Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Janina Kacprzak

Sędziowie: SSA Ewa Chądzyńska (spr.)

SSA Anna Szczepaniak-Cicha

Protokolant: stażysta Przemysław Trębacz

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2013 r. w Łodzi

sprawy H. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o przeliczenie emerytury,

na skutek apelacji H. K.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 24 stycznia 2012 r., sygn. akt: V U 891/11;

oddala apelację.

III AUa 595/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2011 r., po złożeniu przez H. K. legitymacji ubezpieczeniowej i nowego zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ustalił ponownie wysokość emerytury wnioskodawcy przyjmując do podstawy wymiaru świadczenia przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, uzyskując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 111,02% oraz kwotę bazową 1043,24 zł tj. kwotę ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawca zakwestionował wysokość emerytury podnosząc, że przy obliczaniu wysokości jego emerytury w decyzji z dnia 4 września 1998 r. organ rentowy przyjął kwotę bazową 1001,51 zł zamiast obowiązującej wówczas kwoty 1147,29 zł oraz zaniżył wskaźnik wysokości podstawy wymiaru na 97,75 % zamiast 109,98%, a ponadto błędnie obliczył część rolniczą emerytury.

Wyrokiem z dnia 24 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy Piotrkowie Trybunalskim umorzył postępowanie w zakresie zastosowania mnożnika „5” przy ustalaniu zwiększenia z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie rolne za dwa kwartały (punkt 1 wyroku) i oddalił odwołanie w pozostałym zakresie (punkt 2 wyroku).

Sąd ten ustalił, że H. K. złożył wniosek o ustalenie wysokości emerytury w celu ustalenia wysokości świadczenia przedemerytalnego w dniu 31 lipca 1998 r. Decyzją z dnia 4 września 1998 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w R. ustalił wysokość emerytury wnioskodawcy na dzień 2 grudnia 1997 r. Do podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenia z 9 lat kalendarzowych 1980-1988, uzyskując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 97,75%. Wysokość emerytury obliczono z zastosowaniem kwoty bazowej 1001,51 zł, stanowiącej wówczas 96% przeciętnego wynagrodzenia. Po złożeniu nowych zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu organ rentowy decyzją z dnia 12 stycznia 2000 r. ponownie obliczył wysokość emerytury z zarobków z tych samych 9 lat kalendarzowych uzyskując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 106,44%. Kolejną decyzją z dnia 11 stycznia 2001 r. po uzyskaniu dodatkowych zaświadczeń o zarobkach z roku 1981 organ obliczył wysokość emerytury, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 109,89%. Decyzją z dnia 22 maja 2001 r. organ rentowy wstrzymał wypłatę świadczenia przedemerytalnego, a decyzjami z dnia 22 maja 2001 r. i z dnia 4 czerwca 2001 r. przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 13 maja 2001 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego. Organ przyjął dotychczasową podstawę wymiaru ze wskaźnikiem 109,89% i kwotą bazową 1001,51 zł. Od 1 marca 2008 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych ponownie ustalił wysokość emerytury obliczając wysokość tego świadczenia z zastosowaniem kwoty bazowej, wynoszącej 96% przeciętnego wynagrodzenia, podwyższonej do 100% przeciętnego wynagrodzenia, tj. kwoty 1043,24 zł. Następnie decyzja z dnia 2 grudnia 2011 r., która jest sporna w tej sprawie, organ rentowy ustalił ponownie wysokość emerytury wnioskodawcy przyjmując do podstawy wymiaru świadczenia przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, uzyskując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 111,02% oraz kwotę bazową 1043,24 zł tj. kwotę ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

