Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 30 CZERWCA 2004 R.
I KZP 8/04
Dochodzenia nie prowadzi się także, jeżeli zarzucony podejrzanemu
czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch lub więcej przepisach usta-
wy karnej pozostających w zbiegu kumulatywnym (art. 11 § 2 k.k.), z któ-
rych chociaż jeden wyłącza możliwość prowadzenia dochodzenia.
Przewodniczący: sędzia SN E. Strużyna.
Sędziowie SN: J. Sobczak, J. Szewczyk (sprawozdawca).
Zastępca Prokuratora Generalnego: R.A. Stefański.
Sąd Najwyższy w sprawie Mariusza M., po rozpoznaniu przekazane-
go na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Okręgowy w C. postanowie-
niem z dnia 11 marca 2004 r., zagadnienia prawnego wymagającego za-
sadniczej wykładni ustawy:
„Czy krótkotrwałe zatrzymanie podejrzanego w toku postępowania przygo-
towawczego, na podstawie wydanego przez Prokuratora nakazu doprowa-
dzenia należy uznać za pozbawienie wolności w rozumieniu art. 325c pkt 1
k.p.k. wyłączające możliwość prowadzenia postępowania przygotowaw-
czego w formie dochodzenia?”
p o s t a n o w i ł o d m ó w i ć podjęcia uchwały.
2
U Z A S A D N I E N I E
Przedstawione zagadnienie prawne wyłoniło się na tle następującej
sytuacji procesowej.
Mariusz M. oskarżony został o to, że w dniu 26 lipca 2001 r. w C.,
działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posługując się sfałszo-
wanymi zaświadczeniami o swoim zatrudnieniu i zarobkach w Firmie
Transportowej „T.”, wyłudził kredyt w wysokości 2 884,20 zł na zakup tele-
wizora marki Sony na szkodę AJG Bank Polska SA w W., to jest o prze-
stępstwo z art. 286 § 1 k.k., art. 297 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art.
11 § 2 k.k.
Sąd Rejonowy w C. postanowieniem z dnia 15 stycznia 2004 r., na
podstawie art. 345 § 1 k.p.k. zwrócił sprawę Mariusza M. Prokuratorowi Re-
jonowemu w C. celem uzupełnienia postępowania przygotowawczego.
Zdaniem Sądu Rejonowego postępowanie przygotowawcze przeprowa-
dzono błędnie w formie dochodzenia, gdyż oskarżony był w toku postępo-
wania zatrzymany. Na powyższe postanowienie zażalenie złożył oskarży-
ciel publiczny, który zarzucił obrazę art. 345 § 1 k.p.k., polegającą na
uznaniu, iż w sprawie zachodzą przesłanki zwrotu sprawy do postępowania
przygotowawczego. Prokurator w szczególności wywiódł, iż zatrzymanie
podejrzanego jako krótkotrwałe i przemijające ograniczenie swobody, nie
powinno być uznane za pozbawienie wolności w rozumieniu art. 325c pkt 1
k.p.k., skutkujące koniecznością prowadzenia postępowania przygotowaw-
czego w formie śledztwa.
Sąd Okręgowy w C. postanowieniem z dnia 11 marca 2004 r. uznał,
iż w sprawie wyłoniło się zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wy-
kładni ustawy i w konsekwencji sformułował przedstawione na wstępie py-
tanie, które na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przekazał Sądowi Najwyższe-
mu do rozpoznania.
3
Zastępca Prokuratora Generalnego we wniosku Prokuratury Krajowej
w przedmiocie zasadniczej wykładni ustawy, wniósł o podjęcie uchwały na-
stępującej treści: „zatrzymanie i doprowadzenie podejrzanego na podsta-
wie art. 247 § 1 k.p.k. jest pozbawieniem wolności, o którym mowa w art.
325c pkt 1 k.p.k., wyłączającym możliwość prowadzenia dochodzenia”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przedmiotem zagadnienia prawnego przedstawionego Sądowi Naj-
wyższemu w trybie art. 441 § 1 k.p.k. mogą być tylko problemy wyłaniające
się „przy rozpoznawaniu środka odwoławczego”, a więc kwestie pozostają-
ce w związku przyczynowym z rozstrzygnięciem sprawy, w której zagad-
nienie powstało. Trafne jest wyrażone wcześniej stanowisko Sądu Najwyż-
szego, że „przedmiotem pytania mogą być wyłącznie kwestie pozostające
w związku z rozstrzygnięciem sprawy, w której kwestia powstała. Zaistnie-
nie zatem związku przyczynowego pomiędzy przekazaną do rozstrzygnię-
cia kwestią, a rozstrzyganą sprawą jest jedną z trzech przesłanek warunku-
jących dopuszczalność pytań do Sądu Najwyższego” (post. Sądu Najwyż-
szego z dnia 16 czerwca 1993 r., I KZP 14/93, Wok. 1993, Nr 11, s. 10).
Ponadto „pytanie ... musi być zatem ściśle powiązane z okolicznościami
sprawy, a mówiąc wprost zaistnieć musi taka sytuacja procesowa, iż doko-
nanie wykładni określonego przepisu (lub przepisów) konieczne jest do
prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy” (postanowienie Sądu Najwyższego z
dnia 20 listopada 1997 r., I KZP 22/97, OSN Prok. i Pr. 1998, Nr 1, poz.
17).
Przedstawione przez Sąd Okręgowy w C. zagadnienie prawne nie
ma znaczenia dla rozpoznania zażalenia. Mariusz M. został oskarżony o
przestępstwo wyczerpujące znamiona określone w trzech przepisach
ustawy karnej, w tym znamiona przestępstwa z art. 297 § 1 k.k. Stosownie
do treści art. 325b § 2 k.p.k. dochodzenia nie prowadzi się między innymi w
sprawach o przestępstwa wymienione w rozdziale XXXVI Kodeksu karne-
4
go. Występek stypizowany w art. 297 § 1 k.k. zamieszczony jest w rozdzia-
le XXXVI Kodeksu karnego, zawierającym przestępstwa przeciwko obroto-
wi gospodarczemu. W opisanej sytuacji oczywistym jest, iż postępowanie
przygotowawcze przeciwko Mariuszowi M. powinno być prowadzone w
formie śledztwa, niezależnie od tego czy w jego trakcie podejrzany był, czy
też nie był pozbawiony wolności. Przesłanką uzasadniającą prowadzenie
postępowania przygotowawczego w formie dochodzenia jest między innymi
kwalifikacja prawna przestępstwa zarzucanego podejrzanemu. Dochodze-
nia nie prowadzi się także, jeżeli zarzucony podejrzanemu czyn wyczerpuje
znamiona określone w dwóch lub więcej przepisach ustawy karnej pozosta-
jących w zbiegu kumulatywnym (art. 11 § 2 k.k.), z których chociaż jeden
wyłącza możliwość prowadzenia dochodzenia.
Biorąc powyższe rozważania pod uwagę, Sąd Najwyższy odmówił
podjęcia uchwały.

I KZP 8/04

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia