Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV Ka 631/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Krzysztof Gąsior

Sędziowie SO Ireneusz Grodek (spr.)

SO Tomasz Ignaczak

Protokolant sekr. sądowy Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Roberta Wiznera

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2014 roku

sprawy R. S.

oskarżonego z art. 209 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 12 września 2014 roku sygn. akt VII K 371/14

na podstawie art. 437 § 1 i 2 kpk, art. 438 pkt 1 kpk, art. 624 § 1 kpk zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie zawarte w jego punkcie 4;

w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

zwalnia oskarżonego od zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IV Ka 631 / 14

UZASADNIENIE

R. S.został oskarżony o to, że w okresie od 1 stycznia 2012 roku do 1 czerwca 2014 roku w P.woj. (...), uporczywie uchylał się od ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego, zasądzonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. sygn. akt III RC 374 / 10 z dnia 31.08.2010 roku na rzecz córki N. S.w kwocie 200,00 złotych, na rzecz syna J. S.w kwocie 300,00 złotych miesięcznie oraz na rzecz syna M. S.po 200,00 złotych miesięcznie, przez co naraził swoje dzieci na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, tj. o czyn z art. 209 § 1 kk.

Wyrokiem z dnia z dnia 12 września 2014 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem w sprawie o sygn. akt VII K 371 / 14:

1.  oskarżonego uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 209 § 1 kk i za to na podstawie art. 209 § 1 kk wymierzył mu karę 1 roku pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk oraz art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat;

3.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 kk zobowiązał oskarżonego do bieżącego wykonywania obowiązku alimentacyjnego na rzecz córki N. S. oraz synów J. S. i M. S.;

4.  na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązał oskarżonego do spłaty alimentów zaległych w okresie 1 roku od uprawomocnienia się wyroku;

5.  zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, przy czym wydatki przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok w części dotyczącej orzeczenia obowiązku spłaty przez oskarżonego zaległych świadczeń alimentacyjnych na korzyść oskarżonego R. S. zaskarżył prokurator. Wyrokowi temu zarzucił obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 72 § 2 kk, która miała wpływ na treść orzeczenia, a polegająca na orzeczeniu przez sąd pierwszej instancji obowiązku spłaty przez oskarżonego zaległych świadczeń alimentacyjnych, podczas gdy w oparciu o przepis art. 72 § 2 kk nie można nałożyć na oskarżonego obowiązku wyrównania zaległości rat alimentacyjnych. W konkluzji wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie zawartego w punkcie 4 obowiązku spłaty zaległości alimentacyjnych w terminie 1 roku od uprawomocnienia się orzeczenia oraz wyeliminowanie z podstawy prawnej zawartego w tym punkcie wyroku rozstrzygnięcia art.72 § 2 kk, a w pozostałej części utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna. Tak bowiem Sąd I instancji we wspomnianym orzeczeniu, jak i wcześniej oskarżyciel publiczny w załączonym do aktu oskarżenia wniosku o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy, pominęli, że sprawcę przestępstwa z art. 209 § 1 kk można zobowiązać, w ramach orzeczenia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary, jedynie do płacenia bieżących i przyszłych rat alimentacyjnych. Nie można jednak w oparciu o przepis art. 72 kk nałożyć na niego obowiązku wyrównania zaległych rat alimentacyjnych, do czego sprowadzało się w istocie wyeliminowane przez sąd odwoławczy rozstrzygnięcie ( por. poglądy prezentowane w komentarzach do art. 72 kk w: Kodeks Karny. Komentarz, red. prof. dr hab. Alicja Grześkowiak, prof. dr hab. Krzysztof Wiak, rok wydania: 2013, Wydawnictwo: C.H. Beck, wydanie: 2, opubl. Legalis; w: Kodeks karny. Część ogólna. Tom II. Komentarz do art. 32–116, red. dr Michał Królikowski, prof. dr hab. Robert Zabłocki, rok wydania: 2011, Wydawnictwo: C.H. Beck, Wydanie: 2, opubl. Legali; w: Kodeks karny. Komentarz, red. prof. dr hab. Ryszard Stefański, rok wydania: 2013, Wydawnictwo: C.H. Beck, wydanie: 7, opubl. Legalis oraz z odesłaniem do komentarza do art. 67 kk w: Zoll Andrzej (red.), Bogdan Grzegorz, Ćwiąkalski Zbigniew, Kardas Piotr, Majewski Jarosław, Raglewski Janusz, Szewczyk Maria, Wróbel Włodzimierz, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-116 k.k., Zakamycze, 2004, opubl. Lex ). W sytuacji więc, gdy zakwestionowane w skardze apelacyjnej zobowiązanie nie znajdowało oparcia w przepisach prawa materialnego, należało orzec jak w sentencji.

Możliwości zmiany zaskarżonego wyroku w sposób przyjęty przez Sąd Okręgowy nie niweczył fakt, iż orzeczenie to zapadło w trybie konsensualnym unormowanym przez art. 335 kpk w zw. z art. 343 kpk. W oparciu o argumentację przedstawioną w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2013 r. w sprawie o sygnaturze I KZP 5 / 13 uznać należy, że jeśli dojdzie do wydania wyroku przez sąd pierwszej instancji w takim właśnie trybie, a następnie któraś ze stron orzeczenie to zakwestionuje ( skarżąc je apelacją ), porozumienie zawarte przed sądem I instancji już nie obowiązuje ( traci moc, upada ). W takim przypadku samodzielność jurysdykcyjna sądu drugiej instancji nie jest ograniczona ( z uwzględnieniem zakazów orzekania na niekorzyść oskarżonego, które wynikają z art. 434 § 3 – 5 kpk ). Zatem w razie zaktualizowania się przesłanek z art. 437 § 2 kpk, a w szczególności, jeżeli pozwalają na to zebrane dowody, sąd odwoławczy może zmienić także wyrok wydany w omawianym trybie.

W pozostałym zakresie wyrok ten, jako odpowiadający prawu, należało utrzymać w mocy.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie przepisów przytoczonych w dyspozytywnej części wyroku. Zasady słuszności ( wynik postępowania odwoławczego zdeterminowany był błędami popełnionymi tak przez oskarżyciela publicznego, jak i sąd I instancji ) uzasadniały zwolnienie oskarżonego od wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w tym postępowaniu.