Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 21 maja 1999 r.
I PKN 69/99
Zarzut naruszenia wyłącznie art. 233 § 1 KPC, odnoszący się do postę-
powania przed sądem pierwszej instancji, nie jest usprawiedliwioną podstawą
kasacji, jeżeli sąd drugiej instancji na podstawie art. 385 KPC nie uwzględnił
takiego zarzutu apelacji.
Przewodniczący: SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Józef
Iwulski, Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 21 maja 1999 r. sprawy z powództwa
Bogusława J. przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu w W. o przy-
wrócenie do pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 22 września 1998 r. [...]
1. o d d a l i ł kasację;
2. zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 100 (sto) zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy dla Wrocławia Śródmieścia wyrokiem z dnia 19
maja 1998 r. oddalił powództwo Bogusława J. przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi
Specjalistycznemu w W. o przywrócenie do pracy i zasądził od powoda na rzecz
strony pozwanej 100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Apelację powoda oddalił Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych we Wrocławiu wyrokiem z dnia 22 września 1998 r. W wyroku tym zasądzono
od powoda na rzecz strony pozwanej 100 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa pro-
cesowego za drugą instancję.
Powód wniósł kasację od powyższego wyroku do Sądu Najwyższego powołu-
jąc obie podstawy dopuszczalne według art. 3931
KPC. W zakresie prawa material-
nego zarzucił błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 52 § 1 pkt 1 w
2
związku z art. 30 § 4 oraz art. 52 § 3 Kodeksu pracy. W zakresie przepisów postę-
powania kasacja zarzuciła naruszenie art. 224 § 1 KPC oraz art. 233 § 1 KPC wywie-
rające istotny wpływ na wynik sprawy. We wnioskach powód żądał uchylenia zas-
karżonego wyroku i wyroku Sądu pierwszej instancji oraz przekazania sprawy temu
Sądowi do ponownego rozpoznania, ewentualnie orzeczenia co do istoty sprawy.
Jaka miałaby być treść tego ostatniego orzeczenia kasacja nie wskazała.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stan faktyczny rozpatrywanej sprawy został wyjaśniony i ustalony w postępo-
waniu pierwszoinstancyjnym. Sąd drugiej instancji nie uzupełniał materiału dowodo-
wego sprawy, natomiast po rozważeniu zarzutów podniesionych przez powoda w
apelacji stwierdził ich bezzasadność, oddalając tę apelację na podstawie art. 385
KPC.
Według oceny Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu, w zakresie zdarzenia, któ-
rego dotyczy rozwiązanie z powodem umowy o pracę, zostały niewadliwie wyjaśnio-
ne wszystkie istotne okoliczności. Decydujące znaczenie ma ustalenie faktu odmowy
przez powoda zbadania pacjentki w izbie przyjęć szpitala. Fakt ten został ustalony w
oparciu o ocenę zebranego materiału dowodowego, mieszczącą się w granicach
swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 KPC). Ponadto pracodawca zachował –
wbrew zarzutowi apelacji – wymagania formalne rozwiązania umowy o pracę, w
szczególności powód nie może zarzucać braku konsultacji z organizacją związku
zawodowego, skoro nie był członkiem tego związku, ani też nie zwrócił się do niego o
ochronę.
Rozważając zarzuty kasacji dotyczące przepisów postępowania, należało
mieć na uwadze to, że nie objęto tymi zarzutami naruszenia art. 385 KPC, to jest
przepisu, który stanowił podstawę oddalenia apelacji, po ustaleniu bezzasadności jej
zarzutów. Oznacza to – wobec związania Sądu Najwyższego granicami kasacji (art.
