Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 września 2014 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powódki małoletniej D. K. kwotę 28.403,28 (dwadzieścia osiem tysięcy czterysta trzy i 28/100) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 02 maja 2013 roku;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Gliwicach) kwotę 1.648,48 (tysiąc sześćset czterdzieści osiem i 48/100) złotych tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych;

4.  odstępuje od obciążania powódki kosztami procesu.

Sygnatura akt I C 238/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 sierpnia 2013r. powódka małoletnia D. K. reprezentowana przez matkę M. K. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) SA w W. kwoty 150.000 zł tytułem zabezpieczenia z ustawowymi odsetkami od dnia 16 kwietnia 2013r., 4.545 zł tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 kwietnia 2013 roku oraz zasądzenie na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych. W uzasadnieniu powódka podała, że domaga się wypłaty zadośćuczynienie za skutki wypadku komunikacyjnego jakiemu uległa w dniu 5 sierpnia 2012 roku. 2012r., odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów leczenia oraz kosztów dojazdu na zabiegi medyczne oraz konsultacje lekarskie. Podała, iż w wyniku wypadku doznała zaburzenia czynności ważnych narządów organizmu, groźnych i niebezpiecznych dla jej życia. Wskazała, iż cierpi na długotrwałe bóle i zawroty głowy, kłopoty z koncentracją i intensywna nauką. Od chwili wypadku występują u niej silne zaburzenia lękowo-depresyjne wymagające leczenia specjalistycznego. Nadto cierpi na przewlekły, pourazowy zespół związany z uszkodzeniem tylnego rogu łąkotki przyśrodkowej oraz aparatu torebkowo-więzadłowego z towarzyszącym obniżeniem funkcji motorycznej kolana. Powódka wskazała, iż jest osobą niepełnosprawną od urodzenia, więc dolegliwości, które są skutkiem wypadku wpływają na jej, i tak już trudną, sytuację życiową. Ponadto podała, iż okoliczności zdarzenia oraz doznane obrażenia spowodowały u niej daleko idące skutki w sferze psychicznej, objawiające się stanem lękowym oraz strachem.

W odpowiedzi na pozew (k.78akt) pozwany wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie powódki kosztami procesu. Pozwany nie kwestionował swojej odpowiedzialności za skutki wypadku, wskazując, iż sporna jest wysokość należnych powódce świadczeń. Wskazał, że po zgłoszeniu szkody wypłacił już powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 2.500 zł zadośćuczynienia oraz 250zł odszkodowania za poniesione koszty leczenia. Podniósł, że wypłacona kwota jest adekwatna do rozmiaru wyrządzonej powódce krzywdy, a przy jej ustalaniu były brane pod uwagę wszystkie czynniki jakie utrwalone orzecznictwo sadów nakazuje uwzględniać w tego typu sprawach.

Sąd ustalił co następuje:

Powódka D. K. urodziła się (...) Powódka jest osobą niepełnosprawną od urodzenia, posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ze względu na dysfunkcję lewej gałki ocznej. Powódka od okresu wczesnodziecięcego uczestniczyła w rehabilitacji z powodu zespołu móżdżkowego. Obecnie uczęszcza do drugiej klasy liceum ogólnokształcącego.

W dniu 5 sierpnia 2012r. w miejscowości P. kierująca samochodem marki F. (...) o nr rej. (...) A. D., z nieustalonych przyczyn zjechała na przeciwległy pas ruchu i najechała na prawidłowo idącą grupę pieszych, w której znajdowała się powódka. Kierująca samochodem A. D. została uznana za winną za spowodowanie wypadku i skazana za ten czyn wyrokiem Sądu Rejonowego w Lublińcu z dnia 19 marca 2013 roku w sprawie o sygn. akt II K 711/12.

