Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 grudnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie

III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący SSA Jolanta Hawryszko (spr.)

Sędziowie SSA Anna Polak

SSA Romana Mrotek

po rozpoznaniu 30 grudnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy E. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o rentę

na skutek zażalenia organu rentowego na postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 16 października 2014 r. sygn. akt VI U 250/13,

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie.

SSA Anna Polak SSA Jolanta Hawryszko SSA Romana Mrotek

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim w sprawie E. Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. o rentę postanowieniem z 16.10.2014 r. uchylił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z 8.02.2013 r., zn. (...) i sprawę przekazał organowi rentowemu do rozpoznania, oraz umorzył postępowanie.

Sąd Okręgowy, zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. wskazał, że w toku postępowania sądowego zaszła nowa okoliczność dotycząca stanu zdrowia ubezpieczonej polegająca na rozpoznaniu choroby P., co wynikało z zaświadczenia lekarskiego z 15.01.2014 r.

Zażalenie na postanowienie złożył organ rentowy, wnioskując o jego uchylenie i wyrażając pogląd, że sąd I instancji nadużył instytucji zagwarantowanej art. 477 ^{( 14 )}§ 4 k.p.c. Argumentowano, że w badaniach biegłych sadowych w dniu 29.11.2013r. biegli wskazali na drżenie kończyny górnej lewej i dalej zaznaczona niezborność lewostronna, co stanowi ob­jawy choroby P.. Jednak tego rodzaju nowa okoliczność, jaką miało być rozpoznanie chorobyP. nie mogła stanowić usprawiedliwionej podstawy do zastosowania art. 477 ^{( 14)} § 4 k.p.c.

Sąd apelacyjny rozważył zażalenie i uznał, że jest uzasadnione, chociaż nie ujmuje istoty błędu jaki popełnił sąd okręgowy.

Analogiczna sprawa była już przedmiotem rozstrzygnięcia Sądu Apelacyjnego w Szczecinie w sprawie III AUz 104/14 i sąd apelacyjny przychyla się do wywodu prawnego zaprezentowanego we wskazanej sprawie, nie widząc konieczności powtarzania tego wywodu. Wskazuje jednak na wnioski sformułowane w jego podsumowaniu. Oczywistym jest, że badanie legalności decyzji możliwe jest tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili jej wydawania, zaś postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym ustalenia organu rentowego, w tym w zakresie merytorycznej trafności orzeczenia o zdolności ubezpieczonego do pracy lub jej braku. W sprawach o rentę z tytułu niezdolności do pracy postępowanie dowodowe odbywa się, z uwagi na wymóg posiadania specjalistycznej wiedzy, z udziałem biegłych sądowych z zakresu medycyny, którzy z medycznego punku widzenia oceniają istnienie przesłanki niezdolności do pracy w okresie poprzedzającym wydanie decyzji organu rentowego co do tego prawa. Dowód z opinii biegłych może być więc przeprowadzony jedynie na okoliczności istotne dla rozpoznania sprawy, czyli na okoliczność istnienia niezdolności do pracy w okresie bezpośrednio poprzedzającym wydanie zaskarżonej decyzji. Zatem pojęcie prawne nowa okoliczność w rozumieniu art. 477 ¹⁴ §4 k.p.c. oznacza tego rodzaju zdarzenia prawne, które choć powstałe po wniesieniu odwołania, mają znaczenie dla oceny stanu zdrowia do dnia decyzji, ale już nie na przyszłość. Tylko w sytuacji ujawnienia tego rodzaju zdarzeń w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, na podstawie wskazanego przepisu, sprawa powinna być przekazana do ponownego postępowania przed organem rentowym po to zasadniczo, aby organy orzecznicze Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, niejako w pierwszej instancji mogły dokonać ponownej oceny stanu zdrowia z uwzględnieniem tych zdarzeń. Natomiast nie można stosować wskazanego przepisu w sytuacji, gdy nowe schorzenia ujawniają się po wydaniu decyzji przez organ rentowy.

W sprawie sąd I instancji błędnie zastosował art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. przyjmując, że zaistniała nowa okoliczność w rozumieniu tego przepisu mimo, że nowa okoliczność dotycząca stanu zdrowia ubezpieczonej, polegająca na rozpoznaniu choroby P. ujawniła się w postępowaniu sądowym (co wprost wynika z uzasadnienia postanowienia). Sąd okręgowy nie wziął pod rozwagę, że przesłanka nowości musi wprost odnosić się do okresu poprzedzającego wydanie spornej decyzji, a nie do okresu po jej wydaniu. Decyzja odmawiająca prawa do renty nie rozstrzyga przecież negatywnie na przyszłość i strona zawsze może złożyć kolejny wniosek o rentę. Zatem żadne okoliczności odnoszące się do stanu zdrowia za dalszy okres nie mogą stanowić o wadliwości decyzji. Nie było więc podstaw materialno prawnych by uznać istnienie nowej okoliczności w rozumieniu art. 477 ¹⁴ §4 k.p.c. W takim przypadku ochronę interesów ubezpieczonej - której świadczenie wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek (art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) - gwarantował art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c., stosownie do którego jeżeli ubezpieczony zgłosił nowe żądanie, dotychczas nierozpoznane przez organ rentowy, sąd przyjmuje to żądanie do protokołu i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu.

W konsekwencji sąd apelacyjny na podstawie art. 397 § 2 w zw. z art. 386 §4 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie.

SSA Anna Polak SSA Jolanta Hawryszko SSA Romana Mrotek