39311
KPC) - że zaakceptowane przez Sąd drugiej instancji ustalenia faktyczne, wy-
nikające z oceny wiarygodności i mocy dowodów, w istocie nie zostały poddane kon-
troli w postępowaniu kasacyjnym. Bez podważenia w tym zakresie proceduralnej
podstawy wyroku Sądu drugiej instancji nie może odnieść skutku zarzut kasacji,
jakoby Sąd ten, z obrazą art. 233 § 1 KPC, bezkrytycznie zaakceptował wadliwą
ocenę dowodów dokonaną przez Sąd pierwszej instancji w zakresie zeznań świad-
3
ków. Skoro nie jest kwestionowany przepis zastosowany przez Sąd Wojewódzki (art.
385 KPC), to podniesiony zarzut nie odnosi się do ustaleń tego Sądu, lecz do
czynności Sądu pierwszej instancji, co nie jest dopuszczalne w postępowaniu kasa-
cyjnym (art. 392 § 1 KPC).
Jeżeli chodzi o zarzut dotyczący art. 224 § 1 KPC, to kasacja upatrywała na-
ruszenia tego przepisu w tym, że rozprawa przed Sądem drugiej instancji została
zamknięta, pomimo nieprzesłuchania świadka R.Ł. oraz pomimo nieprzeprowadzenia
dowodu z zapisu w księdze przyjęć i odmów z dnia 4 kwietnia 1997 r. W tym przed-
miocie kasacja także bezzasadnie wiąże pominięcie wskazanych dowodów z postę-
powaniem przed Sądem Wojewódzkim.
Dowód ze świadka R.Ł. został zgłoszony przez stronę pozwaną w odpowiedzi
na pozew w celu wykazania, że powód wbrew swemu obowiązkowi odmówił zbada-
nia pacjentki [...]. Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku z dnia 19 maja 1998
r. Sąd Rejonowy postanowił o pominięciu dowodu z tego świadka na wniosek pełno-
mocnika powoda, przy braku sprzeciwu strony pozwanej [...]. Z uzasadnienia powyż-
szego wyroku wynika, że Sąd Rejonowy uznał, iż istotne dla rozstrzygnięcia okolicz-
ności zostały wyjaśnione na podstawie przeprowadzonych dowodów. Co więcej,
przed zamknięciem rozprawy żadna ze stron nie zgłosiła dalszego wniosku dowodo-
wego, w szczególności nie został zgłoszony wniosek o zbadanie księgi przyjęć poz-
wanego Szpitala. Takich wniosków dowodowych nie zawierała także apelacja powo-
da, ani też nie zostały zgłoszone w toku postępowania apelacyjnego. W tej sytuacji,
skoro Sąd Wojewódzki – jak to wyżej przedstawiono – podzielił ocenę materiału do-
wodowego i wynikającego na jego postawie ustalenia Sądu pierwszej instancji – nie
może być przyjęty zarzut kasacji, jakoby Sąd ten orzekał bez dostatecznego wyjaś-
nienia sprawy, z naruszeniem art. 224 § 1 KPC. Zarzut ten jest w oczywisty sposób
sprzeczny z przedstawionym wyżej tokiem postępowania, w tym z wnioskami strony
powodowej i ustaleniami Sądów obu instancji o wyjaśnieniu faktów istotnych dla
rozstrzygnięcia sprawy.
Bezzasadna jest także pierwsza podstawa kasacji. Naruszenia art. 52 § 1 pkt
1 KP w związku z art. 30 § 4 KP upatrywała kasacja w tym, że Sąd uznał w zaskar-
żonym wyroku niewadliwość rozwiązania umowy o pracę, chociaż pracodawca - bez
wskazania konkretnej przyczyny rozwiązania umowy - powołał się tylko ogólnikowo
na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i zasad etyki zawodowej lekarza.
Tymczasem wbrew temu zarzutowi Sąd Wojewódzki, podzielając ocenę prawną wy-
4
roku Sądu pierwszej instancji, przyjął nie budzącą zastrzeżeń wykładnię powołanych
przepisów. Co więcej, nie jest to wcale wykładnia odmienna od tej, którą w tonie pos-
tulatywnym prezentuje się w kasacji. W szczególności w zaakceptowanym w zaskar-
żonym wyroku stanowisku Sądu pierwszej instancji wyraźnie podkreślono, że: „Przy-
czyna rozwiązania umowy bez wypowiedzenia winna być prawdziwa i konkretna.
