Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2014 r.

Sąd Rejonowy w Głogowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym

Przewodniczący SSR Katarzyna Dąbrówny

Ławnicy

Protokolant sekr. sądowy Joanna Tarnowska

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2014 r. w Głogowie

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko małoletniej N. J. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. O. i D. J.

o obniżenie alimentów

I.  alimenty zasądzone od powoda J. J. na rzecz pozwanego D. J. w kwocie po 400 zł miesięcznie, wyrokiem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 28 czerwca 2012 r. w sprawie III RC 308/12 - obniża od dnia 20 listopada 2013 r. do kwoty po 300 (trzysta) zł miesięcznie, płatne z góry, do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk pozwanego wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

II.  alimenty zasądzone od powoda J. J. na rzecz małoletniej pozwanej N. J. w kwocie po 400 zł miesięcznie, wyrokiem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 28 czerwca 2012 r. w sprawie III RC 308/12 - obniża od dnia 20 listopada 2013 r. do kwoty po 300 (trzysta) zł miesięcznie, płatne z góry, do dnia 15-go każdego miesiąca, do rąk przedstawicielki ustawowej małoletniej pozwanej – E. O. wraz z odsetkami ustawowymi w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

III.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

IV.  znosi wzajemnie koszty postępowania między stronami.

Sygn. akt. III RC 947/13

UZASADNIENIE

Powód J. J. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych na rzecz małoletniej N. J. oraz D. J. z kwot po 400 zł miesięcznie na rzecz każdego z pozwanych do kwot 200 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu podniósł, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 28 czerwca 2012 r. w sprawie o sygn. akt III RC 308/12 został zobowiązany do płacenia alimentów na rzecz pozwanych w łącznej wysokości po 800,00 zł miesięcznie. Powód wskazał, że systematycznie wywiązuje się z nałożonego na niego obowiązku, nie mniej jego aktualne możliwości finansowe uległy znacznemu ograniczeniu albowiem w dniu 20.10.2012 r. zawarł związek małżeński, z którego to związku urodziło się jego kolejne dziecko. J. J. zarzucił, iż bieżące koszty utrzymania córki A. J. (1), ur. (...) pochłaniają znaczną część jego budżetu. Powiększenie rodziny spowodowało konieczność wynajęcia większego mieszkania, którego łączny koszt utrzymania wynosi 1300,00 zł miesięcznie. W ocenie pozwanego wydatki na mieszkanie oraz kwota alimentów pochłaniają jego wynagrodzenie, w związku z czym pozostałe koszty utrzymanie założonej przez niego rodziny ponosi przebywająca na urlopie macierzyńskim małżonka.

W odpowiedzi na pozew przedstawicielka ustawowa mał. N. J. a zarazem pełnomocnik pozwanego D. E. O. wniosła o oddalenie powództwa w całości (vide: k. 135 akt).

Zarzuciła, iż pozwany bezpodstawnie potrąca z zasądzonych alimentów kwoty za każdy dzień pobytu dzieci pod jego opieką. Podniosła również, że poza alimentami nie pomaga dodatkowo w ich utrzymaniu. E. O. podała, iż prowadzi oszczędny tryb życia, a pieniądze otrzymywane z tytułu alimentów odkłada na wakacje oraz zakup książek w polskiej księgarni internetowej. Cześć pieniędzy z alimentów przeznacza również na pokrycie kosztów wizyt mał. N. u psychologa. Pozostałe wydatki związane utrzymane z dziećmi, w tym wynikające z ich edukacji, pokrywa z własnych środków.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2012 r. Sąd Rejonowy w Głogowie w sprawie o sygn. akt III RC 308/12 zasądził od powoda na rzecz małoletniej N. J. alimenty w kwocie po 400,00 zł miesięcznie, oraz na rzecz małoletniego wówczas D. J. alimenty w kwocie po 400,00 zł miesięcznie.

dowód: - wyrok Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 28.06.2012 r. – k 40 akt RC

308/12.