W toku postępowania odwoławczego w Sądzie Okręgowym organ rentowy uwzględnił zarzuty odwołującego się co do nieprawidłowego wyliczenia zwiększenia z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników z kwoty 3,03 zł do kwoty 3,61 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy przeanalizował sposób przeliczenia emerytury odwołującego się i doszedł do przekonania, że żądanie w części dotyczącej zwiększenia z tytułu ubezpieczenia rolniczego zostało zaspokojone co uzasadnia umorzenie postępowania w tym zakresie, natomiast w pozostałym zakresie odwołanie podlega oddaleniu na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. jako nieuzasadnione, gdyż ponowne ustalenie wysokości emerytury w spornej decyzji zostało dokonane zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Badając czy została zastosowana właściwa kwota bazowa, Sąd Okręgowy wywiódł, że ubezpieczony w przeszłości wniósł odwołanie od decyzji przyznającej emeryturę, w której zastosowano kwotę bazową 1001,51 zł i odwołanie od tej decyzji z dnia 22 maja 2001 r. zostało oddalone prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Radomiu z dnia 11 września 2001 r. w sprawie VI U 2830/01. Sąd Okręgowy stwierdził, że kwota bazowa 1147,29 zł nie obowiązywała w momencie złożenia wniosku o świadczenie przedemerytalne, nie mogła zatem zostać zastosowana przy obliczaniu emerytury dla potrzeb świadczenia przedemerytalnego. Podwyższanie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru następowało wobec składania nowych dokumentów płacowych i nie było podstaw do przyjęcia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 109,89% już w decyzji z dnia 4 września 1998 r. ustalającej wysokość emerytury w celu ustalenia wysokości świadczenia przedemerytalnego. Sąd Okręgowy nie znalazł też podstaw do zakwestionowania kolejnych waloryzacji świadczenia odwołującego się.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył ubezpieczony w drodze apelacji w zakresie dotyczącym waloryzacji podstawy wymiaru emerytury. Skarżący zarzucił naruszenie art. 11 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach przez jego niezastosowanie, gdyż podstawa wymiaru emerytury skarżącego nie została zwaloryzowana zgodnie z tym przepisem oraz art. 328 § 2 k.p.c., gdyż uzasadnienie wyroku nie odpowiada wymogom określonym w tym przepisie. Wniósł o zmianę wyroku i decyzji organu rentowego przez zwaloryzowanie podstawy wymiaru emerytury. Zdaniem skarżącego organ rentowy uwzględnił jedynie dwie waloryzacje od 1 marca 2010 r. i od 1 marca 2011 r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona, gdyż wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu. Nie można uznać za zasadny zarzut, iż uzasadnienie wyroku nie odpowiada wymogom z art. 328 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy szczegółowo ustalił stan faktyczny i podał podstawę prawną rozstrzygnięcia. Zarzuty dotyczące braku waloryzacji podstawy wymiaru emerytury nie są zasadne. Przede wszystkim apelujący nigdy w przeszłości nie kwestionował prawidłowości waloryzacji emerytury dokonywanej przez organ rentowy w kolejnych terminach. Decyzje waloryzacyjne są już zatem prawomocne. Wobec podnoszonych przez apelującego wątpliwości Sąd Apelacyjny zobowiązał organ rentowy do przypomnienia skarżącemu terminów i sposobu waloryzacji emerytury i podstawy jej wymiaru. W piśmie procesowym z dnia 18 grudnia 2012 r. organ rentowy podał jak dokonywano kolejnych waloryzacji emerytury apelującego w poszczególnych okresach. W okresie przed 1 stycznia 1999 r. waloryzacja świadczenia apelującego odbywała się na podstawie art. 2 ustawy z dnia 25 października 1996 r. o waloryzacji emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 136, poz. 636), który stanowił, że emerytury i renty podlegają corocznej waloryzacji w celu zachowania co najmniej ich realnej wartości w odniesieniu do wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, a podstawę do ustalenia wysokości zwaloryzowanych emerytur i rent stanowi prognozowany na dany rok średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo prognozowany średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest wyższy. Stosownie do art. 5 ust. 12 tej ustawy ustalenie wysokości zwaloryzowanej emerytury i renty polegało na pomnożeniu podstawy wymiaru podwyższonej wskaźnikiem waloryzacji przez wskaźnik wymiaru świadczenia. Od roku 1999 emerytura i podstawa jej wymiaru były waloryzowane zgodnie z art. 88 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), którego treść ulegała zmianom na przestrzeni lat 1999 - 2008. Organ rentowy wskazał kolejne terminy waloryzacji i wskaźniki jakimi waloryzowano emeryturę i podstawę jej wymiaru. Skarżący nie zgłosił konkretnych zarzutów do treści wyjaśnień organu rentowego zawartych piśmie z dnia 18 grudnia 2012 r. Emerytura skarżącego i podstawa jej wymiaru były waloryzowane kolejno od marca 1998 r. wskaźnikiem 105,25%, od września 1998 r. wskaźnikiem 105,25%, od czerwca 1999 wskaźnikiem 108,70%, od czerwca 2000 r. wskaźnikiem 104,30%, od czerwca 2001 r. wskaźnikiem 112,70%, od czerwca 2002 r. wskaźnikiem 100,50%, od marca 2003 r. wskaźnikiem 103,70%, od marca 2004 r. wskaźnikiem 101,80%, od marca 2006 r. wskaźnikiem 106,20%, od marca 2008 r. wskaźnikiem 106,50%, od marca 2009 r. wskaźnikiem 106,10%, od marca 2010 r. wskaźnikiem 104,62%, od marca 2011 r. wskaźnikiem 103,10%.

