Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku P. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę

na skutek odwołania P. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 26 lipca 2013 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje wnioskodawcy P. K. prawo do emerytury z dniem(...)

2.  zasądza do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz wnioskodawcy P. K. kwotę 60 ( sześćdziesiąt ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VU 5552/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 lipca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. odmówił P. K. prawa do emerytury górniczej wskazując, że nie udokumentował wymaganego 20-letniego okresu pracy górniczej, a jedynie 19 lat, 5 miesięcy i 2 dni, w tym 17 lat, 1 miesiąc i 26 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1.

Pełnomocnik wnioskodawcy P. K. w dniu 28 sierpnia 2013 roku wniósł odwołanie od tej decyzji. W odwołaniu wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury górniczej poprzez zaliczenie do pracy górniczej okresu pracy od 26 kwietnia 1985r. do 30 czerwca 1993r. oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że P. K. w spornym okresie wykonywał na odkrywce prace górnicze przy wymianie i naprawie taśm przenośnikowych stanowiących elementy robocze maszyn i urządzeń wydobywczych. Podniósł, że w pkt 30 załącznika nr 2 wymienione jest stanowisko wulkanizatora taśm przenośnikowych i pomocnika, a w pkt 32 wymieniono rzemieślników i innych robotników zatrudnionych na stałe na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych takich jak: ślusarze, spawacze, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy (…). Wyjaśnił, że wnioskodawca wobec braku formalnego uprawnienia, nie mógł mieć angażu na stanowisku wulkanizatora taśm przenośnikowych , ale w spornym okresie faktycznie wykonywał prace wulkanizacyjne. Dodatkowo pełnomocnik skarżącego podkreślił, że już samo bycie pomocnikiem wulkanizatora na odkrywce, w świetle treści punktu (...) Załącznika wystarcza do uznania takiej pracy za pracę górniczą.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2014 roku Sąd Okręgowy w Gliwicach w sprawie VIII U 2299/13 uznał się niewłaściwym do rozpoznania sprawy z odwołania P. K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. i przekazał ją do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Piotrkowie Tryb. Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca P. K. urodzony w dniu (...), w dniu
5 czerwca 2013 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 2-4 akt emerytalnych)

Organ rentowy zaliczył wnioskodawcy do pracy górniczej ogółem 19 lat, 5 miesięcy i 2 dni, w tym 17 lat, 1 miesiąc i 26 dni pracy górniczej określonej w art. 50c ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do pracy górniczej okresu od 26 kwietnia 1985 r. do 30 czerwca 1993 r., na stanowisku robotnika do prac ciężkich, ponieważ zajmowane stanowisko nie figuruje w zał. nr 2 do Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8 ).

Natomiast do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy okresów:

- od 1 lipca 1993 roku do 16 listopada 2006 roku na stanowisku wulkanizatora taśm przenośnikowych, ponieważ stanowisko to nie figuruje w zał. nr 3 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r., co dało jedynie podstawy do zaliczenia tego okresu w wymiarze pojedynczym.

- od 17 listopada 2006 roku do 14 stycznia 2007 roku - z uwagi na brak wyjaśnienia z zakładu pracy stwierdzającego, czy będąc zatrudnionym w ww. okresie wykonywał takie same czynności jak przed 17 listopada 2006 roku (tj. przed zmianą nazewnictwa) i czy praca ta była wykonywana na tym samym oddziale.

(dowód: decyzja z dnia 26 lipca 2013r. – akta rentowe)

P. K. od dnia 11 grudnia 1981 roku do chwili obecnej jest zatrudniony w (...) z siedzibą w R. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy.

Początkowo pracował na stanowisko murarza. W okresie od 27 kwietnia 1983 roku do dnia 2 kwietnia 1985 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową. Po wojsku wrócił do pracy w dniu 26 kwietnia 1985 roku. Otrzymał wówczas angaż na stanowisko robotnika przy pracach ciężkich na wydziale wulkanizacyjnym (...) Na takim stanowisku wnioskodawca pracował do 30 czerwca 1993 roku.

