Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2014 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Schubert (spr.)

Sędziowie: SO Aneta Szwedowska

SR del. do SO Marek Maculewicz

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Niedzielska

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2014 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko G. S.

o alimenty

na skutek apelacji obu stron

od wyroków Sądu Rejonowego w Olsztynie

z dnia 26 maja 2014 roku i z dnia 17 lipca 2014 roku

sygn. akt III RC 277/13

I.  Oddala obydwie apelacje.

II.  Koszy procesu między stronami za instancję odwoławczą wzajemnie znosi.

Sygn. akt VI RCa 250/14

UZASADNIENIE

Powód M. S. domagał się zasądzenia od pozwanego na jego rzecz alimentów w wysokości 2.000 złotych miesięcznie, a następnie domagał się alimentów poczynając od kwietnia 2013 roku oraz zasądzenia kwoty 8.000 złotych tytułem niezaspokojonych potrzeb uprawnionego z czasu przed wniesieniem pozwu.

Wyrokiem zaocznym z dnia 12 sierpnia 2013r Sąd Rejonowy w Olsztynie zasądził od pozwanego na rzecz powoda alimenty w wysokości po 2.000 złotych miesięcznie, poczynając od dnia 20 marca 2013r. Sąd zasądził również tytułem alimentów z okresu przed wniesienia pozwu ( grudzień 2012 – marzec 2013 ) kwotę 6.000 złotych. Sąd zasądził także od pozwanego na rzecz powoda koszty procesu w wysokości 2.417 złotych.

Pozwany G. S. w sprzeciwie od wyroku zaocznego wniósł o jego uchylenie i oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu podniósł, że powód zachowuje się wobec niego w sposób rażąco niewłaściwy – ubliża mu, jest wobec niego wulgarny, znieważa go i obraża. Nadto miał zaatakować ojca i go pobić - uderzył pozwanego trzonkiem od wideł, w wyniku czego doznał on urazu lewej nogi. Zdaniem pozwanego żądanie alimentów z jakim wystąpił syn jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Dodał, że powód studiuje w systemie wieczorowym i ma możliwości, aby podjąć zatrudnienie, chociażby w niepełnym wymiarze czasu. Zdaniem pozwanego powód prezentuje niezwykle roszczeniową postawę.

Odpowiadając na sprzeciw powód podtrzymał swoje żądania z pozwu oraz wniósł o utrzymanie wyroku zaocznego w całości w mocy.

Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 26 maja 2014 roku w sprawie III RC 277/13 utrzymał w mocy wyrok zaoczny Sądu Rejonowego z dnia 12 sierpnia 2013 r. z tą tylko zmianą, że alimenty zasądzone od pozwanego G. S. na rzecz powoda M. S. obniżył z dniem 1 czerwca 2014 roku do kwoty 1500 złotych miesięcznie. Nadto wyrokiem z dnia 17 lipca 2014 roku uzupełnił wyrok z dnia 26 maja 2014 roku w ten sposób, że dodał punkt o brzmieniu „oddala powództwo w pozostałej części”.

W uzasadnieniu podał, że zarzuty pozwanego zasługują na częściowe uwzględnienie. Zdaniem Sądu I instancji zachowanie powoda jest rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyż chce sprowadzić ojca do roli dostarczyciela pieniędzy na swoje bardzo wygodne, dostanie życie, nie dając w zamian od siebie nic, a wręcz traktując go jak najgorszego wroga. Zgodnie z treścią art. 144 ¹ kro zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jest przy tym oczywiste, że rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zachowanie uprawnionego do alimentów może uzasadniać jedynie ich obniżenie – częściowe uchylenie, tak jak zakwalifikował to Sąd w przedmiotowej sprawie. Sąd Rejonowy podzielił również częściowo zarzuty pozwanego odnośnie braku aktywności syna, który studiuje w W.na studiach wieczorowych, otrzymuje na swoje utrzymanie od rodziców 4.000 złotych miesięcznie i nie podejmuje aktywności w celu znalezienia własnych źródeł dochodu. Powód ma już (...) lata, kończy studia licencjackie, studiuje na renomowanej uczelni, a do tego mieszka w mieście o najniższym w kraju bezrobociu i największych możliwościach na znalezienie pracy odpowiadającej jego wykształceniu. W ocenie Sądu Rejonowego, postępowanie powoda dowodzi, iż woli on wygodnie żyć za 4.000 złotych, które co miesiąc przesyłają mu rodzice. Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności Sąd uznał za usprawiedliwione obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem zaocznym jakie pozwany ma łożyć na utrzymanie syna do kwoty 1.500 złotych miesięcznie. Postępowanie powoda jest oczywiście sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, stąd też żądane przez niego alimenty są nadużyciem przysługujących mu praw, w sytuacji gdy sam sprowadza swojego ojca jedynie do roli płatnika, którego nie chce znać, ani oglądać. Niezależnie od powyższego kwota taka w połączeniu nawet z takimi samym zaangażowanie matki pozwanego jest zdaniem Sądu Rejonowego w zupełności adekwatna do zakresu usprawiedliwionych potrzeb powoda. Z tych też względów, Sąd Rejonowy na podstawie art. 347 k.p.c. utrzymał w mocy wyrok zaoczny zmieniając go w ten jedynie sposób, iż obniżył wysokość bieżących rat alimentacyjnych do kwoty po 1.500 złotych miesięcznie. Dodatkowo wskazał, że pozwany uiścił już wszystkie należności alimentacyjne i zostały one przez pozwanego na bieżąco rozdysponowane, Sąd ustalił alimenty w wysokości po 1.500 złotych poczynając od dnia 1 czerwca 2014 roku.