Bezpośrednio po wypadku powódce udzielono pierwszej pomocy na Oddziale (...) (...) Szpitala (...) w C., gdzie przebywała do 7 sierpnia 2012 roku z rozpoznaniem: uraz czaszkowo-mózgowy, krwawienie nadnamiotowe, krwiak przymózgowy. Następnie, po wybudzeniu ze śpiączki farmakologicznej, powódka została przekazana celem dalszego leczenia do Oddziału (...) (...) Szpitala (...) w C., gdzie przebywała do 17 sierpnia 2012 roku. W dniu 9 sierpnia 2012 roku podczas przeprowadzonej konsultacji psychologicznej stwierdzono ostrą reakcję na stres oraz zaburzenia stresowe pourazowe. Dnia 13 marca 2013 roku powódka zgłosiła się na Izbę Przyjęć (...) Sp. z o.o. w G. z powodu zawrotów głowy. Od czasu wypadku powódka korzystała z licznych wizyt i konsultacji lekarskich u specjalistów, między innymi : (...) w G. - Poradnia (...), Poradnia (...) w K., (...) Poradnia (...) w K., (...) w K. -Poradnia (...), NZOZ (...) –Poradnia (...), NZOZ Przychodnia (...) w G.. Od października 2012 roku powódka jest rehabilitowana ze względu na utrzymujące się bóle kolana lewego. Rehabilitacja z uwagi na odległe terminy niejednokrotnie odbywa się w ramach wizyt prywatnych. Obecnie powódka uczęszcza na rehabilitację średnio raz w miesiącu codziennie przez dwa tygodnie. Po konsultacji ze specjalistami została przerwana rehabilitacja związana z zespołem móżdżkowym. Po wypadku powódka zaczęła uskarżać się na częste bóle głowy- przez pierwsze pół roku codziennie, obecnie ok. trzy razy w tygodniu. Od czasu wypadku powódka miała problemy ze snem, budziła się w nocy, miewała dziwne sny, przez rok spała z mamą. Powódka zamknęła się w sobie, nie chciała rozmawiać o wypadku, nie chciała współpracować z psychologiem, pomimo próśb rodziców zrezygnowała z psychoterapii. Zgodziła się na jedną wizytę u psychiatry, gdzie została skierowana przez neurologa. Z uwagi wypadek i leczenie powódka opuściła prawie cały pierwszy semestr w trzeciej klasie gimnazjum, wobec czego nie udało jej się napisać egzaminu gimnazjalnego na tyle dobrze, aby dostać się do wymarzonego liceum z profilem francuskim i musiała wybrać inne liceum. Po wypadku zdecydowanie pogorszyły się jej wyniki w nauce. Przed wypadkiem powódka była aktywna sportowo, od 4-tej klasy szkoły podstawowej grała w siatkówkę, która była jej pasją. Po wypadku przez dłuższy czas była zwolniona z zajęć w-f, może wykonywać tylko proste ćwiczenia, nie może w pełni uczestniczyć w meczach, musi mieć opaskę na głowie i kolanie, aby amortyzować uderzenia. Powódka od czasu wypadku boi się sama poruszać po mieście, odczuwa lęk przed samodzielnym poruszaniem się po ruchliwej ulicy, boi się sama przechodzić przez ulicę- mama lub dziadek muszą zawozić ja do szkoły. Wycofała się z relacji z rówieśnikami, obecnie ma jedną koleżankę. Wstydzi się blizn, które pozostały po obrażeniach powypadkowych, nie nosi koszulek na ramiączkach. Obecnie powódka nadal skarży się na bóle kolana lewego oraz okresowy jego obrzęk, nawracające bóle głowy i bóle barku lewego zwłaszcza przy ruchach odwodzenia. W związku z pojawiającymi się bólami zażywa leki przeciwbólowe. Przyjmuje także lek na poprawę koncentracji.