Odnosząc się natomiast do zastosowanej w decyzji z dnia 4 września 1998 r. kwoty bazowej 1001,51 zł trzeba zauważyć, że mocą tej decyzji została ustalona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wysokość emerytury w celu ustalenia wysokości świadczenia przedemerytalnego. Wniosek o świadczenie przedemerytalne skarżący złożył w Rejonowym (...)w P. Filia w D. w dniu 4 lutego 1998 r. Prawo do tego świadczenia zostało skarżącemu przyznane przez Wojewódzki (...)w R. decyzją z dnia 21 lipca 1998 r. poczynając od 2 grudnia 1997 r. W dniu 28 lipca 1998 r. Rejonowy (...)w P. Filia w D. zwrócił się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie wysokości emerytury w celu ustalenia wysokości świadczenia przedemerytalnego. Ponieważ prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługiwało skarżącemu od 2 grudnia 1997 r., więc organ rentowy przy obliczaniu wysokości emerytury zastosował obowiązującą wówczas, tj. w dniu 2 grudnia 1997 r. kwotę bazową 1001,51 zł, gdyż ustalił wysokość emerytury wnioskodawcy na dzień 2 grudnia 1997 r. Powyższa kwota bazowa obowiązywała od 1 września 1997 r. do końca lutego 1998 r., czyli w dniu nabycia przez skarżącego prawa do świadczenia przedemerytalnego. Data w jakiej wniosek o ustalenie wysokości emerytury został przez Urząd Pracy przekazany organowi rentowemu (31 lipca 1998 r.) ani data wydania decyzji przez organ rentowy (4 września 1998 r.) nie ma w tym przypadku istotnego znaczenia orzeczniczego, gdyż o zastosowaniu kwoty bazowej decyduje data nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego. Organ rentowy, określając wysokość emerytury na dzień 2 grudnia 1997 r. nie mógł zastosować kwoty bazowej 1147,29 zł, gdyż obowiązywała ona dopiero od 1 marca 1998 r. Do podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenia z 9 lat kalendarzowych 1980-1988, uzyskując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 97,75%. Wysokość emerytury obliczono z zastosowaniem kwoty bazowej 1001,51 zł, stanowiącej wówczas 96% przeciętnego wynagrodzenia. Od 1 marca 2008 r. emerytura skarżącego została obliczona od kwoty bazowej stanowiącej 100% przeciętnego wynagrodzenia na podstawie art. 194a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru był podnoszony do akceptowanej przez skarżącego wartości 109,89% w kolejnych decyzjach ustalających wysokość emerytury w celu ustalenia prawa do świadczenia przedemerytalnego po uzupełnieniu dokumentacji potwierdzającej wysokość zarobków apelującego.

Z tych wszystkich względów apelacja podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. jako nieuzasadniona.