Konkretność przyczyny wymaga jej sprecyzowania. Nie wystarczy ogólnikowy zwrot,
użyty, jak w niniejszej sprawie, jako ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i
zasad etyki zawodowej lekarza, gdyż jest to powtórzenie ustawowych wyrażeń i nie
wskazuje konkretnych okoliczności, które taki wniosek uzasadniają”. Wychodząc z
takiego rozumienia art. 30 § 4 KP, które nie jest kwestionowane w kasacji, Sądy obu
instancji uznały, że brak wskazania konkretnej przyczyny w piśmie rozwiązującym
umowę o pracę z powodem stanowił naruszenie tego przepisu i stwarzał powodowi
„formalną”, jak to wyrażono, podstawę dochodzenia roszczeń pozwu, tj. o przywró-
cenie do pracy stosownie do art. 56 § 1 KP. Pomimo to, uznano te roszczenia za
sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i ustalono, że z tego powodu nie ko-
rzystają z ochrony zgodnie z art. 8 KP. Tych ostatnich podstaw zaskarżonego wyroku
kasacja skutecznie nie zakwestionowała, skoro nie ma w niej zarzutu naruszenia art.
56 § 1 KP przez jego niezastosowanie ani art. 8 KP przez jego zastosowanie. Brak
tych zarzutów powoduje, że Sąd Najwyższy będąc związany granicami kasacji (art.
39311
KPC), nie mógł badać przedstawionych tu podstaw wyroku. Dotyczą one usta-
leń okoliczności faktycznych, które pomimo ogólnikowości pisma o rozwiązaniu
umowy o pracę, były skonkretyzowane. Jak bowiem ustalono, przyczyną rozwiązania
stosunku pracy z powodem było wydarzenie w nocy z 3 na 4 kwietnia 1997 r. Powód
pełnił wówczas dyżur zakładowy i zaniedbał zbadania pacjentki, która zgłosiła się z
bólami brzucha i krwawieniem, odsyłając ją do domu. Dopiero na skutek interwencji
osób trzecich badanie przeprowadzone przez innego lekarza ujawniło potrzebę na-
tychmiastowego zabiegu w warunkach szpitalnych. Według ustaleń stanowiących
podstawę wyroków Sądu obu instancji – zachowanie się powoda było sprzeczne z
jego podstawowym obowiązkiem ratowania zdrowia i życia ludzkiego i mogło dopro-
wadzić do tragicznych następstw.
Bezzasadny jest także zarzut kasacji naruszenia art. 52 § 3 KP. Z niezakwes-
tionowanych ustaleń wynika, iż pracodawca zwrócił się do działającej w Szpitalu or-
ganizacji związkowej (Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”) z pisemnym zawia-
domieniem, że ma zamiar rozwiązać umowę o pracę z powodem. W odpowiedzi zaś
5
uzyskał oświadczenie, że Komisja Zakładowa „nie ustosunkuje się do sprawy zwol-
nienia w/w ponieważ nie jest członkiem i nie zwrócił się o obronę”. Skoro w kasacji
nie zakwestionowano powyższych okoliczności, to zarzut naruszenia powyższego
przepisu w związku z art. 232
KP – w związku z art. 30 ust. 2 ustawy o związkach
zawodowych, jest oczywiście niesłuszny. Niezrozumiałe jest ponadto powoływanie
się przez autora kasacji na przepisy art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o
związkach zawodowych, który w ogóle nie dotyczy kwestii współdziałania praco-
dawcy ze związkami zawodowymi.
Z przedstawionych przyczyn kasacja powoda nie mająca usprawiedliwionych
podstaw podlegała oddaleniu (art. 39312
KPC).
========================================