RIIIC 8/12 Sąd Rejonowy w Miliczu podwyższył alimenty od pozwanego R. O. (1) ustalone ugodą przed Sądem Rejonowym w Krotoszynie w dniu 2 października 2003 roku w sprawie sygn. akt III RC 253/03 na rzecz R. O. (2) z kwoty po 100 zł miesięcznie do kwoty po 625 złotych miesięcznie, płatnej z góry do rąk powoda R. O. (2) do 10-go dnia każdego miesiąca poczynając od dnia 17 stycznia 2012 roku z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Dalej idące powództwo oddalił, obciążył pozwanego R. O. (1) kosztami sądowymi w kwocie 327 zł oraz zasądził od niego na rzecz powoda kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

R. O. (2) był wtedy uczniem I Liceum Ogólnokształcącego w M.. Mieszkał z matką w miejscowości O., w gospodarstwie rolnym o wielkości 170 ha. R. O. (2) uczęszczał na kurs fizyki dla uczniów liceum i pobierał korepetycje z matematyki, fizyki, chemii i języka angielskiego. Łączny koszt utrzymania R. O. (2) Sąd ustalił na kwotę ok. 1250 zł miesięcznie, zaliczając do niego przypadający na niego koszt opłat za mieszkanie ok. 280 zł miesięcznie, koszt żywności 500 zł miesięcznie, koszt wydatków na odzież i środki czystości 250 zł miesięcznie, wydatki na telefon komórkowy 50 zł miesięcznie, dojazdu do szkoły 150 zł miesięcznie i książki 25 zł miesięcznie. .

R. O. (1) był zatrudniony w firmie (...) w K.. Otrzymywał wynagrodzenie w kwotach 3260,20 zł - 3513,64 zł brutto. Jego wynagrodzenie zajmował w części komornik na poczet alimentów ustalonych ugodą z 2003 roku – zajęcia te wynosiły od 730 do 1300 zł. Po potrąceniach do wypłaty R. O. (1) otrzymywał do wypłaty kwoty od 877,04 zł do 2226,64 zł. Koszt utrzymania zajmowanego przez niego mieszkania wynosił 310 zł miesięcznie. Oprócz tego wydawał ok. 70 zł miesięcznie na środki czystości, 80 zł na telefon i 35 zł na Internet.

Postanowieniem z 29.07.2011 roku Sąd Rejonowy w Miliczu w sprawie I Ns 45/05 ustalił skład majątku wspólnego R. i G. O. i dokonał jego podziału. Po zmianie tego postanowienia przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu zasądzono G. O. na rzecz R. O. (1) tytułem dopłaty kwotę 27 664,42 zł oraz na wyłączną własność uczestnika R. O. (1) przyznano składniki majątkowe o wartości 40037,96 zł, w tym nieruchomość gruntową w postaci działki i powierzchni 2,75ha położoną w O.. Część kwoty dopłaty G. O. wpłaciła komornikowi tytułem zajęcia wierzytelności, a część R. O. (1). Wobec powyższego R. O. (1) nie posiadał od kwietnia 2012 roku zaległości wynikających alimentów na rzecz R. O. (2), nie było także zajęte jego wynagrodzenie za pracę. W maju 2012 roku R. O. (1) otrzymał więc wynagrodzenie 2948,39 zł brutto, co dało kwotę (...),19 netto do wypłaty dla pracownika. Sąd uznał, że R. O. (1) winien pokrywać w połowie ustalony koszt utrzymania syna.

Dowód:

Dokumenty z akt Sądu Rejonowego w Miliczu sygn. R III C 8/12

Wyrokiem z dnia 26.03.2013 roku w sprawie o sygn. R VII C 50/13 Sąd Rejonowy w Trzebnicy oddalił powództwo R. O. (1) przeciwko R. O. (2) o obniżenie alimentów do kwoty 300 zł miesięcznie. R. O. (1) pracował wówczas w przedsiębiorstwie (...) w K.. We wrześniu i październiku 2012 roku powód przebywał na zwolnieniu chorobowym, podobnie jak w styczniu 2013 roku. Otrzymywał zasiłek chorobowy w kwotach 1011,62 zł – 2252,13 zł netto. Wynagrodzenie za marzec 2013 roku wyniosło 2103,20 zł netto. Nie użytkował ziemi, którą otrzymał po podziale majątku. Powód płacił regularnie alimenty zarówno na córkę V. O. (500 zł), jak i na R. O. (2). Mieszkał w K. w nieruchomości swojej siostry. Na koszt utrzymania mieszkania składały się: należność za energię elektryczną, która wyniosła w styczniu 2013 roku 182,80 zł, za Internet 35 zł, za gaz 60zł, opłata za wodę w marcu 2013 roku wynosiła 54,34 zł.

