Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2012r.

Sąd Rejonowy w Głogowie Wydział II Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Jerzy Mudryk

Ławnicy: ----------------------

Protokolant: Katarzyna Ratajczak

w obecności ---------------------------- prokuratora Prokuratury Rejonowej w Głogowie

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2012r. sprawy:

J. M. (M.)

s. C.i G., zd. K., ur. (...)w Ś., zam. P. A.32, (...) B.,

oskarżonego o to, że:

I. w okresie od stycznia 1996r. do kwietnia 1998r. i od czerwca 1998r. do maja 2011r. uporczywie uchylał się od ciążącego na nim z mocy ustawy i wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 23 marca 1999r., sygn. akt III RC 31/99, będąc obowiązanym do łożenia na utrzymanie małoletniego syna J. M.(1) w kwocie po 250 zł miesięcznie, od powyższego obowiązku uporczywie uchylał się, przez co naraził w/w na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

to jest o czyn z art. 209 § 1 kk

II. w okresie od sierpnia 1996r. do czerwca 2007r. w G., będąc zobowiązany z mocy ustawy i wyroków Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 11 grudnia 1995r., sygn. akt III RC 890/95, z dnia 19 kwietnia 1995r., sygn. akt III RC 150/95, z dnia 18 lipca 2001r., sygn. akt III RC 178/01 do płacenia rat alimentacyjnych na rzecz córki E. M. w kwocie po 100 zł miesięcznie od 01 luty 1995r., w kwocie po 120 zł miesięcznie od 01 listopada 1995r., w kwocie po 300 zł miesięcznie od 01 lipca 2001r. od powyższego obowiązku uporczywie uchylał się przez co naraził w/w na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

to jest o czyn z art. 209 § 1 kk

III. w okresie od sierpnia 1996r. do maja 2011r. w G., będąc zobowiązany z mocy ustawy i wyroków Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 11 grudnia 1995r., sygn. akt III RC 890/95, z dnia 19 kwietnia 1995r., sygn. akt III RC 150/95, z dnia 18 lipca 2001r., sygn. akt III RC 178/01 oraz z dnia 10 września 2007r., sygn. akt III RC 127/07 do płacenia rat alimentacyjnych na rzecz córki A. M. w kwocie po 100 zł miesięcznie od 01 luty 1995r., w kwocie po 120 zł miesięcznie od 01 listopada 1995r., w kwocie po 300 zł miesięcznie od 01 lipca 2001r., w kwocie po 500 zł miesięcznie od dnia 15 luty 2007r. od powyższego obowiązku uporczywie uchylał się przez co naraził w/w na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych,

to jest o czyn z art. 209 § 1 kk

I.  oskarżonego J. M. uznaje za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w punktach I, II i III aktu oskarżenia z tym ustaleniem, że stanowią one ciąg przestępstw i za to na podstawie art. 209 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

II.  na podstawie art. 69 § 1 i § 2 kk w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 4 (czterech) lat,

III.  na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązuje oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłacenie kwot:

- 60 390 (sześćdziesiąt tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt) zł na rzecz I. J. oraz

- 15 572,58 (piętnaście tysięcy pięćset siedemdziesiąt dwa 58/100) zł na rzecz B. M.

w terminie 2 (dwóch) lat od daty uprawomocnienia się wyroku,

IV.  na podstawie art. 627 kpk zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżycielek posiłkowych I. J. oraz A. M. wydatki w kwotach po 1 200 (tysiąc dwieście) zł z tytułu udziału w sprawie ich pełnomocnika,

V.  na podstawie art. 627 kpk zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania i wymierza mu 180 (sto osiemdziesiąt) zł opłaty.

Sygn. akt II K 1033/12

UZASADNENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. M.jest ojcem E. M.(ur. (...)), A. M.(ur. (...)) i J. M.(1)(ur. (...)).

E. M.i A. M.pochodzą ze związku małżeńskiego J. M.i I. J.(M.), który został rozwiązany przez rozwód w 1989 r. Początkowo J. M.łożył na utrzymanie córek. Po pewnym czasie I. J.(M.) złożyła wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko J. M., ponieważ przestał on wywiązywać się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Egzekucja komornicza okazała się całkowicie bezskuteczna. Od tego czasu córki znajdowały się na wyłącznym utrzymaniu I. J.(M.). Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 października 1995 r. przyznano E. M.i A. M.świadczenie z funduszu alimentacyjnego.

