I CZ 89/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-07-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II CKU 162/97 II CZ 64/97
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 89/07
POSTANOWIENIE
Dnia 24 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie z powództwa R. S.A.
przeciwko Z.B. i H.B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 sierpnia 2007 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 marca 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 21 marca 2007 r. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanych. Przyjął, że tylko, gdy strona w stosownym terminie (art. 387
§ 3 k.p.c.) wystąpi o doręczenie jej odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, ma
możliwość wniesienia skargi kasacyjnej. W badanej sprawie nie złożono
wspomnianego wniosku w ogóle, czego skutkiem była utrata prawa do wniesienia
skargi kasacyjnej, a złożoną skargę kasacyjną uznano za niedopuszczalną.
Skarżący sporządzili zażalenie na przywołane postanowienie. Podnosili
naruszenie art. 3985
i art. 3986
§ 2 k.p.c. Argumentowali, że ze wskazanych
przepisów nie wynika, że warunkiem dopuszczalności wystąpienia ze skargą
kasacyjną jest złożenie wniosku o doręczenie odpisu wyroku wraz
z uzasadnieniem. W konsekwencji nie spełniły się przesłanki pozwalające uznać
skargę kasacyjną za niedopuszczalną i ją odrzucić. Skarżący, na tej podstawie,
domagali się uchylenia rzeczonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zarzuty podnoszone w zażaleniu nie są trafne. Zarówno wykładnia literalna,
jak i celowościowa nakazują przyjąć, że dla możliwości wystąpienia ze skargą
kasacyjną niezbędne jest uprzednie zażądanie w przepisanym czasie doręczenia
orzeczenia wraz z uzasadnieniem.
Jeżeli chodzi o argumenty odwołujące się do interpretacji językowo -
logicznej, to uznać trzeba, że dopiero wspomniane wystąpienie o doręczenie
orzeczenia z uzasadnieniem umożliwia złożenie skargi kasacyjnej. Choć taki
warunek nie jest wprost wskazany w treści przepisów, to wynika jednoznacznie
z ich interpretacji. Artykuł 3985
k.p.c. reguluje m. in. termin na złożenie skargi
kasacyjnej. Jego bieg rozpoczyna doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem stronie
skarżącej. Wynika stąd, że doręczenie jest niezbędne, aby można taką skargę
składać, ponieważ w razie odmiennej wykładni, trzeba by przyjąć, że skarżący
w żaden sposób nie jest ograniczony terminem dla złożenia skargi, co byłoby
niedopuszczalne (argumentum ad absurdum). Podobnie, na gruncie już
3
nieobowiązującej regulacji (uchylonego art. 3934
k.p.c.), argumentował SN
w postanowieniu z 11.XII.1996 r. (l PKN 45/96, OSNP 1997, nr 14, poz. 254)
akcentując, że w przypadku niewystąpienia przez stronę o doręczenie orzeczenia
z uzasadnieniem termin nie może rozpocząć swojego biegu, a w konsekwencji
niemożliwe jest wniesienie kasacji.
Również wnioski płynące z wykładni teleologicznej każą przyjąć, że
wystąpienie o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem jest niezbędne dla
złożenia skargi kasacyjnej. Podstawy skargi kasacyjnej to wykazanie naruszenia
prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
oraz naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny
wpływ na wynik sprawy (art. 3983
k.p.c.). Aby wykazać zaistnienie tych okoliczności
niezbędna jest znajomość toku rozumowania sądu, dokonywanej przezeń
interpretacji przepisów. To natomiast ujawniane jest dopiero w uzasadnieniu,
ponieważ nie można zrekonstruować treści wywodu prawnego z brzmienia samej
sentencji orzeczenia. W konsekwencji obowiązek wystąpienia o doręczenie
uzasadnienia dla możliwości sporządzenia skargi kasacyjnej wypływa z art. 3983
§
1 k.p.c.
Ponadto, wskazany obowiązek jest rezultatem funkcji skargi kasacyjnej -
nadzwyczajnego środka zaskarżenia służącego od prawomocnych orzeczeń, który
umożliwia Sądowi Najwyższemu kontrolę judykacyjną i dbałość o jednolitość
orzecznictwa. Strona, która składa skargę kasacyjną nie ze względu na
merytoryczną argumentację sądu odwoławczego, którą uważa za błędną, ale
z powodu niezadowolenia z samego rozstrzygnięcia, de facto traktuje skargę
kasacyjną jako zwykły środek zaskarżenia (a Sąd Najwyższy jako kolejną instancję
sądową). Nie da się tego pogodzić z przywołanymi funkcjami kasacji w systemie
prawa.
Zajęte w tej sprawie stanowisko przez Sąd Najwyższy jest zgodne
z poglądami wyrażanymi powszechnie w doktrynie oraz kontynuuje utrwaloną linię
orzeczniczą (postanowienie z 11.XII.1996 r., l PKN 45/96, OSNP 1997, nr 14. poz.
254; postanowienie SN z 23.1.1997 r., l CZ 28/96, LEX nr 50562; postanowienie
4
SN z 6.VI.1997 r., II CZ 64/97, LEX nr 50778; postanowienie SN z 8.XII.1999 r.,
II CKU 162/97. Prokuratura i Prawo 2000, nr 6. poz. 30).
Z tych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39814
k.p.c., orzeczono jak w sentencji.
