II UKN 228/97
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Korekty wprowadzone przez SAOS:
Zmiana nazwy izby Sądu Najwyższego z "Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych" na "Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych".
Automatyczne korekty wprowadzone przez system SAOS w czasie importu orzeczenia z zewnętrznego systemu
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
- 1 -
Wyrok z dnia 11 września 1997 r.
II UKN 228/97
Jeżeli pełnomocnik ubezpieczonego, wykonujący zawód radcy prawnego
we własnej kancelarii nie został zawiadomiony o rozprawie apelacyjnej, po której
zapadł wyrok, wskutek tego, że zawiadomienie wysłano bezpośrednio na adres
strony, zaś w rozprawie nie brała udziału ani strona ani radca prawny, to
postępowanie dotknięte jest nieważnością, gdyż strona została pozbawiona
możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5 KPC).
Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Roman Kuczyński
(sprawozdawca), Zbigniew Myszka.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 11 września 1997 r. sprawy z wniosku
Władysława Ś. "Ś-I." Zakład Przetwórstwa Żywności w R. przeciwko Zakładowi Ubez-
pieczeń Społecznych-Oddziałowi w K. o ustalenie obowiązku ubezpieczenia i wymiaru
składek, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z
dnia 9 stycznia 1997 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w
Gdańsku do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 20 marca 1995 r. [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w
K. ustalił obowiązek opłacenia przez prowadzącego działalność gospodarczą
Władysława Ś. składki ubezpieczeniowej z tytułu zatrudnienia 35 pracowników.
W odwołaniu do Sądu Wojewódzkiego w Koszalinie Władysław Ś. wnosił o
ustalenie, że nie jest zobowiązany do zapłaty składek ubezpieczeniowych wskazując, że
osoby wymienione w załączniku do zaskarżonej decyzji nie były zatrudnione na
podstawie umowy o pracę - lecz, jak to wynika z pisma procesowego z dnia 3 lipca 1995
r. [...] na podstawie umowy o dzieło. Wykonanie dzieła polegało na sortowaniu i
- 2 -
kalibrowaniu jelit naturalnych zwierzęcych.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie wyrokiem z
dnia 8 października 1996 r. uwzględnił odwołanie Władysława Ś. i ustalił, że właściciel
Zakładu Przetwórstwa Żywności "Ś.-I." w R. nie miał obowiązku uiszczenia składki
ubezpieczeniowej za osoby wykonujące na jego rzecz wyżej wspomniane dzieło,
bowiem w łączących je z właścicielem firmy stosunku prawnym brak było cech
charakterystycznych dla stosunku pracy.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 9 stycznia 1997 r. wskutek apelacji
Oddziału ZUS w K. zmienił wyrok Sądu Wojewódzkiego w Koszalinie w całości i oddalił
odwołanie Władysława Ś. od decyzji Oddziału ZUS.
Sąd Apelacyjny odmiennie ocenił umowy Władysława Ś. z osobami sortującymi
jelita uznając, że posiadają one w swej treści istotne elementy stosunku pracy.
Kasacja pełnomocnika Władysława Ś. zarzuca wyrokowi Sądu Apelacyjnego
naruszenie prawa materialnego - art. 627 KC i art. 22 KP przez uznanie, że kalibrowanie
i sortowanie jelit nie może być przedmiotem umowy o dzieło, a także nieważność
postępowania wskutek pozbawienia ubezpieczonego możliwości obrony swoich praw z
uwagi na niezawiadomienie ustanowionego w sprawie pełnomocnika o rozprawie
apelacyjnej i nieobecność na niej także samego ubezpieczonego.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Ze względu na treść przepisu art. 393
11
KPC Sąd Najwyższy zobowiązany jest
brać pod uwagę z urzędu nieważność postępowania.
W świetle art. 379 KPC nieważność postępowania zachodzi m.in. wtedy, gdy
strona została pozbawiona możności obrony swych praw (pkt 5 art. 379 KPC) i taki
zarzut postawił zaskarżonemu wyrokowi autor kasacji.
Zarzutowi temu nie można odmówić słuszności.
Odwołanie od decyzji Oddziału ZUS do Sądu Wojewódzkiego wniósł radca
prawny Ryszard K., prowadzący Kancelarię Prawniczą w K. [...]. Ten sam pełnomocnik
wniósł odpowiedź na apelację ZUS od wyroku Sądu Wojewódzkiego [...]. W aktach
sprawy znajduje się zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy apelacyjnej polecające
zawiadomienie o jej terminie radcy prawnego Ryszarda K. (pełnomocnictwo [...] - z
- 3 -
wskazanym wyżej adresem).
