Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 stycznia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Marzanna Chojnowska-spr

Sędzia SO Wiesław Oksiuta

Sędzia del SSR Beata Maria Wołosik

Protokolant: Agnieszka Malewska

Przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Białymstoku Marka Żendziana

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2013 roku

sprawy W. S.

Oskarżonego o czyn z art. 207§ 1 kk w zb z art. 156§ 1 pkt 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 2 października 2012 roku, sygnatura akt VII K 701/ 12

I. Utrzymuje w mocy wyrok w zaskarżonej części uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

II. Zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

W. S. stanął pod zarzutem tego, że w bliżej nieustalonym okresie czasu od miesiąca stycznia 2010 roku do dnia 9 czerwca 2012 roku w B. w mieszkaniu numer (...) przy ul. (...) znęcał się fizycznie i psychicznie nad żoną B. S. w ten sposób, że będąc pod wpływem alkoholu wszczynał awantury domowe, podczas których wyzywał ją słowami powszechnie uważanymi za obraźliwe, poniżał, uderzał rękoma po twarzy oraz kopał po całym ciele przy czym w dniu 9 czerwca 2012 roku będąc w stanie nietrzeźwości wszczął awanturę domową w trakcie której kilkakrotnie uderzył ją pięścią w twarz, a następnie powalił na ziemię i kopał po całym ciele, w wyniku czego doznała ona uszkodzenia ciała w postaci pęknięcia miąższu lewej nerki w części środkowo – górnej z rozerwaniem układu kielichowo – miedniczkowego i masywnym wypływem moczu do przestrzeni okołonerkowej, rozległego krwiaka pod torebką nerki i okołonerkowego oraz złamania dolnych żeber po lewej stronie X i XI – ego w linii łopatkowej oraz podbiegnięcia krwawego w okolicy lewego oka i powieki oka prawego, które spowodowały ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu,

tj. o czyn z art. 207 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 02 października 2012 roku w sprawie sygn. akt VII K 701/12 oskarżonego W. S. uznał za winnego tego, że od nieustalonego dnia na początku 2010 roku do dnia 9 czerwca 2012 roku w B., znęcał się fizycznie i psychicznie nad żoną B. S. w ten sposób, że wszczynał awantury domowe, podczas których wyzywał ją słowami powszechnie uznanymi za obraźliwe, groził pobiciem, popychał, uderzał rękoma po głowie, w tym twarzy, przy czym w dniu 09.06.2012 roku, w trakcie kolejnej awantury, będąc w stanie nietrzeźwości kilkakrotnie uderzył ww. kobietę pięścią w twarz, a następnie przewrócił na podłogę i kopał po całym ciele, w wyniku czego doznała ona pęknięcia miąższu lewej nerki w części środkowo – górnej z rozerwaniem układu kielichowo – miedniczkowego i masywnym wypływem moczu do przestrzeni okołonerkowej, rozległego krwiaka pod torebką nerki i okołonerkowego – co stanowi ciężki uszczerbek na zdrowiu w postaci choroby realnie zagrażającej życiu – oraz złamania dolnych żeber po lewej stronie, tj. X i XI – ego w linii łopatkowej, które spowodowały naruszenie czynności narządów ciała na czas przekraczający 7 dni, a także podbiegnięcia krwawego w okolicy lewego oka i powieki oka prawego, skutkujących naruszeniem czynności narządów ciała na czas trwający nie dłużej niż 7 dni, tj. czynu z art. 207 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2) k.k. w zb. z art. 157 § 1 i 2 k.k. i za czyn ten na mocy art. 207 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2) k.k. w zb. z art. 157 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazał go, zaś na podstawie art. 156 § 1 pkt 2) k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności i na podstawie art. 62 k.k. orzekł system terapeutyczny jej wykonania.

Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył tymczasowe aresztowanie oskarżonego w okresie od 10 czerwca 2012 roku do 2 października 2012 roku.

Zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, wydatkami obciążając Skarb Państwa.

Powyższy wyrok na zasadzie art. 444 k.p.k. oraz art. 425 § 1 i 2 k.p.k. zaskarżyła obrońca W. S. w części dotyczącej orzeczenia o karze.

