Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 26 sierpnia 1999 r.
I PKN 193/99
Nazwanie pisma rozwiązującego umowny stosunek pracy "odwołaniem"
nie stanowi przeszkody do uznania, iż jest to wypowiedzenie (art. 65 § 1 KC w
związku z art. 300 KP).
Przewodniczący: SSN Barbara Wagner, Sędziowie: SN Kazimierz Jaśkowski
(sprawozdawca), SA Katarzyna Gonera.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 1999 r. sprawy z po-
wództwa Czesława N. przeciwko Spółdzielni Kółek Rolniczych w M. o odszkodowa-
nie, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 19 listopada 1998 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok w pkt I i III i sprawę przekazał Sądowi Okręgo-
wemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu do ponownego roz-
poznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania ka-
sacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Powód Czesław N. w sprawie przeciwko Spółdzielni Kółek Rolniczych w M. o
odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę wniósł
kasację od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we
Wrocławiu z dnia 19 listopada 1998 r. [...]. Zaskarżonym wyrokiem zmieniono wyrok
Sądu pierwszej instancji (zasądzający od pozwanej na rzecz powoda odszkodowanie
i koszty procesu) w ten sposób, że powództwo zostało oddalone i orzeczono o kosz-
tach procesu na rzecz pozwanej. Powód był prezesem zarządu pozwanej Spółdziel-
ni. Uchwałą rady nadzorczej z dnia 20 marca 1998 r. odwołano go ze stanowiska,
powołując jako podstawę uchwały art. 49 § 2 Prawa spółdzielczego, Statut, art. 70 §
1, § 11
i § 12
oraz art. 72 § 1 KP. Pismo pozwanej do powoda zawierało pouczenie o
możliwości odwołania się do Sądu Pracy w Jaworze. Następnie pismem z dnia 29
2
kwietnia tegoż roku rada nadzorcza anulowała treść pisma z dnia 20 marca 1998 r. w
części dotyczącej stosunku pracy powoda, powołując się na art. 52 § 2 Prawa spół-
dzielczego. Powód nie wyraził na to zgody. Powód jest radnym Rady Gminy w M.
Strony łączyła umowa o pracę, a nie stosunek pracy na podstawie powołania w ro-
zumieniu Kodeksu pracy. Zdaniem Sądu drugiej instancji, pozwana nie miała
zamiaru rozwiązywania z powodem umowy o pracę, o czym świadczy fakt braku
konsultacji w trybie art. 25 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
terytorialnym (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm.). Zasądzenie
przez Sąd pierwszej instancji na rzecz powoda odszkodowania naruszało zatem
prawo materialne (art. 45 i 47 KP) i z tego względu Sąd Wojewódzki zmienił
zaskarżony wyrok i oddalił powództwo.
W kasacji powód zarzucił naruszenie:
- art. 233 § 1 KPC i art. 65 § 1 KC w związku z art. 300 KP przez błędne przyjęcie, iż
pismo z dnia 20 marca 1998 r. nie zawierało wypowiedzenia umowy o pracę,
- art. 328 § 2 KPC przez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku Sądu drugiej instancji
podstawy prawnej rozstrzygnięcia w zakresie wykładni oświadczenia woli pozwanej z
dnia 20 marca 1998 r. oraz pominięcie dowodu w postaci pisma pozwanej z dnia 29
kwietnia 1998 r.,
- art. 45 i art. 471
KP w związku z art. 48 § 2 Prawa spółdzielczego oraz art. 25
ustawy o samorządzie terytorialnym, polegające na rozwiązaniu umowy o pracę
przez organ do tego nieuprawniony (zdaniem wnoszącego kasację powinien być to
zarząd, a nie rada nadzorcza) oraz braku zgody rady Gminy w M.
W kasacji wniesiono o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie po-
wództwa wraz z kosztami zastępstwa procesowego, ewentualnie o jego uchylenie i
przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu we Wrocławiu do ponownego rozpozna-
nia.
Pozwana wniosła o oddalenie kasacji i zasądzenie kosztów zastępstwa proce-
sowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest uzasadniona.
Podstawową kwestią jest ustalenie, czy uchwała rady nadzorczej pozwanej z
dnia 20 marca 1998 r., wyrażała zamiar doprowadzenia do ustania stosunku pracy
3
powoda. Powołane w niej przepisy stanowią, że do odwołania członka zarządu właś-
ciwa jest rada nadzorcza lub walne zgromadzenie spółdzielni, w zależności od pos-
tanowień statutu (art. 49 § 2 Prawa spółdzielczego), a także określają sposób i do-
puszczalność rozwiązania stosunku pracy powstałego na podstawie powołania (art.
70 § 1, § 11
, § 12
i art. 72 § 1 KP). Zdaniem Sądu Najwyższego dwie okoliczności
świadczą o istnieniu tego zamiaru. Pierwszą z nich jest powołanie w uchwale rady
nadzorczej z dnia 20 marca 1998 r. przepisów Kodeksu pracy dotyczących ustania
stosunku pracy i pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy. Wskazano
wprawdzie wadliwe przepisy, bo dotyczące stosunku pracy powstałego na podstawie
powołania, a powód był w umownym stosunku pracy, ale wyrażono w ten sposób
zamiar rozwiązania tego stosunku. Drugą okolicznością ujawniającą ten zamiar jest
pismo rady nadzorczej z dnia 29 kwietnia 1998 r. ”anulujące” tę część jej uchwały z
dnia 20 marca tegoż roku, która dotyczy stosunku pracy. Ten, kto uważa, iż nie złożył
oświadczenia woli, to go nie odwołuje. Nienazwanie pisma rozwiązującego stosunek
pracy wypowiedzeniem, lecz odwołaniem nie oznacza, iż w istocie nie jest ono wy-
powiedzeniem umowy o pracę. Decyduje o tym charakter stosunku pracy (umowny
czy z powołania). Zgodnie bowiem z art. 65 § 1 KC (w związku z art. 300 KP)
oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okolicz-
ności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwy-
czaje. Konkluzją tych rozważań jest stwierdzenie, iż zarzuty kasacji dotyczące naru-
szenia art. 65 § 1 KC, art. 233 § 1 oraz art. 328 § 2 KPC są uzasadnione.
Trafne są także zarzuty w przedmiocie naruszenia art. 45 i art. 471
KP. Skoro
wypowiedziano umowę o pracę wbrew zakazowi z art. 25 ust. 2 ustawy o samorzą-
dzie terytorialnym (brak zgody rady gminy na rozwiązanie umowy o pracę z jej człon-
kiem), to na mocy tych przepisów Kodeksu pracy powód nabył prawo do odszkodo-
wania.
Nie jest natomiast zasadny zarzut naruszenia art. 48 § 2 Prawa spółdzielcze-
go. Według tego przepisu podejmowanie decyzji nie zastrzeżonych w ustawie lub
statucie innym organom należy do zarządu. Jednakże zgodnie z art. 46 § 1 pkt 8
tego prawa podejmowanie uchwał w sprawach czynności prawnych dokonywanych
między spółdzielnią a członkami zarządu należy do zakresu działania rady nadzor-
czej.
Z tych względów na podstawie art. 39313
i art. 108 § 2 w związku z art. 39319
KPC orzeczono jak w sentencji.
4
========================================