Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 29 marca 2001 r.
I PKN 327/00
Przepis art. 15 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywa-
tyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz. 561 ze zm.) wyraża
bezwzględny zakaz dokonywania wypowiedzenia definitywnego lub zmieniają-
cego pracownikowi będącemu członkiem rady nadzorczej, ale nie stwarza
przeszkód do rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Przewodniczący SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Barbara Wagner
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 29 marca 2001 r. sprawy z powództwa
Zbigniewa W. przeciwko Fabryce Pojazdów Ciężarowych „Z.-W.” Spółce Akcyjnej w
W. o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie, na skutek kasacji powoda od wyroku
Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 11
stycznia 2000 r. [...]
o d d a l i ł kasację i zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 100
zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyro-
kiem z dnia 11 stycznia 2000 r. oddalił apelacje obu stron od wyroku Sądu Rejono-
wego dla Wrocławia-Śródmieścia z dnia 12 października 1999 r., zasądzającego od
pozwanej Fabryki Pojazdów Ciężarowych „Z.-W.” S.A. w W. na rzecz powoda Zbi-
gniewa W. kwotę 3529,20 zł z odsetkami tytułem odszkodowania za bezprawne roz-
wiązanie z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy oraz oddalającego
powództwo o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez
pracy. W sprawie tej ustalono, że powód był zatrudniony u strony pozwanej od dnia
18 października 1969 r. na podstawie umowy o pracę na czas nie określony w peł-
nym wymiarze czasu pracy, ostatnio na stanowisku technologa do spraw przygoto-
2
wania i sterowania produkcji. Powód do końca 1997 r. był członkiem rady pracowni-
czej, a po przekształceniu przedsiębiorstwa w styczniu 1998 r. w jednoosobową
spółkę Skarbu Państwa, był członkiem jej rady nadzorczej. W dniach 28 i 29 kwietnia
1998 r. powód zorganizował zebrania załogi, na których informował pracowników o
tematach i problemach obrad rady nadzorczej. Nie miał on wyraźnego zakazu orga-
nizowania takich zebrań. Dopiero w dniu 28 kwietnia 1998 r. na posiedzeniu zarządu
pozwanej Spółki przekazano powodowi taki zakaz i zobowiązano go do złożenia wy-
jaśnień co do tematów i celu spotkań zorganizowanych przez niego zebrań załogi
czego powód nie wykonał, uznając, że jako członek rady nadzorczej nie musi się
tłumaczyć. W dniu 11 maja 1998 r. powodowi doręczono oświadczenie z dnia 9 maja
1998 r. o rozwiązaniu z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia, zarzucając mu po-
rzucenie pracy i nieświadczenie pracy w czasie bezprawnie organizowanych zebrań
załogi, co wywołało dezorganizację pracy, oderwanie pracowników od pracy, wyrzą-
dzenie szkody majątkowej pracodawcy, ujawnienie pracownikom wiadomości z po-
siedzeń rady nadzorczej (wbrew obowiązkowi zachowania tajemnicy) oraz dwukrotną
odmowę wykonania polecenia służbowego - złożenia wyjaśnień co do odbytych ze-
brań.
Na podstawie takich ustaleń Sądy meriti uznały, że wskazane przyczyny były
niewystarczające do rozwiązania z powodem umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt
1 KP, albowiem nie miał on zakazu organizowania zebrań załogi, oderwanie pracow-
ników od pracy nie wyrządziło szkód majątkowych pracodawcy, a zarzut ujawnienia
załodze wiadomości uzyskanych przez powoda jako członka rady nadzorczej nie był
naruszeniem obowiązku pracowniczego. Równocześnie odmowa składania jakich-
kolwiek wyjaśnień co do tematów i celów organizowanych przez powoda zebrań za-
łogi spowodowała poważny konflikt z pracodawcą wynikający z „chęci postawienia
się ponad wszelkimi władzami spółki”, co doprowadziło do zasądzenia na rzecz po-
woda odszkodowania w miejsce żądania przywrócenia do pracy. Sąd Okręgowy
zwrócił uwagę, że przysługująca powodowi jako członkowi rady nadzorczej ochrona
odnosi się wyłącznie do zakazu wypowiedzenia definitywnego lub zmieniającego sto-
sunek pracy, natomiast nie obejmuje zakazu rozwiązywania umowy o pracę bez wy-
powiedzenia.
W kasacji powoda podniesiono zarzut naruszenia prawa materialnego przez
niezastosowanie art. 56 KP i art. 45 § 3 KP w związku z art. 16 ustawy o komercjali-
zacji i prywatyzacji przedsiębiorstw. Skarżący twierdził, że jako członek rady nadzor-
3
czej podlega szczególnej ochronie w rozumieniu art. 45 § 3 KP i Sądy meriti błędnie
nie przywróciły go do pracy, bezzasadnie zasądzając w miejsce tego żądania odsz-
kodowanie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie mogła być uwzględniona już z tej przyczyny, że skarżący błędnie
wskazał, że art. 16 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji
przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz. 561 ze zm.) jest przepisem szcze-
gólnym dotyczącym wzmożonej ochrony trwałości stosunku pracy pracownika będą-
cego członkiem rady nadzorczej spółki powstałej w wyniku komercjalizacji lub pry-
watyzacji przedsiębiorstwa państwowego. Tymczasem tym przepisem jest art. 15 tej
ustawy, który przewiduje, że pracownikowi spółki, będącemu członkiem jej rady nad-
zorczej, spółka nie może, w okresie trwania kadencji rady ani w okresie roku po za-
kończeniu kadencji, wypowiedzieć stosunku pracy. W tym czasie spółka nie może
również zmienić na niekorzyść pracownika warunków pracy lub płacy. Oczywista
omyłka Sądu drugiej instancji w oznaczeniu (numeracji) przepisu prawa materialne-
go, który był podstawą wydania zaskarżonego kasacją wyroku, nie zwalnia skarżą-
cego od prawidłowego nazwania (wyartykułowania) podstawy kasacyjnej (por. wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1998 r., I PKN 294/98, OSNAPiUS 1999 nr 18,
poz. 583).
Niezależnie od tego Sąd Najwyższy potwierdził prawidłowość dokonanej przez
Sąd drugiej instancji wykładni art. 15 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji, który
wyraża jedynie bezwzględny zakaz dokonywania wypowiedzenia definitywnego lub
zmieniającego pracownikowi będącemu członkiem rady nadzorczej, ale równocze-
śnie nie stwarza przeszkód do rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedze-
nia. W konsekwencji przewidziany w art. 56 § 2 KP nakaz odpowiedniego stosowania
art. 45 § 3 KP powinien być odczytywany w ten sposób, że sąd pracy może nie
uwzględnić roszczenia o przywrócenie do pracy pracownika będącego członkiem
rady nadzorczej spółki powstałej w drodze komercjalizacji lub prywatyzacji przedsię-
biorstwa państwowego, który nie jest chroniony przed rozwiązaniem umowy o pracy
bez wypowiedzenia, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe
lub niecelowe. W takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu. Skoro skar-
żący w żaden sposób nie starał się i nie podważył ustalenia Sądów meriti o niecelo-
4
wości przywrócenia powoda do pracy, to kasacyjny zarzut naruszenia art. 56 KP w
związku z art. 45 § 3 KP okazał się całkowicie nieuzasadniony, a kasację należało
oddalić na podstawie art. 39312
KPC. O kosztach postępowania Sąd Najwyższy
orzekł w zgodzie z art. 98 KPC.
========================================