Tymczasem zarządzenie to zostało wykonane w ten sposób, że zawiadomienie o
rozprawie dla radcy prawnego Ryszarda K. wysłano [...] na adres "Ś.-I." Zakład
Przetwórstwa Żywności w R., a pokwitowała je Anna Ś. Na rozprawę apelacyjną w dniu
9 stycznia 1997 r. za strony nie stawił się nikt, przy czym zaprotokołowano, że są one
prawidłowo zawiadomione. Stwierdzenie to dotyczyć może tylko Oddziału ZUS. Nie
można natomiast uznać za zawiadomionego prawidłowo pełnomocnika
ubezpieczonego, gdyż prowadzi on kancelarię prawniczą w K., a nie w Zakładzie
Przetwórstwa Żywności w R.
Rozprawa, o terminie której pełnomocnik ubezpieczonego nie był powiadomiony
bezpośrednio poprzedzała wydanie przez Sąd Apelacyjny wyroku w dniu 9 stycznia
1997 r. Należy zatem uznać, że postępowanie przed Sądem Apelacyjnym dotknięte
zostało nieważnością, gdyż ubezpieczony pozbawiony został możności obrony swych
praw (art. 379 pkt 5 KPC). Stanowisko takie jest utrwalone w orzecznictwie Sądu
Najwyższego (vide wyrok Sądu Najwyższego z 12 czerwca 1967 r., III PRN 46/67 - nie
publikowany, z 16 października 1972 r., III CRN 236/72, z 10 lipca 1979 r., II CR 331/74,
OSNC 1975 z. 5 poz. 84, postanowienie Sądu Najwyższego z 4 września 1996 r., III
ARN 33/96, OSNAPiUS 1997 z. 6 poz. 89).
Sąd Apelacyjny uznał zresztą fakt niewłaściwego zawiadomienia pełnomocnika
ubezpieczonego o terminie rozprawy za oczywisty, skoro postanowieniem z dnia 26
lutego 1997 r. uznał za uzasadniony wniosek o przywrócenie terminu do złożenia
wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu II instancji, motywowany tym właśnie faktem.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł na zasadzie art. 393
11
i 393
1
' 1
KPC jak w sentencji wyroku.
========================================
Wyrok z dnia 11 września 1997 r.
II UKN 228/97
Jeżeli pełnomocnik ubezpieczonego, wykonujący zawód radcy prawnego
we własnej kancelarii nie został zawiadomiony o rozprawie apelacyjnej, po której
zapadł wyrok, wskutek tego, że zawiadomienie wysłano bezpośrednio na adres
strony, zaś w rozprawie nie brała udziału ani strona ani radca prawny, to
postępowanie dotknięte jest nieważnością, gdyż strona została pozbawiona
możności obrony swych praw (art. 379 pkt 5 KPC).
Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Roman Kuczyński
(sprawozdawca), Zbigniew Myszka.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 11 września 1997 r. sprawy z wniosku
Władysława Ś. "Ś-I." Zakład Przetwórstwa Żywności w R. przeciwko Zakładowi Ubez-
pieczeń Społecznych-Oddziałowi w K. o ustalenie obowiązku ubezpieczenia i wymiaru
składek, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z
dnia 9 stycznia 1997 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w
Gdańsku do ponownego rozpoznania.
U z a s a d n i e n i e
Decyzją z dnia 20 marca 1995 r. [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w
K. ustalił obowiązek opłacenia przez prowadzącego działalność gospodarczą
Władysława Ś. składki ubezpieczeniowej z tytułu zatrudnienia 35 pracowników.
W odwołaniu do Sądu Wojewódzkiego w Koszalinie Władysław Ś. wnosił o
ustalenie, że nie jest zobowiązany do zapłaty składek ubezpieczeniowych wskazując, że
osoby wymienione w załączniku do zaskarżonej decyzji nie były zatrudnione na
podstawie umowy o pracę - lecz, jak to wynika z pisma procesowego z dnia 3 lipca 1995
r. [...] na podstawie umowy o dzieło. Wykonanie dzieła polegało na sortowaniu i
- 2 -
kalibrowaniu jelit naturalnych zwierzęcych.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie wyrokiem z
dnia 8 października 1996 r. uwzględnił odwołanie Władysława Ś. i ustalił, że właściciel
Zakładu Przetwórstwa Żywności "Ś.-I." w R. nie miał obowiązku uiszczenia składki
ubezpieczeniowej za osoby wykonujące na jego rzecz wyżej wspomniane dzieło,
bowiem w łączących je z właścicielem firmy stosunku prawnym brak było cech
charakterystycznych dla stosunku pracy.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 9 stycznia 1997 r. wskutek apelacji
Oddziału ZUS w K. zmienił wyrok Sądu Wojewódzkiego w Koszalinie w całości i oddalił
odwołanie Władysława Ś. od decyzji Oddziału ZUS.
