Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Irena Żarnowska-Sporysz

Protokolant: protokolant Anna Łachman

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2014 r. w Krakowie

sprawy z powództwa małol. K. M.

przeciwko (...) S.A. w S.

o zapłatę

I  zasądza od (...) S.A. w S. na rzecz małoletniego K. M. do rąk jego matki E. K. kwotę 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 19 czerwca 2012 roku;

II  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III  koszty postępowania między stronami znosi.

IC 1805/13

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 03 kwietnia 2013r działająca imieniem małoletniego powoda K. M. – jego matka E. K. wniosła o zasądzenie dla powoda od (...) Towarzystwa (...) ( (...)) (...) S.A. w S. kwoty 150.000,00 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od 08 grudnia 2012r oraz 130.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 19 czerwca 2012r oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu podała , że dnia 03 marca 2012r w katastrofie kolejowej zginął ojczym powoda B. K. (1) , który był dla niego bliską osobą, zastępował mu bowiem biologicznego ojca . Śmierć ojczyma była dla powoda nie tylko wielkim negatywnym przeżyciem ale też spowodowała znaczne pogorszenie się jego sytuacji życiowej . Uzyskiwany bowiem przez zmarłego dochód pozwalał na zaspokojenie bieżących potrzeb rodziny . Ponadto ojczym powoda pomagał mu w wielu sprawach , typu odrabianie lekcji czy uczenie go męskich zajęć.

Strona pozwana przyznała powodowi z tego tytułu dnia 18.06.2012r kwotę 20.000,00 zł zadośćuczynienia , ale odmówiła dalszej wypłaty żądanej jeszcze kwoty 50.000,00 zł.

W odpowiedzi na pozew (...) S.A. w S. wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania.

Nie kwestionując swej odpowiedzialności co do zasady z racji zawartej z (...) SA umowy ubezpieczenia – strona pozwana wypłaciła powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 20.000,00 zł . Powód zdaniem strony pozwanej nie wykazał rozmiaru krzywdy uzasadniającej dochodzenia zadośćuczynienia w wysokości wskazanej w pozwie tak jak i nie wykazał znacznego pogorszenia sytuacji życiowej . Ojczym powoda zarabiał bowiem netto ok. 1300 zł miesięcznie .Gospodarstwo domowe składało się z 4 osób więc na każdą przypadało ok. 325 zł . Teraz strona pozwana wypłaca na rzecz matki powoda i na rzecz córki zmarłego po 600 zł renty miesięcznie ( razem 1200 zł) , nadto matka powoda otrzymuje rentę rodzinną z ZUS w wysokości 799 zł netto. Tak więc po śmierci B. K. (1) jego rodzina dysponuje kwotą 1999 zł miesięcznie czyli na jedną osobę przypada ponad 666 zł .

Sąd ustalił że:

Małoletni powód K. M. urodził się w grudniu 2002r . Jego biologicznym ojcem jest M. M. (1) , który jednak nie ożenił się z jego matką i nigdy z nią nie zamieszkał . Nie zajmował się też wychowaniem syna , nie interesował się nim . Do wiosny 2010r małoletni K. mieszkał ze swą matką w mieszkaniu swego dziadka A. J. (1) w K.. Matka powoda pracowała wówczas w (...) w K. i zarabiała miesięcznie ok. 3500 zł netto.

Około roku 2009 matka powoda poznała B. K. (1) i wkrótce też poznał go małoletni K. . Wiosną 2010r B. K. (1) zamieszkał razem z nimi w wynajętym mieszkaniu o pow. ok. 45 mkw w (...). Powód miał wówczas 8 lat. Niedługo potem matka powoda zaszła w ciążę i w marcu 2011r wyszła za mąż za B. K. (1) . We wrześniu (...) urodziła się im córka M. K. więc E. K. przebywała przez cztery miesiące na urlopie macierzyńskim , potem jeszcze przez kilka miesięcy nie pracowała, zajmowała się dzieckiem. Chciała zrobić dodatkowe kursy szkoleniowe ,aby otrzymać lepiej płatną pracę. W okresie wspólnego zamieszkiwania małoletniego powoda z B. K. (2) zawiązała się między nimi więź emocjonalna , zaprzyjaźnili się . B. K. (1) zastępował powodowi biologicznego ojca. Poświęcał mu sporo czasu , chodził z nim na wycieczki , grał w piłkę, razem oglądali mecze, biegali , B. K. (1) pomagał powodowi w odrabianiu lekcji.

