Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 11 stycznia 2000 r.
I PZ 81/99
Pracownik ma obowiązek uiszczenia opłaty sądowej od kasacji w zakre-
sie roszczeń dochodzonych od niego w powództwie wzajemnym pracodawcy.
Przewodniczący Prezes SN Jan Wasilewski, Sędziowie SN: Józef Iwulski
(sprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski.
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 stycznia 2000 r. sprawy
z powództwa Szymona D., Marka J i Jacka N. przeciwko „A.” Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością w P. o odszkodowanie, na skutek zażalenia powodów - pozwa-
nych wzajemnych na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Poznaniu z dnia 5 lipca 1999 r. [...]
p o s t a n o w i ł:
o d d a l i ć zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Szymon D., Marek J. i Jacek N. wystąpili z powództwem przeciwko spółce z
o.o. "A." w P. o zasądzenie odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie przez
pracodawcę umów o pracę bez wypowiedzenia, ekwiwalentów za urlopy wypoczyn-
kowe za lata 1995 i 1996 oraz wynagrodzeń za pracę za styczeń 1996 r., a w przy-
padku Jacka N. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby.
Pozwana Spółka wniosła o oddalenie powództwa oraz wystąpiła z powódz-
twem wzajemnym, domagając się zasądzenia od powodów (pozwanych wzajem-
nych) po 7 000 zł z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania za dopuszczenie
się czynu nieuczciwej konkurencji.
Wyrokiem częściowym z dnia 24 kwietnia 1997 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w
Poznaniu oddalił powództwa pracowników o odszkodowanie i zasądził na ich rzecz
dochodzone wynagrodzenia i ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy za rok 1995.
2
Sąd nie orzekł o ekwiwalentach za rok 1996 i roszczeniach o sprostowanie świa-
dectw pracy, pozostawiając tę kwestię do rozstrzygnięcia w wyroku końcowym.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem
z dnia 29 sierpnia 1997 r. oddalił apelację powodów w całości oraz uwzględnił apela-
cję pozwanej.
Wyrokiem z dnia 23 lutego 1998 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Poznaniu za-
sądził od Szymona D., Marka J. i Jacka N. na rzecz spółki z o.o. "A." w P. po 7 000 zł
z ustawowymi odsetkami od dnia 4 marca 1996 r. do dnia zapłaty, oddalając po-
wództwo o ekwiwalent za urlop wypoczynkowy za rok 1995 i o sprostowanie świa-
dectwa pracy.
Apelację od tego wyroku złożyli pozwani wzajemni. Sąd Wojewódzki w Poz-
naniu wyrokiem z dnia 9 października 1998 r. oddalił tę apelację.
Pozwani wzajemni złożyli kasację od tego wyroku.
Pismem z dnia 28 maja 1999 r. wezwano wspólnego pełnomocnika wszystkich
pozwanych wzajemnych o uiszczenie wpisu od kasacji w kwocie 1 570 zł w terminie
7 dni pod rygorem jej odrzucenia. Pozwani wzajemni nie wnieśli w terminie opłaty,
natomiast w dniu 17 czerwca 1999 r. złożyli w Sądzie Rejonowym wnioski o zwolnie-
nie ich od uiszczenia opłaty od kasacji. Wnioski te wpłynęły do Sądu Okręgowego w
dniu 19 czerwca 1999 r.
Postanowieniem z dnia 5 lipca 1999 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Poznaniu odrzucił kasację pozwanych wzajemnych i oddalił
ich wnioski o zwolnienie od opłat. Sąd Okręgowy stwierdził, że wezwanie do uiszcze-
nia opłaty od kasacji doręczono 10 maja 1999 r. Termin uiszczenia wpisu upłynął
więc 17 maja 1999 r. Pozwani wzajemni złożyli wprawdzie wnioski o zwolnienie ich
od opłat, ale należy przyjąć, iż wnioski te również zostały złożone po terminie, gdyż
właściwemu Sądowi Okręgowemu zostały przekazane w dniu 19 czerwca 1999 r.
