Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jacek Zajączkowski

Sędziowie: SSA Maria Padarewska - Hajn (spr.)

SSA Janina Kacprzak

Protokolant: stażysta Paulina Działońska

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2013 r. w Łodzi

sprawy M. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi
w T.

o przeliczenie emerytury,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 16 maja 2012 r., sygn. akt: V U 595/11;

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 1166/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 kwietnia 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił M. G. prawa do przeliczenia emerytury z zastosowaniem przelicznika 1,5 za każdy rok pracy górniczej w okresach od 10 sierpnia 1976 r. do 29 czerwca 1981 r., od 2 października 1982 r. do 15 listopada 1986 r., od 15 marca 1987 r. do 5 marca 1988 r., i od 1 września 1989 r. do 31 października 1993 r. na podstawie art. 52 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.), z uwagi na nie wykonywanie przez wnioskodawcę w powyższych okresach pracy górniczej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W odwołaniu od tej decyzji wnioskodawca wniósł o jej zmianę poprzez przeliczenie przyznanej mu emerytury z zastosowaniem przelicznika 1,5 za każdy rok wykonywania pracy górniczej, w spornych okresach, gdzie był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) i oddelegowany do pracy w kopalni węgla brunatnego w B..

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 16 maja 2012 r. oddalił odwołanie i ustalił, iż M. G. urodził się w dniu 13 marca 1937 roku. W dniu 18 października 1993 roku wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury. Decyzją z dnia 5 listopada 1993 r. organ rentowy przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od dnia 1 listopada 1993 roku tj. od ustania zatrudnienia.

W okresie od 10 sierpnia 1976 r. do 31 października 1993 r. wnioskodawca był zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) (od dnia 1 lutego 1991 r. (...) Spółka Akcyjna Oddział w P. Tryb.) na stanowisku spawacza.

Przedsiębiorstwo to było generalnym wykonawcą maszyn podstawowych układu: koparka, taśmociąg, zwałowarka dla kopalni węgla brunatnego w B., a także prowadziło ich rozruch i remonty w latach 1976-1991. Wnioskodawca na budowie B. przepracował następujące okresy:

⚫

od dnia 10 sierpnia 1976 r. do 29 czerwca 1981 r.,

⚫

od dnia 2 października 1982 r. do 15 listopada 1986 r.,

⚫

od dnia 15 marca 1987 r. do 5 marca 1988 r.,

⚫

od dnia 1 września 1989 r. do 31 października 1993 r.

W dniu 7 sierpnia 2007 roku wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o przyznanie mu prawa do emerytury górniczej z uwagi na wykonywaną pracę w Kopalni (...) w B.. Do wniosku M. G. dołączył zaświadczenie z dnia 4 lipca 2007 r.

Organ rentowy decyzją z dnia 27 września 2007 r. odmówił M. G. prawa do emerytury górniczej.

Odwołanie wnioskodawcy od powyższej decyzji zostało przez Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach wyrokiem z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie sygn. akt VIII U 2222/07, prawomocnie oddalone. Wnioskodawca nie wniósł apelacji od powyższego wyroku.

W okresach od dnia 10 sierpnia 1976 roku do 29 czerwca 1981 roku, 2 października 1982 roku do 15 listopada 1986 roku, 15 marca 1987 roku do 5 marca 1988 roku, 1 września 1989 roku do 31 października 1993 roku wnioskodawca pracował na terenie kopalni (...)w B. jako spawacz. Wnioskodawca przez cały czas pracował przy montażu koparek, zwałowarek i taśmociągu. Prace te wykonywał na powierzchni ziemi, poza wkopem.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd uznał, iż roszczenie wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie w świetle art. 51 i art. 52 ustawy emerytalnej. Sąd stwierdził iż wnioskodawca nie ma prawa do emerytury górniczej.

Konsekwencją powyższej okoliczności zdaniem Sądu jest to, iż w stosunku do wnioskodawcy nie będzie miał zastosowania przepis art. 51 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż dotyczy możliwości przeliczania tylko emerytury górniczej oraz nie może znaleźć zastosowania również art. 52 w/w ustawy, gdyż dotyczy pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy a wnioskodawca takiej pracy jak wynika z zeznań świadków oraz zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wykonywał.