(dowód: umowa o pracę k. 1 w aktach osobowych część B, wyciąg z książeczki wojskowej w aktach emerytalnych, karta obiegowa przyjęcia po wojsku k. 15 w aktach osobowych część B, umowa o pracę z dnia 26 kwietnia 1985 roku k. 16 w aktach osobowych część B, angaże k. 24-28 w aktach osobowych część B)

P. K. w spornym okresie od dnia 26 kwietnia 1985 roku do 30 czerwca 1993r. w Kopalni (...) w B. (obecnie w (...) z siedzibą w R.) pracował na oddziale wulkanizacyjnym(...)na odkrywce, gdzie wykonywał prace wulkanizacyjne. Do stałych obowiązków wnioskodawcy należała naprawa oraz wymiana starych taśm przenośnikowych na nowe na sprzęcie podstawowym tj. zwałowarki i koparki oraz na sprzęcie pracującym we wkopie ( przenośniki przesuwne). Do swojej pracy wykorzystywał prasy wulkanizacyjne. Obowiązki te wykonywał na odkrywce. Wnioskodawca wykonywał obowiązki wulkanizatora taśm przenośnikowych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracownicy oddziału wulkanizacyjnego wykonywali na odkrywce te same prace wulkanizacyjne, bez względu na to czy posiadali uprawnienia wulkanizatora taśm przenośnikowych, czy też ich nie mieli. Posiadanie formalnych uprawnień wulkanizatora taśm przenośnikowych było potrzebne do tego, aby być odpowiedzialnym za cały proces wulkanizacyjny.

(dowód: zeznania świadka L. S. -– protokół rozprawy z dnia 23 października 2014r. od minuty 05:43 do minuty 14: 50, zeznania świadka M. B. – protokół rozprawy z dnia 23 października 2014r. od minuty14:50 do minuty 25:16, zeznania wnioskodawcy - protokół rozprawy z dnia 23 października 2014r. od minuty 28:35 do minuty 41:18)

P. K. w okresie od 26 kwietnia 1993 roku do 31 maja 1993 roku odbywał przygotowanie zawodowe w zakresie podwyższenia kwalifikacji w specjalności wulkanizator taśm przenośnikowych. W dniu 1 czerwca 1993 roku nabył uprawnienia wulkanizatora taśm przenośnikowych.

(dowód: zaświadczenie o kursie k. 29 w aktach osobowych część B)

Po zdanym egzaminie, z dniem 1 lipca 1993 roku wnioskodawca otrzymał angaż na stanowisko wulkanizatora taśm przenośnikowych na wydziale (...) I na takim stanowisku pracował do października 2006 roku. Zakres obowiązków wnioskodawcy nie uległ zmianie, cały czas zajmował się naprawą i wymianą taśm przenośnikowych na odkrywce.

W dniu 20 grudnia 2006 roku w związku z zarządzeniem (...) Prezesa Zarządu Dyrektora Generalnego (...) S.A. z dnia 11 grudnia 2006 roku przełożeni wnioskodawcy wystąpili z wnioskiem o zmianę nazwy stanowiska pracy na górnika kopalni odkrywkowej. Angażem z dnia 29 grudnia 2006 roku wnioskodawcy powierzono z dniem 17 listopada 2006 roku stanowisko górnika kopalni odkrywkowej.

(dowód: zaświadczenie o kursie k. 29 w aktach osobowych część B, angaż z dnia 1.07.1993 r. k. 31 w aktach osobowych część B, angaż z dnia 29.12.2006 r. k. 58 w aktach osobowych część B)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna na posiedzeniu w dniu 23 listopada 2009 roku ustaliła, że P. K. w okresie od 2 czerwca 1993 roku do 14 stycznia 2007 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, wykonywał pracę górnika kopalni odkrywkowej. Komisja weryfikacyjna wskazała, że pomimo posiadania angaży na stanowisko robotnika do prac ciężkich oraz wulkanizatora taśm przenośnikowych wykonywał prace odpowiadające charakterem pracy na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej.

(dowód: protokół z posiedzenia k. 9 akt emerytalnych)

W dniu 16 maja 2013 roku (...) z siedzibą w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że w okresie zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą od 26 kwietnia 1985 roku do 1 czerwca 1993 roku na stanowisku górnika na odkrywce wymienionej w rozporządzeniu MP i PS z dnia 23 grudnia 1994 roku w zał. Nr 2 poz. 1 a od 2 czerwca 1993 roku do nadal na stanowisku górnik kopalni odkrywkowej wymienionej w rozporządzeniu MP i PS z dnia 23 grudnia 1994 roku w zał. Nr 3 dział III poz. 1.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej k. 8 akt emerytalnych)

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r., poz. 1440ze zm.).