W czasie toczącego się postępowania małoletni pozwani mieli ówcześnie: N. – 14 lat, D. – 16 lat. N. uczęszczała do szkoły w Szwecji, otrzymywała zasiłek rodziny w kwocie 80 funtów miesięcznie oraz dodatkowo 149 funtów miesięcznie z tytułu wyrównania niskich dochodów rodziny. D. mieszkał w Polsce, kontynuował naukę w III klasie Gimnazjum, po ukończeniu którego wyjechał następnie z matką do Szwecji.

Matka pozwanych E. O., mająca wtedy 35 lat pracowała w Szwecji aczkolwiek zamieszkała chwilowo w Polsce do czasu ukończenia Gimnazjum przez syna D.. Za granicą prowadziła działalność gospodarczą, osiągała wynagrodzenie w granicach od 300 do 900 funtów miesięcznie. Wynajmowała mieszkanie, za które opłacała czynsz w wysokości 650 funtów miesięcznie. Korzystała z dofinansowania do czynszu w kwocie 180 funtów.

Powód miał wówczas 39 lat. Pracował w prywatnej firmie przewozowej (...) w L., osiągając z tego tytułu dochód w kwocie 1.130,37 zł miesięcznie. Wynajmował mieszkanie w L. wspornie ze swoją niepracująca partnerką. Poza pozwanymi nie posiadał innych dzieci na utrzymaniu.

dowód: - w aktach sprawy Sądu Rejonowego w Głogowie – sygn. III RC 308/12:

- wyjaśnienia E. O. – k. 37-37 verte i k. 38 – 38 verte akt,

- wyjaśnienia J. J. – k. 37 verte akt i k. 38 verte akt,

- zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach powoda – k. 25 akt.

Aktualnie powód J. J. ma 41 lat. Posiada podstawowe wykształcenie. Od dnia 09 maja 2012 r. pracuje w zawodzie kierowcy w firmie (...) na stanowisku kierowca autobusu na podstawie umowy zlecenia. Osiąga wynagrodzenie w granicach od 1.366,67 zł do 1.534,41 zł netto miesięcznie. Pracuje od poniedziałku do piątku, przez 8 godzin dziennie.

W dniu 20 października 2012 r. zawarł związek małżeński z A. J. (2). W dniu (...) urodziła się ich córka A. J. (1).

Małżonka powoda A. J. (2) ma 24 lata, posiada średnie wykształcenie, z zawodu jest technikiem ekonomistą. Do dnia 20 października 2014 r. przebywała na urlopie macierzyńskim i pobierała świadczenie w wysokości około 1000,00 zł netto miesięcznie. Wcześniej była zatrudniona w sklepie (...) jako sprzedawca na umowę na czas określony do końca 2012 r. A. J. (2) obecnie zarejestrowała się w PUP jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku.

Powód wraz z rodziną mieszkają w wynajmowanym lokalu. Łączne koszty jego utrzymania wynoszą około 1.300,00 zł miesięcznie. J. J. korzystał z finansowego wsparcia swojego ojca, który obecnie choruje na raka i przebywa w szpitalu. W utrzymaniu pomaga mu również rodzina żony. Powód nie korzysta natomiast z pomocy MOPS, nie otrzymuje zasiłku rodzinnego na córkę A..

J. J. posiada zadłużenie na karcie debetowej w wysokości 5.000,00 zł. Utrzymuje kontakty z pozwanymi, dzieci spędziły u niego część wakacji.

dowód: - odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 4 akt,

- odpis skrócony aktu urodzenia A. J. (1) – k. 5 akt,

- zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach – k. 6 i 69 akt,

- umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 28.09.2013 r. – k. 7-9 akt,

- zaświadczenie z urzędu skarbowego powoda z dnia 20.11.2013 r. –

k. 20 akt,

- zaświadczenie z urzędu skarbowego A. J. (2) z dnia

20.11.2013 r. – k. 21 akt,

- zaświadczenie o wypłaconych zasiłkach dla A. J. (2) – k.

143 akt,

- wyjaśnienia powoda J. J. – k. 164 verte i k. 165 verte

akt.

Aktualnie przedstawicielka ustawowa pozwanych - E. O. ma 38 lat. Od 3 lat mieszka i pracuje w Szwecji. Prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzątaniu domów oraz pracuje dodatkowo na umowę o pracę w niepełnym wymiarze za wynagrodzeniem 350 funtów miesięcznie. Osiąga łączne dochody w granicach od 300 do 1100 funtów miesięcznie. Jej wynagrodzenie uzależnione jest od ilości zleceń.