Sąd stwierdził, iż praca wnioskodawcy w spornych okresach była niewątpliwie wykonywana na terenie kopalni odkrywkowej, a więc na powierzchni ziemi. Z materiału dowodowego zebranego w sprawie, w tym przede wszystkim z zeznań świadków J. G. i J. I. oraz samego wnioskodawcy wynika, iż praca była wykonywana na odkrywce, nie zaś pod ziemią. Wnioskodawca w okresie zatrudnienia na budowie B. pracował jako spawacz przy montażu urządzeń (...) koparki, taśmociągu, zwałowarki. Tym samym uznać należało, iż wnioskodawca nie spełnia przesłanki określonej w art. 52 w/w ustawy, a dotyczącej wykonywania stale pod ziemią pracy.

Przepis art. 52 ust. 1 jako przepis szczególny nie podlega wykładni rozszerzającej, a więc nie można uznać - jak tego chce odwołujący, że przeliczniki w nim określone mają zastosowanie do każdej pracy w kopalniach węgla brunatnego. Słusznie więc organ rentowy odmówił wnioskodawcy zastosowania przelicznika 1,5.

Powyższy wyrok zaskarżył apelacją wnioskodawca wnosząc o jego zmianę i uwzględnienie jego odwołania ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpozna Sądowi I instancji. Skarżący wniósł również o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka, nie precyzując jego personaliów ani adresu zamieszkania, na okoliczność charakteru wykonywanej przez niego pracy na odkrywce oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność gdzie są umiejscowione maszyny wymienione w odwołaniu, przy których pracował w kopalni.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący zarzucił:

⚫

naruszenie prawa materialnego poprzez odmowę zastosowania przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. (Dz. U. z 1995 r. Nr 2 poz. 8) pomimo wystąpienia przesłanek do zastosowania w/w przepisów,

⚫

nierozpoznanie istoty sprawy i błędne powoływanie się na fakt, iż wnioskodawca nie wykonywał pracy pod ziemią przy równoczesnym ustaleniu, iż wnioskodawca zatrudniony był w kopalni odkrywkowej,

⚫

sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, iż wnioskodawca pracował poza odkrywką przy równoczesnym ustaleniu, iż wykonywał on prace przy montażu maszyn znajdujących się na odkrywce.

W uzasadnieniu swego stanowiska wnioskodawca podniósł, iż w treści uzasadnienia Sąd I instancji nie odniósł się do przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanych w wymiarze półtora krotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty. W wykazie do w/w rozporządzenia (załącznik nr 2 pkt 26) znajduje się stanowisko, na którym pracował wnioskodawca. Sąd I instancji całkowicie pominął ten fakt. Ponadto Sąd nie zastosował przepisu art. 51 ustawy emerytalnej, który stanowi o przeliczniku 1,2. Skarżący nie zgodził się z ustaleniami Sądu, iż pracował poza wykopem, gdyż z jego zeznań oraz z zeznań świadków wynika przeciwna okoliczność. Zdaniem wnioskodawcy okolicznością potwierdzającą, iż pracował na odkrywce jest również usytuowanie maszyn, przy których prace wykonywał. Koparki, taśmociągi i zwałowarki znajdują się na odkrywce w tzw. „wkopie". Na wypadek gdyby organ rentowy kwestionował ten fakt wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego ds. górnictwa na okoliczność usytuowania w/w maszyn na terenie odkrywki w (...).

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Zgodnie z treścią art. 52 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej przy ustalaniu wysokości emerytur innych niż określone w art. 51 tejże ustawy, stosuje się następujące przeliczniki:

1)  1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy,

2)  1,8 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią, o której mowa w art. 50d ust. 1, pod warunkiem wykonywania takiej pracy co najmniej przez 5 lat, z zastrzeżeniem ust. 2.

Z wykładni literalnej powyższego przepisu jednoznacznie wynika, iż aby można było przeliczyć emeryturę inną niż górnicza, przy zastosowaniu przelicznika 1,5 za każdy rok pracy górniczej, okres wymagany do takiego przeliczenia powinien być okresem pracy górniczej wykonywanej pod ziemią, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Z ustaleń Sądu I instancji jednoznacznie wynika, iż wnioskodawca nie ma prawa do emerytury górniczej, a zatem nie uzasadniony jest zarzut skarżącego nie uwzględnienia w stosunku do jego emerytury przelicznika z art. 51 ustawy emerytalnej, gdyż przepis ten dotyczy tylko możliwości przeliczania emerytur górniczych.

