Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Karol Ratajczak (spr)

Sędziowie: SA Mariola Głowacka , SA Jerzy Geisler

po rozpoznaniu dnia 30 października 2012 r.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku (...) S.A. z siedzibą w P.

przy uczestnictwie (...) S.A. z siedzibą w W.

o wyłączenie arbitra

na skutek zażalenia wnioskodawcy

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 29 sierpnia 2012 r.

sygn. akt IX Gco 125/12

postanawia:

oddalić zażalenie.

/-/M. Głowacka /-/K. Ratajczak /-/J. Geisler

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Poznaniu umorzył postępowanie wszczęte przez wnioskodawcę, wnioskiem o wyłączenie R. W., J. C. i K. J. powołanych jako arbitrzy z listy arbitrów Cywilnego Sądu Arbitrażowego (...) sp. z o.o. do rozpoznania sporu między uczestnikami niniejszego postępowania toczącego się pod sygnaturą CSA 1/09/2011.

W uzasadnieniu wskazał, że dnia 21 czerwca 2012 r. z udziałem wskazanych arbitrów zapadł wyrok Cywilnego Sądu Arbitrażowego (...) sp. z o.o. Skoro postępowanie przed tym Sądem zostało zakończone wniosek o wyłączenie arbitrów jest bezprzedmiotowy.

Zażalenie na postanowienie to wniósł wnioskodawca. Skarżący zarzucił mu naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 355 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 1176 § 6 k.p.c. i art. 1206 § 1 k.p.c., poprzez uznanie, iż wydanie wyroku przez sąd polubowny i wniesienie skargi o uchylenie wyroku do sądu powszechnego, czyni bezprzedmiotowym postę­powanie w przedmiocie wyłączenia arbitra przed sądem powszechnym.

W konsekwencji wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania wywołanych wniesieniem zażalenia, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z poglądem T. Erecińskiego i K. Weitza, (T. Ereciński, K. Weitz, Sąd arbitrażowy, wydanie 1, Warszawa 2008, s. 203-204.) wydanie przez sąd polubowny wyroku nie powoduje bezprzedmiotowości postępowania przed sądem państwowym w sprawie o wyłączenie arbitra. Sąd ten powinien kontynuować rozpoznawanie wniosku o wyłączenie arbitra także po wydaniu wyroku przez sąd polubowny. Jeżeli uwzględni wniosek, to w ten sposób powstanie podstawa do ewentualnego uchylenia wyroku sądu polubow­nego (art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c.). Wskazał też, że kodeks postępowania cywilnego przewiduje prekluzje, co do przyczyn wyłączenia arbitra.

Uczestnik postępowania w odpowiedzi na zażalenie wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od wnioskodawcy na jego rzecz kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Zażalenie uznać należało za bezzasadne.

Wniosek o wyłączenie arbitra wniesiony przez stronę do sądu powszechnego nie ma wpływu na bieg postępowania przed sądem polubownym (art. 1176 § 6 k.p.c.). Złożenie tego wniosku nie pozbawia więc arbitra prawa uczestniczenia w czynnościach postępowania arbitrażowego i nie ma on obowiązku „wstrzymania się od udziału w sprawie". Powyższe odnosi się jedynie z mocy art. 51 k.p.c. do sytuacji dotyczących wyłączenia sędziego. Postępowanie przed sądem polubownym toczy się nadal z udziałem tego arbitra, a zatem może zakończyć się wyrokiem przed wyłączeniem arbitra i wówczas - jak w rozpoznawanej sprawie - wyrok zapadnie z udziałem tychże arbitrów.

Postępowanie przed sądem powszechnym z wniosku o wyłączenie arbitra toczy się na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Do postępowania o wyłączenie arbitra stosuje się odpowiednio przepisy o procesie (art. 13 § 2 k.p.c.). Celem tego postępowania – podobnie jak postępowania o wyłączenie sędziego – jest wyłączenie arbitra od orzekania w określonej sprawie. Skoro jednak sprawa przed sądem polubownym zakończyła się, to tym samym, odpadł cel, jaki legł u podstaw złożenia wniosku w wyłączeni arbitrów. Trafnie zatem Sąd Okręgowy powołując się na przepis art. 355 § 2 k.p.c. umorzył postępowanie w sprawie.

Dodać wpada, że nie jest celem niniejszego postępowania stworzenie ewentualnego prejudykatu we wszczętym już postępowaniu ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego. Nie można zgodzić się ze skarżącym, że z uwagi na prekluzję utraci on prawo powoływania się na podstawę przewidziana w art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c. Zgodnie art. 1176 § 3 kodeksu postępowania cywilnego prekluzja ma miejsce, gdy strona nie wystąpiła z zawiadomieniem o żądaniu wyłączenia arbitra w terminie dwutygodniowym od dnia, w którym dowiedziała się o jego powołaniu lub od dnia w którym dowiedziała się o okolicznościach wymienionych w art. 1174 § 2 kpc względnie – gdy mimo, że arbiter nie ustąpił albo nie został zgodnie odwołany przez strony – strona nie skierowała we właściwym terminie wniosku o jego wyłączenie do sądu ( państwowego).

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. rzekł jak w postanowieniu.

Orzekanie o kosztach postępowania zażaleniowego było zbędne skoro uczestnik, który sprawę wygrał zastępowany przez adwokata kosztów nie poniósł i nie pozostały nieuiszczone koszty sądowe podlegające ściągnięciu.

/-/M. Głowacka /-/K. Ratajczak /-/ J. Geisler