Pozwany R. O. (2) uczęszczał wówczas do klasy trzeciej Liceum Ogólnokształcącego w M., przygotowywał się do matury, pobierał korepetycje z języka angielskiego, matematyki i fizyki – 2-3 godziny tygodniowo po 50 zł każda. Koszt jego wyżywienia wynosił ok. 500-600 zł miesięcznie. Jego matka prowadziła gospodarstwo rolne o powierzchni 166,4465 ha fizycznych co stanowi 129,2832 ha przeliczeniowych. Dochodowość roczna z takiego gospodarstwa liczona na podstawie wskaźników GUS wynosiła 351 119,72 zł. Uprawiała w nim zboża, rzepak, grykę oraz łubin, posiadała również liczną trzodę chlewną. Na koszt utrzymania mieszkania składały się rachunki za energię elektryczną ok. 100 zł miesięcznie, za wodę 60 zł, za wywóz śmieci 20 zł, wywóz nieczystości 170 zł kwartalnie oraz 58 zł koszt gazu w butli. W okresie zimy zużywała ok. 1 tony węgla miesięcznie za 790 zł. Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Nie nastąpiła bowiem zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 k.r.o. Wyrokiem z 31.07.2013 roku Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie XIII Ca 232/13 oddalił apelację powoda od tego orzeczenia.

Dowód:

Dokumenty z akt Sądu Rejonowego w Trzebnicy sygn. R VII C 50/13

Obecnie powód R. O. (1) orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 19.05.2014 roku został uznany za niezdolnego do pracy. W związku z tym decyzją z 23.05.2014 roku przyznano mu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres 18.06.2014 do 15.09.2014 w wysokości 90% podstawy wymiaru a od 16.09.2014 do 14.12.2014 w wysokości 75% podstawy wymiaru. W 2013 roku R. O. (1) osiągnął dochód 40449,16 zł brutto.

W grudniu 2013 roku powód wystosował list do syna prosząc go o przesłanie zaświadczenia o kontynuowaniu nauki, ale nie uzyskał odpowiedzi. W maju 2014 roku komornik przy Sądzie Rejonowym w Ostrowie Wielkopolskim umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec R. O. (1) w zakresie alimentów – na wniosek wierzycieli. Alimenty na syna i córkę płaci w jego imieniu jego siostra M. P.. Powód w dalszym ciągu nie korzysta z działki, jaka została mu przyznana w podziale majątku. Wystawił ją w Internecie sprzedaż, ale brak chętnych.

Powód mieszka w tym samym miejscu, co uprzednio. Na koszt utrzymania mieszkania składają się: koszt energii elektrycznej 223,83 zł miesięcznie, opłata za wodę 38,50 zł miesięcznie, opłata na rzecz przedsiębiorstwa gospodarki komunalnej 64,56 zł miesięcznie, opłata za Internet 35 zł. Na lekarstwa wydaje 50 zł miesięcznie. Powód został zwolniony z pracy, z przyczyn zdrowotnych nie może pracować, po zakończeniu zasiłku rehabilitacyjnego okaże się, czy dostanie rentę. Ostatnie wynagrodzenie, jakie otrzymał z firmy (...) wyniosło wraz z ekwiwalentem za niewykorzystany urlop 2469,74 zł.

Dowód:

Orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z 19.05.14 – k. 6

Pismo powoda z 27.12.2013 roku – k. 24

Kopia PIT 11 za 2013 rok – k. 26

Decyzja z 23.05.2014 – k. 29

Dowody przelewów – k. 35-37, 47

Dowody przelewów – k. 38-41

Przesłuchanie powoda – k. 43, 48

Pozwany R. O. (2) studiuje na I roku kierunek Technologia i (...) na Uniwersytecie Przyrodniczym we W.. Są to studia dzienne, zajęcia odbywają się między godziną 8 a 15. Mieszka obecnie we W. w mieszkaniu wynajmowanym przez jego siostrę V., która też zajmuje się opłacaniem rachunków za to mieszkanie. Pozwany pracował w wakacje przy pracy dorywczej otrzymując wynagrodzenie 7 zł za godzinę. Pozostaje na utrzymaniu matki.

Dowód:

Zaświadczenie o studiach – k. 46

Przesłuchanie pozwanego – k. 44

Sąd Rejonowy zważył, co następuje

Powództwo jest częściowo zasadne i należało je częściowo uwzględnić .

