Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Ireneusz Grodek

Protokolant sekr. sądowy Agnieszka Olczyk

przy udziale oskarżyciela publicznego- funkcjonariusza policji w Gorzkowicach Tomasza Ziemby

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2014 roku

sprawy M. G.

obwinionej z art. 192 ust. 1 ustawy z dnia 18.07.2001 r.- Prawo wodne (Dz. U. z 2012, poz. 145)

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 16 października 2014 roku sygn. akt II W 301/13

na podstawie art. 437 § 2 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpw, art. 104 § 1 pkt 7 kpw w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 kpw w zw. z art. 45 § 1 kw, art. 118 § 2 kpw

1. uchyla zaskarżony wyrok i postępowanie w sprawie o wykroczenie umarza;

2. koszty postępowania przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt IV Ka 612 / 14

UZASADNIENIE

M. G.obwiniona została o to, że w okresie od 15 maja 2012 r. do 15 listopada 2012 r. w m – ci C., Gm. G., jako osoba odpowiedzialna za kierowanie i prowadzenie spraw (...)w Ł.oddział terenowy w P. T., będąc administratorem zbiornika wodnego C., odpowiedzialnym min. za piętrzenie i retencjonowanie wód L.w tym zbiorniku za pomocą zapory ziemnej oraz budowli przelewowo – upustowej zlokalizowanej na 27 + 300 km biegu rzeki, wielokrotnego i świadomego naruszenia warunków pozwolenia wodnoprawnego wydanego przez M.z dnia 17 grudnia 2008 r., nr (...) poprzez nie zapewnienie poziomu przepływu na poziomach określonych w tym pozwoleniu i w instrukcji gospodarowania wodą, stanowiącej integralną część tego pozwolenia, poprzez nie zapewnienie w poszczególnych miesiącach 2012 r. wymaganych odpływów ze zbiornika na alimentację użytkowników na stronie 14 instukcji gospodarowania wodą, tj. o czyn z art. 192 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.

Wyrokiem z dnia 16 października 2014 r. w sprawie II W 301 / 13 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.:

1.  obwinioną M. G. uznał za winną popełnienia zarzuconego jej czynu z tym, iż przyjął, że popełniła go w okresach: od 15.05 – 27.05.2012 r., od 28.05 – 3.06.2012 r., od 18.06 – 24.06.2012 r., od 9.07 – 16.07.2012 r., od 17.09 – 5.11.2012 r., od 6.11 – 15.11.2012 r. i za to na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne wymierzył jej karę 300 złotych grzywny;

2.  zasądził od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa 100 złotych tytułem zwrotu wydatków oraz kwotę 30 złotych tytułem opłaty.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył obrońca obwinionej. Wywiedziona przez niego apelacja nie formułuje w sposób klarowny zarzutów odwoławczych, tym niemniej z jej treści wnosić należy, iż:

- wyprowadzony przez Sąd I instancji wniosek o wyczerpaniu przez obwinioną znamion wykroczenia z art. 192 § 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne miał oparcie w błędnych ustaleń faktycznych co do tego, iż w okresach wskazanych w punkcie 1. sentencji zaskarżonego wyroku przepływ wody nie mieścił się w poziomach określonych w opisanych wyżej pozwoleniu oraz instrukcji gospodarowania wodą wydanych dla zbiornika C., co było następstwem oparcia tych ustaleń na opinii biegłej A. B. pomimo, iż biegła dokonała wadliwej analizy wyżej wymienionych dokumentów w kontekście danych zawartych w dzienniku gospodarowania wodą na zbiorniku C.;

- Sąd I instancji naruszył prawo obwinionej do obrony poprzez nie udzielenie jej oraz obrońcy terminu do ustosunkowania się do wręczonej na rozprawie w dniu 16 października 2014 r. opinii biegłej A. B.;

- do wydania zaskarżonego wyroku doszło z obrazą art. 45 kw, albowiem nastąpiło przedawnienie karalności przypisanego M. G. czynu.

Skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obwinionej od tego czynu, ewentualnie o jego uchylenie i umorzenie postępowania wobec przedawnienia karalności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Uwzględnieniu podlegał podniesiony w apelacji zarzut obrazy art. 45 § 1 kw, oparty na twierdzeniu o przedawnieniu karalności przypisanego obwinionej czynu, choć opatrzyć należy to zastrzeżeniem, iż przedawnienie w momencie wnoszenia środka odwoławczego miejsca jeszcze nie miało, a doszło do niego dopiero na etapie postępowania przed sądem odwoławczym. Stosownie do przywoływanego art. 45 § 1 kw karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu. Sąd I instancji przypisane obwinionej M. G. zachowania, wyczerpujące dyspozycję art. 192 ust. 1 ustawy Prawo wodne, ujął w kategoriach jednego czynu, którego datą końcową był dzień 15 listopada 2012 r. Oznacza to, że opisany wyżej dwuletni okres przedawnienia upłynął ostatecznie z dniem 15 listopada 2014 r. Zatem w związku z przedawnieniem karalności tego czynu postępowanie co do niego należało umorzyć, albowiem stosownie do treści art. 5 § 1 pkt 4 kpk nie wszczyna się postępowania w sprawie o wykroczenie, a wszczęte umarza, gdy nastąpiło przedawnienie orzekania. W sytuacji, gdy do ujawnienia tej przeszkody procesowej dochodzi na etapie postępowania apelacyjnego, umorzenie postępowania winno być poprzedzone uchyleniem zaskarżonego wyroku ( art. 104 § 1 pkt 7 kpw ).

Podkreślić jednak należy, że w sytuacji, gdy przedawnienie stwierdzone zostało przez sąd już po przeprowadzeniu wszystkich dowodów i wyjaśnieniu wszystkich okoliczności faktycznych sprawy, umorzenie postępowania uwarunkowane jest uprzednim stwierdzeniem, że brak jest podstaw do wydania wyroku uniewinniającego. W razie stwierdzenia przedawnienia karalności czynu postępowanie wolno bowiem umorzyć tylko wtedy, gdy nie ma podstaw do uniewinnienia obwinionego z braku czynu lub braku znamion czynu jako wykroczenia albo braku winy. Umorzenie z racji przedawnienia wchodzić też będzie w rachubę, gdy kwestie istnienia czynu, jego znamion i odpowiedzialności wymagały dalszego dowodzenia, gdyż postępowaniu w tej materii stoi już na przeszkodzie przedawnienie karalności ( por. postanowienie SN z 27 stycznia 2011 r., I KZP 27 / 10, opubl. Legalis oraz z dnia 2 lipca 2002 r. IV KKN 264 / 99, opubl. Legalis). Z uwagi na powyższe sąd odwoławczy odniesie się do pierwszego z wyżej wymienionych zarzutów odwoławczych dla wykazania, iż w oparciu o zebrany materiał dowodowy sprawy nie zachodziły podstawy do wydania orzeczenia uniewinniającego, choć od razu zastrzec trzeba, że sam zarzut częściowo był zasadny. Nie we wszystkich bowiem okresach wyszczególnionych w punkcie 1 sentencji zaskarżonego wyroku zachowanie obwinionej pozostawało w sprzeczności z postanowieniami pozwolenia wodnoprawnego M. z dnia 17 grudnia 2008 r. dla zbiornika C.oraz stanowiącej integralną jego część instrukcji gospodarowania wodą. Częściowo rację ma skarżący, iż opinia biegłej, na której oparty został zaskarżony wyrok, dla niektórych okresów w sposób błędny zakłada, iż przepływ wody nie mieścił się w poziomach określonych w opisanym wyżej pozwoleniu oraz instrukcji gospodarowania wodą wydanych dla zbiornika C..

