Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 14 września 1999 r.
III RN 86/99
Samochód bez silnika nie może być traktowany jako "wyrób niekomplet-
ny, posiadający zasadniczo charakter wyrobu kompletnego" w rozumieniu re-
guły 2a Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej stanowiących za-
łącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 czerwca 1995 r. w
sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy (Dz.U. Nr 72, poz. 357 ze zm.).
Przewodniczący: SSN Andrzej Wróbel, Sędziowie: SN Jerzy Kwaśniewski,
NSA Bogusław Gruszczyński (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 14 września 1999 r. sprawy ze skargi
Agaty A. na decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł w W. z dnia 28 maja 1997 r. [...]
w przedmiocie wymiaru cła, na skutek rewizji nadzwyczajnej Ministra Sprawiedliwości
[...] od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego-Ośrodka Zamiejscowego w Lub-
linie z dnia 25 września 1998 r. [...]
o d d a l i ł rewizję nadzwyczajną.
U z a s a d n i e n i e
Dwoma postanowieniami z dnia 5 września 1996 r. Dyrektor Urzędu Celnego
w T. wznowił postępowania zakończone ostatecznymi decyzjami administracyjnymi,
których adresatem była Agata A., zawartymi w Jednolitych Dokumentach Administra-
cyjnych SAD: z dnia 13 września 1995 r. i z dnia 16 października 1995 r.
Pierwsza z decyzji dotyczyła dopuszczenia do obrotu na polskim obszarze
celnym silników wysokoprężnych do samochodów „Nissan” i „Mitsubishi” oraz wymia-
ru cła od tych towarów. Postanowieniem z dnia 21 listopada 1996 r. Dyrektor Urzędu
Celnego w T. umorzył jednak wznowione postępowanie dotyczące tej decyzji, gdyż
strona przedstawiła oświadczenie sprzedawcy, że części samochodowe w niej wy-
mienione zostały sprzedane oddzielnie.
Drugą decyzją, z dnia 16 października 1995 r. dopuszczono do obrotu na pols-
2
kim obszarze celnym skrzynię biegów, 8 sztuk kół samochodowych, dwie sztuki za-
wieszeń przednich i tylnych, nadwozia pojazdów „Nissan” i „Mitsubishi”, a także ciąg-
nik drogowy marki „Volvo” i samochód ciężarowy marki „Peugeot”. W decyzji doko-
nano także wymiaru cła.
Decyzją z dnia 21 listopada 1996 r. Dyrektor Urzędu Celnego w T. uchylił na
podstawie art. 151 § 1 KPA w związku z art. 145 § 1 pkt 5 KPC ostatnio wymienioną
decyzję i wymierzył cło między innymi od „niekompletnego samochodu Nissan Lau-
rel” oraz od „niekompletnego samochodu Mitsubishi Galant”. Decyzja z dnia 21 listo-
pada 1996 r. została utrzymana w mocy przez Prezesa Głównego Urzędu Ceł, który
stwierdził w uzasadnieniu decyzji z dnia 28 maja 1997 r., że wznowienie postępo-
wania nastąpiło po powzięciu wiadomości, iż sprowadzone części posłużyły do
zmontowania i zarejestrowania samochodu „Mitsubishi” przez Mirosława P. oraz sa-
mochodu „Nissan Laurel” przez Agatę A.
Decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł uchylił Naczelny Sąd Administracyjny
w Warszawie-Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie wyrokiem z dnia 25 września 1998 r.
W uzasadnieniu zwrócił uwagę, że skoro organy celne umorzyły wznowione postę-
powanie w odniesieniu do decyzji z dnia 13 września 1995 r., to ostatnio wymieniona
decyzja pozostała w obrocie prawnym. Jeśli zaś chodzi o decyzję z dnia 21 listopada
1996 r., to błędnie zastosowano w niej regułę 2 (a) Ogólnych Reguł Interpretacji No-
menklatury Scalonej, gdyż przyjęto za „niekompletne samochody” pojazdy bez silni-
ków. Tymczasem warunkiem zastosowania wspomnianej reguły 2 (a) było posiada-
nie przez wyrób niekompletny zasadniczo charakter wyrobu kompletnego. Zdaniem
Sądu, nie ma takiego charakteru samochód bez silnika.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego zaskarżył rewizją nadzwyczajną
Minister Sprawiedliwości, zarzucając rażące naruszenie art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy z
dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym w związku z art. 3 i 4
ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. Prawo celne (jednolity tekst: Dz.U. z 1993 r. Nr 71,
poz. 312 ze zm.) oraz w związku z regułą 2 (a) Ogólnych Reguł Interpretacji Nomen-
klatury Scalonej, stanowiącej załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 13 czerwca 1995 r. w sprawie ceł na towary przywożone z zagranicy (Dz.U. Nr
72, poz. 357). Minister Sprawiedliwości podniósł w szczególności, że Naczelny Sąd
Administracyjny nie wskazał dlaczego – jego zdaniem – wśród sprowadzonych to-
warów brakowało silnika i do jakiego samochodu. W przekonaniu Ministra, uchybie-
nie to czyni niezrozumiałym uzasadnienie wyroku. Minister Sprawiedliwości podkreś-
3
lił, że Agata A. zmontowała samochody ze sprowadzonych z zagranicy zdemonto-
wanych części samochodowych. Według autora rewizji nadzwyczajnej, na klasyfika-
cję taryfową towarów nie ma wpływu fakt, iż zgłoszony do odprawy celnej towar był
niekompletny.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Treść rewizji nadzwyczajnej jest wynikiem nieporozumienia. Wbrew twierdze-
niu Ministra Sprawiedliwości, Naczelny Sąd Administracyjny nie przyjął wcale, że „...