E. O. wraz dziećmi mieszka w lokalu agencyjnym. Czynsz za mieszkanie wynosi 350 funtów, z tym że korzysta z dofinansowania w wysokości 300 funtów. Musi ponosić pełną opłatę za czynsz w sytuacji przekroczenia kryterium dochodowego, co miało miejsce w lipcu i sierpniu 2014 r. Pozostałe koszty utrzymania to: energia elektryczna -50 funtów oraz gaz 50 funtów miesięcznie. Na zakup żywności przeznacza około 200 funtów miesięcznie.

Małoletnia pozwana N. J. ma 16 lat i jest uczennicą 5 klasy szkoły średniej, w której nauka trwa 6 lat. Nauka jest bezpłatna. Małoletnia uczęszcza na zbiórki harcerskie, co kosztuje 10 funtów miesięcznie. Korzysta też z możliwości wyjazdów na obozy harcerskie. Małoletnia choruje na alergię i często korzysta z bezpłatnych wizyt lekarskich oraz leków. Otrzymuje stypendium szkolne w wysokości 30 funtów tygodniowo oraz zasiłek rodzinny w kwocie 80 funtów miesięcznie.

Pozwany D. J. ma 18 lat, uczy się w C., na 5 poziomie. Rozpoczął kurs w C. od dnia 25 , którego koniec przypada na dzień 16 stycznia 2015 r. (vide: zaświadczenie z C. – k. 163 akt). Po jego ukończeniu zamierza kontynuować naukę w 3-letniej szkole zawodowej w zawodzie elektryka. Nauka jest bezpłatna, odbywa się w systemie dziennym, korzystają z niej osoby w zróżnicowanym wieku. Aktualnie pozwany uczy się 3 dni w tygodniu. D. J. nie otrzymuje żadnych świadczeń rodzinnych aczkolwiek jego matka złożyła odwołanie w sprawie odmowy przyznania mu takich świadczeń i oczekuje na rozstrzygnięcie. Pozwany 3 razy w tygodniu zajmuje się bezpłatnie pilnowaniem dziecka swojej cioci.

dowód: - wyjaśnienia E. O. – k. 164 verte – 165 akt i k. 165 verte akt.

W dacie rozstrzygnięcia wartość 1 funta szkocki kształtowała się w wysokości 5,28 zł wg kuru wymiany walut NBP.

- bezsporne –

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z dyspozycją art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ( dalej: k.r.i.o.) w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Zakres zaś tego obowiązku, wedle art. 135 k.r.i.o. zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych oraz majątkowych i zarobkowych możliwości zobowiązanego, przy czym zgodnie z art. 133 § 1 k.r.i.o. oboje rodziców są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Ustalając zakres obowiązku alimentacyjnego każdego z rodziców należy ponadto mieć na względzie treść art. 135 § 2 k.r.i.o., zgodnie z którym wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać także w całości lub części na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

W ocenie Sądu Rejonowego, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, od czasu orzeczenia zasądzającego od powoda na rzecz pozwanych rentę alimentacyjną w łącznej kwocie po 800,00 zł miesięcznie, tj. od dnia 28 czerwca 2012 r. zaistniały przesłanki do obniżenia tychże zobowiązań alimentacyjnych.

Podstawową przesłanką zmiany wysokości zasądzonych alimentów jest jak to wynika z powołanego powyżej przepisu, późniejsza zmiana stosunków, a więc taka, która nastąpiła w okresie pomiędzy dniem wydania wyroku zasądzającego alimenty a dniem wyrokowania w sprawie wszczętej na skutek pozwu o ich obniżenie. Zmiana tychże stosunków może iść zarówno w kierunku wzrostu usprawiedliwionych potrzeb małoletnich jak i zmniejszenia ich zakresu. Może ona też być następstwem zmiany możliwości finansowych zobowiązanego, a więc albo ich zwiększenia albo ich zmniejszenia. Zgodnie bowiem z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem, opartym na dyspozycji art. 133 k.r.i.o., dzieci mają prawo do równej stopy życiowej ze swoimi rodzicami. Tym samym zmiana tejże stopy życiowej u co najmniej jednego z rodziców skutkować powinna zmianą wysokości zasądzonej renty alimentacyjnej, tak aby doszło do zrównania standardu życia zobowiązanego z uprawnionym. A contrario, jedynie brak zmiany w sytuacji materialnej po stronie zobowiązanego, a więc zarówno jej nie polepszenie jak i nie pogorszenie skutkować może, w sytuacji nie zmniejszenia się potrzeb uprawnionych, oddaleniem powództwa.