Zgodnie z art. 50 a ust 1 i 2 ustawy emerytura górnicza przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej
co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek
o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej
20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym
co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat.

Zgodnie z art. art. 50b w/w ustawy przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej uwzględnia się okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą, będące okresami składkowymi lub nieskładkowymi w rozumieniu ustawy, z tym że okresy pracy górniczej i pracy równorzędnej z pracą górniczą uwzględnia się, jeżeli praca
ta wykonywana była co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy.

Z kolei zgodnie z art. 50 c ust. 1 pkt 4 za pracę górniczą uważa się zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego przy ręcznym lub zmechanizowanym urabianiu, ładowaniu oraz przewozie nadkładu i złoża, przy pomiarach w zakresie miernictwa górniczego oraz przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych, a także w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego, na stanowiskach określonych w drodze rozporządzenia przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki i ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.

Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz.U. z 1995r., Nr 2, poz. 8 ).

W przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami było to, czy wnioskodawca posiada wymagany 25-letni okres pracy górniczej. Organ rentowy zakwestionował bowiem, aby w okresie zatrudnienia w Kopalni (...) w B. (obecnie w (...) z siedzibą w R.) od dnia 26 kwietnia 1985 roku do 30 czerwca 1993 roku wnioskodawca wykonywał pracę górniczą.

Wnioskodawca dysponował świadectwem z dnia 16 maja 2013 roku wystawionym przez (...) z siedzibą w R. potwierdzającym fakt wykonywania pracy górniczej w spornym okresie zatrudnienia od 26 kwietnia 1985 roku do 1 czerwca 1993 roku w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku górnika na odkrywce wymienionej w rozporządzeniu MP i PS z dnia 23 grudnia 1994 roku w zał. Nr 2.

Świadectwo pracy nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 k.p.c., nie korzysta zatem z domniemania prawdziwości i autentyczności, a li tylko dokumentem prywatnym, który stanowi jedynie dowód tego, że osoba która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte (art. 245 k.p.c. ). Świadectwo pracy samo przez się nie tworzy zatem praw podmiotowych ani ich nie pozbawia.

Organ rentowy zakwestionował powyższe świadectwo, podnosząc że z angaży wynika, że wnioskodawca w spornym okresie nie pracował na stanowisku górnika na odkrywce, ale na stanowisku robotnika do spraw ciężkich, które nie jest wymienione w załączniku nr 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 1994 roku. Ponieważ organ rentowy zaprzeczał prawdziwości świadectwa co do charakteru wykonywanej przez wnioskodawcę pracy w spornym okresie (spór dotyczył dokumentu prywatnego pochodzącego od innej osoby niż strona zaprzeczająca), ciężar wykazania prawdziwości tego dokumentu prywatnego w myśl art. 253 zd. 2 k.p.c. spoczywał na wnioskodawcy jako osobie, która chce z tego dokumentu skorzystać.

Wnioskodawca sprostał temu obowiązkowi. Charakter pracy w okresie od 26 kwietnia 1985 roku do 30 czerwca 1993 roku Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków L. S. oraz M. B. oraz wnioskodawcy.