Na zasadzie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. i art. 438 pkt 4 k.p.k. rozstrzygnięciu Sądu I instancji zarzuciła rażącą niewspółmierność kary, wyrażającą się w wymierzeniu oskarżonemu kary 2 lat pozbawienia wolności z orzeczeniem systemu terapeutycznego jej wykonania, która to kara przekracza stopień winy i nie może odegrać właściwej roli wychowawczej, a także oparcie tego rozstrzygnięcia wyłącznie na okolicznościach obciążających, bez uwzględnienia okoliczności łagodzących oraz okoliczności mogących mieć wpływ na jej wymiar przy pogwałceniu dyrektyw wynikających z art. 53 k.k. poprzez nierozważenie w sposób należyty sytuacji życiowej oskarżonego i całkowite pominięcie w chwili wyrokowania istniejącego obowiązku alimentacyjnego W. S. na rzecz jego trojga dzieci, konieczności kontynuowania przez oskarżonego świadczenia obowiązku pracy celem zaspokajania uzasadnionych potrzeb członków rodziny, a także czynności podjętych celem poddania się leczeniu odwykowemu.

W oparciu o podniesiony zarzut obrońca W. S. na zasadzie art. 427 § 1 k.p.k. wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący 4 lata, ewentualnie poprzez wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności z orzeczeniem systemu terapeutycznego jej wykonania w mniejszym wymiarze, w dolnych granicach ustawowego zagrożenia przewidzianego przepisami art. 156 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k., tj. 1 roku pozbawienia wolności wraz z orzeczeniem przewidzianego przepisem art. 41a k.k. środka karnego w postaci zakazu zbliżania się oskarżonego do B. S..

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jako oczywiście bezzasadna nie zasługuje na uwzględnienie.

Bezsprzecznym jest, iż Sąd Rejonowy analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy, wyciągnął trafne i logiczne wnioski co do winy oskarżonego W. S. oraz okoliczności faktycznych związanych z czynem mu przypisanym. Sąd I instancji dokonał właściwej analizy wszystkich ujawnionych w sprawie dowodów, ocenił je zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczeniem życiowym, słusznie uznając, iż bezspornym dowodem winy oskarżonego są przede wszystkim zeznania pokrzywdzonej B. S., znajdujące odzwierciedlenie w treści opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej. Nie bez znaczenia są również wyjaśnienia samego W. S., który przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

W tym stanie rzeczy uzasadnionym jest twierdzenie, że zaskarżony wyrok nie jest dotknięty żadnymi uchybieniami, które warunkowałyby jego zmianę lub uchylenie poza granicami zaskarżenia. Sąd Rejonowy poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, a na ich podstawie wywiódł prawidłowy wniosek co do sprawstwa i winy oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się również żadnych uchybień Sądu I instancji w zakresie oceny tych okoliczności sprawy, które rzutowały na wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary. Sąd Rejonowy w pisemnych motywach swojego wyroku szczegółowo uzasadnił wymierzoną W. S. karę – tak w aspekcie jej wysokości, jak i odstąpienia od stosowania wobec oskarżonego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia jej wykonania – a Sąd Okręgowy w całości to stanowisko podzielił.

W tym miejscu przypomnieć należy, że zgodnie z ukształtowaną linią orzecznictwa rażąca niewspółmierność kary jest uchybieniem w zakresie konsekwencji prawnych czynu, a zatem realnie można o niej mówić wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych, wymierzonych za popełnione przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie zapewnia spełnienia celów kary. Ponadto, orzeczona kara lub środek karny mogą być uznane za niewspółmierne, gdy nie uwzględniają w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnionego czynu, jak i osobowości sprawcy ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2009 roku w sprawie o sygn. akt WA 19/09, OSNwSK 2009/1/1255, Lex 598172). Niewspółmierność kary jest niewątpliwie pojęciem ocennym. Ponieważ w treści art. 438 pkt 4 k.p.k. mowa jest o niewspółmierności rażącej, należy uznać, że chodzi o dysproporcję znaczną, bijącą wręcz w oczy, a nie ewentualnie drobne różnice w ocenie Sądu I i II instancji.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt stanu faktycznego niniejszej sprawy wskazać należy, że wbrew twierdzeniom apelującej kara wymierzona W. S. przez Sąd I instancji jest w pełni adekwatna zarówno do społecznego niebezpieczeństwa popełnionego przez niego czynu, jak i do jego właściwości osobistych. W szczególności kara ta z pewnością nie razi surowością i nie przekracza stopnia winy. Przyjęty przez Sąd I instancji wymiar kary 2 lat pozbawienia wolności, w sytuacji gdy Sąd ten dysponował sankcją w granicach od roku do lat 10 pozbawienia wolności, jest prawidłowy i został w sposób należyty i wyczerpujący uzasadniony.