Przechodząc do szczegółów – wyznaczenie dyspozycji odpływu ze zbiornika winno odbywać się w sposób określony w punkcie 6.3 i 6.4 instrukcji gospodarowania wodą zbiornika C. i stanowić wypadkową wskazanych tam czynników: wielkości aktualnego dopływu L. do zbiornika, poziomu piętrzenia na zbiorniku oraz wielkości odpływu gwarantowanego obowiązującego dla bieżącej daty. W zależności od aktualnej relacji ich wskaźników, które na bieżąco utrwalano w dzienniku gospodarowania wodą na zbiorniku C., dyspozycja odpływu powinna odbywać się w oparciu o jedną z tabel oznaczonych punkcie 6.4 instrukcji numerami 6 – 2, 6 – 3, 6 – 4, 6 – 5 i 6 – 6. Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy zgadza się ze skarżącym, iż nie naruszała przepisów pozwolenia i instrukcji dyspozycja o odpływach ze zbiornika w okresach: od 28 maja 2012 r. do 3 czerwca 2012 r., od 18 czerwca 2012 r. do 24 czerwca 2012 r., od 9 lipca 2012 r. do 16 lipca 2012 r. oraz od 17 września 2012 r. do dnia 21 października 2012 r. W sytuacji bowiem, gdy w wymienionych w zdaniu poprzednim okresach poziom piętrzenia na zbiorniku mieścił się pomiędzy 204, 00 m npm, a 202 m. npm, przy czym dopływ wody do zbiornika był niższy, aniżeli wielkości odpływu gwarantowanego obowiązującego dla bieżącej daty, dyspozycja odpływu winna odbywać się w oparciu o tabelę 6 – 5 i zapewnić jedynie przepływ nienaruszalny. Począwszy już jednak od dnia 22 października 2012 r. aż do dnia 5 listopada 2012 r., jakkolwiek poziom piętrzenia pozostawał w tych samych granicach, to jednak dopływ wody do zbiornika miał parametry wyższe, aniżeli wielkości odpływu gwarantowanego obowiązującego dla bieżącej daty. Wówczas, zgodnie z zapisami wynikającymi z tej samej tabeli 6 – 5, dyspozycja odpływu winna zapewnić odpływ gwarantowany, czego jednak nie czyniono, pozostawiając go nadal na poziomie przepływu nienaruszalnego. Z kolei w dniu 6 listopada 2012 r. poziom piętrzenia osiągnął wartość 204,00 m npm, przy dopływie wody do zbiornika większym, aniżeli wielkość odpływu gwarantowanego obowiązującego dla tej daty. Dla tej sytuacji dyspozycję odpływu regulowała tabela 6 – 4, wedle której dyspozycja odpływu winna zapewnić odpływ gwarantowany, czego jednak nie czyniono, pozostawiając odpływ nieznacznie przekraczający wartość przepływu nienaruszalnego. W dniach od 7 listopada 2012 r. do dnia 15 listopada 2012 r. poziom piętrzenia na zbiorniku przekroczył wartość 204,00 m npm, przy dopływie wody do zbiornika większym, aniżeli wielkość odpływu gwarantowanego obowiązującego dla tej daty. Co do tego okresu zastosowanie miała tabela 6 – 2, wedle której dla przedstawionych wyżej parametrów dyspozycji odpływu, winien on być równy odpływowi gwarantowanemu, czego jednak nie czyniono, pozostawiając odpływ nieznacznie przekraczający wartość przepływu nienaruszalnego. Podobnie w okresie pomiędzy 15 maja 2012 r., a 27 maja 2012 r., przy konieczności zastosowania tabeli 6 – 2 wobec poziomu piętrzenia na zbiorniku przekraczającego wartość 204,00 m npm, dyspozycja odpływu winna wskazywać na odpływ gwarantowany, nawet pomimo tego, że dopływ wody do zbiornika był niższy, aniżeli wartość przepływu gwarantowanego obowiązującego dla tego czasu. W konkluzji uznać należy, iż w okresach od 22 października 2012 r. do 15 listopada 2012 r. oraz od 15 maja 2012 r. do 27 maja 2012 r. dochodziło do przekroczenia warunków określonych w pozwoleniu wodnoprawnym, co powodowało, iż znamiona wykroczenia z art. 192 ust. 1 ustawy Prawo wodne zostały zrealizowane. Podkreślić należy, iż żaden z postanowień pozwolenia, o jakim mowa we wniosku o ukaranie, nie pozostawiał obwinionej swobody do wydania decyzji o odpływie innej, aniżeli wynikająca z przywoływanych wyżej uregulowań zawartych w instrukcji. Nawet więc, gdyby wygasły pozwolenia wodnoprawne spółek opisanych w apelacji, korzystających z prawa do poboru wody z L. poniżej zapory, a oskarżycielka posiłkowa miała prawo pobierania wody z tej rzeki jedynie do końca miesiąca września, to obwiniona nie miała znajdującego oparcie we „ własnym ” pozwoleniu umocowania, by móc z tego powodu samodzielnie podejmować decyzję o zmniejszeniu poziomu odpływu w sposób odbiegający od instrukcji.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, korzystając z regulacji ujętej w art. 436 kpk w zw. z art. 109 § 2 kpw, odstąpił od odnoszenia się do pozostałych zarzutów wynikających z apelacji, albowiem rozpoznanie wyżej omówionych jest wystarczające do wydania orzeczenia.