Apelacje od powyższego wyroku wnieśli zarówno pozwany jak i powód.

Pozwany zażądał zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości.

Podał, że ogół negatywnych zachowań jakich dopuszcza się powód wobec pozwanego, uzasadniają całkowite oddalenie powództwa, a nie obniżenie wysokości zasądzonych alimentów do kwoty po 1500 złotych miesięcznie. Podkreślił przy tym, że powód posiada wystarczające możliwości, aby podjąć starania o uzyskiwanie dochodów na własne utrzymanie.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez utrzymanie zaskarżonego wyroku zaocznego w całości, a także zmianę zaskarżonego wyroku uzupełniającego i utrzymanie zaskarżonego wyroku zaocznego w całości.

W uzasadnieniu podał, że postępowanie pozwanego bardzo go zraniło i czuje do ojca wielki żal, co w pewnym sensie wpływa na jego obecne relacje z pozwanym. Podniósł przy tym, że pozwany zachowuje się wobec niego wulgarnie i agresywnie. Jednocześnie podkreślił, że charakter jego studiów, ilość i zajęć, w których uczestniczy, praktycznie uniemożliwiają mu znalezienie jakiegokolwiek zatrudnienia.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego i powoda są niezasadne i nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie i na podstawie poczynionych ustaleń wyciągnął wnioski, które to Sąd Okręgowy podziela w pełni. W ocenie tut. Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy, nie wskazuje na konieczność uwzględnienia apelacji i zmiany zaskarżonego wyroku.

Na wstępie wskazać należy, że w ocenie Sądu Okręgowego, decyzja Sądu Rejonowego o częściowym uwzględnieniu sprzeciwu od wyroku zaocznego była w pełni słuszna. Prawidłowo wskazał Sąd Rejonowy, że zgodnie z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast w myśl art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że powód nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać i wymaga wsparcia finansowego ze strony pozwanego. Istotnym jest, że strony co do zasady nie kwestionowały zarówno zakresu usprawiedliwionych potrzeb powoda oraz wysokości alimentów koniecznych na ich zaspokojenie, jak również możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego. Istotą sporu pomiędzy stronami są ich wzajemne relacje. Powód ma pretensje do ojca o jego postępowanie, które doprowadziło do rozpadu rodziny oraz o jego brak szczerości, zaś pozwany zarzuca powodowi wulgarne i agresywne zachowania. Sąd Rejonowy przeanalizował wnikliwie te okoliczności, czemu dał wyraz w obszernych motywach pisemnego uzasadnienia wyroku. Sąd Okręgowy w pełni podziela uznanie Sądu I instancji, że zachowanie powoda jest rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, gdyż stara się on sprowadzić ojca do roli dostarczyciela pieniędzy na swoje bardzo wygodne, dostanie życie, nie dając w zamian od siebie nic, a wręcz traktując go jak najgorszego wroga. Tym niemniej ocena całokształtu zachowania powoda, nie pozwala na przyjęcie, że zostały spełnione przesłanki z art. 144 ¹ kro, zgodnie z którymi pozwany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem syna. Zauważyć należy, że również pozwany zachowuje się wobec syna niewłaściwie pozwalając na konfrontacyjne wzajemne relacje. Sąd Okręgowy podziela natomiast pogląd wyrażony przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku, że rażąco sprzeczne z zasadami współżycia społecznego zachowanie powoda, może uzasadniać jedynie ich obniżenie – częściowe uchylenie.

Bezspornym w niniejszej sprawie jest, że pozwany ma (...) lata, kończy studia licencjackie, studiuje w trybie niestacjonarnym, a co za tym idzie, ma on pewne możliwości, aby podjąć dorywczą pracę, która dostarczałaby mu dochód, umożliwiający zabezpieczyć chociażby część wydatków jakie ponosi on w związku ze swoim utrzymaniem. Zatrudnienie takie lub staż, jak wskazywał na to Sąd Rejonowy, nawet w częściowym wymiarze czasu pracy pozwoliłoby powodowi zdobyć niezbędne doświadczenie, rozwinąć posiadaną wiedzę i umiejętności, co w przyszłości umożliwi mu znalezienie stałej pracy. Powód tymczasem nie poszukuje intensywnie alternatywnych źródeł dochodu, zaś utrzymuje się jedynie ze środków finansowych uzyskiwanych od rodziców, w dużej mierze pochodzących z alimentów zasądzonych od pozwanego. Powyższa okoliczność, przy uwzględnieniu dość biernej i roszczeniowej postawy powoda, czyni zasadną argumentację pozwanego, który konsekwentnie podnosił, że powód nie wykorzystuje posiadanych możliwości zarobkowych, zaś wobec niego zachowuje się wręcz niegodziwie. Postępowanie powoda jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i prawidłowo uznał Sąd I instancji, że żądane przez niego alimenty są nadużyciem przysługujących mu praw, tym niemniej w ocenie Sądu Okręgowego, zasądzona kwota 1500 złotych alimentów miesięcznie, w połączeniu ze środkami uzyskiwanymi przez powoda od matki, jest w zupełności adekwatna do zakresu usprawiedliwionych potrzeb powoda.

Reasumując powyższe, Sąd Okręgowy uznał, że orzeczenie Sądu Rejonowego jest w prawidłowe i uwzględnia wszystkie okoliczności sprawy, stad też na podstawie art. 385 kpc, oddalił obydwie apelacje (punkt I wyroku).

W punkcie II wyroku orzeczono na podstawie art. 100 kpc.