Sąd Apelacyjny odmiennie ocenił umowy Władysława Ś. z osobami sortującymi
jelita uznając, że posiadają one w swej treści istotne elementy stosunku pracy.
Kasacja pełnomocnika Władysława Ś. zarzuca wyrokowi Sądu Apelacyjnego
naruszenie prawa materialnego - art. 627 KC i art. 22 KP przez uznanie, że kalibrowanie
i sortowanie jelit nie może być przedmiotem umowy o dzieło, a także nieważność
postępowania wskutek pozbawienia ubezpieczonego możliwości obrony swoich praw z
uwagi na niezawiadomienie ustanowionego w sprawie pełnomocnika o rozprawie
apelacyjnej i nieobecność na niej także samego ubezpieczonego.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:
Ze względu na treść przepisu art. 393
11
KPC Sąd Najwyższy zobowiązany jest
brać pod uwagę z urzędu nieważność postępowania.
W świetle art. 379 KPC nieważność postępowania zachodzi m.in. wtedy, gdy
strona została pozbawiona możności obrony swych praw (pkt 5 art. 379 KPC) i taki
zarzut postawił zaskarżonemu wyrokowi autor kasacji.
Zarzutowi temu nie można odmówić słuszności.
Odwołanie od decyzji Oddziału ZUS do Sądu Wojewódzkiego wniósł radca
prawny Ryszard K., prowadzący Kancelarię Prawniczą w K. [...]. Ten sam pełnomocnik
wniósł odpowiedź na apelację ZUS od wyroku Sądu Wojewódzkiego [...]. W aktach
sprawy znajduje się zarządzenie o wyznaczeniu rozprawy apelacyjnej polecające
zawiadomienie o jej terminie radcy prawnego Ryszarda K. (pełnomocnictwo [...] - z
- 3 -
wskazanym wyżej adresem).
Tymczasem zarządzenie to zostało wykonane w ten sposób, że zawiadomienie o
rozprawie dla radcy prawnego Ryszarda K. wysłano [...] na adres "Ś.-I." Zakład
Przetwórstwa Żywności w R., a pokwitowała je Anna Ś. Na rozprawę apelacyjną w dniu
9 stycznia 1997 r. za strony nie stawił się nikt, przy czym zaprotokołowano, że są one
prawidłowo zawiadomione. Stwierdzenie to dotyczyć może tylko Oddziału ZUS. Nie
można natomiast uznać za zawiadomionego prawidłowo pełnomocnika
ubezpieczonego, gdyż prowadzi on kancelarię prawniczą w K., a nie w Zakładzie
Przetwórstwa Żywności w R.
Rozprawa, o terminie której pełnomocnik ubezpieczonego nie był powiadomiony
bezpośrednio poprzedzała wydanie przez Sąd Apelacyjny wyroku w dniu 9 stycznia
1997 r. Należy zatem uznać, że postępowanie przed Sądem Apelacyjnym dotknięte
zostało nieważnością, gdyż ubezpieczony pozbawiony został możności obrony swych
praw (art. 379 pkt 5 KPC). Stanowisko takie jest utrwalone w orzecznictwie Sądu
Najwyższego (vide wyrok Sądu Najwyższego z 12 czerwca 1967 r., III PRN 46/67 - nie
publikowany, z 16 października 1972 r., III CRN 236/72, z 10 lipca 1979 r., II CR 331/74,
OSNC 1975 z. 5 poz. 84, postanowienie Sądu Najwyższego z 4 września 1996 r., III
ARN 33/96, OSNAPiUS 1997 z. 6 poz. 89).
Sąd Apelacyjny uznał zresztą fakt niewłaściwego zawiadomienia pełnomocnika
ubezpieczonego o terminie rozprawy za oczywisty, skoro postanowieniem z dnia 26
lutego 1997 r. uznał za uzasadniony wniosek o przywrócenie terminu do złożenia
wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu II instancji, motywowany tym właśnie faktem.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy orzekł na zasadzie art. 393
11
i 393
1
' 1
KPC jak w sentencji wyroku.
========================================