Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2013 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:

Przewodnicząca: SSO Beata Marzec

Sędziowie: SO Grażyna Sitko (spr.)

SO Jarosław Giecewicz

Protokolant: Aneta Maziarek

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Damiana Kordykiewicza

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2013 r.

sprawy A. S.

oskarżonego z art. 190 § 1 kk oraz z art. 13 § 1 kk w zw. 164 § 1 kk w zb. z art.
13 § 1 kk w zw. z art. 160 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie
VII Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Policach

z dnia 6 sierpnia 2012 r. sygn. VII K 160/11

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę A. S. przekazuje Sądowi Rejonowemu Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt IV Ka 1554/12

UZASADNIENIE

A. S. oskarżony został o to, że:

I. w dniu 20 kwietnia 2009r. w miejscowości D. groził pozbawieniem życia i zdrowia M. M. oraz groził M. M. pozbawieniem życia i zdrowia jej małoletniej córki J. S., które to groźby wzbudziły u M. M. uzasadnioną obawę, że będą spełnione,

tj. o czyn z art. 190 § 1 kk,

II. w dniu 20 kwietnia 2009r. w miejscowości D. groził pozbawieniem życia E. M., które to groźby wzbudziły u E. M. uzasadnioną obawę, że będą spełnione,

tj. o czyn z art. 190 § 1 kk,

III. w dniu 21 kwietnia 2009r. w miejscowości D. telefonicznie groził pozbawieniem życia i zdrowia M. M., które to groźby wzbudziły u M. M. uzasadnioną obawę, że będą spełnione,

tj. o czyn z art. 190 § 1 kk,

IV. w dniu 22 kwietnia 2009r. w miejscowości D. działając wspólnie i w porozumieniu z R. F. oraz innymi nieustalonymi osobami, sprowadził bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia w postaci pożaru wnętrza budynku mieszkalnego przy ul. (...), które zagraża mieniu w wielkich rozmiarach w ten sposób, że na posesję, gdzie znajduje się przedmiotowy budynek oraz do wnętrza budynku wrzucił podpalone butelki z benzyną, czym naraził M. M., małoletnią J. S., R. M., W. W., H. W., na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

tj. o czyn z art. 164 § 1 kk w zb. z art. 160 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie wyrokiem z dnia 06 sierpnia 2012r. sygn. akt VII K 160/11 oskarżonego A. S.:

I. uznał za winnego tego, że:

1. w dniu 20 kwietnia 2009r. w D., groził pozbawieniem życia i zdrowia M. M. i E. M., wzbudzając w zagrożonych uzasadnioną obawę, że groźby będą spełnione,

to jest czynu z art. 190 § 1 kk,

2. w dniu 21 kwietnia 2009r. w D., telefonicznie groził pozbawieniem życia i zdrowia M. M., wzbudzając w zagrożonej uzasadnioną obawę, że groźby będą spełnione,

to jest czynu z art. 190 § 1 kk,

II. przyjmując, iż czyny opisane w pkt. 1 i 2 stanowią ciąg przestępstw z art. 91 § 1 kk, za ten ciąg przestępstw na podstawie art. 190 § 1 kk, przy zastosowaniu art. 91 § 1 kk wymierzył oskarżonemu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

III. uznał za winnego tego, że w dniu 22 kwietnia 2009r. w D., działając umyślnie, z zamiarem ewentualnym, wspólnie i w porozumieniu z R. F., usiłował sprowadzić bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia określonego w art. 163 § 1 kk, mającego postać pożaru, który zagraża mieniu w wielkich rozmiarach, w ten sposób, że na obręb nieruchomości z budynkiem mieszkalnym, usytuowanym na ul. (...), w którym znajdowały się lokale mieszkalne, jeden o powierzchni około 100 m ² na parterze oraz drugi o powierzchni około 60 m ² na piętrze i poddasze strychowe oraz do wnętrza tego budynku wrzucił trzy butelki o poj. 0,5 l., uprzednio napełnione cieczą palną (najprawdopodobniej benzyną) i zapalonymi fragmentami tkaniny wetkniętymi w ich szyjki jako knotami, lecz zamierzonego celu nie osiągnął z powodu nie trafienia dwiema butelkami w budynek i wzniecenia ognia na trawiastym podłożu przed budynkiem w odległości około 2,5 m i około 10,5 m od ściany frontowej budynku oraz zgaśnięcia ognia w trzeciej butelce wrzuconej do wnętrza konstrukcji okna skrzynkowego i jej rozbicia, przez co usiłował narazić M. M., małoletnią J. S., R. M., W. W.i H. W., na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężki uszczerbek na zdrowiu, czym działał na szkodę wymienionych pokrzywdzonych oraz (...) Oddziału (...)w S.,