brakuje jednego silnika”, lecz postawił tezę, że samochód osobowy bez silnika nie
może stanowić „wyrobu niekompletnego” w rozumieniu reguły 2 (a) Ogólnych Reguł
Interpretacji Nomenklatury Scalonej, będących załącznikiem do powołanego wyżej
rozporządzenia Rady Ministrów. Teza ta jest trafna, gdyż wspomniana reguła tylko
wtedy pozwala odnosić do wyrobu niekompletnego informacje zawarte w treści danej
pozycji taryfy celnej, gdy wyrób ten – mimo niekompletności – posiada zasadniczy
charakter wyrobu kompletnego. Przykładowo charakter taki może posiadać samo-
chód bez lusterka czy też samochód bez listwy na błotniku. Nie sposób jednak
uznać, że zasadniczy charakter wyrobu kompletnego posiada samochód bez silnika.
Tego rodzaju konstrukcja nie mogłaby się poruszać, a w konsekwencji nie byłaby
samochodem.
Stawiając przytoczoną wyżej tezę, Naczelny Sąd Administracyjny użył wyrazu
„silnik” w liczbie pojedynczej, gdyż dokonywał rozważań teoretycznych. Rozważania
te odniósł jednak do konkretnych decyzji administracyjnych, których treść przytoczył
na stronach 3 i 6 uzasadnienia wyroku. Z treści decyzji z dnia 16 października 1995
r. jednoznacznie wynika, że wśród części dopuszczonych do obrotu na polskim ob-
szarze celnym nie było silników ani do samochodu „Nissan”, ani do „Mitsubishi”.
Innymi słowy, brakowało dwóch silników, a nie jednego – jak błędnie odczytał wyrok
Minister Sprawiedliwości. Silniki te odprawione zostały inną decyzją, a mianowicie z
dnia 13 września 1995 r. Organy celne władne były uchylić obie decyzje w trybie
wznowienia postępowania i ustalić, że importer sprowadził dwa samochody, a nie
części samochodowe. Tymczasem uchylono jedynie decyzję z dnia 16 października
1995 r., a pozostawiono w obrocie prawnym decyzję z dnia 13 września 1995 r.
Świadczy o tym postanowienie Dyrektora Urzędu Celnego w T. z dnia 21 listopada
1996 r., umarzające postępowanie wznowieniowe dotyczące ostatnio wymienionej
4
decyzji. W uzasadnieniu postanowienia jednoznacznie stwierdzono, że przyjęto
wersję importera, iż przedmiotem importu były części samochodowe, a nie samo-
chody. Skoro pozostawiono w obrocie prawnym decyzję z dnia 13 września 1995 r.,
w której między innymi wymierzono cło od silników do samochodów „Nissan” i Mit-
subishi”, to konsekwentnie należało pozostawić w obrocie decyzję z dnia 16 paź-
dziernika 1995 r. Uchylając ją i wymierzając cło od dwóch samochodów (por. decyzję
Dyrektora Urzędu Celnego w T. z dnia 21 listopada 1996 r. i utrzymującą ją w mocy
decyzję Prezesa Głównego Urzędu Ceł z dnia 28 maja 1997 r.), organy celne popad-
ły w sprzeczność. Nie można bowiem dwukrotnie wymierzyć cła od wartości silników
samochodowych, a mianowicie raz traktując je jako odrębny towar (decyzja z dnia 13
września 1995 r.) i drugi raz jako cześć składową innego towaru (decyzja z dnia 21
listopada 1996 r.). Nie można też uniknąć podwójnego oclenia przez obniżenie
wartości samochodów o wartość silników, gdyż oznaczałoby to akceptację poglądu,
że samochód bez silnika jest wyrobem posiadającym zasadniczo charakter wyrobu
kompletnego. Jak wykazano wyżej, taka wykładnia nie jest dopuszczalna.
Trafnie zatem Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżoną decyzję. Wy-
mienione w rewizji nadzwyczajnej przepisy – wbrew stanowisku jej autora – nie tylko
nie zostały naruszone w stopniu rażącym, ale – więcej nawet – Sąd w ogóle ich nie
naruszył. Z tych przyczyn rewizja nadzwyczajna podlegała oddaleniu na podstawie
art. 39312
KPC w związku z art. 10 ustawy z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu
postępowania cywilnego, rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej – Prawo upad-
łościowe i Prawo o postępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyj-
nego, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych
ustaw (Dz.U. Nr 43, poz. 189 ze zm.) oraz w związku z art. 236 ust. 2 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483).
========================================