Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 21 czerwca 2005 r.
II PK 304/04
Zasądzenie na podstawie art. 59 k.p. odszkodowania z tytułu rozwiązania
z naruszeniem prawa umowy o pracę na czas określony bez wypowiedzenia z
winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.) nie wyłącza zasądzenia odprawy na pod-
stawie art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakła-
du pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 ze zm.).
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Barbara Wagner, Zbigniew Hajn.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 czerwca 2005 r.
sprawy z powództwa Janusza A. przeciwko A.B. Spółce z o.o. w W. o odszkodowa-
nie i odprawę, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 29 kwietnia 2004 r. [...]
z m i e n i ł zaskarżony wyrok w pkt I, III i IV w ten sposób, że oddalił apelację
strony pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia z dnia 25
listopada 2003 r. [...] i zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda 2.200 zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego i kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Powód Janusz A. wniósł o zasądzenie od pozwanej A.B. Spółki z o.o. w W.
kwoty 28.504 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy
o pracę bez wypowiedzenia, odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn
dotyczących zakładu pracy oraz o sprostowanie świadectwa pracy poprzez wskaza-
nie, że rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za wypowiedzeniem przez pracodawcę.
Powód zatrudniony był u strony pozwanej na czas określony do dnia 30
czerwca 2006 r. w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowisku dyrektora naczel-
nego. Umowa o pracę została rozwiązana przez pracodawcę bez wypowiedzenia z
2
dniem 20 czerwca 2002 r. „z powodu art. 52 § 1 pkt 1 k.p.” U strony pozwanej miały
miejsce zwolnienia grupowe. Spośród 15 zatrudnionych osób w okresie 3 miesięcy
poprzedzających rozwiązanie umowy z powodem i 3 miesiące po tej dacie rozwiąza-
no umowę o pracę z 7 osobami. Na miejsce powoda nie zatrudniono nikogo nowego.
Jego obowiązki przejęli prezes i wiceprezes strony pozwanej. W tak ustalonym stanie
faktycznym Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia - Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych - uwzględniając powództwo - zasądził na rzecz powoda kwotę 28.632 zł
wraz z odsetkami.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu zaskarżonym wyrokiem uwzględnił apelację
strony pozwanej w zakresie zasądzenia na rzecz powoda odprawy na podstawie art.
8 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu
pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 ze zm.) i zmienił wyrok Sądu
Rejonowego w ten sposób, że zasądzoną na rzecz powoda kwotę obniżył do kwoty
14.316 zł, nie naruszając orzeczenia o odsetkach. Podzielając ustalenia faktyczne
poczynione przez Sąd pierwszej instancji, Sąd Okręgowy stwierdził, iż pracodawca w
swym oświadczeniu o rozwiązaniu z powodem umowy o pracę bez wypowiedzenia
podał jako przyczynę przepis art. 52 § 1 pkt 1 k.p., czego nie można uznać za speł-
nienie zasadniczego warunku prawidłowości takiego oświadczenia - podania przy-
czyny, dla której rozwiązano umowę o pracę. Słusznie Sąd Rejonowy uznał, iż roz-
wiązanie stosunku pracy z powodem było wadliwe i zasądził na jego rzecz odszko-
dowanie (art. 59 k.p.). Sąd Okręgowy nie podzielił jednak poglądu Sądu pierwszej
instancji, iż odszkodowanie to podlega kumulacji z odprawą pieniężną z art. 8 ust. 2
pkt 3 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o zwolnieniach grupowych. Stąd też uznał, iż
żądanie przez powoda odprawy nie mogło być uwzględnione.
Kasację od powyższego wyroku wniósł powód. Zarzucił w niej naruszenie art.
8 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o zwolnieniach grupowych oraz art. 58
w związku z art. 59 k.p., przez ich niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że w razie
rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę zawartej na czas określony z naru-
szeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę pracownikowi nie może przysłu-
giwać obok odszkodowania odprawa pieniężna z tytułu zwolnienia z przyczyn doty-
czących pracodawcy. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez odda-
lenie apelacji i zasądzenie od strony pozwanej na jego rzecz kosztów postępowania
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja jest uzasadniona. Przedmiotem sporu w postępowaniu kasacyjnym
jest prawo powoda do odprawy przewidzianej w art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989
r. o zwolnieniach grupowych. Sąd Rejonowy oraz powód zgodnie stwierdzają, że je-
żeli rozwiązanie stosunku pracy było sprzeczne z prawem, a jednocześnie zwolniony
pracownik spełnia przesłanki do uzyskania tej odprawy, to zachodzi kumulacja rosz-
czenia o odprawę z roszczeniem o odszkodowanie z tytułu wadliwego rozwiązania
stosunku pracy. Jest to pogląd powszechnie przyjęty (por. między innymi uchwałę
Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 1990 r., III PZP 22/90, OSNCP 1991 nr 5-6,
poz. 64 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2000 r., I PKN 499/99,
OSNAPiUS 2001 nr 12, poz. 407). Przyczyną uwzględnienia apelacji strony pozwa-
nej była błędna interpretacja art. 59 k.p. Z przepisu tego wynika, że w razie rozwią-
zania przez pracodawcę bez wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas okre-
ślony (a taka umowa łączyła strony) pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodo-
wanie, jeżeli upłynął już termin, do którego umowa miała trwać lub gdy przywrócenie
do pracy byłoby niewskazane ze względu na krótki okres, jaki pozostał do upływu
tego terminu. Trafnie podniesiono w kasacji, że słowo „wyłącznie” nie odnosi się do
wszystkich roszczeń pracownika wobec pracodawcy, a jedynie ogranicza, we wska-
zanym zakresie, prawo wyboru pracownika między roszczeniem o przywrócenie do
pracy a roszczeniem o odszkodowanie (art. 56 k.p.) Nadto prawo do odprawy nie jest
związane z wadliwością rozwiązania umowy o pracę, lecz powstaje w przypadku
spełnienia przesłanek określonych w ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. o zwolnie-
niach grupowych. W szczególności zależy od przyczyn zwolnienia pracownika. W
rozpoznawanej sprawie przyczyna leżała po stronie pracodawcy, co ustalił Sąd Rejo-
nowy, a Sąd Okręgowy nie zmienił tych ustaleń faktycznych.
Z tych względów na podstawie art. 39315
§ 1 i art. 98 k.p.c. orzeczono jak w
sentencji.
========================================