Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 105/07
POSTANOWIENIE
Dnia 10 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 10 sierpnia 2007 r.
skargi Z.D.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Rejonowego w K.
z dnia 12 sierpnia 2004 r., sygn. akt [...],
wydanego w sprawie z wniosku Prokuratora Rejonowego w K.
przy uczestnictwie Z.D.
o zastosowanie przymusowego leczenia odwykowego wobec Z.D.,
odrzuca skargę.
2
Uzasadnienie
W skardze adresowanej do Sądu Okręgowego w K., sporządzonej osobiście
przez Z.D., co do którego nie ma żadnych danych wskazujących na to, aby
posiadał kwalifikacje zawodowe adwokata lub radcy prawnego, albo pełnił jedną z
funkcji wymienionych w art. 871
§ 2 k.p.c., skarżący domaga się: 1) uchylenia
prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego Wydział Rodzinny i Nieletnich w
K. z 12 sierpnia 2004 r., w przedmiocie zastosowania wobec Z.D. przymusowego
leczenia odwykowego, 2) stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem, tj. art.
138 § 1 k.p.c. i art. 6 Konwencji Praw Człowieka gwarantującego prawo do
rzetelnego procesu; ponadto zwolnienia powoda od ponoszenia kosztów procesu w
przedmiocie skargi o wznowienie postępowania.
Skarżący określił postać niezgodności z art. 138 § 1 k.p.c. jako uznanie za
prawidłowe doręczenia zawiadomienia przeznaczonego dla Z.D. jego żonie, N.D. i
rozpoznanie wniosku o zastosowanie przymusowego leczenia. Naruszenie art. 6
Konwencji Praw Człowieka polega na nie zapewnieniu skarżącemu rzetelnego
procesu. Z tych przyczyn uznawał zasadność swej skargi o stwierdzenie wydania
przez Sąd Rejonowy postanowienia z naruszeniem prawa.
Sąd Rejonowy po dwukrotnym uzupełnianiu przez skarżącego braków
formalnych skargi, zgodnie z kierowanymi wezwaniami, przedstawił skargę Sądowi
Najwyższemu, który zważył co następuje:
Użyte przez Z.D. sformułowania wskazują, że skarżący domaga się
stwierdzenia niezgodności z prawem postanowienia z 12 sierpnia 2004 r.
orzekającego zastosowanie wobec wymienionego leczenia odwykowego
w niestacjonarnym zakładzie lecznictwa i poddanie skarżącego nadzorowi kuratora
sądowego. Dodatkowo za tą oceną przemawia wydanie przez ten sam Sąd
Rejonowy postanowienia z 29 września 2006 r. umarzającego postępowanie
wykonawcze.
3
Zgodnie z obowiązującym prawem uzyskanie takiego orzeczenia jest
konieczne dla żądania zasądzenia odszkodowania na podstawie art. 4171
§ 2 k.c.,
a do rozpoznania skargi właściwy jest Sąd Najwyższy (art. 3981
§ 1 k.p.c. w zw.
z art. 42412
k.p.c.). W związku z tym skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
orzeczenia prawomocnego podlega rygorom wynikającym z przepisów art. 4241
–
42411
k.p.c., odpowiednio stosowanych przepisów o skardze kasacyjnej (art. 42412
)
oraz innych przepisów odnoszących się do postępowania przed Sądem
Najwyższym.
Przede wszystkim skarga musi być więc sporządzona przez kwalifikowanego
pełnomocnika (adwokata lub radcę prawnego), a uchybienie temu wymaganiu nie
podlega postępowaniu naprawczemu (postanowienie SN z 7 marca 2000 r., IV CZ
12/00, OSNC 2000/9/165). Podkreślić należy, że nie chodzi w tym wypadku o brak
pisma procesowego sporządzonego przez adwokata lub radcę prawnego
polegający na niedołączeniu dokumentu pełnomocnictwa, gdyż takie uchybienie
byłoby brakiem pisma podlegającym uzupełnieniu.
Kolejną przyczyną odrzucenia skargi (art. 4248
§ 1 k.p.c.) jest wniesienie jej
po upływie terminu dwóch lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego
orzeczenia - zakreślonego w art. 4246
§ 1 k.p.c. Ponieważ skarżący nie złożył do
dnia 19 sierpnia 2004 r. wniosku o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem,
orzeczenie ogłoszone 12 sierpnia 2004 r. mogło być zaskarżone apelacją do dnia
2 września 2004 r. Skarga złożona pierwotnie w sądzie niewłaściwym wpłynęła do
Sądu Rejonowego w K. 10 listopada 2006 r., tzn. po upływie terminu.
Wniosek skargi – zgodnie z art. 4245
§ 1 pkt 6 k.p.c., powinien zawierać
żądanie stwierdzenia niezgodności z prawem. Nie odpowiada temu wymaganiu
żądanie (pkt 1) uchylenia prawomocnego postanowienia. Jeżeli zwróci się ponadto
uwagę na treść wniosku o zwolnienie od „kosztów procesu” zawierającego
niezrozumiałą wzmiankę o wznowieniu postępowania, widoczne stają się ujemne
skutki naruszenia przepisu ustanawiającego przymus adwokacki lub radcowski
w przygotowaniu (wniesieniu) skargi w jej elementach istotnych, niepodlegających
postępowaniu naprawczemu.
4
Sąd Najwyższy nie ma jednak kompetencji do snucia domysłów odnośnie do
rzeczywistej woli skarżącego mieszającego różne instytucje prawa procesowego,
dlatego traktuje pismo przedstawione przez Sąd Rejonowy jako skargę
przewidzianą w art. 4241
§ 2 k.p.c., ponieważ na to przede wszystkim wskazują
wyraźne jej sformułowania.
Ustawowy cel skargi, tj. otwarcie drogi do dochodzenia odszkodowania
wymaga, aby skarżący uprawdopodobnił szkodę spowodowaną przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.). Z.D. nie spełnił
również tego warunku.
Skarżący nie wykazał wbrew przepisowi (art. 4245
§ 1 pkt 5 k.p.c.), że nie
mógł wystąpić z wnioskiem o przywrócenie terminu do zaskarżenia postanowienia
Sądu Rejonowego, skoro sugeruje, że nie ponosi winy w uchybieniu terminu do
zaskarżenia, gdyż zawiadomienie pozostawione u małżonki nie zostało mu
przekazane.
Okoliczności te stanowią dalsze samodzielne podstawy odrzucenia pisma
określonego mianem skargi.
Stwierdzone wady pisma - wymienione wyżej, nie pozwalają na
merytoryczne rozpoznanie go jako skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
postanowienia określonego na wstępie, dlatego Sąd Najwyższy odrzucił ją na
podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.