II CZ 94/04
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-05-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 94/04
POSTANOWIENIE
Dnia 9 września 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego "I."
Spółki Akcyjnej w S.
przeciwko B. G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 9 września 2004 r.,
zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 31 marca 2004 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 31 marca 2004 r. Sąd Apelacyjny odrzucił kasację
pozwanej od wyroku tego Sądu z dnia 22 października 2003 r., stwierdzając, że
wniesiona kasacja nie czyni zadość wymaganiom przewidzianym w art. 3933
§ 1
k.p.c., ponieważ nie zawiera przedstawienia okoliczności uzasadniających jej
rozpoznanie. Niespełnienie wymagania, o którym mowa, oznacza natomiast, że
wniesiona kasacja jest dotknięta nieusuwalnym brakiem i z tej przyczyny ulega
odrzuceniu (art. 3935
k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie pozwana zarzuciła, że – wbrew odmiennej
ocenie Sądu Apelacyjnego – spełniła wymaganie przewidziane w art. 3933
§ 1 pkt 3
k.p.c., bowiem w złożonej kasacji wskazała na konieczność „rozstrzygnięcia
istotnego zagadnienia prawnego doniosłej w skutkach wykładni przepisów
i zakreślenia granic interpretacyjnych przepisów o sprzedaży oraz sposobach
i skutkach składania oświadczeń woli”. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W kasacji wniesionej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października
2003 r. pozwana powołała się na obydwie podstawy określone w art. 3931
k.p.c.;
w ramach pierwszej wskazała na naruszenie przepisów: art. 535, art. 66 § 1 i art.
353 § 1 k.c. przez przyjęcie, że między stronami doszło do zawarcia umowy
sprzedaży, że powód zbył i dostarczył jej towary, oraz że w związku z tym
powstało zobowiązanie do zapłaty, natomiast w ramach drugiej postawiła zarzut
obrazy: art. 231, art. 232 i art. 233 k.p.c. przez dowolną ocenę zebranego
w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków
i dokumentów, co miało wpływ na wynik sprawy i skutkowało wydaniem
zaskarżonego wyroku.
Uzasadniając wniesienie kasacji, pozwana wskazała na „konieczność
rozstrzygnięcia kwestii oceny prawnych skutków nie złożenia przez strony
oświadczeń woli w przedmiocie zawarcia umowy sprzedaży oraz możliwości
i zasięgu domniemań, iż takie oświadczenia woli złożono. Ponadto rozwiązanie
3
prawnego problemu – czy pomimo braku zawarcia umowy, a w szczególności
braku oświadczenia co do jej zawarcia oraz niedochowania formy pisemnej sąd
uprawniony był do zastosowania domniemania w tym względzie i przyjęcia, że
pomimo nie zawarcia umowy, braku określenia jej essentialia negotii można było
poczynić ustalenia leżące poza wolą stron i bez woli domniemania kupującego.”
Analiza przytoczonych okoliczności, które w ocenie żalącej były wskazaniem
na występowanie w sprawie przesłanek określonych w art. 393 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c.,
prowadzić musi do wniosku, że żaląca błędnie pojmuje sposób spełnienia
obowiązku przewidzianego w art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. i procesową doniosłość tego
wymagania.
Jak niejednokrotnie wyjaśniał Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach,
wymaganie przedstawienia okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji jest
wymaganiem odrębnym od obowiązku przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich
uzasadnienia. Łączy się ono ściśle z instytucją tzw. przedsądu, w ramach której
Sąd Najwyższy może odmówić przyjęcia kasacji do rozpoznania (art. 393 § 1 i 3937
§ 1 k.p.c.). Z tej przyczyny spełnienie wymagania przewidzianego w art. 3933
§ 1
pkt 3 k.p.c. nie może polegać na samym odwołaniu się do uzasadnienia podstaw
kasacyjnych, lecz powinno przybrać formę wyodrębnionego wywodu prawnego,
w którym skarżący wskaże, jakie występujące w sprawie okoliczności pozwalają
zakwalifikować kasację do rozpoznania i jednocześnie uzasadni, dlaczego
odpowiadają one ustawowemu katalogowi przesłanek usprawiedliwiających
przyjęcie kasacji, określonych w art. 393 § 1 pkt 1 i 2 oraz § 2 k.p.c. (zob.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00,
OSNC 2001, nr 3, poz. 52, z dnia 30 maja 2001 r., III CZ 36/01, OSNC 2002, nr 2,
poz. 22 czy z dnia 17 października 2001 r., III CZ 98/01, OSNC 2002, nr 5, poz. 71,
a w szczególności uchwałę połączonych Izb: Izby Administracyjnej, Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych oraz Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia
17 grudnia 2002 r., III CZP 72/02, OSNC 2003, nr 7-8, poz. 92).
Jak wielokrotnie podkreślał już Sąd Najwyższy, nie jest spełnieniem
wymagania przewidzianego w art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. samo powtórzenie przez
4
skarżącego przesłanek określonych w treści art. 393 k.p.c. z równoczesnym
stwierdzeniem, że zachodzą „okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji”.