Ustalając stan faktyczny Sąd dał wiarę przedłożonym przez strony dokumentom, nie znajdując przyczyn dla odmówienia im wiarygodności oraz twierdzeniom stron wyrażonym w ich przesłuchaniu.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może zajść zarówno w razie zwiększenia się potrzeb uprawnionego do alimentów, jak i zmiany możliwości zarobkowych i stanu majątkowego zobowiązanego (por. Kodeks rodzinny i opiekuńczy – komentarz pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2011, str. 985). Z tą ostatnią sytuacją mamy do czynienia niewątpliwie w niniejszej sprawie, gdzie powód nie otrzymuje już wynagrodzenia, a będzie otrzymywał zasiłek rehabilitacyjny, a nie sposób przewidzieć, czy po zakończeniu jego otrzymywania w grudniu 2014 roku otrzyma rentę. Obiektywnie nie jest więc w stanie wywiązywać się z obowiązku alimentacyjnego w ustalonej uprzednio wysokości. Stąd należało od nowa ustalić wysokość alimentów, przyjmując jako datę ich obowiązywania 1.09.2014r. – a zatem początek miesiąca od którego R. O. (1) pozostaje bez pracy i rozpoczęcia otrzymywania zasiłku rehabilitacyjnego w obniżonej wysokości. Sam powód żądał obniżenia alimentów do kwoty 200 zł miesięcznie. Pozwany pozostawił natomiast ustalenie wysokości tej kwoty do uznania sądu, jednocześnie nie potrafiąc określić swoich kosztów utrzymania, albowiem opłatami za mieszkanie zajmuje się jego siostra, a środki na jego wyżywienie zapewnia mu matka.

Sąd uznał, że w zakresie kosztów wyżywienia nie mogły się one w przypadku dorosłego zdrowego mężczyzny znacząco zmienić od ostatniego orzeczenia i należy je określić na ok. 600 zł miesięcznie. Pozostałych kosztów pozwany nie potrafił wykazać ani określić. Zauważyć w tym miejscu należy, że obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka kończy się z momentem, w którym dziecko – z reguły po uzyskaniu wykształcenia i przygotowania do określonego zawodu – jest w stanie utrzymać się samodzielnie. (por. Kodeks rodzinny i opiekuńczy – komentarz pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2011, str. 958 i powołane tam orzecznictwo). Pozwany nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać, jego plan zajęć nie pozwala na podjęcie normalnej pracy, może jedynie dorabiać, pracując dorywczo. Sąd uznał zatem, że powód winien pokrywać w połowie koszty wyżywienia pozwanego, natomiast w pozostałym zakresie ciężar jego utrzymania spoczywać winien na matce pozwanego, również pozwany swoje potrzeby może pokrywać ze środków uzyskiwanych z własnych dodatkowych zajęć.

W zakresie możliwości powoda do pokrywania takiej kwoty zważyć należy na spodziewane dochody w czasie otrzymywania zasiłku rehabilitacyjnego (ok. 1300-1400 zł netto) i stosunkowo niski koszt utrzymania mieszkania, który od ostatniego ustalenia alimentów w 2012 roku zmienił się w niewielkim stopniu. Nie jest kwestią przesądzoną, czy powód otrzyma rentę i w jakiej wysokości, tak jak w chwili obecnej niewiadomym jest stan jego zdrowia po 14 grudnia 2014 roku i jego ewentualna zdolność do pracy. Wciąż może również znaleźć kupca na wystawioną na sprzedaż działkę, co pozwoliłoby uregulować np. jego zadłużenie wobec siostry. Obecnie nie jest prowadzona wobec niego egzekucja komornicza, zatem nie pokrywa jej kosztów. Stąd wysokość alimentów na pozwanego należało określić na kwotę 300 zł miesięcznie, jako pozostającą w zakresie jego możliwości majątkowych.

Żądanie pozwu w zakresie zwrotu kwoty 2500 zł nie zostało w żaden sposób uzasadnione przez powoda. Powód uznał, że pozwany nie uczy się, nie żądał jednak w pozwie jednocześnie uchylenia obowiązku alimentacyjnego, ani w żaden sposób nie został on innym orzeczeniem uchylony. Brak jest jakichkolwiek podstaw faktycznych i prawnych dla jego uwzględnienia. Podobnie powód nie uzasadnił żądania zmiany terminu płacenia alimentów. Stąd w takim zakresie pozew należało w całości oddalić.

Sąd uznał, że jego stan majątkowy stron uzasadnia zwolnienie ich od ponoszenia kosztów sądowych w całości, orzeczenie w tym zakresie oparto o uregulowanie art. 102 k.p.c..

Wobec treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Sąd orzekł o natychmiastowej wykonalności wyroku w punkcie I, uznając, że zasądzenie alimentów na skutek uwzględnienia powództwa o ich obniżenie, mieści się również w dyspozycji tego przepisu.

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować w kontrolce uzasadnień

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć powodowi z pouczeniem o apelacji

3.  kal. 14 dni

M., 24.09.2014