Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 18 września 2002 r.
III SW 27/02
Utworzenie komitetu wyborczego wyborców przed dniem ogłoszenia
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządzeniu wyborów nie jest
sprzeczne z ustawą z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin,
rad powiatów i sejmików wojewódzkich (Dz.U. Nr 95, poz. 602 ze zm.) i nie uza-
sadnia odmowy przyjęcia przez Państwową Komisję Wyborczą zawiadomienia
o utworzeniu takiego komitetu na podstawie art. 64h ust. 2 Ordynacji.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Krystyna
Bednarczyk, Beata Gudowska, Józef Iwulski, Andrzej Kijowski, Zbigniew Myszka,
Herbert Szurgacz (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 wrześ-
nia 2002 r. sprawy ze skargi Komitetu Wyborczego Wyborców Optymalni na uchwałę
Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 9 września 2002 r. [...] w przedmiocie odmowy
zarejestrowania Komitetu Wyborczego
u z n a ł skargę za zasadną i uchylił zaskarżoną uchwałę.
U z a s a d n i e n i e
Uchwałą z dnia 9 września 2002 r. Państwowa Komisja Wyborcza odmówiła
przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu Komitetu Wyborczego Wyborców Optymalni.
W uzasadnieniu odmowy wskazano, że w zawiadomieniu o utworzeniu komitetu wy-
borczego jako datę jego utworzenia podano dzień 26 sierpnia 2002 r. Datą tą zostało
opatrzone oświadczenie o utworzeniu Komitetu Wyborczego Wyborców Optymalni
oraz oświadczenie pełnomocnika wyborczego i pełnomocnika finansowego o przyję-
ciu pełnomocnictw. Zdaniem PKW, skoro - zgodnie z art. 65 ust. 1a ustawy z dnia 16
lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
(Dz.U. Nr 95, poz. 602 ze zm.) - komitety wyborcze mogą wykonywać czynności
2
określone w ustawie od dnia ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o
zarządzeniu wyborów, czynności podjęte przed tym terminem są nieważne. Skoro
rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie zarządzenia wyborów (Dz.U. Nr
134, poz. 1125) zostało ogłoszone w dniu 27 sierpnia 2002 r., to utworzenie komitetu
wyborczego wyborców w dniu 26 sierpnia jest nieważne i jest to wada zawiadomie-
nia, która nie może zostać usunięta (art. 64h ust. 2 Ordynacji wyborczej).
W skardze na wymienioną uchwałę pełnomocnik Komitetu Wyborczego Wy-
borców Optymalni podniósł, że utworzenie Komitetu odbyło się w ustawowym termi-
nie 27 sierpnia, a data 26 sierpnia pojawiła się w dokumentach omyłkowo. Pomyłka
w dacie wynikła stąd, że zebranie założycielskie rozpoczęło się 26 sierpnia wieczo-
rem, ale przeciągnęło się do godzin po północy i podpisy faktycznie zostały złożone
27 sierpnia około godziny 1. W załączeniu do skargi zostało przedstawione oświad-
czenie członków KWW Optymalni o złożeniu podpisów pod dokumentami założyciel-
skimi w dniu 27 sierpnia.
W zajętym stanowisku wobec skargi PKW wniosła o jej oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów
i sejmików województw w rozdziale 10a, zatytułowanym Komitety wyborcze reguluje
tworzenie komitetów wyborczych tworzonych przez partie polityczne i koalicje partii
politycznych, stowarzyszenia i organizacje społeczne, wyborców. Zasady tworzenia
komitetów wyborczych wyborców określa art. 64f ustawy, wskazując na wymagania
dotyczące liczby obywateli, mających prawo wybierania, które mogą utworzyć komi-
tet wyborczy wyborców, tryb utworzenia komitetu, czynności, jakich powinien komitet
wyborczy wyborców dokonać. Do tych ostatnich należy powiadomienie komisarza
wyborczego, właściwego ze względu na siedzibę komitetu, o utworzeniu komitetu.
Jeżeli zawiadomienie wykazuje wady, PKW w terminie 3 dni od dnia doręczenia za-
wiadomienia, wzywa pełnomocnika komitetu wyborczego do ich usunięcia w terminie
3 dni. W przypadku nieusunięcia wad w terminie PKW odmawia przyjęcia zawiado-
mienia (art. 64 h).
W rozpoznawanej sprawie odmowa przyjęcia zawiadomienia została wydana
na podstawie art. 64 h ustawy, ale nie ze względu na wady zawiadomienia, lecz z
powołaniem się na przepis art. 65 ust. 1a Ordynacji wyborczej. Wymieniony przepis
3
został zamieszczony w rozdziale 11 Ordynacji pt. Kampania wyborcza. Według tego
przepisu partie polityczne, organizacje i wyborcy oraz komitety wyborcze, mogą wy-
konywać czynności określone w ustawie od dnia ogłoszenia rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów o zarządzeniu wyborów. Czynności podjęte przed tym terminem są
nieważne.
Stanowisko PKW o odmowie przyjęcia zawiadomienia nie jest trafne. Z powo-
łanego przepisu art. 65 ust. 1a wyraźnie wynika, że wymienione w nim podmioty, w
tym komitety wyborcze, mogą wykonywać czynności określone w ustawie od dnia
ogłoszenia rozporządzenia. Oznacza to, że ustawodawca dopuszcza istnienie komi-
tetów już w tym momencie. W dalszym ciągu wynika stąd, że komitety te mogą po-
wstać przed dniem ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządze-
niu wyborów. Powyższy wniosek znajduje potwierdzenie w przepisach o tworzeniu
komitetów wyborczych. Przepisy te nie zawierają ograniczeń (zakazu) powołania
komitetu przed datą ogłoszenia rozporządzenia, przewidują jedynie rygory czasowe
co do zawiadomienia komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego wy-
borców. Zgodnie z art. 64 f ust. 4 Ordynacji wyborczej po zebraniu co najmniej 20
podpisów obywateli, mających prawo wybierania, popierających utworzenie komitetu,
pełnomocnik wyborczy zawiadamia komisarza wyborczego właściwego ze względu
na siedzibę komitetu, o utworzeniu komitetu. Zawiadomienie może być dokonane w
terminie od dnia ogłoszenia rozporządzenia o zarządzeniu wyborów do 50 dnia przed
dniem wyborów.
W sumie należy uznać, że utworzenie komitetu wyborczego wyborców przed
dniem ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządzeniu wyborów
nie jest sprzeczne z Ordynacją wyborczą i nie uzasadnia odmowy przyjęcia przez
PKW na podstawie art. 64 h ust. 2 Ordynacji przyjęcia zawiadomienia o utworzeniu
takiego komitetu.
Z przytoczonych motywów, Sąd Najwyższy na podstawie art. 64h ust. 3 i 4
Ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw w związku z
art. 516 KPC orzekł jak w sentencji postanowienia.
========================================