Okoliczności, o których mowa, należy przedstawić w formie profesjonalnego
wywodu, nadającego się do merytorycznej oceny i zajęcia stanowiska.
Przedstawienie okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji ze
względu na przesłanki określone w art. 393 § 1 pkt 1 lub 2 k.p.c. wymaga
wyjaśnienia, jakie zagadnienie prawne występuje w sprawie i dlaczego jest ono
istotne, albo określenia, które przepisy wymagają wykładni Sądu Najwyższego, ze
wskazaniem, na czym polegają związane z tym poważne wątpliwości, lub
z przedstawieniem rozbieżności występujących w orzecznictwie sądów (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2002 r., III CKN 570/01,
OSNC 2002, nr 12, poz. 151, oraz uchwałę połączonych Izb: Izby Administracyjnej,
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia
17 grudnia 2002 r., III CZP 72/02, OSNC 2003, nr 7-8, poz. 92 i powołane tam
orzecznictwo).
Skarżąca nie skonkretyzowała występującego w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego. Zagadnienie takie dotyczyć musi kwestii prawnej
pozostającej w związku z rozstrzygnięciem sprawy, nie zaś ustaleń związanych
z podstawą faktyczną rozstrzygnięcia, a ponadto musi być sformułowane ogólnie
w tym sensie, że nie może chodzić w nim o sposób rozstrzygnięcia sprawy.
Wymaganiom tym nie czynią zadość przytoczone w kasacji tzw. okoliczności
uzasadniające jej wniesienie. Skarżąca nie wskazała też na potrzebę wykładni
określonego przepisu czy przepisów prawa, nie wyjaśniła na czym polegają
związane z tym poważne wątpliwości czy rozbieżności w orzecznictwie sądów.
Zatem Sąd Apelacyjny trafnie uznał, że obowiązek przewidziany w art. 3933
§ 1
pkt 3 k.p.c. nie został spełniony.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, nieprzedstawienie w kasacji
okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie powoduje odrzucenie kasacji bez
wzywania do uzupełnienia tego braku (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 9 listopada 2000 r., III CKN 1385/00, OSNC 2001, nr 3, poz. 51, czy z dnia
12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00, OSNC 2001, nr 3, poz. 52).
5
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 385
w związku z art. 397 § 2 i art. 39318
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.
POSTANOWIENIE
Dnia 9 września 2004 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący)
SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)
SSN Mirosława Wysocka
w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego "I."
Spółki Akcyjnej w S.
przeciwko B. G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 9 września 2004 r.,
zażalenia pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 31 marca 2004 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 31 marca 2004 r. Sąd Apelacyjny odrzucił kasację
pozwanej od wyroku tego Sądu z dnia 22 października 2003 r., stwierdzając, że
wniesiona kasacja nie czyni zadość wymaganiom przewidzianym w art. 3933
§ 1
k.p.c., ponieważ nie zawiera przedstawienia okoliczności uzasadniających jej
rozpoznanie. Niespełnienie wymagania, o którym mowa, oznacza natomiast, że
wniesiona kasacja jest dotknięta nieusuwalnym brakiem i z tej przyczyny ulega
odrzuceniu (art. 3935
k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie pozwana zarzuciła, że – wbrew odmiennej
ocenie Sądu Apelacyjnego – spełniła wymaganie przewidziane w art. 3933
§ 1 pkt 3
k.p.c., bowiem w złożonej kasacji wskazała na konieczność „rozstrzygnięcia
istotnego zagadnienia prawnego doniosłej w skutkach wykładni przepisów
i zakreślenia granic interpretacyjnych przepisów o sprzedaży oraz sposobach
i skutkach składania oświadczeń woli”. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W kasacji wniesionej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 października
2003 r. pozwana powołała się na obydwie podstawy określone w art. 3931
k.p.c.;
w ramach pierwszej wskazała na naruszenie przepisów: art. 535, art. 66 § 1 i art.
353 § 1 k.c. przez przyjęcie, że między stronami doszło do zawarcia umowy
sprzedaży, że powód zbył i dostarczył jej towary, oraz że w związku z tym
powstało zobowiązanie do zapłaty, natomiast w ramach drugiej postawiła zarzut
obrazy: art. 231, art. 232 i art. 233 k.p.c. przez dowolną ocenę zebranego
w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków
i dokumentów, co miało wpływ na wynik sprawy i skutkowało wydaniem
zaskarżonego wyroku.
Uzasadniając wniesienie kasacji, pozwana wskazała na „konieczność
rozstrzygnięcia kwestii oceny prawnych skutków nie złożenia przez strony
oświadczeń woli w przedmiocie zawarcia umowy sprzedaży oraz możliwości
i zasięgu domniemań, iż takie oświadczenia woli złożono. Ponadto rozwiązanie
3
prawnego problemu – czy pomimo braku zawarcia umowy, a w szczególności
braku oświadczenia co do jej zawarcia oraz niedochowania formy pisemnej sąd
uprawniony był do zastosowania domniemania w tym względzie i przyjęcia, że
pomimo nie zawarcia umowy, braku określenia jej essentialia negotii można było
poczynić ustalenia leżące poza wolą stron i bez woli domniemania kupującego.”