Dow: opisy aktów: urodzenia powoda i małżeństwa E. K. , oraz M. K. – k. 27,28, zeznania matki powoda –k. 249 , zezn. świadków :J. G., A. J. , A. K. ,A. Lekki , Ł. Lekkiego, T. N. , P. S. –k. 242- 248

B. K. (1) w okresie kiedy już żył z matką powoda pracował najpierw jako magazynier do sierpnia 2009 r z wynagrodzeniem miesięcznym ok. 1099 zł , następnie od 09 listopada 2009 do lutego 2010r jako operator maszyn czyszczących z wynagrodzeniem łącznym za ten czas 7.090 zł , później od 1 marca 2010r do 14 czerwca 2011r jako przedstawiciel handlowy ,w którym to okresie zarobił łącznie 27.406 zł , a od 01 lipca 2011r do 03 marca 2012 r był zastępcą kierownika sklepu i w tym okresie zarobił łącznie 15.899 zł. Średnie miesięczne jego wynagrodzenie zatem w ostatnim okresie wynosiło ok. 1987 zł brutto.

Dow: zaświadczenia z miejsc pracy B. K. (1) z wynagrodzeniem –k. 35 -40.

Dnia 03 marca 2012r zdarzył się na kolei tragiczny w skutkach wypadek , w którym zginął B. K. (1) . Przyczyną katastrofy kolejowej był błąd dyżurnego ruchu. Pozwane Towarzystwo (...) miało wówczas zawartą umowę ubezpieczenia w zakresie OC z (...) S.A odpowiedzialnym za tą katastrofę kolejową.

Dow: okoliczność przyznana przez stronę pozwaną – k. 142

Śmierć B. K. (1) była wstrząsem dla jego rodziny, tak dla jego żony jak i małoletniego K. który miał wówczas 10 lat. Nagle zniknął z jego życia człowiek, który zastępował mu ojca i z którym małoletni zdążył się zaprzyjaźnić . Zniknął ktoś na kim małoletni mógł polegać, komu mógł zaufać , kto mu pomagał na co dzień , z kim spędzał wolny czas , z kim dzielił pasje , kto był dla niego wsparciem i dawał mu poczucie bezpieczeństwa. Powód przez pierwsze dni po śmierci ojczyma płakał , był apatyczny , nie mógł spać , pogorszyły się jego wyniki w nauce. Przegląda zdjęcia z ojczymem , wspomina go - zwłaszcza gdy ogląda jakiś mecz, których wiele obejrzał razem z nim, miewa okresy kiedy nie interesują go koledzy , odsuwa się od nich. Powód jednakże nie był konsultowany u psychologa.

Dow; zezn. zeznania matki powoda –k. 249 , zezn. świadków :J. G., A. J. , A. K. ,A. Lekki , Ł. Lekkiego, T. N. , P. S. –k. 242- 248.

Po śmierci B. K. (1) matka powoda zrezygnowała z dalszego wynajmowania mieszkania w nowej hucie i wróciła wraz z dwójką dzieci do mieszkania swego ojca A. J. (1) do K.. Od lipca 2012r – zaczęła pracować w Zarządzie Infrastruktury (...) i (...) , zarabia miesięcznie ok. 2000 zł netto.

Od śmierci swego męża B. K. (1) matka powoda otrzymuje z ZUS rentę rodzinną w wysokości 793 zł miesięcznie netto , otrzymuje też renty przyznane przez pozwaną Hestię w wysokości po 600 zł miesięcznie na siebie i 600 zł na córkę M. . Od strony pozwanej otrzymała już na rzecz małoletniego K. kwotę 20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, na rzecz córki M. 80.000,00 zł i dla siebie 100.000,00zł .

Od Wojewody (...) dostała 10.000,00 zł i jednorazową dopłatę do mieszkania z MOPS-u w wysokości 1600 zł .

Wszystkie te pieniądze przeznaczyła na budowę domu pod K..

Dow; zeznania matki powoda – k. 250, zaświadczenie z ZUS –k. 266

Tak opisany stan faktyczny jest w zasadzie bezsporny. Wynika z cytowanych dokumentów , zeznań świadków , matki powoda . Informacje podane przez świadków i matkę powoda nie były kwestionowane przez stronę pozwaną. Jeżeli chodzi o zarobki zmarłego B. K. (1) to sąd ustalił je w oparciu o przedstawione zaświadczenia z jego miejsc pracy . Dowody te więc nie wymagają bliższego omówienia.