to jest czynu z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 164 § 1 kk w zb z art. 13 § 1 kk w zw. z art. 160 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za ten czyn na podstawie art. 14 § 1 kk w zw. z art. 164 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

IV. na podstawie art. 91 § 2 kk połączył orzeczone w pkt. II i III kary pozbawienia wolności i wymierzył oskarżonemu A. S. karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, na poczet której, na podstawie art. 63 § 1 kk zaliczył okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 23 kwietnia 2009r. do 16 lutego 2010r.

Na podstawie art. 44 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego za czyn opisany w pkt. III wyroku przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów rzeczowych w postaci butelki oraz fragmentów szkła od butelki.

Rozstrzygnął o kosztach sądowych, w tym o opłacie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł obrońca oskarżonego, skarżąc go w zakresie w jakim dotyczy A. S.w całości, zarzucił mu obrazę przepisów prawa procesowego mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 423 § 1 i 2 kpk i art. 6 kpk, poprzez niesporządzenie na piśmie i niedoręczenie apelującemu uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego Szczecin — Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 06 sierpnia 2012r., wydanego w sprawie o sygnaturze akt VII K 160/11, a tym samym ograniczenie oskarżonemu możliwości podjęcia obrony swych praw, podczas gdy skarżący złożył w ustawowym terminie wniosek o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku.

Wobec powyższego, wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania.

W toku rozprawy apelacyjnej Sąd Okręgowy zdecydował o przeprowadzeniu dowodu z aktualnych danych o karalności oskarżonego (k.1109).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona w niniejszej sprawie apelacja obrońcy oskarżonego okazała się zasadna i doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku oraz przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego jej rozpoznania.

Nie przesądzając przyszłego rozstrzygnięcia stwierdzić należy, że podstawę wyroku może stanowić tylko całokształt dowodów i okoliczności przeprowadzonych i ujawnionych w toku rozprawy głównej, przy czym na Sądzie orzekającym ciąży obowiązek badania i uwzględniania okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego, a korzystając z prawa swobodnej oceny dowodów, przekonanie swe, co do sprawstwa oraz przyjętej kwalifikacji prawnej, jak też orzeczonej kary powinien Sąd wyargumentować logicznie i przekonująco w oparciu o całość materiału dowodowego wskazując jednocześnie jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych – po myśli art. 424 § 1 i 2 kpk - w pisemnym uzasadnieniu.

Kontrola odwoławcza orzeczenia Sądu I instancji jest ograniczona i polega na sprawdzeniu, czy materiał dowodowy został prawidłowo zgromadzony, czy jego ocena została dokonana z uwzględnieniem reguł określonych w art. 4, 5 i 7 kpk, a więc czy jest bezstronna, nie narusza zasad swobodnej oceny dowodów i czy zgodna jest z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, zwłaszcza czy nie zawiera błędów natury logicznej.

