Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 22 CZERWCA 2006 R.
WA 20/06
Fakt, że oskarżony wezwany w trybie art. 389 § 2 k.p.k. nie potrafił w
żaden sposób wyjaśnić sprzeczności w swoich wyjaśnieniach złożonych w
postępowaniu przygotowawczym, kiedy to przyznał się do zarzucanego mu
czynu, i odmiennych, złożonych na rozprawie, sam przez się nie dyskwali-
fikuje tych późniejszych, bowiem o prawdziwości bądź nieprawdziwości
jednych z nich decyduje sąd po dokonaniu swobodnej oceny wszystkich
dowodów, według zasad określonych w art. 7 k.p.k.
Przewodniczący: sędzia SN J. Steckiewicz (sprawozdawca).
Sędziowie SN: E. Matwijów, J. Rychlicki.
Prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej: płk J. Żaka.
Sąd Najwyższy w sprawie st. szer. rez. Tomasza J. i Piotra T. unie-
winnionych od popełnienia przestępstwa określonego w art. 13 § 1 k.k. w
zw. z art. 289 § 2 k.k., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w
dniu 22 czerwca 2006 r. apelacji, wniesionej na niekorzyść przez prokura-
tora od wyroku Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 28 lutego 2006
r.
u t r z y m a ł w mocy zaskarżony wyrok (...).
2
Z u z a s a d n i e n i a :
Wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w P. z dnia 28 lutego
2006 r., st. szer. rez. Tomasza J. i Piotra T. uznano za winnych popełnienia
przestępstw określonych w art. 280 § 2 k.k., art. 289 § 2 k.k., art. 13 § 1
k.k. w zw. z art. .289 § 2 k.k. (Piotr T. również art. 263 § 2 k.k.) za co – od-
powiednio – wymierzono kary łączne 4 i 7 lat pozbawienia wolności.
Tym samym wyrokiem oskarżonych uniewinniono od zarzutu popeł-
nienia przestępstwa określonego w art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 289 § 2 k.k.,
mającego polegać na tym, że działając wspólnie i w porozumieniu usiłowali
dokonać zaboru w celu krótkotrwałego użycia przez pokonanie zabezpie-
czenia pojazdu przed jego użyciem przez osobę nieupoważnioną, bliżej
nieustalonego samochodu marki VW Golf, należącego do nieznanej osoby
w ten sposób, że st. szer. rez. Tomasz J. – obserwował czy nikt nie nad-
chodzi, podczas gdy Piotr T. przy użyciu „łamaka” usiłował otworzyć za-
mknięte na zamek lewe przednie drzwi tego pojazdu, jednak zamierzonego
celu nie osiągnęli.
Apelację od tego orzeczenia, w części uniewinniającej oskarżonych,
wniósł prokurator i zarzucając „obrazę przepisu postępowania tj. art. 7
k.p.k., mającą wpływ na treść orzeczenia, przejawiającą się w dokonaniu
oceny zebranych dowodów z naruszeniem zasad prawidłowego rozumo-
wania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co skutkowało
błędem w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a
polegającym na bezkrytycznym, w oderwaniu od innych ustaleń w sprawie,
daniu wiary wyjaśnieniom oskarżonych odwołującym wcześniejsze ich wy-
jaśnienia w zakresie przyznania się do usiłowania dokonania zaboru sa-
mochodu marki VW Golf, a w konsekwencji niezasadnym uniewinnieniem
oskarżonych od tego zarzutu” postulował uchylenie wyroku w części za-
3
skarżonej i przekazanie w tym zakresie sprawy sądowi pierwszej instancji
do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu apelacji, jej autor wskazał na niedostatki uzasadnie-
nia zaskarżonego wyroku takie jak: przekroczenie granic swobodnej oceny
dowodów, w szczególności dlatego, że sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskar-
żonych złożonych na rozprawie, w sytuacji, gdy ci podczas dochodzenia
przyznawali się do winy, a po odczytaniu im niektórych wyjaśnień z postę-
powania przygotowawczego, nie byli w stanie wyjaśnić zachodzących
sprzeczności.
