Sygn. akt III Ca 2023/13
Dnia 10 września 2014 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Tatarczyk (spr.)
Sędzia SO Danuta Morys - Woźniak
Sędzia SO Andrzej Dyrda
Protokolant Aleksandra Sado-Stach
po rozpoznaniu w dniu 10 września 2014 r. w Gliwicach
na rozprawie
sprawy z powództwa M. B.
przeciwko D. B.
o ustanowienie rozdzielności majątkowej
na skutek apelacji pozwanej
od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim
z dnia 20 września 2013 r., sygn. akt III RC 238/13
1. oddala apelację;
2. zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
SSO Andrzej Dyrda SSO Tomasz Tatarczyk SSO Danuta Morys-Woźniak
Sygn. akt III Ca 2023/13
Wyrokiem z 20 września 2013r. Sąd Rejonowy ustanowił rozdzielność majątkową pomiędzy stronami z dniem 15 listopada 2012r. i zasądził od pozwanej na rzecz powoda 577 złotych z tytułu zwrotu kosztów procesu. Sąd ustalił, że strony zawarły związek małżeński w dniu 27 lipca 2005 r. Przed sądem zawisła sprawa o separację stron. Od 6 listopada 2012r. strony nie mieszkają razem, nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego. Pozwany płaci na rzecz dzieci alimenty po 1500 złotych miesięcznie. Dom, w którym strony mieszkały razem stanowi własność pozwanej. W 2010r. strony zaciągnęły wspólnie kredyt hipoteczny z przeznaczeniem na rozbudowę tego domu. Kredyt spłaca powód w ratach po około 800 złotych miesięcznie. Powód zaciągnął również kredyt w wysokości 15.000 złotych w zakładzie pracy, który spłaca w ratach po 600 złotych. Pozwana nie pracuje, jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna, bez prawa do zasiłku. Do końca listopada 2013r. odbywała staż w sklepie (...). Przywołał Sąd art. 52 § 1 i 2 k. r. i op., stanowiący, że z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej; rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia; w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności jeśli małżonkowie żyli w rozłączeniu. Według Sądu, pozostawanie przez strony w separacji faktycznej od listopada 2012r. stanowi bez wątpienia ważny powód ustanowienia rozdzielności majątkowej. Utrudnia bowiem a wręcz uniemożliwia współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym, skoro, jak wynika z zeznań pozwanej, strony nawet ze sobą nie potrafią rozmawiać. Dokonane ustalenia faktyczne uzasadniały, w ocenie Sądu, przyjęcie, że separacja faktyczna wykluczała współdziałanie stron w zarządzie majątkiem wspólnym. W okresie separacji każdy z małżonków podejmował jedynie samodzielne działania w stosunku do majątku dorobkowego, wspólność majątkowa nie mogła służyć ich interesom oraz dobru rodziny. Dlatego za zasadne uznał żądanie ustanowienia rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. Nie stwierdził Sąd aby ustanowienie rozdzielności majątkowej stron zagrażało interesom wierzycieli. Podkreślił, ze zobowiązanie kredytowe powód reguluje na bieżąco. O kosztach procesu orzekł Sąd w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
W apelacji pozwana zarzuciła naruszenie art. 52 § 2 k.r. i op. przez błędne przyjęcie, że samo pozostawanie w separacji faktycznej stanowi ważny i wyjątkowy powód ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wsteczną w sytuacji, gdy małżonkowie od daty wyprowadzenia się powoda ze wspólnego miejsca zamieszkania nie zaciągali żadnych zobowiązań, nie podejmowali żadnych decyzji w zarządzie ich majątkiem wspólnym, jak też de facto w tym okresie nie musieli współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, nie było także sytuacji aby powód zwrócił się do pozwanej o podjęcie jakiejkolwiek decyzji finansowej, a pozwana odmówiła, pozwana nie sprzeciwiała się zniesieniu wspólności majątkowej. W oparciu o ten zarzut skarżąca domagała się zmiany wyroku przez ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wytoczenia powództwa bądź z dniem wydania orzeczenia w drugiej instancji.
Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Nie zachodzi zarzucane w apelacji naruszenie prawa materialnego – art. 52 § 2 k.r. i op.
Według tego przepisu, rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia; w wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.
Życie małżonków w rozłączeniu wskazuje wprost art. 52 § 2 k.r. i op. jako okoliczność uzasadniającą ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa.
Skarżąca nie podważa ustaleń Sądu Rejonowego, a wynika z nich, że od dnia 6 listopada 2012r. strony pozostają w separacji faktycznej.
W dniu 17 października 2013r. orzeczona została separacja związku małżeńskiego stron z winy pozwanej, orzeczenie uprawomocniło się 25 kwietnia 2014r. wraz z oddaleniem apelacji pozwanej.
Orzeczenie separacji potwierdza ustanie więzi rodzinno-prawnych między stronami i co za tym idzie powstanie trwałego stanu separacji faktycznej istniejącego od 6 listopada 2012r.
Zarządzanie majątkiem wymaga podejmowania na bieżąco decyzji gospodarczych.
Z zeznań pozwanej wynika, że od czasu pozostawania w separacji faktycznej strony nawet ze sobą nie rozmawiają.
Trafnie wywiódł Sąd Rejonowy, że w tej sytuacji współdziałanie stron w zarządzie majątkiem wspólnym jest niemożliwe.
Nie rozmawiając ze sobą małżonkowie nie są w stanie porozumieć się w sprawach związanych z zarządem ich majątkiem.
Separacja faktyczna małżonków, która uniemożliwia im lub znacznie utrudnia współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym stanowi ważny powód ustanowienia rozdzielności majątkowej z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa.
Ten powód ustanowienia rozdzielności majątkowej stron istniał już w dacie, z którą Sąd Rejonowy rozdzielność ustanowił.
Dlatego apelacja jako nieuzasadniona podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono po myśli art. 98 § 1 i 3 k.p.c.; pozwana będąc stroną przegrywającą obowiązana jest, na żądanie powoda, zwrócić mu koszty zastępstwa prawnego w postępowaniu odwoławczym.
SSO Andrzej Dyrda SSO Tomasz Tatarczyk SSO Danuta Morys-Woźniak