Powołani w sprawie biegli sądowi: z zakresu neurologii: lek.med. M. W. oraz biegły traumatolog lek.med. M. H. rozpoznali u powódki w związku z wypadkiem stan po urazie wielomiejscowym z następczym urazem czaszkowo mózgowym z towarzyszącym krwawieniem wewnątrzczaszkowym i wewnątrzmózgowym oraz urazem lewego stawu kolanowego z uszkodzeniem aparatu torebkowo-więzadłowego i łąkotki przyśrodkowej – wygojone- z odczynem bólowym i dysfunkcją stawu. Biegli w opinii sądowej stwierdzili, iż powyższe obrażenia skutkują powstaniem długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, którego wysokość ocenili na 5 %. Z punktu widzenia neurologicznego rokowania co do stanu zdrowia powódki na przyszłość biegli ocenili jako dobre. Wskazali, iż poważny uraz czaszkowy nie pozostawił utrwalonych dysfunkcji, a stwierdzone niedobory w stanie neurologicznym powódki, związane z powikłaniami poporodowym, są identyczne, jak sprzed wypadku. Odnośnie następstw urazu stawu kolanowego konieczne będzie przeprowadzenie zabiegu artroskopii i naprawienie lub usunięcie uszkodzonej łąkotki, której uszkodzenie może w przyszłości skutkować postępującą degradacją stawu. Biegli wskazali, iż w okresie pourazowym cierpienia powódki były znaczne przez okres trzech miesięcy. Natomiast w chwili obecnej cierpienia fizyczne dotyczą dysfunkcji lewego stawu kolanowego, są przewlekłe, a stopień nasilenia dolegliwości biegli ocenili jako średni z tendencją do zaostrzeń.

W opinii psychiatryczno- psychologicznej biegłe sądowe z zakresu: psychiatrii lek. med. E. K. oraz psychologii B. B. rozpoznały u powódki związane z wypadkiem z dnia 5 sierpnia 2012 roku zaburzenia adaptacyjne pod postacią przedłużonej reakcji na stres z komponentą lękowo-depresyjną ustalając, że stopień uszczerbku na zdrowiu jakiego doznała powódka na skutek wypadku wynosi 5%. Biegłe wskazały, iż powódka w dalszym ciągu pozostaje w gotowości do reagowania lękiem. Przez większość czasu czuje się napięta i zdenerwowana , ma w sobie poczucie „jakby miało się przydarzyć coś strasznego”, rzadko czuje się odprężona, często martwi się o przyszłość. Miewa napady paniki. Konsekwencje wypadku zmieniły jakość życia powódki- często boli ją głowa, w ograniczonym stopniu uczestniczy w zajęciach wychowania fizycznego, boi się sama poruszać po mieście, ma trudności z podejmowaniem decyzji, więcej czasu musi poświęcić na naukę i czytanie książek, często czuje się zmęczona, ograniczyła ilość spotkań towarzyskich, rzadziej wychodzi na spacery. Pomimo, że od daty wypadku upłynęło już wiele miesięcy objawy lękowe u powódki są w dalszym ciągu obecne i stanowią przeszkodę w jej codziennym funkcjonowaniu, potęgując przezywane przez nią poczucie frustracji i rodząc poczucie psychicznego cierpienia. Zdaniem biegłych powódka przeżywa chroniczny, umiarkowany lęk upośledzający jej ogólną sprawność psychiczną i wskazuje na istnienie symptomów o charakterze chronicznym, wywołanych przez utrzymujący się od dłuższego czasu stan stresu psychicznego. Zaburzenia rozpoznane u powódki mają charakter zaburzeń reaktywnych i przemijających z czasem. Biegłe wskazały, iż w takim przypadku dobre efekty daje psychoterapia i okresowa farmakologia. Natomiast rokowanie na przyszłość, jak i tempo pracy terapeutycznej, a co za tym idzie wygaszanie objawów lękowych jest zależne m.in. od indywidualnych predyspozycji pacjenta, jak i jego gotowości do skonfrontowania się z przeżytą traumą.

Powódka przedłożyła rachunki i faktury na potwierdzenie poniesionych kosztów leczenia w łącznej wysokości 1153,28zł.(paragon z (...) Szpitala (...) w C. , paragon z apteki i rachunek za poradę lekarską k. 40, rachunki k. 41-43, faktury k. 45-47).

Pozwany przed wytoczeniem powództwa wypłacił powódce kwotę 2500 zł. tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i cierpienia fizyczne oraz kwotę 250zł stanowiącą odszkodowanie za poniesione koszty leczenia.

Pismem z dnia 28 marca 2013r. pełnomocnik powódki wezwał pozwanego do dobrowolnej zapłaty kwoty 150.000 zł. tytułem zadośćuczynienia i kwoty 4.545 zł. tytułem odszkodowania. Pismo doręczono pozwanemu w dniu 2 kwietnia 2013r. (prezentata pozwanego na kopercie k. 151).