Sąd I instancji właściwie ustalił zarówno aktualną sytuację życiową oskarżonego, jak i najistotniejsze spośród podmiotowych i przedmiotowych okoliczności obciążających (uprzednią karalność, uzależnienie od alkoholu, działanie ze znaczną brutalnością, intensywność przemocy fizycznej stosowanej wobec żony, zdemoralizowanie) oraz łagodzących (stosunkowo młody wiek, przyznanie się oskarżonego do popełnienia zarzucanego mu czynu połączone ze złożeniem szczerych wyjaśnień, wyrażenie skruchy i żalu z powodu tego, co się stało). Nie pozostał poza oceną Sądu również fakt, iż przedmiotem zamachu oskarżonego były różne dobra prawne, tj. zasady współżycia w rodzinie, nietykalność cielesna, życie i zdrowie człowieka, godność osobista oraz wolność od strachu. Niczym nieuzasadniony jest zatem zarzut apelującej, że Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie odnośnie kary wyłącznie na okolicznościach obciążających oskarżonego. Znamiennym jest bowiem, że właśnie uwzględnienie okoliczności łagodzących zdecydowało o wymierzeniu oskarżonemu kary pozbawienia wolności w dolnych granicach zagrożenia ustawowego.

Przechodząc do silnie zaakcentowanej w apelacji kwestii warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności należy stwierdzić, iż w okolicznościach niniejszej sprawy nie było podstaw do zastosowania tegoż środka probacyjnego. Podstawową przesłanką stosowania omawianej instytucji jest pozytywna prognoza kryminologiczna, wyrażająca się w przekonaniu Sądu, że sprawca wykona nałożone na niego obowiązki próby i nie powróci do przestępstwa, a zatem wykonanie wymierzonej mu kary nie będzie konieczne. W przypadku oskarżonego takich ustaleń poczynić nie sposób.

Wykonywanie przez W. S. pracy, deklarowanie chęci podjęcia leczenia uzależnienia od alkoholu i posiadanie trójki dzieci nie determinuje automatycznie, że w stosunku do osoby oskarżonego Sąd winien zastosować dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności. Co istotne, Sąd Rejonowy rozważał możliwość zastosowania w/wymienionej instytucji słusznie – zdaniem Sądu Okręgowego – nie znajdując ku temu podstaw. Argumentacja Sądu odnośnie negatywnej prognozy kryminologicznej względem oskarżonego ze względu na przebieg czynności sprawczych i uzależnienie od alkoholu jest jak najbardziej prawidłowa i została w pełni podzielona przez Sąd odwoławczy. Nadmienić należy, że W. S. realizował znamiona znęcania się nad żoną częściowo w okresie próby związanej z warunkowym przedterminowym zwolnieniem z odbycia reszty kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie, co świadczy o wysoce lekceważącym stosunku oskarżonego do porządku prawnego.

Reasumując wskazać należy, iż bezwzględny charakter orzeczonej wobec W. S. kary pozbawienia wolności należycie odzwierciedla stopień społecznej szkodliwości czynu i stopień zawinienia oskarżonego oraz uwzględnia jego właściwości i warunki osobiste, w tym uprzednią karalność. O ile można zgodzić się z twierdzeniem, że kara 2 lat pozbawienia wolności jest niewątpliwie karą surową, to jednak w realiach niniejszej sprawy nie razi swą surowością w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. W tej sytuacji wnioski odwoławcze obrońcy oskarżonego o zmianę wyroku Sądu I instancji poprzez zawieszenie wykonania orzeczonej wobec W. S. kary 2 lat pozbawienia wolności ewentualnie poprzez złagodzenie tejże kary do roku nie mogły zostać uwzględnione.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy orzekł jak w wyroku.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., zwalniając oskarżonego od ich ponoszenia. Powyższe jest skutkiem uznania Sądu Okręgowego, iż uiszczenie kosztów sądowych przez W. S. – przy uwzględnieniu orzeczonej wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności oraz tego, iż nie posiada on żadnego majątku – byłoby dla niego zbyt uciążliwe.