Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 15/07
POSTANOWIENIE
Dnia 25 kwietnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
ze skargi pozwanej
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 7 marca 2006 r.,
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko E. Z.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 25 kwietnia 2007 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 27 października 2006 r.,
1)oddala zażalenie
2)nie obciąża pozwanej kosztami postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Pozwana E. Z. wniosła skargę o wznowienie postępowania zakończonego
prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 7 marca 2005 r.,
oddalającym jej apelację od wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 14 lipca 2005 r.,
którym uchylony został nakaz zapłaty wydany z powództwa A. K. w postępowaniu
nakazowym w części dotyczącej kosztów procesu ponad kwotę 10 725 zł i w tym
zakresie powództwo zostało oddalone.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 27 października 2006 r. Sąd
Apelacyjny odrzucił skargę. W uzasadnieniu wskazał, że pozwana oparła skargę
na podstawie z art. 403 § 2 k.p.c., przedstawiając jako nowe okoliczności faktyczne
i środki dowodowe, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy i z których nie mogła
skorzystać w poprzednim postępowaniu: pismo Centralnego Ośrodka Informatyki
Statystycznej w W., protokół rozprawy apelacyjnej w prawomocnie zakończonej
sprawie, kserokopię zaświadczenia o wpisie do ewidencji gospodarczej ujawnioną
przez powoda na tej samej rozprawie apelacyjnej, a także pismo Urzędu Gminy N.
Skarżąca wywodziła przy tym, że wszystkie te dokumenty świadczą o „nieistnieniu”
formalnym powoda jako przedsiębiorcy pod firmą P. A. K., co w konsekwencji
prowadzi do wniosku, że prawomocny wyrok został wydany na rzecz podmiotu,
któremu nie przysługiwała zdolność procesowa i sądowa, a zatem postępowanie, w
wyniku którego został on wydany, było dotknięte nieważnością.
Sąd Apelacyjny zauważył, że art. 403 § 2 k.p.c. daje stronie żądającej
wznowienia postępowania możliwość powoływania się wyłącznie na te okoliczności
i dowody, które w trakcie prawomocnie zakończonego postępowania istniały, ale
poza tym postępowaniem, nie były zatem objęte zgromadzonym materiałem
dowodowym. Ponadto muszą one być tego rodzaju, aby powołanie ich mogło mieć
wpływ na wynik sprawy. Żadna z tych okoliczności nie zaistniała w przedmiotowej
sprawie; powoływane okoliczności nie mają znamienia nowości, albowiem były one
pozwanej znane i powoływane w toku postępowania. Co więcej, powodem jest
osoba fizyczna prowadząca jednoosobowo działalność gospodarczą, której
w świetle art. 64 § 1 i art. 65 § 1 k.p.c. przysługuje zdolność sądowa i procesowa,
bez względu na powoływany przez pozwaną fakt nieodnotowania wpisu
3
przedsiębiorcy o firmie P. A. K. w urzędowych rejestrach i ewidencjach. W tym
stanie rzeczy, skoro powoływana w skardze podstawa wznowienia w rzeczywistości
nie istniała, skarga o wznowienie postępowania zasługiwała na odrzucenie na
podstawie art. 410 k.p.c.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżąca podniosła zarzut
niezastosowania art. 401 pkt 2 k.p.c. w sytuacji, w której strona powodowa nie
posiada legitymacji czynnej do występowania w procesie, w uzasadnieniu
wskazując m.in. na fakt, że w dacie wytoczenia powództwa powód nie figurował
w ewidencji działalności gospodarczej gminy N. Na tej podstawie wnosiła o
uchylenie zaskarżonego postanowienia i o zasądzenie od powoda na rzecz
pozwanego kosztów postępowania zażaleniowego.
W odpowiedzi na zażalenie pełnomocnik powoda wnosił o jego oddalenie
oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Odrzucenie skargi o wznowienie postępowania było zasadne, ostatecznie
jednak z innych przyczyn, niż zostały wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego
postanowienia. Zgodnie z art. 316 § 1 k.p.c., który poprzez odesłanie z art. 3941
§
3, art. 39821
i art. 391 k.p.c. ma odpowiednie zastosowanie w postępowaniu
zażaleniowym przed Sądem Najwyższym, za podstawę orzeczenia należy brać
stan istniejący przed jego wydaniem. Stan ten zaś jest inny, niż istniejący w chwili
wydania zaskarżonego postanowienia.
Zgodnie z art. 399 § 1 k.p.c., można żądać wznowienia postępowania, które
zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Prawomocny wyrok sądu drugiej
instancji może być jednak także zaskarżony skargą kasacyjną, chyba że
dopuszczalność skargi kasacyjnej jest wyłączona z mocy art. 3982
k.p.c. Może
zatem powstać sytuacja, w której nastąpi swoisty zbieg nadzwyczajnych środków
zaskarżenia, jeżeli strona, tak jak miało to miejsce w sprawie niniejszej, wniesie
(pomimo zasadniczych różnic w zakresie podstaw tych środków) zarówno skargę
o wznowienie postępowania jak i skargę kasacyjną. Nie można nie uwzględniać,
przy rozpoznawaniu tych skarg, wyniku postępowania wywołanego ich
4
wniesieniem. Należy zatem zwrócić uwagę, że wyrokiem z dnia 2 lutego 2007 r.
Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 7 marca 2006 r. i odrzucił
apelację. Tym samym nie istnieje już wyrok, od którego skarżąca wniosła skargę
o wznowienie postępowania. W tej sytuacji skarga o wznowienie postępowania
została wniesiona od nieistniejącego orzeczenia, wobec czego podlega odrzuceniu.
Ostatecznie zatem zaskarżone zażaleniem postanowienie, którego przedmiotem
było odrzucenie skargi o wznowienie postępowania, okazało się, jakkolwiek
z innych przyczyn, uzasadnione.
Na marginesie należy zwrócić uwagę, że w uzasadnieniu wyroku z dnia
2 lutego 2007 r., IV CSK 358/06, Sąd Najwyższy wskazał na zasadniczą wadliwość
wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 14 lipca 2005 r., który uchylił częściowo
wydany w sprawie nakaz zapłaty i w tym zakresie powództwo oddalił, nie
rozstrzygnął natomiast w pozostałej części o sprzeciwie pozwanej, nie orzekł
bowiem, czy w pozostałej części nakaz zapłaty utrzymuje w mocy. Sąd Najwyższy
wskazał też, że obecnie dalsze postępowanie w sprawie, wobec rozpoznania skargi
kasacyjnej, nie może się już toczyć. Niezależnie jednak od tego, czy możliwe było
ewentualne skorzystanie przez stronę skarżącą z możliwości złożenia wniosku
o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o uzupełnienie wyroku Sądu
Okręgowego przez rozstrzygnięcie jej wniosków zawartych w sprzeciwie od nakazu
zapłaty, okoliczność ta nie ma znaczenia przy rozstrzyganiu kwestii
dopuszczalności skargi o wznowienie postępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 3941
§ 2
w związku z art. 39814
k.p.c.
jc