J. M.nie utrzymywał żadnego kontaktu z córkami i w żaden sposób nie łożył na ich utrzymanie. I. J.(M.) nie otrzymała żadnej pomocy ze strony rodziny J. M.. Jej sytuacja materialna była trudna. W celu zapewnienia córkom podstawowych środków utrzymania oprócz podjęcia stałej pracy, z której osiągała miesięczny dochód w wysokości od 700 zł do 1200 zł, korzystała z pomocy swojej matki i świadczeń socjalnych.

Na dzień 19 czerwca 2012 r. zaległość w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym z wniosku I. J.(M.) i A. M.przeciwko J. M.wynosiła 60.390,00 złotych

J. M.(1)pochodzi ze związku (...)z B. M.. W listopadzie 1994 r. J. M.wyjechał na stałe do Niemiec. Od stycznia 1996 r. całkowicie przestał łożyć na utrzymanie J. M.(1). W maju 1998 r., kiedy J. M.(1)przystępował do pierwszej komunii świętej, J. M.przesłał mu prezent 200 marek niemieckich. Decyzją ZUS z dnia 20 maja 1999 r. J. M.(1)przyznano świadczenie alimentacyjne.

Sytuacja materialna B. M., na której wyłącznym utrzymaniu znajdował się J. M.(1), była trudna. Nie otrzymała ona żadnej pomocy ze strony rodziny J. M.. W celu zapewnienia synowi podstawowych środków utrzymania, korzystała z pomocy swojej matki, świadczeń socjalnych i podejmowała prace dorywcze. Od 2004 r. podjęła stałą pracę, z której osiąga miesięczny dochód w wysokości około 2100 zł. W 2008 roku zawarła związek małżeński ze Z. M., który pomaga jej w utrzymaniu i wychowaniu J. M.(1). Od czasu zawarcia związku małżeńskiego, B. M.przestała korzystać ze świadczeń socjalnych.

Na dzień 19 czerwca 2012 r. zaległość w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym z wniosku B. M.przeciwko J. M.wynosiła 15.572,58 złotych.

Dowód:

- wyjaśniania J. M., k.210, 212-214, 289v.

- zeznania I. M. (J.), k.66, 124-125, 140-141, 291v.-292,

- zeznania A. M., k.144-145, 291-291v.,

- zeznania J. M.(1), k.290-290v.,

- zeznania B. M., k.122-123, 143-144, 290v.,

- informacje od komorników, k.56, 74, 75, 119-121, 235-240, 241-244,

- pismo z ZUS, k.1-2, 55,

Sąd Rejonowy w Głogowie wyrokiem z dnia 23 marca 1999 r. o sygn. akt III RC 31/99 zasądził od J. M.na rzecz J. M.(1)alimenty w wysokości po 250 złotych miesięcznie poczynając od dnia 1 grudnia 1998 r.

Sąd Rejonowy w Głogowie wyrokiem z dnia 19 kwietnia 1995 r. o sygn. akt III RC 150/95 zasądził od J. M.na rzecz E. M.i A. M.alimenty w wysokości po 100 złotych miesięcznie poczynając od dnia 1 lutego 1995 r. Sąd Rejonowy w Głogowie wyrokiem z dnia 1 grudnia 1995 r. o sygn. akt III RC 890/95 podwyższył uprzednio zasądzone alimenty i zasądził od J. M.na rzecz E. M.i A. M.alimenty w wysokości po 120 złotych miesięcznie poczynając od dnia 1 listopada 1995 r. Następnie Sąd Rejonowy w Głogowie wyrokiem z dnia 18 lipca 2001 r. o sygn. akt III RC 178/01 po raz kolejny podwyższył alimenty i zasądził od J. M.na rzecz E. M.i A. M.alimenty w wysokości po 300 złotych miesięcznie poczynając od dnia 1 lipca 2001 r. Sąd Rejonowy w Głogowie wyrokiem z dnia 10 września 2007 r. o sygn. akt III RC 127/07 podwyższył zasądzone na rzecz A. M.alimenty i zasądził od J. M.na rzecz A. M.alimenty w wysokości po 500 złotych miesięcznie począwszy od 15 lutego 2007 r.