Z powyższego wynika więc wniosek, iż w niniejszej sprawie przedmiotem oceny Sądu są możliwości zarobkowe powoda oraz usprawiedliwione potrzeby pozwanych, istniejące w dacie wyrokowania przez Sąd Rejonowy w Głogowie w dniu 28 czerwca 2012 r., czyli innymi słowy stan faktyczny w oparciu o który poczynione zostały wówczas ustalenia, a które legły u podstaw orzeczenia tegoż Sądu oraz stan obecny odnośnie tychże przesłanek.

Jak wynika z ustaleń Sądu, w czerwcu 2012 r. powód był zatrudniony, podobnie jak obecnie, w firmie przewozowej (...) na stanowisku kierowcy autobusu, na podstawie umowy zlecenia, za wynagrodzeniem 1.130,37 zł netto miesięcznie. W poprzednim okresie pozwani byli jedynymi dziećmi powoda.

Osiągany aktualnie przez J. J. dochód kształtuje się na poziomie 1.366,67 zł - 1.534,41 zł netto miesięcznie.

Porównanie powyższych kwot prowadzi do wniosku, iż sytuacja finansowa, a więc możliwości zarobkowe i majątkowe powoda w przeciągu ponad 2 lat, a zatem od momentu ostatniego wyrokowania nieznacznie wzrosły. Osiąga dochody na nieco wyższym poziomie, niemniej jednak zasadniczej zmianie uległa sytuacja rodzinna i osobista powoda, który w dniu 20.10.2012 r. zawarł związek małżeński z A. J. (2) i z którego to związku w dniu (...) urodziła się córka A..

Żona pozwanego w październiku 2014 r. pobrała ostatni zasiłek macierzyński i aktualnie pozostaje na utrzymaniu powoda. Ciąży też na nim obowiązek alimentacyjny względem trzeciego dziecka A. J. (1).

Zmieniła się również jego sytuacja odnośnie kosztów związanych z utrzymaniem lokalu. O ile w dacie ostatniego rozstrzygnięcia ponosił koszty utrzymania mieszkania w wysokości po 900,00 zł miesięcznie, o tyle, w związku z wynajęciem większego lokum, koszty te wzrosły aktualnie do kwoty 1.300 zł miesięcznie.

Analizując sytuację D. i N. J. w kontekście drugiej przesłanki tj. usprawiedliwionych potrzeb pozwanych, Sąd dostrzega, iż ciągu ostatniego okresu nie uległy one zmniejszeniu. Z racji tego chociażby, że od daty poprzedniego rozstrzygnięcia minął okres ponad dwóch lat, zasadnym byłby raczej wniosek przeciwny, a więc że wzrosły.

Odnośnie mał. N. J. podkreślenia wymaga okoliczność, iż w porównaniu ze stanem faktycznym istniejącym w dacie ostatniego rozstrzygnięcia o alimentach jej sytuacja materialna uległa poprawie o tyle, iż aktualnie otrzymuje stypendium E. w wysokości 30 funtów tygodniowo. Podobnie, jak poprzedni otrzymuje również tzw. C. B. w kwocie 80 funtów miesięcznie. Małoletnia N. otrzymuje ze wskazanych wyżej źródeł łącznie 200 funtów plus 400,00 zł alimentów (tj.76 funtów). Daje to, w przeliczeniu na polską walutę, kwotę około 1460,00 zł miesięcznie.

Tymczasem pozwany posiadający podstawowe wykształcenie, mający na utrzymaniu troje dzieci oraz bezrobotną żonę, osiąga dochód w graniach od 1.366,67 zł do 1.534,41 zł netto miesięcznie.