Analiza przytoczonych okoliczności, które w ocenie żalącej były wskazaniem
na występowanie w sprawie przesłanek określonych w art. 393 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c.,
prowadzić musi do wniosku, że żaląca błędnie pojmuje sposób spełnienia
obowiązku przewidzianego w art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. i procesową doniosłość tego
wymagania.
Jak niejednokrotnie wyjaśniał Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach,
wymaganie przedstawienia okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji jest
wymaganiem odrębnym od obowiązku przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich
uzasadnienia. Łączy się ono ściśle z instytucją tzw. przedsądu, w ramach której
Sąd Najwyższy może odmówić przyjęcia kasacji do rozpoznania (art. 393 § 1 i 3937
§ 1 k.p.c.). Z tej przyczyny spełnienie wymagania przewidzianego w art. 3933
§ 1
pkt 3 k.p.c. nie może polegać na samym odwołaniu się do uzasadnienia podstaw
kasacyjnych, lecz powinno przybrać formę wyodrębnionego wywodu prawnego,
w którym skarżący wskaże, jakie występujące w sprawie okoliczności pozwalają
zakwalifikować kasację do rozpoznania i jednocześnie uzasadni, dlaczego
odpowiadają one ustawowemu katalogowi przesłanek usprawiedliwiających
przyjęcie kasacji, określonych w art. 393 § 1 pkt 1 i 2 oraz § 2 k.p.c. (zob.
postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00,
OSNC 2001, nr 3, poz. 52, z dnia 30 maja 2001 r., III CZ 36/01, OSNC 2002, nr 2,
poz. 22 czy z dnia 17 października 2001 r., III CZ 98/01, OSNC 2002, nr 5, poz. 71,
a w szczególności uchwałę połączonych Izb: Izby Administracyjnej, Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych oraz Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia
17 grudnia 2002 r., III CZP 72/02, OSNC 2003, nr 7-8, poz. 92).
Jak wielokrotnie podkreślał już Sąd Najwyższy, nie jest spełnieniem
wymagania przewidzianego w art. 3933
§ 1 pkt 3 k.p.c. samo powtórzenie przez
4
skarżącego przesłanek określonych w treści art. 393 k.p.c. z równoczesnym
stwierdzeniem, że zachodzą „okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji”.
Okoliczności, o których mowa, należy przedstawić w formie profesjonalnego
wywodu, nadającego się do merytorycznej oceny i zajęcia stanowiska.
Przedstawienie okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji ze
względu na przesłanki określone w art. 393 § 1 pkt 1 lub 2 k.p.c. wymaga
wyjaśnienia, jakie zagadnienie prawne występuje w sprawie i dlaczego jest ono
istotne, albo określenia, które przepisy wymagają wykładni Sądu Najwyższego, ze
wskazaniem, na czym polegają związane z tym poważne wątpliwości, lub
z przedstawieniem rozbieżności występujących w orzecznictwie sądów (zob.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 stycznia 2002 r., III CKN 570/01,
OSNC 2002, nr 12, poz. 151, oraz uchwałę połączonych Izb: Izby Administracyjnej,
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia
17 grudnia 2002 r., III CZP 72/02, OSNC 2003, nr 7-8, poz. 92 i powołane tam
orzecznictwo).
Skarżąca nie skonkretyzowała występującego w sprawie istotnego
zagadnienia prawnego. Zagadnienie takie dotyczyć musi kwestii prawnej
pozostającej w związku z rozstrzygnięciem sprawy, nie zaś ustaleń związanych
z podstawą faktyczną rozstrzygnięcia, a ponadto musi być sformułowane ogólnie
w tym sensie, że nie może chodzić w nim o sposób rozstrzygnięcia sprawy.
Wymaganiom tym nie czynią zadość przytoczone w kasacji tzw. okoliczności
uzasadniające jej wniesienie. Skarżąca nie wskazała też na potrzebę wykładni
określonego przepisu czy przepisów prawa, nie wyjaśniła na czym polegają
związane z tym poważne wątpliwości czy rozbieżności w orzecznictwie sądów.
Zatem Sąd Apelacyjny trafnie uznał, że obowiązek przewidziany w art. 3933
§ 1
pkt 3 k.p.c. nie został spełniony.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, nieprzedstawienie w kasacji
okoliczności uzasadniających jej rozpoznanie powoduje odrzucenie kasacji bez
wzywania do uzupełnienia tego braku (zob. np. postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 9 listopada 2000 r., III CKN 1385/00, OSNC 2001, nr 3, poz. 51, czy z dnia
12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00, OSNC 2001, nr 3, poz. 52).
5
Z przytoczonych wyżej powodów Sąd Najwyższy na podstawie art. 385
w związku z art. 397 § 2 i art. 39318
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.