Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Barbara Żukowska (spr.)

Sędziowie SO Edyta Gajgał

SO Andrzej Wieja

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Roberta Remiszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2013 r.

sprawy W. M.

oskarżonego z art. 280 § 1 kk, art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

z powodu apelacji, wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 22 listopada 2012 r. sygn. akt IIK 1472/12

I. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego W. M. a na podstawie art. 435 kpk także wobec oskarżonego K. N. w ten sposób, iż:

1.  z opisu przypisanego im czynu eliminuje zapis o działaniu w warunkach art. 57a § 1 kk i przepis ten eliminuje również z podstawy prawnej orzeczenia o karze,

2.  wysokość orzeczonych kar wobec każdego z oskarżonych obniża do 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

3.  uchyla orzeczenie zawarte w pkt II części dyspozytywnej wydane na podstawie art. 57a § 2 kk,

II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. O. kwotę 516, 60 zł w tym 96, 60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego W. M. z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV. zwalnia oskarżonego W. M. od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

W. M., K. N. oskarżeni byli o to, że:

w dniu 29 czerwca 2012 roku w K. przy ul. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z trzecim nieustalonym mężczyzną z góry powziętym zamiarem w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w miejscu publicznym, bez powodu, okazując rażące lekceważenie dla porządku prawnego, używając przemocy wobec R. J. poprzez bicie pięściami po twarzy oraz podduszanie doprowadzili do stanu bezbronności po czym dokonali zaboru w celu przywłaszczenia telefonu komórkowego marki N. (...) o wartości 400 złotych oraz pieniędzy w kwocie 40 złotych oraz spowodowali obrażenia ciała w postaci: rany tłuczonej łuku brwiowego lewego i rany tłuczonej wargi dolnej, naruszające czynności narządów ciała na okres poniżej dni siedmiu, czym działali na szkodę R. J..

Czyn ten zakwalifikowany został w akcie oskarżenia jako wyczerpujący znamiona art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 57a § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk wobec oskarżonego W. M. a wobec oskarżonego K. N. nadto w zw. z art. 64 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 22.XI.2012r. (sygn. akt II K 1472/12) uznał obu oskarżonych za winnych popełniania zarzucanego im czynu i wymierzył kary po 3 lata pozbawienia wolności, na podstawie art. 57a § 2 kk orzekł od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonego R. J. nawiązki po 500 zł, rozstrzygnął o dowodach rzeczowych, na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu W. M. okres tymczasowego aresztowania, orzekł o kosztach obrońcy z urzędu tegoż oskarżonego.

Powyższy wyrok uprawomocnił się wobec oskarżonego K. N. natomiast zaskarżony został apelacją obrońcy oskarżonego W. M. i apelacją osobiście złożoną przez tego oskarżonego.

Obrońca zarzucił w apelacji „obrazę zaskarżonym wyrokiem prawa materialnego tj. art. 115 § 21 kk przez jego zastosowanie do czynu oskarżonego mimo braku do tego ustawowych przesłanek i wniósł o zmianę wyroku przez:

1)  wyeliminowanie z podstawy skazania art. 57a § 1 kk,

2)  złagodzenie wymierzonej oskarżonemu kary 3 lat pozbawienia wolności.

Z treści apelacji sporządzonej osobiście przez oskarżonego W. M. wynika, iż skierowana została przeciwko orzeczeniu o karze. Oskarżony podniósł, iż zapadły wobec niego wyrok jest „zbyt surowy”, wniósł o jego zmianę przez orzeczenie łagodniejszej kary pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Dokonana w postępowaniu odwoławczym kontrola postępowania Sądu I instancji świadczy, iż Sad ten w sposób prawidłowy przeprowadził postępowanie dowodowego, zgromadzone dowody poddał poprawnej analizie logicznej i na tej podstawie prawidłowo ustalił, iż krytycznego dnia oskarżony W. M. współdziałając z K. N. i trzecim nieustalonym mężczyzną zrealizowali zamiar zabrania odpoczywającemu na ławce w pobliżu sklepu (...) w K. posiadane przezeń przedmioty stosując uprzednio wobec pokrzywdzonego przemoc poprzez bicie go pięściami po twarzy, „chwycenie od tyłu za szyję i podduszanie”.

W wyniku działania sprawców pokrzywdzony R. J. doznał obrażeń ciała naruszających czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni, zostały zabrane mu telefon i pieniądze.

Te ustalenia Sądu Rejonowego przesądzające o zakwalifikowaniu działania oskarżonych jako wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk nie zostały zakwestionowane w apelacji oskarżonego W. M. i jego obrońcy.

Prawidłowe ustalenia faktyczne – przy słusznie podniesionej przez obrońcę W. M. – błędnie dokonanej wykładni przepisu art. 151 § 21 kk - spowodowały jednak niesłuszne zastosowanie w kwalifikacji prawnej czynu przypisanego sprawcom w wyroku Sądu I instancji nadto przepisu art. 57 a § 1 kk.

W uzasadnieniu pisemnym zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy lakonicznie wskazał okoliczności, które przesądziły o zakwalifikowaniu działania sprawców przestępstwa rozboju wobec R. J., jako występku o charakterze chuligańskim.