/ dowód: zeznania świadka I. Ż., zeznania przedstawicieli ustawowych powódki: T. K., M. K. – zapis z rozprawy z dnia 6.02.2014r.w systemie audio-video k. 180, wezwanie do zapłaty k.8-10, dokumentacja medyczna powódki k. 11-43, opinia psychologiczna k. 44, faktury i rachunki k. 45-56, orzeczenie o niepełnosprawności k. 61-62, akta szkody k.95-176, opinia sądowa biegłych z zakresu neurologii lek.med. M. W. i traumatologii lek.med. R. H. k. 211-214, opinia sądowa psychiatryczno-psychologiczna biegłych z zakresu psychiatrii lek. med. E. K. oraz psychologii B. B. k. 246-254, opinia sądowa psychiatryczno-psychologiczna uzupełniająca k. 290-298, potwierdzenie otrzymania wezwania do zapłaty w aktach szkody k. 151 /

Opisany wyżej stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane wyżej dowody. Rozmiar krzywdy powódki związany z wypadkiem został oceniony na podstawie dokumentacji medycznej, zeznań świadka i przedstawicieli ustawowych powódki oraz niezakwestionowanych przez żadną ze stron opinii sądowo – lekarskich biegłych z zakresu neurologii, traumatologii, psychiatrii i psychologii, które zostały sporządzone w sposób kompletny, jasny i rzetelny i jako takie stanowiły podstawę ustalania przez Sąd stanu faktycznego.

Koszty leczenia powódki ustalono w oparciu o przedłożone przez stronę powodową rachunki i paragony, a to: paragon z (...) Szpitala (...) w C., paragon z apteki i rachunek za poradę lekarską k. 40, rachunki k. 41-43, faktury k. 45-47.

Sąd zważył co następuje:

Odpowiedzialność pozwanego za skutki wypadku jakiego doznała powódka nie była w niniejszej sprawie kwestionowana i opiera się ona o umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zawartą pomiędzy pozwanym, a posiadaczem samochodu, którego kierowca spowodował wpadek.

W myśl art. 444 § 1 i 2 oraz art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszystkie wynikłe z tego powodu koszty. Sąd może również przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie przewidziane w art. 445 § 1 k.c. pełni przede wszystkim funkcję kompensacyjną - przyznana suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej przez poszkodowanego szkody niemajątkowej, powinna wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo została przywrócona równowaga zachwiana na skutek zdarzenia wywołującego szkodę. W konsekwencji Sąd ustalając wysokość należnego zadośćuczynienia, winien uwzględnić wszystkie okoliczności istotne dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy, w szczególności takie jak: wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową oraz inne czynniki podobnej natury (por. uzasadnienie wyroku SN z 12.07.2012, I CSK 74/12).