Dowód:

- odpisy wyroków, k.10, 63, 72, 81, 83, 148,

Oskarżony J. M. ma obecnie 50 lat. Ma wykształcenie wyższe. Prowadzi własną działalność gospodarczą na terenie Niemiec, z której osiąga dochód w wysokości około 1500 euro miesięcznie. Jest ojcem pięciorga dzieci. Na utrzymaniu ma dwie osoby. Był uprzednio karany za przestępstwa popełnione na terenie Niemiec.

Przesłuchany odnośnie zarzucanych mu czynów, przyznał się do ich popełniania i wyjaśnił, że w okresie objętym zarzutami nie przekazywał pokrzywdzonym prezentów, ani innych przedmiotów dla zaspokojenia ich potrzeb. Podniósł, że przekazał na rzecz I. M. mieszkanie spółdzielcze, a ponadto zarzucił, że nie wiedział nic na temat wyroków, którymi został zobowiązany do alimentacji.

Dowód:

- wyjaśniania J. M., k.210, 212-214,

- karta karna, k.206,

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zebranego w niniejszym postępowaniu materiału dowodowego wina oskarżonego J. M.i okoliczności popełniania zarzucanych mu czynów nie budzą wątpliwości.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się w części na wyjaśnieniach oskarżonego J. M., zeznaniach I. J.(M.), A. M., J. M.(1), B. M., a także na nieosobowym materiale dowodowym w postaci informacji uzyskanych od komorników prowadzących postępowania egzekucyjne przeciwko oskarżonemu, pism z ZUS oraz odpisów orzeczeń zasądzających od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych alimenty.

Za szczere Sąd uznał zeznania I. J.(M.) i B. M.. I. J.(M.) zeznała, że oskarżony nie wywiązywał się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego względem jego córek A. M.i E. M.. Natomiast B. M.zeznała, że oskarżony nie łoży na utrzymanie jego syna J. M.(1). Okoliczności te potwierdzają informacje uzyskane od komorników prowadzących postępowanie egzekucyjne przeciwko oskarżonemu, jak również pisma z ZUS z informacją o świadczeniach przyznanych pokrzywdzonym.

Nadto, I. J.(M.) i B. M.podniosły, że same zajmowały się wychowaniem pokrzywdzonych i z tego powodu musiały korzystać z pomocy innych osób oraz instytucji państwowych w celu zapewnienia im podstawowych środków do życia. Podkreśliły, że ich sytuacja materialna była bardzo trudna. I. J.(M.) zeznała, że pokrzywdzona E. M.po skończeniu nauki w szkole średniej wyjechała za granicę do pracy, natomiast A. M.jak sama wskazała, nie kontynuowała nauki na kolejnym etapie z powodu braku środków finansowych. Pokrzywdzone zgodnie zeznały, ze oskarżony w ogóle nie interesował się ich losem, a poznały go dopiero na etapie rozprawy sądowej. Pokrzywdzony J. M.(1)podkreślił, że jego matka miała trudności z zapewnieniem im utrzymania na odpowiednim poziomie. Nie mógł od niej oczekiwać zapewnienia wszystkich materialnych potrzeb. Dodał, że kłopotów z żywnością, czy odzieżą nie mieli, ponieważ jego matka pracowała na stałe i dorywczo, a ponadto mieszkali z babcią, która ich wspomagała w tym zakresie.

W ocenie Sądu zeznania wymienionych świadków zasługują na wiarę. Są rzeczowe, logiczne i korespondują ze sposobu, a ponadto zostały potwierdzone przez oskarżonego. Oskarżony przyznał, że nie łożył na rzecz pokrzywdzonych alimentów, nie utrzymywał z nimi kontaktu i nie interesował się ich wychowaniem. Podniósł, że nie wiedział o orzeczeniach zasądzających od niego na rzecz pokrzywdzonych alimenty. W ocenie Sądu jedyną przyczyną tego faktu, był brak zainteresowania losami pokrzywdzonych. Nie ulega również wątpliwości, że nawet w przypadku braku potwierdzenia istnienia obowiązku alimentacyjnego orzeczeniem sądu, obowiązek ten ciążył na oskarżonym z mocy samej ustawy.