Natomiast okolicznością sporną w niniejszej sprawie jest kwestia czy w okresach wskazanych w decyzji, wnioskodawca wykonywał pracę górniczą pod ziemią, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, co dawałoby możliwość zastosowania w/w przelicznika. Przeprowadzone jednak postępowanie dowodowe nie potwierdziło powyższej okoliczności.

Jakkolwiek słuszne jest stanowisko skarżącego, iż Sąd I instancji pominął w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia odniesienie stanu faktycznego do przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 r.(Dz. U. z 1995 r. Nr 2 poz. 8) w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty, to jednak analiza przepisów tego aktu prawnego, w odniesieniu do zebranego w sprawie materiału dowodowego, stanowi o słuszności rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego.

Z treści § 2 tego rozporządzenia wynika, iż za pracę górniczą w kopalni węgla brunatnego uważa się okresy zatrudnienia na stanowiskach wymienionych w załączniku nr 2 tego rozporządzenia. Natomiast § 3 stanowi, iż za okresy pracy pod ziemią oraz w kopalniach węgla brunatnego uważa się okresy pracy na stanowiskach wymienionych w załączniku nr 3 do w/w rozporządzenia.

Z analizy załącznika nr 2 natomiast wynika, iż praca jaką wykonywał wnioskodawca w spornych okresach na stanowisku spawacza i montażysty jest pracą górniczą. Natomiast z analizy załącznika nr 3 wynika, iż stanowisko to nie jest wymienione w tym załączniku jako praca wykonywana pod ziemią i uprawniająca do zastosowania przedmiotowego przelicznika. A zatem z treści tych przepisów jednoznacznie wynika, iż jedynie w przypadku zajmowania przez wnioskodawcę w spornych okresach stanowiska wymienionego w załączniku nr 3, byłby on uprawniony do zastosowania przedmiotowego przelicznika. Natomiast nieuzasadnione jest stanowisko skarżącego, iż z zeznań świadków oraz z jego zeznań wynika, iż wykonywał pracę pod ziemią. Słuszne jest stanowisko Sądu I instancji, iż powyższa okoliczność nie wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego. Z zeznań świadka J. G. jednoznacznie wynika, iż wnioskodawca jako spawacz specjalistyczny zajmował się na terenie kopalni montażem urządzeń (...) tj. koparek, taśmociągów, zwałowarek, które to prace wykonywał obok wykopu, na powierzchni. Również świadek J. I. w swoich zeznaniach podał, iż skarżący jako spawacz z uprawnieniami specjalistycznymi, zajmował się montażem urządzeń (...) na rozległym terenie kopalni. Natomiast odwołujący się w swoich zeznaniach podał, iż montował maszyny poza wykopem przez dwa początkowe lata swojej pracy w kopalni, gdyż wykopu jeszcze wtedy nie było i pracował na powierzchni ziemi a w wykopie nigdy nie pracował.

A zatem nie ma znaczenia dla oceny prawidłowości rozstrzygnięcia sądowego podnoszona w apelacji okoliczność uzupełnienia materiału dowodowego poprzez dopuszczenie dowodu z zeznań świadka na okoliczność charakteru wykonywanej przez skarżącego pracy oraz biegłego z ds. górnictwa w celu wyjaśnienia usytuowania maszyn przy których montażu pracował, w celu udowodnienia okoliczności, iż maszyny te znajdowały się w wykopie a zatem wnioskodawca również pracował w wykopie. Przeprowadzanie takich dowodów na obecnym etapie postępowania jest nie tylko niecelowe w świetle art.381 k.p.c., ale również w świetle art. 227 k.p.c. Ponadto należy wskazać iż przeprowadzenie dowodu z zeznań wskazanego w apelacji świadka jest nie możliwe z uwagi na to, że wnioskodawca nie podał jego personaliów ani adresu.

Z tych wszystkich względów uznając apelację za bezzasadną, orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c.