O ocenie Sądu Rejonowego, iż sprawcy działali w sposób uzasadniający uznanie ich czynu za mający charakter chuligański przesądziły ustalenia, iż działali publicznie, ich zachowanie stanowiło „wyraz rażącego lekceważenia zasad porządku prawnego, skoro bez żadnego powodu zaatakowali osobę dla siebie obcą, bezbronną, odpoczywającą na ławce, w brutalny sposób, rozpoczynając atak od dwukrotnego uderzenia w twarz niespodziewającego się tego mężczyznę” (cyt. z uzasadnia Sądu Rejonowego). Argumenty takie mogłyby świadczyć, iż przestępstwa rozboju dokonane z użyciem przemocy wobec pokrzywdzonego, zaatakowanego publicznie winny być zawsze potraktowane jako powodujące charakter chuligański..

Chuligański charakter występków stanowi – w myśl art. 57 a § 1 kk – okoliczność kwalifikującą, wpływającą na zaostrzenie kary przez podniesienie dolnego progu ustawowego zagrożenia, rozstrzygniecie o chuligańskim charakterze umyślnego przestępstwa jest elementem orzeczenia o winie, a zatem wymaga szczegółowego uzasadniania dlaczego ustalony występek sprawcy miał taki charakter lub takiego charakteru nie miał.

Ustalonego przez Sąd Rejonowy czynu oskarżony W. M. dopuścił się (przy współdziałaniu z innymi osobami) publicznie, czy ten był zamachem na zdrowie i mienie pokrzywdzonego, który w żaden sposób sprawców nie sprowokował, sprawcy działali z niskich pobudek dążąc do uzyskania korzyści majątkowej a konsekwentnie realizując powzięty zamiar istotnie okazali rażące lekceważenie porządku prawnego.

Ustalone w przedmiotowej sprawie działanie sprawców było sposobem na uzyskanie korzyści majątkowej, poprzez to zachowanie zrealizowali znamiona występku z art. 280 § 1 kk i art. 157 § 2 kk.

Zachodzącego w psychice sprawców procesu wyrażającego się w świadomej woli zrealizowania przestępstwa – zamiaru – nie należy zawsze utożsamiać z powodem lub oczywiście błahym powodem, znamionującego występek o charakterze chuligańskim.

O braku powodu do przestępczego działania można mówić, gdy nie istnieje świadomy, racjonalny motyw działania, gdy działaniu brak wszelkiej racji; w takich wypadkach sprawca często sam nie potrafi wyjaśnić dlaczego określone działania podjął.

O powodzie oczywiście błędnym można mówić wówczas, gdy zachodzi oczywista nieadekwatność reakcji sprawcy do zewnętrznej przyczyny wyzwalającej działanie, gdy cel, w jakim sprawca działa nie usprawiedliwia – w rozumieniu powszechnym – drastycznośći środków podjętych przez sprawcę dla jego osiągnięcia.

W ustalonych przez Sąd Rejonowy realiach przedmiotowej sprawy nie zaistniała zewnętrzna przyczyna, która wyzwoliłaby w sprawcach reakcję niewspółmierną do owej przyczyny, sprawcy zrealizowali natomiast podjęty przez siebie zamiar nie zważając na okoliczności (publiczność) działania, możliwe skutki dla zdrowia pokrzywdzonego, wykazując tym samym lekceważenie obowiązującego porządku prawnego.

Przyznając rację twierdzeniom obrońcy oskarżonego W. M., iż … „ustalone wyrokiem działanie sprawcy – uderzenie i obezwładnienie pokrzywdzonego nie było powzięte bez powodu lecz stanowiło sposób realizacji czynu z art. 280 § 1 kk”, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok wobec oskarżonego W. M. – a na podstawie przepisu art. 435 kpk również wobec niewnoszącego apelacji K. N. – eliminując z opisu przypisanego im wyrokiem Sądu Rejonowego czynu zapis o działaniu w warunkach art. 57 a § 1 kk; w konsekwencji przepis art. 57 a § 1 kk został również wyeliminowany z podstawy prawnej orzeczenia o karze wydanego wobec oskarżonych i uchylone zostało orzeczenie o nawiązkach na rzecz pokrzywdzonego wydane na podstawie art. 57 a § 2 kk.

W wyniku dokonanej zmiany, na korzyść obu oskarżonych, Sąd Okręgowy ocenił wymierzone wobec nich zaskarżonym wyrokiem kary po 3 lata pozbawienia wolności jako surowe w stopniu rażącym, kary te obniżył do 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności wobec każdego z oskarżonych.

Ustalone przez Sąd Rejonowy okoliczności przedmiotowe, istotne w procesowe orzekania o karze wobec W. M. zostały prawidłowo ocenione przez ten Sąd a słuszne są również wobec oskarżonego K. N.. Obaj oskarżeni byli w przeszłości karani za przestępstwa, oskarżony K. N. przypisanego mu przestępstwa rozboju dopuścił się w warunkach art. 64 § 1 kk, obaj oskarżeni swoim dotychczasowym trybem życia niewykonywaniem pracy zarobkowej, nadużywaniem alkoholu, notorycznym lekceważeniem porządku prawnego wykazali, iż są wysoce zdemoralizowanymi niepoprawnymi sprawcami, wobec których konieczne jest wdrożenie procesów wychowawczych w długim okresie czasu w warunkach zakładu karnego.

Oskarżony W. M., pozbawiony jest wolności, nie zarobkuje, co przesądziło o zwolnieniu go z obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Wyk. J.K.