Za wiarygodne Sąd uznał również ujawnione w niniejszym postępowaniu dowody z dokumentów w postaci informacji uzyskanych od komorników prowadzących postępowania egzekucyjne przeciwko oskarżonemu, pism z ZUS oraz odpisów orzeczeń zasądzających od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonych alimenty. Z wymienionych dokumentów wynika, między innymi, że zaległość oskarżonego względem I. J.(M.) i A. M.wynosi 60.390,00 zł, natomiast jego zaległość względem B. M.wynosi 15.572,58 zł.

Dając wiarę wyżej wymienionym dowodom Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w części, w której podniósł, że przekazał na rzecz I. J.(M.) wkład mieszkaniowy oraz przesyłał B. M.pieniądze na utrzymanie J. M.(1). W tym zakresie wyjaśniania oskarżonego są sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym i zdaniem Sądu stanowią wyłącznie przyjętą przez niego linię obrony zmierzającą do umniejszenia odpowiedzialności karnej. Wprawdzie B. M.potwierdziła, że otrzymała od oskarżonego za pośrednictwem jego znajomego kwotę 200 marek niemieckich, lecz zdarzenie to miało charakter incydentalny. Natomiast twierdzenie oskarżonego, że przekazał na rzecz I. J.(M.) wkład mieszkaniowy zostało przez nią zaprzeczone. I. J.(M.) zeznała, że w trakcie postępowania rozwodowego Sąd przyznał jej prawo użytkowania mieszkania, lecz nieprawdą jest, że otrzymała od oskarżonego wkład mieszkaniowy, co więcej to ona musiała go uiścić.

Reasumując Sąd uznał oskarżonego J. M.za winnego zarzucanych mu czynów z tym ustaleniem, że stanowią one ciąg przestępstw określony w art. 91 § kk. Nie ulega wątpliwości, że oskarżony był zobowiązany z mocy ustawy, a następnie na mocy wyroków sądu do łożenia na rzecz pokrzywdzonych alimentów, lecz ciążącego na nim obowiązku uporczywie nie wykonywał, przez co naraził E. M., A. M.i J. M.(1)na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, konieczność korzystania ze świadczeń socjalnych, a także pomocy innych. Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że oskarżony w okresie od stycznia 1996 r. do kwietnia 1998 r. i od czerwca 1998r. do maja 2011r. uporczywie uchylał się od łożenia na rzecz pokrzywdzonego J. M.(1)alimentów ciążących na nim z mocy ustawy i na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 23 marca 1999 r. o sygn. akt III RC 31/99 w wysokości 250 zł miesięcznie, ponadto w okresie od sierpnia 1996 r. do czerwca 2007 r. w G.uporczywie uchylał się od łożenia na rzecz pokrzywdzonej E. M.alimentów ciążących na nim z mocy ustawy i wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 19 kwietnia 1995 r. o sygn. akt III RC 150/95 w wysokości 100 zł od 1 lutego 1995 r. oraz wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 1 grudnia 1995 r. o sygn. akt III RC 890/95 w wysokości 120 zł miesięcznie od 1 listopada 1995 r., a także wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 18 lipca 2001 r. o sygn. akt III RC 178/01 w wysokości 300 zł miesięcznie od 1 lipca 2001 r., natomiast w okresie od sierpnia 1996 r. do maja 2011 r. w G.uporczywie uchylał się od łożenia na rzecz pokrzywdzonej A. M.alimentów ciążących na nim z mocy ustawy i wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 19 kwietnia 1995 r. o sygn. akt III RC 150/95 w wysokości 100 zł od 1 lutego 1995 r., wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 1 grudnia 1995 r. o sygn. akt III RC 890/95 w wysokości 120 zł miesięcznie od 1 listopada 1995 r., oraz wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 18 lipca 2001 r. o sygn. akt III RC 178/01 w wysokości 300 zł miesięcznie od 1 lipca 2001 r., a także wyroku Sądu Rejonowego w Głogowie z dnia 10 września 2007 r. o sygn. akt III RC 127/07 w wysokości 500 zł od 15 lutego 2007 r. Oskarżony swoim zachowaniem doprowadził do sytuacji, w której pokrzywdzeni nie mieli środków potrzebnych do zaspokojenia ich zwykłych potrzeb, przez co musieli korzystać z pomocy instytucji państwowych, a także dalszej rodziny.