Na to postanowienie zażalenie wnieśli pozwani wzajemni. Ich zdaniem kasa-
cja nie była dotknięta brakiem w postaci nieuiszczenia opłaty. Powodowie jako pra-
cownicy dochodzący roszczeń ze stosunku pracy są zgodnie z art. 463 § 1 KPC oraz
art. 263 § 1 KP zwolnieni z opłat sądowych. Nieuzasadnione więc było żądanie Sądu
uiszczenia wpisu od kasacji. Przez całe postępowanie sądowe powodowie - pozwani
wzajemni korzystali ze zwolnienia od kosztów i nie zostali również wezwani do uisz-
czenia opłaty od apelacji. Brak zatem było podstaw do wymierzenia opłaty od kasa-
cji. Pozwani wzajemni nadto zarzucili, że wezwanie Sądu do uiszczenia opłaty od
3
kasacji naruszało art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądo-
wych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym w przypadku współuczestnictwa for-
malnego, każdy współuczestnik powinien uiścić opłatę oddzielnie, a więc powinien
być wezwany oddzielnie do uregulowania opłaty.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Zarzut naruszenia art. 463 § 1 KPC i art. 263 § 1 KP jest chybiony, gdyż prze-
pisy te dotyczą zwolnienia od opłat w sprawach o roszczenia pracownika. Tylko pra-
cownik dochodzący roszczeń z zakresu prawa pracy nie ma obowiązku uiszczania
opłat sądowych (art. 463 § 1 KPC), a w sprawach o roszczenia pracowników ze sto-
sunku pracy postępowanie jest wolne od opłat sądowych (art. 263 § 1 KP). Zwolnie-
nie (wolność) od opłat nie dotyczy więc postępowania w sprawach z zakresu prawa
pracy z powództwa pracodawcy przeciwko pracownikowi. W takich sprawach zarów-
no pracodawca, jak i pozwany pracownik obowiązani są opłaty uiszczać. W rozpa-
trywanej sprawie pracownicy występowali w podwójnej roli w związku ze złożeniem
powództwa wzajemnego. Byli powodami w zakresie dochodzonych przez siebie
roszczeń, ale równocześnie byli pozwanymi w zakresie roszczeń dochodzonych od
nich przez pracodawcę. W zakresie tych ostatnich roszczeń nie występowało zwol-
nienie od opłat sądowych. Jeżeli opłat od pozwanych wzajemnych nie pobierano, to
było to błędne i nie oznacza, aby opłaty się nie należały. Kasacja dotyczy wyłącznie
roszczeń pracodawcy przeciwko byłym pracownikom. W tym zakresie podlega ona
opłacie sądowej i słusznie pozwani wzajemni zostali wezwani do jej uiszczenie.
Skarżący mają częściowo rację, jeżeli chodzi o zastosowanie art. 5 ust.
ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem pismo wnoszone przez
kilka osób podlega jednej opłacie. Jeżeli jednak przedmiotem sprawy są roszczenia
lub zobowiązania jednego rodzaju i oparte na jednakowej podstawie faktycznej oraz
prawnej (współuczestnictwo formalne), każdy współuczestnik uiszcza opłatę oddziel-
nie, stosownie do swego roszczenia lub zobowiązania. Ponieważ pozwani wzajemni
występowali w sprawie jako współuczestnicy formalni, to każdy z nich powinien uiścić
opłatę od kasacji w stosunku do swojego zobowiązania. O taką też opłatę należało
wezwać każdego z nich. Wezwanie wszystkich pozwanych o jedną opłatę od sumy
dochodzonych od nich roszczeń nie było prawidłowe (choć była to opłata niższa
4
względem sumy opłat od poszczególnych roszczeń). Sąd Najwyższy zważył jednak,
że to uchybienie nie miało wpływu na rozstrzygnięcie w zakresie odrzucenia kasacji.
Wszyscy pozwani mieli tego samego profesjonalnego pełnomocnika, który mógł od-
powiednio zinterpretować wezwanie o opłatę. Przede wszystkim jednak istotne jest
to, że żaden z pozwanych w przepisanym terminie nie uiścił jakiejkolwiek opłaty.
Wystąpiły więc przesłanki odrzucenia kasacji z art. 16 ust. 3 ustawy o kosztach są-
dowych, gdyż pozwani nie tylko, że nie uiścili należnych opłat, ale w ogóle nie wpła-
cili żadnych opłat.
Z tych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 39318
w
związku z art. 397 § 2 i 385 KPC.
========================================