Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 10 czerwca 1997 r.
II UKN 182/97
Prowadzenie w ramach ma e skiej wspólno ci maj tkowej rolniczego
dzia u specjalnego, formalnie zarejestrowanego na jednego z ma onków, wy-
wo uje wobec obojga ma onków skutki prawne wynikaj ce z prawa ubezpie-
cze spo ecznych.
Przewodnicz cy SSN: Maria Ma kowska, S dziowie SN: Zbigniew Myszka
(sprawozdawca), Barbara Wagner.
S d Najwy szy, po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 1997 r. sprawy z wniosku
Zofii K. przeciwko Zak adowi Ubezpiecze Spo ecznych-Oddzia owi w Z.W. o eme-
rytur , na skutek kasacji wnioskodawczyni od wyroku S du Apelacyjnego-S du Pracy i
Ubezpiecze Spo ecznych w odzi z dnia 4 lutego 1997 r. [...]
u c h y l i zaskar ony wyrok i spraw przekaza S dowi Apelacyjnemu-S -
dowi Pracy i Ubezpiecze Spo ecznych w odzi do ponownego rozpoznania, pozosta-
wiaj c temu S dowi rozstrzygni cie o kosztach post powania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Zak ad Ubezpiecze Spo ecznych-Oddzia w Z.W. decyzj z dnia 13 grudnia
1995 r. odmówi Zofii K., urodzonej 27 stycznia 1940 r., prawa do wcze niejszej eme-
rytury przyjmuj c, e nie legitymuje si 30 letnim sta em gdy udowodni a jedynie 25
lat 2 miesi ce i 5 dni sta u ubezpieczeniowego. Organ rentowy nie uwzgl dni ubez-
pieczonej okresu prowadzenia dzia u specjalnego od grudnia 1970 r. do czerwca 1977
r., wskazuj c na nieudokumentowanie tej dzia alno ci.
Odwo anie od tej decyzji oddali S d Wojewódzki-S d Pracy i Ubezpiecze
Spo ecznych w odzi wyrokiem z dnia 4 pa dziernika 1996 r., przyjmuj c e ubezpie-
czona nie przed o y a dokumentów potwierdzaj cych prowadzenie dzia u specjalne-
go w spornym okresie, a przes uchana w charakterze wiadka Franciszka M. zezna a
jedynie, e to m ubezpieczonej prowadzi dzia specjalny - pieczarkarni , co nie
mia o automatycznego odniesienia do sytuacji prawnej ubezpieczonej
S d Apelacyjny-S d Pracy i Ubezpiecze Spo ecznych w odzi oddali apela-
cj ubezpieczonej i podzieli ustalenia faktyczne oraz ocen prawn S du pierwszej
instancji. S d Apelacyjny przyj , e ubezpieczona nie udowodni a, e w spornym
okresie prowadzi a rolniczy dzia specjalny, który zgodnie z zeznaniami wiadka
Franciszki M., prowadzi jej m , a ubezpieczona w nim pracowa a. S d ten uzna ,
e takie zeznania nie stanowi y dostatecznego dowodu potwierdzaj cego fakt prowa-
dzenia przez ubezpieczon w spornym okresie dzia alno ci rolniczej, od której op a-
ca a podatek rolny.
W kasacji ubezpieczona podtrzyma a zarzut naruszenia przepisów post po-
wania, maj cych istotny wp yw na wynik sprawy (art. 393
1
pkt 2 KPC), przez pomi-
ni cie lub b dn ocen zezna wiadka Franciszki M. - pracownicy ówczesnej Rady
Narodowej w K. (miejscowo ci prowadzenia rolniczego dzia u specjalnego), która zez-
na a, e ubezpieczona wraz z m em prowadzi a w spornym okresie rolniczy dzia
specjalny, który wprawdzie formalnie by zarejestrowany na jej m a - op acaj cego
podatek rolny, ale nie powinno podlega kwestii, e ubezpieczona wspó pracowa a w
tym dziale specjalnym. Na rozprawie kasacyjnej pe nomocnik ubezpieczonej wskaza ,
e w aktach rentowych znajduj si notarialnie po wiadczone pisemne zeznania
dwóch innych wiadków, którzy zeznali, e ubezpieczona w spornym okresie
pracowa a w dziale specjalnym produkcji pieczarek.