Zdaniem prokuratora w tej sytuacji, za wiarygodne należało uznać
wyjaśnienia złożone w trakcie dochodzenia, bowiem „nie podali przyczyn
samooskarżenia się”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Nie ulega wątpliwości, że na rozprawie oskarżeni złożyli odmienne
wyjaśnienia od tych z postępowania przygotowawczego, a po odczytaniu
stosownych protokołów z przesłuchań i wezwaniu w trybie art. 389 § 2
k.p.k. o wyjaśnienie zachodzących sprzeczności, nie byli w stanie ustosun-
kować się do rozbieżności.
Mimo tych faktów Sąd Najwyższy nie uznał apelacji za uzasadnioną.
Ocena dowodów należy zawsze do sądu, a przepisy Kodeksu postę-
powania karnego nie dopuszczają ich wartościowania, a zatem nie można
uznać, że większą wartość dowodową mają wyjaśnienia oskarżonego zło-
żone w postępowaniu przygotowawczym od złożonych na rozprawie (i od-
wrotnie). Rozważanie wiarygodności wyjaśnień z postępowania przygoto-
wawczego i z rozprawy odbywa się zatem według identycznych zasad, a
tym samym każde z nich stanowi dowód w sprawie, który podlega swobod-
nej ocenie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz
wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, jak również wynikać ma z ca-
łokształtu okoliczności ujawnionych w toku postepowania sądowego. Po-
4
nadto w odniesieniu do oskarżonych, podobnie jak do świadków, obowią-
zuje zasada, że nie dające się usunąć wątpliwości należy rozstrzygnąć na
korzyść oskarżonego ( patrz np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca
1977 r., V KR 92/7, OSNKW 1978, z. 6, poz. 67 z glosą J. Waszczyńskie-
go, WPP 1979, nr 4, s. 138-143).
Wobec powyższych stwierdzeń fakt, że oskarżony wezwany w trybie
art. 389 § 2 k.p.k. nie potrafił w żaden sposób wyjaśnić sprzeczności w
swoich wyjaśnieniach złożonych w postępowaniu przygotowawczym, kiedy
to przyznał się do zarzucanego mu czynu i odmiennych, złożonych na roz-
prawie, sam przez się nie dyskwalifikuje tych późniejszych, bowiem o
prawdziwości bądź nieprawdziwości jednych z nich decyduje sąd po doko-
naniu swobodnej oceny wszystkich dowodów, według zasad określonych w
art. 7 k.p.k. (...).
W rozpoznawanej sprawie, wbrew zastrzeżeniom wywiedzionym w
apelacji, Sąd pierwszej instancji dokonał wszechstronnej i pełnej oceny ze-
branych dowodów i przekonująco wykazał, że oskarżeni nie usiłowali do-
konać zaboru w celu krótkotrwałego użycia samochodu marki VW Golf,
pomimo że w początkowej fazie postępowania karnego do tego się przy-
znali.
Sąd w swoich rozważaniach wskazał przede wszystkim na to, że po-
za samooskarżeniem nie było innych dowodów ich winy, bowiem nie
stwierdzono śladów włamania do samochodu i nie ujawniono osoby, która
byłaby osobą pokrzywdzoną. Nie ustalono też świadków zdarzenia. Słusz-
nie też podniesiono w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że oskarżeni
przed sądem racjonalnie argumentowali dlaczego – chociaż interesowali
się samochodem VW Golf – to jednak nie usiłowali dokonać jego krótko-
trwałego zaboru. Powodem tego był fakt, że pojazd ów „stał w pobliżu blo-
ku, w oświetlonym miejscu”.
5
Zastanawiając się nad kwestią dlaczego oskarżeni w postępowaniu
przygotowawczym przyznali się do usiłowania włamania do samochodu
VW Golf Sąd Najwyższy uważa, że wynikało to z niezrozumienia przez nich
pojęć „usiłowanie dokonania zaboru” i „chęć zaboru”. Potwierdzeniem tego
są nie tylko wyjaśnienia oskarżonych złożone w trakcie śledztwa, gdzie po-
sługiwali się drugim ze wskazanych pojęć, ale również ich oświadczenie
złożone przed sądem odwoławczym dokąd zarządzono ich sprowadzenie i
gdzie, stosownie do treści art. 452 § 2 k.p.k., umożliwiono zabranie głosu.