Odnosząc się do zarzutu apelującego, który podniósł, że Sąd Rejonowy ograniczył oskarżonemu możliwości podjęcia obrony swoich praw poprzez niesporządzenie na piśmie i niedoręczenie uzasadnienia wyroku, wskazać należy, że Sąd Okręgowy aprobuje pogląd, według którego „Sąd odwoławczy kontroluje zasadność orzeczenia Sądu pierwszej instancji, a nie jego uzasadnienie. W uzasadnieniu przedstawiany jest tylko tok rozumowania Sądu pierwszej instancji, który doprowadził do wydania konkretnego orzeczenia. Jeżeli więc uzasadnienie orzeczenia pozwala na kontrolę instancyjną, nawet utrudnioną, a nie uniemożliwia jej, to spełnia wymogi art. 424 kpk” (vide: postanowienie SN z 7 stycznia 2009r., sygn. akt IV KK 368/08, OSNwSK 2009/1/17), przy czym, „treść uzasadnienia musi ustalać a posteriori proces myślowy, który przebiegał w czasie narady, poprzedzając wydanie wyroku” (vide: wyrok SN z 6 października 2009r., sygn. akt WA 31/09, OSNwSK 2009/1/1936). Sąd Okręgowy podziela jednak także stanowisko, według którego „zignorowanie przez Sąd I instancji obowiązku wyjaśnienia przyczyn, z powodu których wydał orzeczenie lub jego istotną część nie tylko utrudnia, ale wręcz uniemożliwia merytoryczną kontrolę wyroku. Kontrola prawidłowości orzeczenia, którą dokonuje Sąd w toku postępowania odwoławczego nie może opierać się o domniemania co do motywów, które powodowały Sądem meriti wydającym wyrok, lecz winna odnosić się in conreto do poszczególnych zarzutów postawionych przez apelującego wobec równie klarownych rozstrzygnięć” (vide: wyrok S.A. w Katowicach z 8 września 2011r. sygn. akt II AKa 239/11, LEX nr 1112488).

Przekładając poczynione rozważania na realia niniejszej sprawy - gdzie zaniechano sporządzenia pisemnych motywów wyroku w ogóle – stwierdzić trzeba, że zaistniała sytuacja, w której powyższe uchybienie uniemożliwiło prześledzenie toku rozumowania Sądu Rejonowego. Tym samym, uniemożliwiło zbadanie prawidłowości dokonanej przez Sąd Rejonowy, oceny prawnej przypisanego oskarżonemu czynu, a nawet trafności oceny zgromadzonych w toku procesu dowodów i zasadności ustaleń tego Sądu, co do sprawstwa i winy oskarżonego. Szczególnie brak podstaw dla oceny powodów, dla których Sąd ten odmówił waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego, nieprzyznającego się do popełnienia czynów stanowiących ciąg przestępstw określony w pkt. I części dyspozytywnej wyroku, ani dla stwierdzenia czy prawidłowo zweryfikował przedstawioną przez niego linię obrony. W konsekwencji nie sposób ocenić trafności poczynionych ustaleń faktycznych, a tym bardziej prawnokarnej oceny zachowania oskarżonego. Nie sposób wreszcie zweryfikować, czy Sąd I instancji prawidłowo poczytał oskarżonemu okoliczności łagodzące na jego korzyść, a obciążające na niekorzyść - przy rozstrzyganiu o karze.

W takim stanie rzeczy, w ocenie Sądu Okręgowego, nie ma warunków, aby przeprowadzić rzetelną, wyczerpującą kontrolę instancyjną zaskarżonego wyroku.

Wobec powyższego, nie przesądzając ostatecznego sposobu rozstrzygnięcia sprawy należało, na podstawie art. 437 § 1 kpk, zaskarżony wyrok uchylić i sprawę A. S.przekazać do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie.

Dodać jeszcze wypada, że kontrola odwoławcza nie wykazała okoliczności uzasadniających uchylenie wyroku, na podstawie art. 435 kpk - także w stosunku do współoskarżonego R. F., który nie wniósł środka odwoławczego.

Sąd I instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy będzie miał obowiązek ponownie przeprowadzić postępowanie dowodowe, tak by zgromadzić pełen materiał dowody, który następnie podda starannej, odpowiadającej standardom określonym w art. 7 kpk, ocenie. Co w kontekście stwierdzonego uchybienia należy szczególnie podkreślić, cały proces wyrokowania winien zostać przedstawiony w uzasadnieniu zapadłego wyroku, sporządzonym zgodnie z art. 424 kpk, które pozwoli na skontrolowanie jego poprawności tak stronom, jak i Sądowi odwoławczemu, w razie ponownego zainicjowania postępowania odwoławczego.

………………… ………………. ……………………

SSO Jarosław Giecewicz SSO Beata Marzec SSO Grażyna Sitko