Świadkowie w spornym okresie pracowali razem z wnioskodawcą, a zatem dysponują bezpośrednią i szczegółową wiedzą na temat charakteru wykonywanej przez niego pracy i jego codziennych obowiązków. Tym bardziej, że świadek L. S. był przełożonym wnioskodawcy. Z przeprowadzonych dowodów wynika jednoznacznie, że w okresie od 26 kwietnia 1985 roku do 30 czerwca 1993 roku wnioskodawca pracował na oddziale wulkanizacyjnym, na odkrywce, bezpośrednio przy wymianie i naprawach taśm przenośnikowych na zwałowarkach, koparkach oraz przenośnikach przesuwnych. Wprawdzie aż do 31 maja 1993r. skarżący nie posiadał formalnych uprawnień wulkanizatora taśm przenośnikowych, te nabył bowiem dopiero z dniem 1 czerwca 1993r. Formalne uprawnienia – jak wynika z zeznań świadków i wnioskodawcy - nie były jednak potrzebne do faktycznego wykonywania obowiązków wulkanizatora, polegających ma demontowaniu i montowaniu taśm przenośnikowych celem ich naprawy lub wymiany na nowe. Uprawnienia te były niezbędne jedynie do tego, aby móc nadzorować cały proces wulkanizacyjny, ale nie do wykonywania tych prac. Wnioskodawca wykonywał prace wulkanizacyjne pod nadzorem swojego przełożonego L. S., który był odpowiedzialny za cały proces wulkanizacyjny. Nabycie przez P. K. uprawnień wulkanizatora taśm przenośnikowych nie zmieniło zakresu jego obowiązków, a jedynie od dnia 1 lipca 1993r. wpłynęło na zmianę nazwy zajmowanego stanowiska z robotnika do prac ciężkich na wulkanizatora taśm przenośnikowych. Należy podkreślić, że o wykonywaniu pracy górniczej nie decyduje nazwa zajmowanego stanowiska pracy, ale rodzaj faktycznie wykonywanej pracy. Wnioskodawca wykonywał prace wulkanizacyjne na odkrywce w kopalni węgla brunatnego. Prace te mieszczą się w zakresie prac przy bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń wydobywczych wymienionych w art. 50c ust 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Stanowisko wulkanizatora taśm przenośnikowych na odkrywce i jego pomocnika jest wymienione jako praca górnicza w pkt 30 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r. zawierającego wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego oraz przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą. Pracą górniczą w myśl pkt 32 w/w załącznika jest także praca rzemieślników i innych robotników zatrudnionych stale na odkrywce przy wykonywaniu bieżących robót montażowych, konserwacyjnych i remontowych: ślusarze, spawacza, elektrycy, mechanicy, monterzy, wulkanizatorzy, automatycy ( punkt 32).

Górniczy charakter pracy wnioskodawcy w okresie od 26 kwietnia 1985 roku do 1 czerwca 1993 roku został potwierdzony także przez jego pracodawcę Kopalnię (...) w B. Oddział w R. w piśmie z dnia 10 lipca 2013 roku.

Poświadczenie pracy górniczej przez pracodawcę w oparciu o protokół Komisji Weryfikacyjnej, jest w ocenie Sądu wiarygodne, gdyż weryfikacji stanowiska pracy ubezpieczonego dokonano i protokół sporządzono nie tylko na podstawie akt osobowych, ale także w oparciu o zeznania świadków i przełożonego ubezpieczonego. A zatem w uwzględnieniu także osobowych źródeł dowodowych, dysponujących szczegółową wiedzą na temat faktycznej pracy skarżącego, a także miejsca jej świadczenia.

Skoro zatem wnioskodawca w spornym okresie (od 26 kwietnia 1985 roku do 1 czerwca 1993 roku), czyli przez okres 8 lat 1 miesiąca i 5 dni, stale wykonywał obowiązki wulkanizatora taśm przenośnikowych na odkrywce, które to prace są zaliczane do prac górniczych na podstawie art. 50c ust 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z pkt 30 załącznika nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r., zasadnym jest doliczenie spornego okresu do stażu pracy górniczej uwzględnionego przez organ rentowy ( 19 lat, 5 miesięcy i 2 dni) , co daje ubezpieczonemu wymagany ponad okres 25-letni okres pracy górniczej, w tym ponad 15 lat pracy wymienionej w art. 50c ustęp 1 ustawy o emeryturach z FUS.

Biorąc pod uwagę, że wnioskodawca spełnił wszystkie przesłanki, od których zależało jego prawo do emerytury górniczej, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie pierwszym wyroku. Sąd przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury z dniem spełnienia ostatniej przesłanki, od której zależało jego prawo do emerytury górniczej, a mianowicie z dniem osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego (50 lat) tj. z dniem (...)

O kosztach orzeczono po myśli art. 98 k.p.c. w związku z § 11 ust 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) w punkcie drugim orzeczenia.