Wymierzając oskarżonemu karę są miał na uwadze przesłanki wymiaru kary określone w art. 53 kk, w szczególności baczył by jej dolegliwość nie przekroczyła ona stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości przypisanych mu czynów.

Do okoliczności łagodzących Sąd zaliczył szczere przyznanie się oskarżonego do zarzucanego mu czynu. Natomiast za okoliczność obciążającą Sąd uznał wysoki stopień społecznej szkodliwości przypisanych mu czynów. Oskarżony przez kilkanaście lat nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego, polegającego w szczególności na zapewnieniu jego dzieciom podstawowych, bieżących środków do życia. Oskarżony w żaden sposób nie interesował się losem pokrzywdzonych. Nie utrzymywał z nimi żadnego kontaktu. Na skutek jego zaniechania pokrzywdzeni zostali narażeni na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, które w szczególności zostały zaspokojone dzięki pomocy ze strony instytucji państwowych.

Zdaniem Sądu wina oskarżonego nie budzi wątpliwości. Jest on osobą dorosłą, o odpowiednim zasobie doświadczenia życiowego. Możliwość postąpienia przez niego zgodnie z prawem nie była nawet w najmniejszym stopniu ograniczona. Oskarżony po wyjeździe do Niemiec, gdzie się osiedlił i podjął zatrudnienie, przestał interesować się i łożyć na utrzymanie pokrzywdzonych.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 209 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył oskarżonemu J. M.karę 1 roku pozbawienia wolności.

Analizując postawę oskarżonego, jego właściwości i warunki osobiste Sąd doszedł do przekonania, że zachodzą warunki określone w art. 69 § 1 i 2 kk pozwalające na zawieszenie wykonania kary orzeczonej w stosunku do oskarżonego, gdyż istnieją przesłanki przemawiające za przyjęciem pozytywnej prognozy kryminologicznej pozwalającej przypuszczać, że wymierzenie kary z warunkowym zawieszeniem wykonania spełni jej cel, w szczególności zapobiegnie powrotowi przez oskarżonego do przestępstwa. Analizując przesłanki przemawiające za zawieszeniem wymierzonej oskarżonemu kary Sąd wziął również pod uwagę fakt, że na oskarżonym w dalszym ciągu ciąży obowiązek alimentacyjny wobec J. M.(1)i A. M.. W związku z powyższym, Sąd warunkowo zawiesił wymierzoną oskarżonemu karę pozbawienia wolności na okres 4 lat próby.

W ocenie Sądu wymierzona oskarżonemu kara z warunkowym zawieszeniem jej wykonania spełni cele kary w zakresie jej indywidualnego i społecznego oddziaływania, jest współmierna do stopnia społecznej szkodliwości czynów i winy oskarżonego.

Zawieszając warunkowo wykonanie kary pozbawienia wolności, Sąd na podstawie art. 72 § 2 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody wynikłej z przypisanych mu czynów poprzez zapłatę na rzecz I. J.(M.) kwoty 60.390,00 zł oraz na rzecz B. M.kwoty 15.572,58 złotych w terminie 2 lat od uprawomocnienia się wyroku. W ocenie Sądu, zasądzone od oskarżonego kwoty w pełni zrekompensują pokrzywdzonym doznane przez nich szkody, a określony 2 letni termin pozwoli oskarżonemu na zgromadzenie koniecznych środków finansowych.

Mając na uwadze sytuację materialną, majątkową i rodzinną oskarżonego, Sąd na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz I. J. oraz A. M. wydatki w kwotach po 1.200,00 zł z tytułu udziału w sprawie ich pełnomocnika, oraz zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania i wymierzył mu opłatę.