Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2013 r.

na rozprawie

sprawy z wniosku M. T., J. T. i A. T. reprezentowanych przez przedstawiciela ustawowego matkę B. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o rentę rodzinną

na skutek apelacji wnioskodawców

od wyroku Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu

z dnia 18 października 2012 r. sygn. akt III U 627/12

o d d a l a apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 kwietnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił M. T., J. T., A. T., reprezentowanych przez przedstawiciela ustawowego, matkę B. K., prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu K. T., ponieważ nie miał on ustalonego prawa do świadczenia oraz nie spełniał warunków do jego przyznania w chwili śmierci, ponieważ w ostatnim dziesięcioleciu nie posiadał wymaganego stażu ubezpieczeniowego w wymiarze 5 lat.

W odwołaniu od powyższej decyzji przedstawicielka ustawowa wnioskodawców – matka B. K., domagała się jej zmiany i przyznania wnioskodawcom prawa do renty rodzinnej po zmarłym ojcu, podkreślając, że wyliczony staż pracy zmarłego nie obejmuje jego wszystkich okresów zatrudnienia.

Odpowiadając na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc, że zmarły nie osiągnął wieku emerytalnego, zatem ocenie podlegało spełnianie przez niego w dacie śmierci warunków do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy. Przy przyjęciu, zgodnie z domniemaniem prawnym wynikającym z art. 65 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, że zmarły w dacie śmierci był całkowicie niezdolny do pracy, organ rentowy stwierdził, że nie spełniał on warunku z art. 57 pkt. 2 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, gdyż nie legitymował się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym i niezdolność do pracy nie powstała najpóźniej w ciągu 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia.

Wyrokiem z dnia 18 października 2012 r., sygn. akt III U 627/12, Sąd Okręgowy w Tarnobrzegu, Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Sąd ustalił, że K. T., ur. (...), miał ze związku małżeńskiego z B. K. troje dzieci: M., J. i A. T.. Na dzień śmierci organ rentowy uwzględnił K. T. staż pracy w wymiarze 7 lat i 1 dnia okresów składkowych i nieskładkowych. Ostatnie ubezpieczenie zmarłego ustało w dniu 30 listopada 2011 r., a w dziesięcioleciu przed śmiercią posiadał 1 rok, 4 miesiące i 1 dzień okresów ubezpieczenia. Dalej Sąd ustalił, że niemiecka instytucja ubezpieczeniowa nie potwierdziła żadnego niemieckiego okresu ubezpieczenia K. T., natomiast w Austrii K. T. był zatrudniony i ubezpieczony przez okres miesiąca.

Przechodząc do oceny prawnej Sąd Okręgowy stwierdził, że skoro zmarły nie spełniał warunków do przyznania prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, zgodnie z przepisem art. 57 ust. 1 i art. 58ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to małoletnie dzieci zmarłego nie spełniają warunków do przyznania im prawa do renty rodzinnej na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W apelacji od powyższego wyroku przedstawicielka ustawowa wnioskodawców wniosła o jego zmianę i przyznanie prawa do renty rodzinnej, wskazując na trudności, jakie ma w zdobyciu dokumentów potwierdzających przebyte okresy ubezpieczenia byłego męża K. T..

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawców jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu, ponieważ zaskarżony wyrok jest trafny i nie narusza prawa.

Przedmiotem sporu w sprawie było uprawnienie wnioskodawców do renty rodzinnej po zmarłym ojcu K. T..

Renta rodzinna jest świadczeniem pochodnym świadczenia, jakie przysługiwałoby osobie zmarłej, dlatego też w pierwszej kolejności rozpoznaniu podlega spełnienie przesłanek przez osobę zmarłą, a brak uprawnień do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, pociąga za sobą również brak uprawnień członków rodziny do renty rodzinnej po ubezpieczonym. Dochodzone świadczenie nie jest bowiem świadczeniem przyznawanym z uwagi na potrzeby, nawet najbardziej uzasadnione, ale świadczeniem zależnym od okresów opłacania składek na ubezpieczenie społeczne.

Inaczej mówiąc prawo do renty rodzinnej nie przysługuje potomstwu osoby zmarłej, która w chwili śmierci nie była uprawniona do świadczenia z ZUS, ani też nie spełniała warunków do ich przyznania ( tak: SN w wyroku z dnia 13 lipca 2012 r., III UK 134/11, Lex nr 1216788 ).

Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, że w sytuacji, gdy zmarły K. T. w dacie śmierci nie miał ustalonego prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, udokumentować należało warunki stażu ubezpieczeniowego wymagane dla przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, a to wynikający z art. 58 ust. 1 pkt. 5 pięcioletni okres składkowy i nieskładkowy, przypadający w dziesięcioleciu przed dniem śmierci, przy jednoczesnym ustaleniu, że niezdolność do pracy powstała nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów lub też dwudziestopięcioletni okres składkowy i nieskładkowy, przypadający na przestrzeni całego życia, który jest wystarczający jeżeli u uprawnionego ustalono całkowitą niezdolność do pracy.

Dokumentację uzasadniającą spełnianie przez zmarłego w chwili śmierci warunków wymaganych do uzyskania emerytury bądź renty z tytułu niezdolności do pracy przedłożyć muszą wnioskodawcy zgodnie z § 12 w związku z § 10 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe ( Dz. U. 2011 Nr 237, poz. 1412 ze zm.). Wskazywane w apelacji przyczyny utrudniające wykazanie przebytych okresów ubezpieczenia K. T., których prawdziwości nie kwestionuje się, nie mogą jednak uzasadniać pominięcia – wymaganej dla przyznania prawa do renty rodzinnej dla dzieci zmarłego, zgodnie z art. 65 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS – przesłanki określonego statusu żywiciela w dacie śmierci.

Status ów wyraża się ustalonym prawem do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, względnie spełnianiem wymogów do uzyskania jednego z tych świadczeń.

Z podanych przyczyn brak jest podstaw faktycznych i prawnych do uwzględnienia apelacji, która podlega oddaleniu na podstawie art. 385 kpc.