W tej sytuacji alimenty w wysokości po 400,00 zł miesięcznie na rzecz mał. N. J., naruszają w opinii Sądu zasadę równiej stopy życiowej rodziców i dzieci, skoro 16-letnia pozwana otrzymuje na swoje utrzymanie (z tytułu tylko zasiłku, stypendium i alimentów, nie wliczając w to finansowego udziału matki w kosztach utrzymania córki) kwotę równorzędną miesięcznemu wynagrodzeniu pozwanego.

Analizując z kolei sytuację pozwanego zauważyć należy, że D. J. jest uczniem C., w którym odbywa kurs języka angielskiego. Uczy się 3 dni w tygodniu, koniec kursu przypada na styczeń 2015 r. Jak wynika z wyjaśnień E. O., pozwany zajmuje się bezpłatnie opieką nad dzieckiem krewnej, co nie koliduje z jego nauką. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności trudno uznać go za osobę, która nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Pozwany posiada ograniczone możliwości zarobkowe, które zważywszy na trudną sytuację materialną obojga rodziców, winien wykorzystać w celu uzyskania środków na własne utrzymanie.

Konstatując powyższe, stwierdzić należy, w świetle poczynionych ustaleń oraz rozważań, zaistniały okoliczności o których mowa w art. art. 138 k.r.i.o., uzasadniające zmianę wysokości zasądzonej na rzecz pozwanych rent alimentacyjnych z kwot po 400,00 zł do kwot po 300,00 zł miesięcznie na rzecz każdego z pozwanych, od dnia 20 listopada 2013 r., tj. od dnia wniesienia pozwu.

Podkreślenia wymaga również okoliczność, iż racji wieku mał. N. oraz kontynuowania nauki przez pozwanych, także ich matka winna również w formie pieniężnej przyczyniać się do zaspokajania potrzeb dzieci. Sytuacja matki pozwanych uległa bowiem poprawie w porównaniu z sytuacją w dacie ostatniego rozstrzygnięcia, o tyle, iż aktualnie uzyskuje ona nieco wyższe dochody niż poprzednio (wcześniej kształtowały się one w granicach od 300 do 900 funtów miesięcznie, obecnie w granicach od 300 do 1100 funtów miesięcznie). Ponadto zmniejszyły się koszty najmu mieszkania, które poprzednio wynosiły 650 funtów miesięcznie, aktualnie zaś opłata za czynsz wynosi 350 funtów, przy czym E. O. korzysta z dofinansowania do czynszu w wysokości 300 funtów miesięcznie.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w pkt. I i II sentencji wyroku, w pozostałym zaś zakresie powództwo oddalił jako nieuzasadnione.

Orzeczenie o kosztach postępowania oparto o dyspozycję art. 100 k.p.c. Zgodnie z jego treścią w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty mogą być albo wzajemnie zniesione albo stosunkowo rozdzielone. Z dochodzonej kwoty 12.600,00 zł ( 12 * 1.050,00 ) stanowiącej wartość przedmiotu sporu uwzględniono kwotę żądania w wysokości 10.800,00 zł stanowiąca 85 % wartości przedmiotu sporu. Zgodnie ze wskazaną powyżej zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu, strony powinny ponieść koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę. A zatem strona powodowa w 15 %, a pozwana w 85 %.

Ponieważ pozwana wygrała sprawę w 15 %, zasądzić na jej rzecz należało kwotę 360,00 zł ( 15 % z 2.400,00) zł, z kolei powód wygrał sprawę w 85% w związku z czym należałoby zasądzić od K. J. na jego rzecz kwotę 50,00 zł (kwota maksymalna wynosi 60,00 zł). Po potrąceniu zatem kwoty 50,00 zł z kwoty 360,00 zł Sąd zasądził na rzecz strony powodowej kwotę 310,00 zł z tytułu zwroty kosztów zastępstwa procesowego.

Konstatując powyższe, stwierdzić należy, w świetle poczynionych ustaleń, iż nie zaistniały okoliczności o których mowa w art. art. 138 k.r.i.o., uzasadniające zmianę wysokości zasądzonej na rzecz mał. pozwanych renty alimentacyjnej.

W tym stanie rzeczy powództwo, jako nie mające podstaw, podlegało oddaleniu.