S d Najwy szy zwa y , co nast puje.
Kasacja jest uzasadniona wobec niewyja nienia wszystkich istotnych okolicz-
no ci sprawy w zakresie niezb dnym do prawid owej oceny zebranego w sprawie
materia u, a w konsekwencji do prawid owego orzekania. Pe nomocnik ubezpieczo-
nej, korzystaj c z uprawnienia do uzupe niaj cego przytaczania uzasadnienia podsta-
wy kasacyjnej (art. 393
11
zdanie drugie KPC), trafnie wskaza , e S dy obu instancji
bezpodstawnie pomin y przed o one w post powaniu rentowym pisemne zeznania
dwóch innych wiadków, którzy potwierdzili prac ubezpieczonej w spornym okresie w
rolniczym dziale specjalnym (uprawy pieczarek).
W zaskar onej decyzji odmowa uwzgl dnienia spornego okresu do sta u
emerytalnego ubezpieczonej nie wynika a z przekre lenia wiarygodno ci zezna tych
wiadków, ale z braku jakichkolwiek dokumentów potwierdzaj cych prowadzenie tej
dzia alno ci. Tymczasem w a nie z powodu braku dokumentacji z Urz du Miasta i
Gminy w ., wynikaj cego z ograniczonego okresu przechowywania ksi g podatków i
op at podatku gruntowego, ubezpieczona w sposób uprawniony wykazywa a sporny
okres zeznaniami wiadków, których wiarygodno podlega a ocenie zarówno w pos-
t powaniu rentowym, jak i w procedurze s dowej.
Równocze nie prowadzenie rolniczego dzia u specjalnego i op acanie podatku
rolnego przez m a ubezpieczonej zosta o potwierdzone w post powaniu s dowym.
Prowadzenie - w ramach ma e skiej wspólno ci maj tkowej - rolniczego dzia u
specjalnego, formalnie zarejestrowanego na jednego z ma onków, wywo uje skutki
prawne wobec obojga ma onków. Ponadto wobec potwierdzenia w post powaniu
s dowym faktu prowadzenia rolniczego dzia u specjalnego i op acania podatku rolne-
go przez m a ubezpieczonej oraz pracy w tym dziale specjalnym ubezpieczonej -
pogl d S du Apelacyjnego o braku mo liwo ci uwzgl dnienia ubezpieczonej spornego
okresu do sta u emerytalnego jest bezpodstawny wobec regulacji art. 5 ustawy z dnia
17 grudnia 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent
oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.). Przepis ten nakazuje
uwzgl dnia nie tylko przypadaj ce przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia
gospodarstwa rolnego (dzia u specjalnego produkcji rolnej w rozumieniu przepisów
podatkowych), ale tak e przypadaj ce przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w
gospodarstwie rolnym (dziale specjalnym) - odpowiednio pkt 2 i 3 powo anej normy
prawnej. Trafnie przy tym w kasacji zwrócono uwag , e ta sama przecie praca w
dziale specjalnym zosta a uwzgl dniona do sta u emerytalnego ubezpieczonej ju po
wprowadzeniu systemu rolniczego ubezpieczenia spo ecznego, tj. od 1 lipca 1977 r.
Powy sze okoliczno ci podwa a y w istotny sposób trafno s dowej oceny
niepe nego materia u dowodowego zebranego w sprawie (art. 233 ' 1 KPC), przeto
S d Najwy szy orzek kasatoryjnie z mocy art. 393
13
' 1 KPC.
========================================