POSTANOWIENIE
Dnia 24 sierpnia 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Gerard Bieniek (sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
w sprawie z powództwa R. S.A.
przeciwko Z.B. i H.B.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 24 sierpnia 2007 r.,
zażalenia pozwanych na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 marca 2007 r., sygn. akt [...],
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 21 marca 2007 r. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanych. Przyjął, że tylko, gdy strona w stosownym terminie (art. 387
§ 3 k.p.c.) wystąpi o doręczenie jej odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem, ma
możliwość wniesienia skargi kasacyjnej. W badanej sprawie nie złożono
wspomnianego wniosku w ogóle, czego skutkiem była utrata prawa do wniesienia
skargi kasacyjnej, a złożoną skargę kasacyjną uznano za niedopuszczalną.
Skarżący sporządzili zażalenie na przywołane postanowienie. Podnosili
naruszenie art. 3985
i art. 3986
§ 2 k.p.c. Argumentowali, że ze wskazanych
przepisów nie wynika, że warunkiem dopuszczalności wystąpienia ze skargą
kasacyjną jest złożenie wniosku o doręczenie odpisu wyroku wraz
z uzasadnieniem. W konsekwencji nie spełniły się przesłanki pozwalające uznać
skargę kasacyjną za niedopuszczalną i ją odrzucić. Skarżący, na tej podstawie,
domagali się uchylenia rzeczonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zarzuty podnoszone w zażaleniu nie są trafne. Zarówno wykładnia literalna,
jak i celowościowa nakazują przyjąć, że dla możliwości wystąpienia ze skargą
kasacyjną niezbędne jest uprzednie zażądanie w przepisanym czasie doręczenia
orzeczenia wraz z uzasadnieniem.
Jeżeli chodzi o argumenty odwołujące się do interpretacji językowo -
logicznej, to uznać trzeba, że dopiero wspomniane wystąpienie o doręczenie
orzeczenia z uzasadnieniem umożliwia złożenie skargi kasacyjnej. Choć taki
warunek nie jest wprost wskazany w treści przepisów, to wynika jednoznacznie
z ich interpretacji. Artykuł 3985
k.p.c. reguluje m. in. termin na złożenie skargi
kasacyjnej. Jego bieg rozpoczyna doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem stronie
skarżącej. Wynika stąd, że doręczenie jest niezbędne, aby można taką skargę
składać, ponieważ w razie odmiennej wykładni, trzeba by przyjąć, że skarżący
w żaden sposób nie jest ograniczony terminem dla złożenia skargi, co byłoby
niedopuszczalne (argumentum ad absurdum). Podobnie, na gruncie już
3
nieobowiązującej regulacji (uchylonego art. 3934
k.p.c.), argumentował SN
w postanowieniu z 11.XII.1996 r. (l PKN 45/96, OSNP 1997, nr 14, poz. 254)
akcentując, że w przypadku niewystąpienia przez stronę o doręczenie orzeczenia
z uzasadnieniem termin nie może rozpocząć swojego biegu, a w konsekwencji
niemożliwe jest wniesienie kasacji.
Również wnioski płynące z wykładni teleologicznej każą przyjąć, że
wystąpienie o doręczenie orzeczenia wraz z uzasadnieniem jest niezbędne dla
złożenia skargi kasacyjnej. Podstawy skargi kasacyjnej to wykazanie naruszenia
prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
oraz naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny
wpływ na wynik sprawy (art. 3983
k.p.c.). Aby wykazać zaistnienie tych okoliczności
niezbędna jest znajomość toku rozumowania sądu, dokonywanej przezeń
interpretacji przepisów. To natomiast ujawniane jest dopiero w uzasadnieniu,
ponieważ nie można zrekonstruować treści wywodu prawnego z brzmienia samej
sentencji orzeczenia. W konsekwencji obowiązek wystąpienia o doręczenie
uzasadnienia dla możliwości sporządzenia skargi kasacyjnej wypływa z art. 3983
§
1 k.p.c.
Ponadto, wskazany obowiązek jest rezultatem funkcji skargi kasacyjnej -
nadzwyczajnego środka zaskarżenia służącego od prawomocnych orzeczeń, który
umożliwia Sądowi Najwyższemu kontrolę judykacyjną i dbałość o jednolitość
orzecznictwa. Strona, która składa skargę kasacyjną nie ze względu na
merytoryczną argumentację sądu odwoławczego, którą uważa za błędną, ale
z powodu niezadowolenia z samego rozstrzygnięcia, de facto traktuje skargę
kasacyjną jako zwykły środek zaskarżenia (a Sąd Najwyższy jako kolejną instancję
sądową). Nie da się tego pogodzić z przywołanymi funkcjami kasacji w systemie
prawa.
Zajęte w tej sprawie stanowisko przez Sąd Najwyższy jest zgodne
z poglądami wyrażanymi powszechnie w doktrynie oraz kontynuuje utrwaloną linię
orzeczniczą (postanowienie z 11.XII.1996 r., l PKN 45/96, OSNP 1997, nr 14. poz.
254; postanowienie SN z 23.1.1997 r., l CZ 28/96, LEX nr 50562; postanowienie
4
SN z 6.VI.1997 r., II CZ 64/97, LEX nr 50778; postanowienie SN z 8.XII.1999 r.,
II CKU 162/97. Prokuratura i Prawo 2000, nr 6. poz. 30).
Z tych względów, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z art. 39814
k.p.c., orzeczono jak w sentencji.