Rozważając wysokość zadośćuczynienia należnego powódce Sąd miał na uwadze stopień uszczerbku na zdrowiu jakiego doznała powódka, ustalony zarówno przez biegłych sądowych z zakresu neurologii i traumatologii, jak i biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii. Stopień uszczerbku na zdrowiu jakiego powódka doznała łącznie wynosi 10%. Jak wynika z opinii biegłych lek.med. M. W. i lek.med. R. H. z punktu widzenia neurologicznego rokowania co do stanu zdrowia powódki na przyszłość są dobre. Doznany uraz czaszkowy nie pozostawił utrwalonych dysfunkcji, a stwierdzone niedobory w stanie neurologicznym powódki, związane z powikłaniami poporodowym, są identyczne, jak sprzed wypadku. Odnośnie następstw urazu stawu kolanowego konieczne będzie przeprowadzenie zabiegu artroskopii i naprawienie lub usunięcie uszkodzonej łąkotki, której uszkodzenie może w przyszłości skutkować postępującą degradacją stawu. Biegli wskazali, iż w okresie pourazowym cierpienia powódki były znaczne przez okres trzech miesięcy. W chwili obecnej cierpienia fizyczne dotyczą dysfunkcji lewego stawu kolanowego, są przewlekłe, a stopień nasilenia dolegliwości biegli ocenili jako średni z tendencją do zaostrzeń. Z opinii psychologa i psychiatry wynika natomiast, iż w związku z wypadkiem u powódki pojawiły się zaburzenia adaptacyjne pod postacią przedłużonej reakcji na stres z komponentą lękowo-depresyjną. Mają one charakter zaburzeń reaktywnych i przemijających z czasem. Wiążą się z występującymi ciągle u powódki stanami lękowymi, co stanowi przeszkodę w jej codziennym funkcjonowaniu. Ustalając rozmiary krzywdy jakiej powódka doznała na skutek zdarzenia Sąd miał na jednak względzie nie tylko ustalony przez biegłych stopień uszczerbku na zdrowiu, ale także zakres cierpień fizycznych jakich powódka doznawała bezpośrednio po wypadku i doznaje nadal z powodu utrzymujących się bólów głowy i problemów z kolanem, związane z tym ograniczenie aktywności fizycznej powódki, opisane przez biegłych wskazania do zabiegu medycznego dotyczącego uszkodzenia łękotki, a także komplikacje jakie konieczność leczenia po wypadku spowodowała w realizacji przez powódkę obowiązku szkolnego i związane z tym niepowodzenia szkolne powódki. Istotne dla oceny rozmiaru krzywdy są również skutki zaburzeń adaptacyjnych jakich doznała powódka, przejawiające się ograniczeniem kontaktów z rówieśnikami, zaburzeniami snu, trudnością w podejmowaniu decyzji, stanami lekowymi utrudniającymi codzienne funkcjonowanie.

W postępowaniu przedsądowym pozwany wypłacił już powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 2500 zł. Zważywszy na rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych jakich powódka doznała na skutek wypadku Sąd uznał wypłaconą kwotę za niewystarczającą. Zgodnie z utrwalonymi w orzecznictwie poglądami zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny. Wysokość zadośćuczynienia nie może być nadmierna i nie powinna stanowić źródła wzbogacenia, niemniej musi stanowić odczuwalną ekonomicznie wartość odpowiednią do rozmiaru poniesionej krzywdy. W oparciu o dokonane ustalenia faktyczne i przedstawione wyżej rozważania Sąd uznał, że kwotą odpowiednią do rozmiarów doznanej przez powódkę krzywdy będzie łączna kwota 30.000 zł, dlatego tytułem zadośćuczynienia zasądzono na rzecz powódki kwotę 27.500zł jako różnicę między świadczeniem dobrowolnie wypłaconym powódce przez pozwanego, a wysokością należnego jej pełnego zadośćuczynienia.

Orzekając o odszkodowaniu Sąd wziął pod uwagę tylko te wydatki związane z leczeniem powódki, które zostały udokumentowane na podstawie rachunków lub faktur. Udokumentowane wydatki obejmują kwotę 1153,28zł. Biorąc pod uwagę fakt, iż pozwany wypłacił już powódce kwotę 250zł tytułem odszkodowania, Sąd zasądził na rzecz powódki pozostałą kwotę należnego odszkodowania w wysokości 903,28zł.

W tej sytuacji Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki łączną kwotę 28.403,28zł, na którą to złożyło się zadośćuczynienie w kwocie 27.500zł oraz odszkodowanie w wysokości 903,28zł. W pozostałej części powództwo oddalono jako nadmiernie wygórowane w zakresie zadośćuczynienia i jako niewykazane w zakresie odszkodowania.

Ustawowe odsetki od należnych powódce świadczeń zasądzono na podstawie art. 481 k.c., licząc termin początkowy ich biegu od daty otrzymania przez pozwanego przedprocesowego wezwania do zapłaty przy uwzględnieniu art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Orzeczenie o kosztach oparto o przepis art. 100 kpc stosując zasadę stosunkowego rozdziału kosztów. Powódka była w niniejszym postępowaniu zwolniona od kosztów sądowych, a pozwanego w orzeczeniu końcowym obciążono tymi kosztami w 18 % tj. w stosunku w jakim pozostaje roszczenie zasądzone do całości żądania. Z uwagi na specyfikę sprawy i trudną sytuację materialną powódki Sąd w oparciu o przepis art. 102 odstąpił od obciążania jej kosztami procesu.

SSR (del) Łucja Oleksy-Miszczyk