Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Cz 99/14

POSTANOWIENIE

Dnia 29 sierpnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSO Bogumił Goraj (spr.)

Sędziowie: SO Irena Dobosiewicz

SO Tomasz Adamski

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

z udziałem I. M. i D. M.

o zniesienie współwłasności nieruchomości

na skutek zażalenia wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 13 listopada 2013 r. sygn. akt II Ns 1542/09

postanawia:

1/ uchylić punkty 1. (pierwszy), 3. (trzeci), 4. (czwarty) i 5. (piąty) zaskarżonego postanowienia;

2/ oddalić zażalenie w pozostałej części.

Na oryginale właściwe podpisy

II Cz 99/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy umorzył postępowanie w sprawie i rozstrzygnął o kosztach postępowania. Sąd zważył, iż w dniu 3 października 2012 r. wydał postanowienie, w którym zawiesił postępowanie w sprawie, gdyż wnioskodawca nie wykonał w zakreślonym terminie prac adaptacyjnych określonych w opinii biegłego R. G.. Sąd Rejonowy podzielił pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1998 r. wydanym w sprawie II CKN 713/98 (OSP 1999/10/176), iż umarzając postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron oraz z przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6 k.p.c. (sąd) nie bada, czy przyczyna wskazana w postanowieniu o zawieszeniu postępowania rzeczywiście istniała. Sąd I instancji wyraził również pogląd, że skutkiem niewykonania prac adaptacyjnych niezbędnych dla rozstrzygnięcia wniosku o zniesienie współwłasności jest zawieszenie postępowania. Twierdził, że także wykładnia celowościowa prowadzi do takiego wniosku, gdyż zmiana sposobu podziału nieruchomości polegająca na przyznaniu całej nieruchomości wnioskodawcy doprowadziłaby do 10-krotnego zmniejszenia spłaty należnej uczestniczce postępowania. Dlatego na podstawie przepisów art. 182 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. postępowanie umorzył.

Zażalenie na to postanowienie wniósł wnioskodawca, który domagał się jego uchylenia i obciążenia uczestniczki postępowania kosztami postępowania zażaleniowego. Zarzucił, że Sąd Rejonowy bezzasadnie zawiesił postępowanie i powinien je podjąć, a nie umorzyć.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie w znacznej części jest uzasadnione. Rację ma skarżący, że przed umorzeniem postępowania w trybie przepisu art. 182 § 1 k.p.c. należy zbadać, czy istniała podstawa do zawieszenia postępowania określona w przepisach art. 177 § 1 pkt 5 i 6 k.p.c., a w razie stwierdzenia, że nie istniała, podjąć postępowanie. Orzecznictwo sądów powszechnych i Sądu Najwyższego jest w tym zakresie utrwalone i w zasadzie jednolite ((uchwała SN z dnia 25 lutego 1985 r., III CZP 86/84, OSN 1985, Nr 11, poz. 168, orzeczenie SN z dnia 14 września 1977 r., III CRN 194/74, OSPiKA 1978, z. 4, poz. 80, postanowienia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 28 września 2012 r., III AUz 218/12, z 5 marca 2013 r., III AUz 22/13 i 24 września 2013 r. III AUz 308/13). Termin, po upływie którego następuje umorzenie postępowania, nie rozpoczyna wówczas biegu (zob. uchwałę SN z dnia 11 kwietnia 1985 r., III CZP 8/85, niepubl postanowienie SN z dnia 4 września 2008 r., IV CSK 213/08, OSNC-ZD 2009, nr A, poz. 23). Powołane przez Sąd Rejonowy postanowienie z 17 grudnia 1998 r. ma charakter incydentalny. Dlatego należało zbadać zarzut, czy istniała podstawa do zawieszenia postępowania na podstawie przepisu art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. Sąd Rejonowy wydając w dniu 3 października 2012r. postanowienie o zawieszeniu postępowania wskazał, że czyni to z powodu niewykonania zarządzenia z 18 lipca 2012 r. Tym zarządzeniem wezwano wnioskodawcę do wykonania w terminie 14 dni prac adaptacyjnych w lokalu nr (...). W ocenie Sądu Okręgowego niewykonanie tych prac nie uniemożliwiało nadanie dalszego biegu sprawie. Jeżeli te prace rzeczywiście były niezbędne do wyodrębnienia lokali, to w razie ich niewykonania, zniesienie współwłasności przez podział fizyczny nie byłoby możliwe. Wówczas należałoby rozważyć inny sposób zniesienia współwłasności. Kwestia wysokości spłat nie stanowi w tym przypadku przeszkody w zniesieniu współwłasności poprzez przyznanie całej nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli. Jeżeli istnieje znaczna różnica w wartości niepodzielonej nieruchomości i nieruchomości, w której wyodrębniono lokale, należałoby rozważyć wyjaśnienie tej sprzeczności w drodze opinii uzupełniającej, bądź podjęcie próby ustalenia wartości nieruchomości jako sumy wartości poszczególnych lokali możliwych do wyodrębnienia pomniejszonej o koszy wydzielenia lokali. Sąd Okręgowy pragnie ponadto zauważyć, że w przypadku konieczności wykonania robót adaptacyjnych można wydać postanowienie wstępne określone w przepisie art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.

Dlatego Sąd Okręgowy na podstawie przepisów art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie w części umarzającej postępowanie i rozstrzygającej o kosztach postępowania.

Sąd na podstawie przepisów art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie w części dotyczącej przyznania biegłemu wynagrodzenia za stawiennictwo na rozprawie, gdyż skarżący w tym zakresie nie sformułował żadnych zarzutów, a Sąd nie stwierdził naruszenia przepisów w tym zakresie.