Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 16 września 1998 r.
II UKN 215/98
Do podstawy wymiaru emerytury nie wlicza się zarobków utraconych
wskutek niesłusznego aresztowania.
Przewodniczący SSN: Zbigniew Myszka, Sędziowie SN: Maria Mańkowska
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 16 września 1998 r. sprawy z wniosku
Kazimierza A. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w G. o
wysokość emerytury, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjne-
go-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 5 grudnia 1997 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział w G. decyzją z dnia 12 marca 1997
r. przyznał wnioskodawcy Kazimierzowi A. prawo do wcześniejszej emerytury, przyj-
mując do ustalenia jej podstawy wymiaru wynagrodzenie, które stanowiło podstawę
wymiaru składek z 7 lat kalendarzowych z ostatnich 16 lat kalendarzowych, to jest od
1 stycznia 1987 r. do 31 grudnia 1993 r. W wyniku takiego wyliczenia wskaźnik wy-
sokości podstawy wymiaru wynosi 97,85%.
W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawca wniósł o wyliczenie podstawy wy-
miaru według zarobków w wysokości 280% średnich zarobków krajowych, które
otrzymywał do 28 lutego 1982 r., potem był dyskryminowany i niesłusznie areszto-
wany, przez co zarobki jego spadły do granic 60% średniej płacy krajowej.
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku, wyrokiem
z dnia 5 grudnia 1997 r., oddalił apelację wnioskodawcy od wyroku Sądu Wojewódz-
kiego w Gdańsku-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z siedzibą w Gdyni z dnia
12 sierpnia 1997r., oddalającego odwołanie wnioskodawcy od decyzji organu rento-
2
wego. Sądy obu instancji uznały, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych prawidłowo
ustalił okres składkowy i okres zarobków, stanowiący podstawę wymiaru emerytury
wnioskodawcy zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o
rewaloryzacji emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz.
450 ze zm.), podnosząc, że to wnioskodawca określił lata, z których zarobki powinny
stanowić podstawę wymiaru emerytury i ten okres jest dla niego najkorzystniejszy.
Żądanie ustalenia hipotetycznych zarobków, jakie osiągnąłby wnioskodawca, gdyby
nie został aresztowany i zwolniony z Politechniki G. uznały Sądy za bezpodstawne,
bowiem do podstawy wymiaru świadczenia przyjmuje się wynagrodzenie, od którego
odprowadzona została składka ubezpieczeniowa. W sprawie o wysokość emerytury
nie ma podstaw prawnych do dochodzenia od organu rentowego odszkodowania z
tytułu poniesionych strat za dyskryminację wnioskodawcy przez pracodawcę. Tak
samo bezzasadne jest powoływanie się wnioskodawcy na wyliczenie Sądu Marynarki
Wojennej, ustalającego odszkodowanie za niesłuszne jego aresztowanie.
Powyższy wyrok zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy w drodze kasacji, za-
rzucając naruszenie prawa materialnego - art. 7 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 17 paź-
dziernika 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent ...(Dz.U. Nr 104, poz. 450 ze zm.)
przez błędną jego wykładnię i zaniżenie podstawy naliczenia świadczeń emerytal-
nych. Zdaniem kasacji - podstawą do obliczenia świadczeń emerytalnych wniosko-
dawcy powinno być wynagrodzenie, wynoszące 280% średniej krajowej z wliczeniem
wszystkich jego dochodów z tytułu umowy o pracę, w tym także odszkodowanie wy-
płacone wnioskodawcy zamiast utraconych zarobków w okresie jego internowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie jest zasadna. Wbrew zarzutom kasacji - Sąd Apelacyjny nie naru-
szył w zaskarżonym wyroku przepisów art. 7 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 17 października
1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o
zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 104, poz. 450 ze zm.). Wnioskodawca złożył
wniosek o emeryturę w dniu 20 listopada 1996 r., a więc zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 5
tej ustawy, podstawę wymiaru jego emerytury stanowi kwota wynagrodzenia lub do-
chodu, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w
okresie kolejnych lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich
16 lat kalendarzowych. [...]
3
Suma wynagrodzeń i dochodów - zgodnie z tym przepisem - stanowi kwoty
przychodów ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia, które były podstawą wymiaru
składek w okresie każdego z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzo-
wych. Wnioskodawca nie udowodnił w toku postępowania przed Sądami obu instan-
cji, aby otrzymywał w tym okresie jeszcze inne wynagrodzenia. Natomiast w podsta-
wie wymiaru, co słusznie przyjął zarówno Sąd Wojewódzki, jak i Sąd Apelacyjny, nie
mogą być porównawczo uwzględnione wysokie zarobki wnioskodawcy sprzed 1982
r. Również wypłacone wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu niesłusznego areszto-
wania nie podlega wliczeniu do podstawy wymiaru na podstawie omawianego prze-
pisu.
Emerytura nie spełnia bowiem funkcji odszkodowania, zatem do podstawy jej
wymiaru nie mogą być doliczone utracone zarobki spowodowane niesłusznym
aresztowaniem pracownika.
Z tych wszystkich względów i na podstawie art. 393
12
KPC Sąd Najwyższy
orzekł, jak w sentencji.
========================================