Zważyć zatem należy iż:

Powód dochodzi zapłaty odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci ojczyma i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę spowodowaną tym zdarzeniem

Podstawą prawną roszczenia jest art. 446 par. 3 i 4 kc . Podstawą prawną odpowiedzialności strony pozwanej jest art. 435 kc w zw. z art. 822 kc .

Art. 446 par 3 stanowi , że w przypadku śmierci poszkodowanego :

Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej.

Zdaniem sądu w opisanym stanie faktycznym nie można dopatrzeć się znacznego pogorszenia sytuacji życiowej powoda. Przed śmiercią B. K. (1) jego rodzina miała do dyspozycji jego wynagrodzenie wynoszące brutto ok. 1990 zł miesięcznie czyli ok. 1360 zł netto ( po odliczeniu podatku i ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych – ok. 32% ) . Na jednego członka rodziny ( cztery osoby) przypadało więc z jego wynagrodzenia ok. 340 zł . W tej chwili córka zmarłego otrzymuje rentę miesięczną 600 zł , jego żona również 600 zł miesięcznie i nadto rodzina otrzymuje z ZUS rentę rodzinną w wysokości 793 zł netto – łącznie więc jest to kwota 1993 zł netto – co dzieląc na trzy daje kwotę ok. 664 zł netto na osobę ( nie licząc wynagrodzenia matki powoda) .Tak więc renty wypłacane rodzinie zmarłego z tytułu śmierci B. K. (1) są wyższe niż były jego zarobki. Nie można więc mówić o pogorszeniu się sytuacji życiowej powoda a na pewno nie o znacznym pogorszeniu się tej sytuacji . Nie należy też tracić z pola widzenia tego co rodzina zmarłego już otrzymała od pozwanej firmy ubezpieczeniowej i z innych źródeł – w sumie ok. 210.000,00 zł. Żyje również ojciec biologiczny powoda od którego alimenty na powoda jego matka winna egzekwować bez względu na to jaki ma do niego stosunek.

Z tych względów więc powództwo w zakresie zasądzenia odszkodowania zostało oddalone.

Jeżeli chodzi o roszczenie zadośćuczynienia to zgodnie z treścią art. 446 par 4 kc :

Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę .

Zadośćuczynienie ma charakter kompensacyjny . Nie powinno być ani symboliczne ani nadmierne w stosunku do doznanej krzywdy, utrzymane w rozsądnych granicach wyznaczonych nie tylko subiektywnymi przeżyciami pokrzywdzonego ale i obiektywnymi okolicznościami , a przede wszystkim pozostawać w odpowiednich relacjach z przeciętną stopą życiową społeczeństwa.

Powód domaga się z tego tytułu kwoty 130.000,00 zł . Otrzymał już 20.000,00 zł .

Sąd zasądził dla niego jeszcze 30.000,00 zł mając na uwadze to przede wszystkim ,że B. K. (1) nie był ojcem biologicznym powoda tylko jego ojczymem , że okres ich wspólnego życia to tylko ok. dwa lata, że nie nastąpiło jakieś zasadnicze przewartościowanie w życiu chłopca. Jest nadal pod opieką matki jak przez pierwsze osiem lat swego życia , chodzi nadal do szkoły , uczy się , jest fizycznie zdrowy , spotyka się jak dawniej z rodziną , kolegami. Kwota zatem w sumie 50.000,00 ( tj. zasądzona niniejszym wyrokiem wraz z otrzymaną już z pozwanej firmy) jest odpowiednia dla rodzaju i rozmiaru doznanej przez powoda krzywdy.

Kwota ta zasądzona została z odsetkami ustawowymi zgodnie z żądaniem pozwu od dnia 19 czerwca 2012r tj. od dnia następnego po dniu w którym strona pozwana podjęła decyzję o wypłacie kwoty 20.000,00 zł dla powoda. Matka powoda zgłosiła szkodę i roszczenia do H.dnia 14 maja 2012r domagając się zapłaty kwot po 200.000,00 zł dla siebie , córki M. i małoletniego powoda (łącznie 600.000,00 zł). Decyzja H. jest z daty 18.06.2012r (k. 17,15). Roszczenie z jakim wystąpił powód jest roszczeniem bezterminowym i staje się wymagalne w określonym terminie od wezwania o zapłatę vide art. 817 kc.

O kosztach orzeczono na mocy art. 100 kpc. Powód utrzymał się w ok. 10 % ze swym żądaniem a w 90 % przegrywa proces . Sąd mimo to zniósł koszty postępowania biorąc pod uwagę nierówny potencjał finansowy obu podmiotów i specyfikę sprawy.