Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 22 października 1999 r.
I PZ 45/99
Niedopuszczalna jest kasacja, w której po stosownym wezwaniu przez
sąd, oznaczono inne strony postępowania niż w zaskarżonym orzeczeniu (zas-
karżenie nieistniejącego orzeczenia).
Przewodniczący: SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Józef Iwulski
(sprawozdawca), Walerian Sanetra.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 paź-
dziernika 1999 r. sprawy z powództwa Jacka B. przeciwko Janowi P. o ustalenie, na
skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia
21 maja 1999 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d d a l i ć zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Powód Jacek B. domagał się ustalenia, że informacje zebrane przez pozwa-
nego Jana P., pełniącego funkcję Rzecznika Dyscyplinarnego Rektora Politechniki
W. dla nauczycieli akademickich, zebrane przez niego w postępowaniu dyscyplinar-
nym prowadzonym przeciwko powodowi są nieprawdziwe, niepełne oraz zebrane w
sposób sprzeczny z ustawą, a także nakazania pozwanemu usunięcia informacji nie-
prawdziwych, niepełnych oraz zebranych w sposób sprzeczny z ustawą. Właściwość
Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy powód uzasadnił niematerialnym charakterem
roszczenia oraz jego związkiem ze stosunkiem pracy.
Postanowieniem z dnia 15 września 1998 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu uznał się niewłaściwym i sprawę przekazał
Rektorowi Politechniki W. do rozpoznania. Zdaniem Sądu sprawa nie ma charakteru
sprawy z zakresu prawa pracy należącej do właściwości tego Sądu (art. 476 KPC).
2
Postanowienie to zaskarżył powód zażaleniem, zarzucając naruszenie art. 45
ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 51 ust. 3 i 4 Konstytucji, a także art. 316 § 1 KPC.
Postanowieniem z dnia 15 lutego 1999 r. [...] Sąd Apelacyjny we Wrocławiu
zmienił postanowienie Sądu Wojewódzkiego w ten sposób, że pozew odrzucił. Zda-
niem Sądu Apelacyjnego zgłoszone przez powoda w pozwie żądania nie należą do
kategorii spraw cywilnych wymienionych w art. 1 KPC, a konsekwencją tego jest nie-
dopuszczalność drogi sądowej, co zgodnie z art.199 § 1 pkt 1 KPC skutkuje odrzu-
cenie pozwu.
Powód złożył od tego postanowienia kasację, w której określił jako stronę poz-
waną Politechnikę W. Wezwany do usunięcia braków formalnych kasacji przez
wskazanie właściwej strony pozwanej, powód pismem z dnia 29 kwietnia 1999 r.
określił jako pozwanego Rektora Politechniki W.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 21 maja 1999 r. [...] od-
rzucił kasację. Sąd Apelacyjny uznał, że nie istnieje oznaczone kasacją postanowie-
nie, od którego służyłby ten środek zaskarżenia. Nie ma bowiem tożsamości stron z
postępowania przed Sądem Apelacyjnym oraz stron wskazywanych w kasacji. Do-
datkowo Sąd zauważył, że przekształcenia podmiotowe stron przewidziane w
art.194-196 oraz 198 KPC są niedopuszczalne zarówno w postępowaniu apelacyj-
nym (art. 391 KPC), jak i w postępowaniu kasacyjnym (art. 39319
KPC).
Na postanowienie to powód złożył zażalenie. Zarzucił naruszenie art. 5 KPC,
zgodnie z którym sąd ma obowiązek tłumaczyć sformułowane przez stronę żądanie
według rzeczywistego jej zamiaru i rzeczywistego pojmowania tego żądania przez
nią, jeżeli strona żądanie swoje sformułowała niepoprawnie albo jeżeli jest widoczne,
czego strona właściwie żąda, chociażby literalne brzmienie żądania strony mogło być
inaczej tłumaczone. Zdaniem powoda, w razie wątpliwości sąd ma obowiązek wyjaś-
nić, o co stronie chodzi i czego właściwie żąda, żeby strona poprawnie sformułowała
swój wniosek wobec odpowiedniego przeciwnika procesowego. Według powoda z
przebiegu procesu widoczna była jego wola pozwania właściwego podmiotu. W poz-
wie powód określił precyzyjnie siedzibę strony w sposób odpowiadający siedzibie
osoby prawnej Politechniki W. reprezentowanej na zewnątrz przez rektora, a nie
miejsce zamieszkania prywatnej osoby Jana Pytla. Pracodawcą powoda była Poli-
technika W. Nadto zdaniem powoda można mówić o naruszeniu art. 194 § 1 KPC,
gdyż przepis ten ma zastosowanie wówczas, gdy powództwo zostało skierowane
przeciwko innej osobie niż tej, która powinna być stroną pozwaną. Możliwości wnie-
3
sienia takiego wniosku powód został pozbawiony, gdyż Sąd pierwszej instancji roz-
poznał sprawę na posiedzeniu niejawnym zanim sam pozwany zdążył wnieść odpo-
wiedź na pozew.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja została odrzucona zaskarżonym postanowieniem jako niedopusz-
czalna, ponieważ wniesiono ją od nieistniejącego orzeczenia. Ocena w tym zakresie
Sądu Apelacyjnego jest prawidłowa. Oznaczenie pozwanego należy do powoda,
który jest obowiązany to uczynić w pozwie (art. 126 § 1 pkt 1 w związku z art. 187 § 1
KPC). Powód jednoznacznie określił osobę pozwanego Jana P. Wskazanie jako jego
adresu siedziby Politechniki W. jest w tym zakresie bez znaczenia. Zarówno posta-
nowienie Sądu Wojewódzkiego we Wrocławiu z dnia 15 września 1998 r., jak i pos-
tanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 lutego 1999 r. zapadło w
sprawie z powództwa Jacka B. przeciwko Janowi P. Tymczasem powód zaskarżył
kasacją postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia15 lutego 1999 r. w
sprawie z jego powództwa przeciwko Politechnice W. lub Rektorowi Politechniki W.
Takie postanowienie nie zostało nigdy w tej sprawie wydane. Słusznie więc Sąd
Apelacyjny potraktował kasację powoda jako złożoną od nieistniejącego orzeczenia,
a więc niedopuszczalną i podlegającą odrzuceniu z mocy art. 3935
KPC. Zgodnie z
art. 5 KPC sąd powinien udzielać stronom występującym w sprawie bez adwokata
lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych oraz
pouczać je o skutkach prawnych tych czynności i skutkach zaniedbań. Sąd pierwszej
instancji przekazując sprawę innemu organowi, a więc przyjmując w istocie niedo-
puszczalność drogi sądowej, mógł orzec o tym na posiedzeniu niejawnym (art. 464 §
1 KPC), a więc nie musiał, a nawet nie mógł udzielić powodowi żadnych pouczeń.
Żądanie powoda w zakresie oznaczenia pozwanego było nadto na tyle jednoznacz-
ne, że nie zachodziła potrzeba przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego (art.
468 KPC). Dotyczy to odpowiednio wydania postanowienia z dnia 15 lutego 1999 r.
przez Sąd Apelacyjny. Rację ma ten Sąd, gdy twierdzi, że przekształcenia podmio-
towe powództwa są niedopuszczalne w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym.
Kwestia ta jednak nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Sąd
Apelacyjny słusznie bowiem uznał, że kasacja od nieistniejącego (także w zakresie
oznaczenia stron postępowania) orzeczenia jest niedopuszczalna i podlega odrzuce-
4
niu. Prowadzi to do oddalenia zażalenia (art. 39318
w związku z art. 385 i art. 297 § 1
KPC).
========================================